Bibliografia zalecająca w Polsce

• Authors: Jadwiga Sadowska

Title variants

EN

Reading Lists in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teza/cel artykułu – celem artykułu jest przedstawienie rozwoju bibliografii zalecającej w Polsce w okresie powojennym, jej założeń teoretyczno-metodologicznych i realizacji praktycznej oraz przyczyn jej zaniku. Metody – zagadnienie przedstawiono na podstawie analizy piśmiennictwa, przykładów bibliografii zalecającej oraz tematyki poradników bibliograficznych, wydawanych w Bibliotece Narodowej. Wyniki/wnioski – Bibliografia zalecająca w Polsce opracowywana w okresie powojennym, a zwłaszcza w latach 40. i 50. wzorowana była na bibliografii zalecającej radzieckiej, w kolejnych dekadach pełniła rolę raczej bibliografii wyborowej, głównie jako pomoc w bibliotekach publicznych i szkolnych. Na zanik bibliografii zalecającej w Polsce w latach 90. XX w. złożył się splot różnych okoliczności, takich jak: niski poziom zainteresowania społecznego tym typem bibliografii i niewielkie jej wykorzystanie, pracochłonność, zwłaszcza przy znaczącym wzroście produkcji wydawniczej, dostęp do bibliograficznych baz danych, a także rezygnacja Biblioteki Narodowej z jej opracowywania.

EN

Thesis/Objective – The paper offers a discussion of reading lists development in Poland in the postwar period together with their theoretical and methodological fundaments and reasons for their gradual disappearance. Methods – The issue is discussed on the basis of the literature analysis, examples of reading lists and topics of bibliographic guides published by the National Library of Poland. Results/Conclusions – Reading lists developed in Poland in the postwar period (1940-1950) were based on the Soviet reading lists and used as selected bibliographies in the following decades, usually as reading aids in public and school libraries. The disappearance of reading lists in Poland in the 1990s was caused by a number of various factors, including low social interest in that type of bibliography and its poor reuse, significant time and staff engagement needed to produce it, in particular along with the growing number of publications, improved access to bibliographic databases and the National Library of Poland decision to stop building that type of data.

Keywords

PL

Bibliografia zalecająca; Bibliografia wyborowa; Formy bibliografii zalecającej; Ideologizacja bibliografii; Bibliografia a polityka; Zakład Bibliografii Zalecającej

EN

Reading lists; Selected bibliography; Forms of reading lists; Ideologization of bibliography; Bibliography and politics; Reading Lists Department

• Publisher: Polish Librarians Association, Warsaw, http://www.sbp.pl/en
• Journal: Przegląd Biblioteczny
• Year: 2016
• Volume: 84
• Issue: 2
• Pages: 177-195

Contributors

author

Jadwiga Sadowska

• Białystok University

References

• Adamiec, Witold (1986). [głos w dyskusji]. W: Zagadnienia bibliografii zalecającej. Materiały z seminarium polsko-radzieckiego, Warszawa, 13-15 października 1982. Warszawa: BN, s. 86-91.
• Archiwum Akt Nowych. Ministerstwo Kultury i Sztuki. Centralny Zarząd Bibliotek. Bibliografie opracowywane przez CZB, 1952-1953, sygn. 46, k. 1-9.
• Biblioteka Narodowa w latach 1945-1956 (1958). Warszawa: BN.
• Bieńkowski, Władysław (1953). O pseudo-nauce bibliologii i o najpilniejszych zadaniach bibliografii. Warszawa: ZBiAP.
• Brudnicki, Jan Zdzisław (1968). O bibliografii zalecającej w Polsce. Kilka aktualnych uwag. "Przegląd Biblioteczny" R. 35, z. 3-4, s. 265-271.
• Hleb-Koszańska, Helena (1954). Dziesięciolecie bibliografii polskiej 1944-1954. Zarys dziejów i kierunki rozwoju. "Przegląd Biblioteczny" 1954, z. 3, s. 213-233.
• Karamać, Barbara [red.] (1992). Informator o Instytucie Bibliograficznym (1992). Warszawa: BN.
• „Literatura Polska: adnotowany rocznik bibliograficzny”, R.1974, Warszawa: SBP 1978.
• Łysakowski, Adam (1950a). Określenie bibliografii. "Biuletyn Instytutu Bibliograficznego", t. 3, nr 2, s. 15-43.
• Łysakowski, Adam (1950b). Polska służba bibliograficzno-dokumentacyjna. "Biuletyn Instytutu Bibliograficznego", t. 3 nr 1, s. 1-13.
• Michalak, Halina (1986). Koncepcja bibliografii zalecającej w Polsce. W: Zagadnienia bibliografii zalecającej. Materiały z seminarium polsko-radzieckiego, Warszawa, 13-15 października 1982. Warszawa: BN, s. 11-23.
• Michalak, Halina (1981). Zakład Bibliografii Zalecającej. Prawie wszystko o „Literaturze Pięknej”. "Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej" nr 1-4, s. 3-6.
• Nowak, Adam (2011). Bibliografia a polityka. W: Bibliologia polityczna. Praca zbior. pod red. Dariusza Kuźminy. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 423-438.
• Nowak, Aleksandra (1986). Działalność wydawnicza bibliotek publicznych w zakresie bibliografii zalecającej. W: Zagadnienia bibliografii zalecającej. Materiały z seminarium polsko-radzieckiego, Warszawa, 13-15 października 1982. Warszawa: BN, s. 80-83.
• Nowak, Aleksandra (1981). Główne kierunki działalności i aktualne problemy Zakładu Bibliografii Zalecającej. "Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej" nr 1-4, s. 12-18.
• Ogólnokrajowa Narada Bibliografów. Warszawa 19 lutego 1956 (1956). Warszawa: SBP.
• Ramlau-Klekowska, Krystyna (1963). Bibliografia zalecająca. W: Metodyka bibliograficzna. Warszawa: SBP, s. 265-290.
• Rogozińska, Wanda (1970). Bibliografia „w służbie czytającego ogółu”. Z dziejów bibliografii zalecającej w Polsce. W: Z problemów bibliografii. Warszawa: BN, s. 115-131.
• Sadowska, Jadwiga (2010). Bibliografia i polityka w Polsce w latach 1946-1990. W: Niewygodne dla władzy. Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Zbiór studiów pod red. Doroty Degen i Jacka Gzelli. Toruń: Wydaw. UMK, s. 255-273.
• Schabowicz, Olga (2011). Bibliografia zalecająca w Polsce – czy przestała być potrzebna? "Bibliotekoznawstwo", t. 30, s. 101-118.
• Skalska-Zlat, Marta (2002). Bibliografia w Polsce 1945-1996. Naukoznawcza analiza dyscypliny. Wrocław: Wydaw. UWr.
• Smirnowa, B.A. (1953). Bibliografia a kierowanie czytelnictwem. "Przegląd Biblioteczny" R. 21, s. 58-79 [oryg. 1949].
• Wróblewski, Adam (1956a). Bibliografia zalecająca a czytelnictwo (z doświadczeń radzieckich). Zebrał, przełożył i wstępem opatrzył A. Wróblewski. Warszawa: SBP. Dostępne także w WWW: <http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=643>.
• Wróblewski, Adam (1954). O aktualnych sprawach czytelnictwa i bibliografii. (Artykuł dyskusyjny.) "Przegląd Biblioteczny" R. 22, z. 2, s. 4-14.
• Wróblewski, Adam (1956b). Stan i zadania bibliografii zalecającej w Polsce. W: Ogólnokrajowa Narada Bibliografów. Warszawa: SBP, s. 33-40.
• Zagadnienia bibliografii zalecającej. Materiały z seminarium polsko-radzieckiego, Warszawa, 13-15 października 1982 (1986). Warszawa: BN.