Heimat- und Vaterlandsliebe als Identitätskonstituenten des frommen Ermländers. Ein Beitrag zum Konstrukt der ermländischen Identität im „Ermländischen Hauskalender“ (1857-1938)

• Authors: Barbara Sapała

Title variants

PL

MIŁOŚĆ DO ZIEMI RODZINNEJ I OJCZYZNY JAKO PODSTAWOWE ELEMENTY TOŻSAMOŚCI RELIGIJNEGO WARMIAKA. MODEL TOŻSAMOŚCI WARMIŃSKIEJ W „WARMIŃSKIM KALENDARZU DOMOWYM“ (1857-1938)

EN

LOVE FOR THE HOMELAND (HEIMAT) AND MOTHERLAND AS THE KEY COMPONENTS OF WARMIAN RELIGIOUS IDENTITY. A MODEL OF WARMIAN IDENTITY IN THE “WARMIAN HOME CALENDAR” (1857-1938)

• Languages of publication: PL EN DE

Abstracts

PL

Wydając „Warmiński Kalendarz Domowy“ przedstawiciele warmińskich elit pragnęli stworzyć medium dostosowane do potrzeb i mentalności lokalnej ludności. Uzyskali tym samym narzędzie o wysokim potencjale ideologicznym, dzięki któremu można było kształtować nie tylko postawy religijne, ale także polityczne i społeczne czytelników. Model tożsamości warmińskiej od początku promowany na kartach „Warmińskiego Kalendarza Domowego” składał się z trzech podstawowych elementów, które były ściśle ze sobą powiązane i wzajemnie się warunkowały. Obok wiary katolickiej wyrażającej się w specyficznych dla Warmiaków formach religijności, to miłość do ziemi rodzinnej i ojczyzny stanowiła podstawę owego konstruktu tożsamościowego. Analiza dostępnych roczników Kalendarza pokazuje jednak, że ów pożądany, wsparty na trzech kolumnach model warmińskiej tożsamości nie był stabilny, a jego poszczególne elementy ulegały modyfikacjom przede wszystkim w zależności od zmieniającej się sytuacji politycznej.

EN

Representatives of the Warmian intellectual elite, who published the “Warmian Home Calendar”, intended to create a medium adjusted to the needs and mentality of the local community. They developed a tool which had great ideological potential and could be used for shaping religious as well as political and social attitudes. From the very beginning, the model of Warmian identity promoted by the “Warmian Home Calendar” had three main interrelated components. Apart from the Catholic faith, based upon forms of religious belief specific to the Warmia region, these identity constructs are comprised of love for the homeland (Heimat) and love for the motherland. However, an analysis of the available volumes of the “Calendar” revealed that the desired model of Warmian identity, based on the above three pillars, was unstable, and its components underwent modifications in response to the changing political situation.

DE

Mit der Gründung des Ermländischen Hauskalenders verfolgten dessen Herausgeber, Vertreter der lokalen Elite, das Ziel, der ermländischen Landbevölkerung ein Medium zu geben, das an ihre Mentalität und Bedürfnisse angepasst wäre. Damit hatten sie ein Instrument von hohem ideologischem Potenzial geschaffen, mit dessen Hilfe religiöse aber auch sozial-politische Haltungen der Leser gestaltet werden konnten. Das über den Ermländischen Hauskalender von Anfang an vermittelte Modell der ermländischen Identität bestand aus drei sich gegenseitig bedingten Hauptkomponenten. Neben dem katholischen Glauben mit typisch ermländischen Volksfrömmigkeitsformen waren Heimat- und Vaterlandsliebe die zwei weiteren im Rahmen des vorliegenden Beitrags analysierten Konstituenten des Identitätskonstrukts. Eine genaue Analyse der zugänglichen Jahrgänge zeigt jedoch, dass dieses Identitätskonstrukt nicht stabil war.

Keywords

PL

kalendarz ludowy; Warmia; tożsamość; religia katolicka; patriotyzm; ziemia rodzinna

EN

folk calendar; Warmia; identity model; homeland; motherland; Catholicism

DE

Volkskalender; Ermland; Identitätskonstrukt; Heimat- und Vaterlandsliebe; Frömmigkeit

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Studia Warmińskie
• Year: 2016
• Issue: 53
• Pages: 403-420

Contributors

author

Barbara Sapała

• Katedra Filologii Germańskiej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. W. Bojarskiego 1, 87-100 Toruń