Czy przyimki podlegające rekcji nie wyrażają znaczenia?

• Authors: Jerzy Gaszewski

Title variants

EN

Do governed prepositions not express meaning?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł skupia się na przyimkach podlegających rekcji. Na wybranych przykładach pokazuje, że przyimki w takich użyciach wyrażają znaczenie i mają swój wkład w budowę warstwy semantycznej wypowiedzeń. Znaczeniowym minimum przyimków gramatycznych jest określanie ról semantycznych w ramach walencji słów nadrzędnych. Dalsze potwierdzenie semantyczności badanych przyimków znajdujemy, porównując różne schematy rekcyjne i użycia swobodne, czego większość istniejących analiz nie czyni. Występują tu ewidentne paralele semantyczne. Niekiedy też rekcja wiąże się wprost ze ścisłymi opozycjami paradygmatycznymi między przyimkami wyrażającymi szczegółowe kontrasty znaczeniowe. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że wymagania rekcyjne konkretnych słów są dużo mniej arbitralne, niż się przyjmuje.

EN

The text focuses on governed prepositions. It shows that such uses of prepositions express meaning and play a role in the construction of the meaning of utterances. The semantic minimum of these “grammatical” prepositions is the marking of semantic roles within the valency of their syntactic heads. A further confirmation of meaningfulness of the researched prepositions comes from the comparison of different government patterns and independent uses, which is not done in most of the existing analyses. Clear semantic parallels can be noted here. In some cases grammatical government is also directly linked to strict paradigmatic contrasts between prepositions which express fine-grained semantic contrasts. One can conclude that government requirements of particular lexemes are far less arbitrary than is usually assumed.

Keywords

PL

przyimki; semantyka; rekcja; walencja

EN

preposition; semantics; government; valency

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2016
• Volume: 96
• Issue: 1
• Pages: 80-95

Contributors

author

Jerzy Gaszewski