Poprawność czy niepoprawność polityczna – rozważania na temat współczesnego dyskursu w ujęciu Oriany Fallaci

• Authors: Chechłowska-Lipińska Marta

Title variants

EN

Political Correctness Or Incorrectness Some Contributions On The Current Public Debate From The Viewpoint Of Oriana Fallaci

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zarówno w dyskursie publicznym ostatnich lat, jak i w środowisku naukowym, zwłaszcza na Zachodzie, wszechobecne stało się pojęcie poprawności politycznej. Istnieją jednak osoby, które nie przystają na pojawiające się trendy i otwarcie mówią „nie” poprawności politycznej. Należała do nich Oriana Fallaci, włoska dziennikarka, autorka kontrowersyjnej serii książek krytykujących islam oraz kulturę Zachodu. Szczegółową analizę kondycji współczesnego świata zachodniego Fallaci umieściła w swoich trzech najgłośniejszych pracach, czyli „Wściekłość i duma”, „Siła rozumu” oraz „Wywiad z sobą samą. Apokalipsa”. Polityczna poprawność nie jest skodyfikowanym ani spójnym zbiorem zasad, których przestrzegania broni jakaś instytucja, lecz zjawiskiem społecznym. Jako zjawisko socjologiczne wykorzystuje ostracyzm społeczny i ostrą walkę ideologiczną. Tłem dla uzasadnienia konieczności funkcjonowania poprawności politycznej jest ideologia wielokulturowości, rozumianej nie jako fakt istnienia wielu i różnych kultur, lecz jako zakaz ich wartościowania (oceniania według obiektywnych i wszechstronnych kryteriów, zwłaszcza prawdy, dobra i piękna). Poglądy Oriany Fallaci na temat politycznej poprawności były spójne. Krytyka tej koncepcji była ściśle powiązane z wartościami, które autorka wyznawała, a nie stały one w zgodzie z poprawnością polityczną. Fallaci przywiązana była do tradycji i wartości kultury łacińsko-chrześcijańskiej i nie mogła znieść faktu, że powoli odchodzą one na margines. Wychowana została również w umiłowaniu prawdy i dążeniu do wyższych ideałów, dlatego nie zgadzała się z egalitarystycznymi trendami współczesnego świata zachodniego. Fallaci dostrzegała także niebezpieczeństwo wynikające z głoszenia haseł równościowych i otwieraniem się na inne kultury. Tym samym można powiedzieć, że jej zdaniem polityczna poprawność odzwierciedla nastrój zwątpienia w europejskie dziedzictwo kulturowe.

EN

In the public debate as well as in academic circles the catchword of „political correctness” has became omnipresent in recent years – especially within the western cultural mainstream. There exist, however, individuals, who are not willing to join every trend and openly say „no” to political correctness. One of them was Oriana Fallaci, the Italian journalist and author of a series of books criticizing Islam and western civilization. The current condition of the western world was subjected to detailed analysis in her attention-catching publications “La Rabbia I L’Orgoglio”, (The Rage and the Pride), La Forza della Ragione (The Force of Reason) and Oriana Fallaci intervista sé stessa – L’Apocalisse (Oriana Fallaci Interviews Herself – Apocalypse). Political correctness is not a codified or coherent concept of rules of conduct whose observation is monitored by any responsible authority, but a social phenomenon. As a sociological phenomenon it operates with social ostracism as well as fierce ideological struggle. Essential for the functioning of political correctness is the ideology of multiculturalism, which not only lim its itself to the realization of the existence of various cultures, but is understood as a precept of their esteem and respect (evaluated according to objective and generally applicable assessment criteria, the true, good and beautiful). Oriana Fallaci’s opinions concerning political correctness were coherent. Her criticism of this concept originated from her system of values, which did not correspond with the ideas of political correctness. She was deeply rooted in the tradition and values of the Roman Catholic culture and rejected the idea that they might be gradually pushed into a marginal role. Instructed in the love for truth and educated to strive for noble ideals she was opposed to the egalitarian trends that became increasingly dominant in the modern western society. She realized the dangers inherent in the rhetoric of misconstrued egalitarianism and in the excessive opening-up to other cultures. To sum it up, we may state that in her eyes political correctness reflected the climate of doubt in the European cultural heritage.

Keywords

PL

poprawność polityczna, Oriana Fallaci, współczesny dyskurs polityczny, demokracja

EN

political correctness, Oriana Fallaci, current public debate, democracy

• Publisher: Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP
• Journal: Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
• Year: 2013
• Issue: 3
• Pages: 9-20

Dates

published

2013

Contributors

author

Chechłowska-Lipińska Marta

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Armstrong K., W imię Boga. Fundamentalizm w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, [tłum.] J. Kolczyńska, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2005.
• Bartyzel J., Poprawność polityczna, http://haggard.w.interia.pl/politpopr.html, [dostęp 7.01.2013].
• Bilski Ł., Współczesny stosunek do mniejszości w kontekście poprawności politycznej – jaka wolność, jaka równość?, [w:] Poprawność polityczna – równość czy wolność?, [red.] R. Stefański, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń – Kielce 2007.
• Fallaci O., Siła rozumu, Wydawnictwo „Cyklady”, Warszawa 2004.
• Fallaci O., Wściekłość i duma, Wydawnictwo „Cyklady”, Warszawa 2003.
• Fallaci O., Wywiad z sobą samą. Apokalipsa, Wydawnictwo „Cyklady”, Warszawa 2005.
• Fukuyama F., Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, [tłum.] B. Pietrzyk, Wydawnictwo „Znak”, Kraków 2004.
• Grzegorzewska M. K., O manipulacji w polityce, [w:] Media – władza – prawo, [red.] M. Magoska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów, pojęć i legend XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Król M., Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne, Wydawnictwo „Arche”, Gdańsk 2001.
• Piróg M., Polityczna poprawność a fundamentalizm religijny, [w:] Poprawność polityczna – równość czy wolność?, [red.] R. Stefański, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń – Kielce 2007.
• Rand A., Wiek zawiści, [w:] Eadem, Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa, redakcja, wprowadzenie i dodatkowe artykuły Peter Schwartz, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2003.
• Ratzinger J., Europa. Jej podwaliny dzisiaj i jutro, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2005.
• Scruton R., Słownik myśli politycznej, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002.
• Wilk G., Dlaczego z frontu katedry w Santiago de Compostella usunięto św. Jakuba? Poprawność polityczna a mentalność totalitarna, [w:] Poprawność polityczna – równość czy wolność?, [red.] R. Stefański, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń – Kielce 2007.
• Witek J., Żmigrodzki M., „Polityczna poprawność” w III Rzeczypospolitej, „Polwen” Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2003.

Identifiers

ISSN

2084-1140