Pojęcie „dobro potomstwa” jako źródło praw i obowiązków małżeńskich w świetle prawa kanonicznego

• Authors: Krzysztof Mierzejewski

Title variants

EN

The concept of „the good of offspring” as a source of marital rights and duties in the light of Canon Law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ustanowiony przez Boga wyłączny i nierozerwalny związek pomiędzy mężczyzną i kobietą, realizuje się we wspólnocie całego życia, skierowanej ze swej natury do dobra małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa. Niezmienna od stuleci nauka Kościoła o celu prokreacyjnym małżeństwa, wzbogacona przesłaniem Soboru Watykańskiego II, stanowi wykładnię prawa naturalnego. Ukierunkowanie owej wspólnoty życia, jaką jest małżeństwo ku zrodzeniu potomstwa należy do istoty małżeństwa. Nowy Kodeks prawa kanonicznego odstąpił od wyszczególniania pierwszorzędnego i drugorzędnego celu małżeństwa oraz przyjął w kan. 1055 §1 formułę o skierowaniu tego związku ku dobru małżonków i ku zrodzeniu i wychowaniu potomstwa. Wypływające ze skierowania małżeństwa do zrodzenia potomstwa prawa-obowiązki małżonków pozostają wyrazem wzajemnego oddania się i przekazania małżeńskiego stron w wymiarze ich własnej męskości i kobiecości. Artykuł bazuje przede wszystkim na Kodeksie prawa kanonicznego z 1917 i 1983 r., dokumentach Kościoła, wyrokach Roty Rzymskiej oraz nauczaniu św. Augustyna.

EN

An exclusive and indissoluble relation between a man and a woman, established by God, accomplishes in the community of a whole life, which is directed by nature at the good of the spouses, and at the procreation and children upbringing. Unchanged for ages, Ecclesial science about the spouses procreative aim, enriched by the Second Vatican Council message, is the exposition of the natural law. A direction of the life community, which is the marriage for the children procreation, belongs to the essence of marriage. A new Canonical Law Code departed from the specification of the first and second aim of the marriage, and assumed in Can 1055 §1 a form to direct this relationship at the good of the spouses and at the procreation and children upbringing. Rights and duties of the spouses, which come from directing the marriage to children procreation, are the expression of the mutual devotion and marital transmission of the sides in the dimension of their own masculinity and feminity. The article relies mostly on Canonical Law Code from 1917 and 1983, Ecclesial acts, judgments of the Roman Rota, and St. Augustine Teaching.

Keywords

PL

dobro potomstwa; Kodeks prawa kanonicznego; małżeństwo; prawa i obowiązki małżeńskie; prawo kanoniczne

EN

canonical marriage; Code of the Canon Law; good of offspring; marital rights and duties; marriage

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2011
• Issue: 29
• Pages: 123-139

Contributors

author

Krzysztof Mierzejewski

• Gdańskie Seminarium Duchowne

References

• Abate A., Il matrimonio nella nuova legislazione canonica, Brescia 1985.
• Bersini F., Il nuovo diritto canonico matrimoniale. Commento giuridico-telogico-pastorale, Torino 1994.
• Codex iuris canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks prawa kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
• Codex iuris canonici Pii X Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritatae promulgatus, Typis Polyglotis Vaticanis 1933.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio de observantia erga vitam humanam nascentem deque procreationis dignitate tuenda, 22 lutego 1987 r. (Donum vitae), „Acta Apostolicae Sedis” 1988, przekład polski: Posoborowe dokumenty Kościoła katolickiego o małżeństwie i rodzinie, Kraków 1999, t. 1.
• Cymbała J., Istotne obowiązki małżeńskie i przyczyny niezdolności do ich podjęcia w wyrokach Roty Rzymskiej z lat 1983‒1992 wydanych na podstawie kan. 1095 nr 3 Kodeksu prawa kanonicznego, opublikowanych w „Decisiones”, Olsztyn 2002.
• Dec. c. Boccafola z 11 czerwca 1992 r., „Rotae Romanae Decisiones” (dalej RRD) 1992. Dec. c. Bonet z 28 lutego 1955 r., „Sacrae Romanae Rotae Decisiones” (dalej: SRRD) 1955.
• Dec. c. Burke z 19 stycznia 1995 r., RRD 1995.
• Dec c. Burke z 19 października 1995 r., RRD 1995.
• Dec. c. Civili z 9 grudnia 1992 r., RRD 1992.
• Dec. c. De Jorio z 27 marca 1968 r., SRRD 1968.
• Dec. c. De Jorio z 23 czerwca 1971 r., SRRD 1971.
• Dec. c. Di Felice z 9 czerwca 1984 r., RRD 1984.
• Dec. c. Faltin z 4 marca 1992 r., „Monitor Ecclesiasticus“ 1994.
• Dec. c. Fidecicchi z 14 kwietnia 1953 r., SRRD 1953.
• Dec. c. Funghini z 1 lutego 1995 r., RRD 1995.
• Dec. c. Huber z 26 listopada 1993 r., RRD 1993.
• Dec. c. Jullien z 16 października 1948 r., SRRD 1948.
• Dec. c. Kinlin z 30 października 1986 r., Toronto Regional Tribunal, Prot. No. K. 1714/85 (mps.).
• Dec. c. Lefebvre z 2 marca 1974 r., SRRD 1974.
• Dec. c. Pinto z 12 listopada 1973 r., SRRD 1973.
• Dec. c. Pinto z 12 lutego 1982 r., „Monitor Ecclesiasticus” 1982.
• Dec. c. Pinto z 30 maja 1986 r., w: L’incapacitas (can. 1095) nelle sentenze selecte coram Pinto, red. P. Bonnet, C. Gullo Città del Vaticano 1988.
• Dec. c. Pompedda z 3 lipca 1990 r., RRD 1990.
• Dec. c. Raad z 20 marca 1980 r., „Monitor Ecclesiasticus” 1980.
• Dec c. Stankiewicz z 12 lipca 1979 r., RRD 1979.
• Dec. c. Stankiewicz z 23 czerwca 1988 r., RRD 1988.
• Dec. c. Stankiewicz z 17 grudnia 1993 r., RRD 1993.
• Dzięga A., Funkcja wychowawcza rodziny w prawie kanonicznym, w: Współdziałanie Kościoła i państwa na rzecz małżeństwa i rodziny, red. J. Krukowski, T. Śliwowski, Łomża 2005.
• Fedele P., L’essenza del matrimonio canonico e la sua esclusione, „Ephemerides Iuris Canonici” 1992.
• Gatti G., Morale matrimoniale e familiare, w: Corso di morale, Brescia 1991, t. 1.
• Gerlaud J., Note sur la fin du marriage d’apres S. Thomas, „Revue Thomiste” 1939.
• Graczyk K., Schorzenie sclerosis multiplex a zdolność osoby do zawarcia małżeństwa w świetle prawa Kościoła katolickiego, Lublin 2002.
• Gullo C., Simulazione et metus, w: Il matrimonio nel Codice dei canoni delle Chiese orientali, Città del Vaticano 1994.
• Hervada Xiberta F., Los fines del matrimonio, su relevancia en la estructura juridica matrimonial, Pamplona 1960.
• Jan Paweł II, Adhortacja Apostolska Familiaris consortio, w: Adhortacje Apostolskie Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 88‒248.
• Krajczyński J, Niektóre przyczyny uniemożliwiające zawiązanie relacji małżeńskiej, „Studia Płockie” 2002.
• Krajczyński J., Wychowanie dzieci i młodzieży w świetle posoborowych dokumentów Stolicy Apostolskiej i Konferencji Episkopatu Polski, Płock 2002.
• Krukowski J., Wykluczenie potomstwa. Nowe tendencje w orzecznictwie rotalnym, „Kościół i Prawo” 1984.
• Moneta P., Il matrimonio nel nuovo diritto canonico, Genova 1986.
• Góralski W., Kanoniczna zgoda małżeńska, Gdańsk 1991.
• Góralski W., Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007.
• Hoła K., Przymierze małżeńskie w świetle Pisma Św. i Tradycji, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1987.
• Huizing P., Bonum prolis ut elementum essentiale obiecti formalis consensus matrimonialis, „Gregorianum” 1962.
• Inlender B., Cel małżeństwa w aspekcie naturalnym i nadprzyrodzonym, „Ateneum Kapłańskie” 1970.
• Migne J. P., Patrologiae latinae cursus completus, Parisiis 1844‒1855.
• Paździor S., Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095, Lublin 1999.
• Pinto Gomez J., Incapacitas assumendi matrimonii onera in novo CIC, w: Dilexit Iustitiam. Studia in honorem Card. Aurelii Sabattani, red. Z. Grocholewski, V. Carcel Orti, Città del Vaticano 1984.
• Pius XII, Allocutiones, 19 maja 1956, „Acta Apostolicae Sedis” 1956.
• Pompedda M., De incapacitate adsumendi obligationes matrimonii essentiales, „Periodica” 1986.
• Pompedda M., Incapacità di natura psichica, w: Matrimonio canonico fra tradizione e rinnovamento, Bologna 1985.
• Prader J., Il matrimonio in Oriente e in Occidente, Roma 2003.
• Skrzydlewski W., Problem celów małżeństwa, „Analecta Cracoviensia 1971.
• Stankiewicz A., De iurisprudentia recentiore circa simulationem totalem et partialem, Romae 1989.
• Stankiewicz A., L’esclusione della procreazione ed educazione della prole, w: La simulazione del consenso matrimoniale canonico, Città del Vaticano 1990.
• Stawniak H., Niemoc płciowa jako przeszkoda do małżeństwa. Ewolucja czy zmiana koncepcji?, Warszawa 2000.
• Stawniak H., Udział małżonków-rodziców w kościelnej posłudze uświęcania, „Studia Warmińskie” 1994.
• Stawniak H., Uprawnienie-obowiązek zrodzenia i wychowania potomstwa w świetle kanonicznego prawa małżeńskiego, „Prawo Kanoniczne” 1989, nr 3‒4.
• Sztychmiler R., Doktryna Soboru Watykańskiego II o celach małżeństwa i jej recepcja w Kodeksie prawa kanonicznego z roku 1983, Lublin 1993.
• Sztychmiler R., Istotne obowiązki małżeńskie, Warszawa 1997.
• Sztychmiler R., Obowiązki małżeńskie – istotne i nieistotne, „Ius Matrimoniale” 1998.
• Świto L., Istota bonum prolis, „Prawo Kanoniczne” 2002.
• Viladrich P.-J., Konsens małżeński, Warszawa 2002.
• Żurowski M., Uprawnienie do współuczestniczenia w kościelnej wspólnocie wspólnot, Warszawa 1979.
• Żurowski M., Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Katowice 1987.