Polski epizod w cypryjskich dążeniach do zrzucenia zwierzchnictwa sułtanatu mameluków

• Authors: Łukasz Burkiewicz

Title variants

EN

The Polish episode in Cypriot endeavours to dump the supremacy of the Mamluks’ sultanate

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Treścią niniejszego artykułu jest stosunkowo nieznany polsko-cypryjski epizod w okresie średniowiecza. W 1426 r. Cypr został opanowany przez egipsko-syryjski sułtanat mameluków, a sam władca wyspy Janus de Lusignan dostał się do niewoli muzułmańskiej. Po odzyskaniu wolności król Cypru podjął próbę pozyskania pomocy w świecie chrześcijańskim w celu zrzucenia muzułmańskiego zwierzchnictwa. Jedną z takich prób była ekspedycja cypryjskiego poselstwa do Polski w 1432 r. Złożona wówczas przez Cypryjczyków propozycja dotyczyła mariażu następcy tronu wyspy z córką króla Jagiełły – Jadwigą – oraz zawierała również prośbę o udzielenie pożyczki w zamian za niemal praktyczne przejęcie kontroli nad Cyprem przez stronę polską.

EN

One of the most unusual Cypriot royal missions in the middle ages was a delegation that arrived at the court of Ladislaus Jagiello. It is still a comparatively unknown episode in Polish-Cypriot contacts. In March 1432 a group of envoys from King of Cyprus Janus of Lusignan reached Wiślica, a town situated half way between the capital of Poland – Cracow – and Sandomierz, where they were given a warm welcome by King Ladislaus Jagiello of Poland. The Cypriots passed, on behalf of their king, a request to King Ladislaus Jagiello to grant a loan of 200,000 florins. To cement the agreement King Janus asked for his only son John to marry the daughter of Jagiello – Hedwig. The king of Poland Ladislaus Jagiello answered that he would be eager to help King Janus, and not only with his army, but also with financial support, were it not that his country was in such close proximity to the Tatars, who he claimed were the most barbaric of all the nations that the world had seen and he had to fight with them constantly. He also said that he could not give the hand of his daughter to the son of Janus of Lusignan because his daughter died some months ago. He added, however, that had she been alive, she would definitely have agreed to marry such a magnificent heir to the throne.

Keywords

PL

Aleksandria; dynastia Lusignan; Królestwo Cypru; Królestwo Jerozolimskie; krucjaty; Mamelucy; Władysław Jagiełło

EN

Alexandria; crusades; Kingdom of Cyprus; Kingdom of Jerusalem; Ladislaus Jagiello; Lusignan dynasty; Mamluks

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2011
• Issue: 29
• Pages: 163-181

Contributors

author

Łukasz Burkiewicz

• Wydział Filozoficzny Akademia „Ignatianum” Kraków

References

• Chronique d’Amadi [Cronaca di Francesco Amadi], w: Chroniques d’Amadi et de Strambaldi, publiées par M. Réne de Mas Latrie, Paris 1891‒1893, t. 1‒2.
• Chronique de l’île de Chypre par Florio Bustron [Historia overo Commentarii de Cipro], publ. par M. Réne de Mas Latrie, w: Mélanges historiques, t. V, Paris 1886.
• Codex Epistolaris Saeculi Decimi Quinti, t. 1: 1384‒1492, ex antiquis libris formularum, corpore Naruszeviciano, autographis archivistique plurimis collectus opera Augusti Sokołowski, Josephi Szujski. Pars 1, Ab anno 1384 ad annum 1444 w: Monumenta Medii Ævi Historica res Gestas Poloniae Illustrantia, tomus II, Cracoviae 1876.
• Codex epistolaris saeculi decimi quinti, tomus II: 1382–1445, collectium opera A. Lewicki, w: Monumenta Medii Ævi Historica res Gestas Poloniae Illustrantia, t. XII, Cracoviae 1891.
• Codex epistolaris saeculi decimi quinti, tomus III: 1392–1501, collectium opera A. Lewicki, w: Monumenta Medii Ævi Historica res Gestas Poloniae Illustrantia, t. XIV, Cracoviae 1894.
• Description de toute l’isle de Chypre, et des roys, princes et seigneurs tant payens que chrestiens, qui ont commandé en icelle: contenant l’entière histoire de tout ce qui s’y est passé depuis le déluge universel, l’an 142 et du monde, 1798 jusques en l’an de l’incarnation et nativité de Iesus-Christ, 1572, par R. Père F. Estienne de Lusignan, composée premièrement en Italien, et imprimée à Bologne la Grasse, et maintenant augmentée et traduite en François, Paris 1580.
• Joannis Dlugossii seu Longini canonici Cracoviensis Historiae Polonicae, libri XII, w: Joannis Długosz canonici Cracoviensis Opera Omnia, cura A. Przeździecki edita, tomus XIII, Cracoviae 1867.
• Joannis Dlugossii, Annales seu Cronicae incliti regni poloniae liber undecimus et liber duodecimos 1431‒1444, Varsaviae 2001.
• de Lusignan E., Chorograffia, Et Breve Historia Universale: dell’Isola de Cipro principiando al tempo di Noe per in sino al 1572, Bologna 1573.
• Machairas [Macheras] L., Recital concerning the Sweet Land of Cyprus entitled „Chronicle”, red. R. M. Dawkins, Oxford 1932, t. 1.
• Maciej Stryjkowski, Kronika Macieja Stryjkowskiego niegdyś w Królewcu drukowana, ks. XVI, Warszawa 1766.
• Martin Cromer, Martini Cromeri Varmiensis Episkopi Polonia: siue de orgine et rebus gestis Polonorum libri XXX, Coloniae 1586. de Mas Latrie L., Histoire de l’ Île de Chypre sous le règne de la Maison de Lusignan, Paris 1852‒1861, t.1‒3.
• Mathiae de Mechovia [Maciej z Miechowa], Chronica Polonorum, Cracoviae 1521, liber IV, c. LII.
• Alastos D., Cyprus in history. A survey of 5000 years, Nicosia 1955.
• Ashtor E., Levant Trade in the Later Middle Ages, New Jersey 1983.
• Ashtor E., The Levantine Sugar Industry in the Middle Ages: An Example of Technological Decline, „Israel Oriental Studies” 1977, t. 7.
• Atiya A. S., The Crusade in the Later Middle Ages, London 1938.
• Baczkowski K., Cesarstwo rzymsko-niemieckie od początków XIII do połowy XV wieku, w: Wielka Historia Świata, red. K. Baczkowski, Kraków 2005, t. 5.
• Baczkowski K., Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370‒1506), w: Wielka Historia Polski, Kraków 2003, t. 2.
• Balard M., Wyprawy krzyżowe i łaciński Wschód XI-XIV w., Warszawa 2005.
• Burkiewicz Ł., Królestwo Cypru jako obiekt zainteresowań państw śródziemnomorskich w latach 1192‒1489. Próba zarysowania problemu, „Prace Historyczne Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2010, z. 137.
• Burkiewicz Ł., Podróż króla Cypru Piotra I z Lusignan po Europie w latach 1362‒1365 i jego plany krucjatowe, „Studia Historyczne” 2007, nr 1.
• Chapin Furber E., The kingdom of Cyprus 1191‒1291, w: A History of the Crusades, red. K. M. Setton, Madison 1969‒1989, t. 2.
• Coureas N., Controlled Contacts: The Latin Church of Cyprus, the Papacy, and Mamluk
• Egypt, 1250‒1350, w: Proceedings of the 9th and the 10th International Colloquia on the History of Egypt and Syria in the Fatimid, Ayyubid and Islamic Periods, red. U. Vermeulen, J. van Steenbergen, Orientalia Lovaniensia Analecta, Leuven 2005.
• Coureas N., Piracy in Cyprus and the Eastern Mediterranean during the Later Middle Ages (14‒15th Centuries), „Mésogeios” 2001, t. 12.
• Coureas N., Profits and Piracy: Commerce between Cyprus and Catalonia from 1291 to 1420, „Επετηρίς Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών” 1997, nr 23.
• Coureas N., The Influence of the Kingdom of Aragon in Cyprus, Rhodes, Latin Greece and Mamluk Egypt during the Later Middle Ages, 1276‒1479, „Κυπριακαί Σπουδαί, Τόμος ΞΒ- ΞΓ”, 1998‒1999.
• Coureas N., Trade between Cyprus and the Mamluk Lands in the Fifteenth Century, with special reference to Nicosia and Famagusta, w: Orientalia Lovaniensia Analecta, t. 5: Egypt and Syria in the Fatimid, Ayyubid and Mamluk Eras, red. U. Vermeulen, K. D’Hulster, Leuven 2007 (no. 169).
• Dziubiński A., Na szlakach Orientu. Handel między Polską a Imperium Osmańskim w XVI-XVIII wieku, Wrocław 1998.
• Edbury P. W., Łaciński Wschód 1291‒1669, w: Historia krucjat, red. J. Riley-Smith, Warszawa 2000.
• Edbury P. W., Le régime des Lusignans en Chypre et la population locale, w: Coloniser au Moyen Âge, red. M. Balard, A. Decellier, Paris 1995.
• Edbury P. W., The Crusading policy of King Peter I of Cyprus, 1359‒1369, w: The Eastern Mediterranean Lands in the Period of Crusades, red. P. M. Holt, Warminster 1977.
• Edbury P. W., The Kingdom of Cyprus and the Crusades, 1191‒1374, Cambridge – New York – Port Chester – Melbourne – Sydney 1991.
• Edbury P. W., The Lusignan Kingdom of Cyprus and its Muslim Neighbours, Nicosia 1993. Emiliandiés A., Histoire de Chypre, Paris 1962.
• Fuess A., Rotting Chips and Razed Harbours: The Naval Policy of the Mamluks, „Mamluk Studies Review”, 2001, t. 5.
• Głodek M., Utopia Europy zjednoczonej. Życie i idee Filipa de Mézières (1327‒1405), Słupsk 1997.
• Gołębiewski Ł., Panowanie Władysława Jagiełły, Warszawa 1846.
• Grodecki R., Kongres krakowski w roku 1364, Kraków 1995.
• Grzybowski S., Odkrywanie świata, w: Wielka Historia Świata, red. S. Grzybowski, Kraków 2005, t. 6.
• Hauziński J., Bliski Wschód i Azja Środkowa od końca XII do połowy XV wieku, w: Wielka Historia Świata, red. K. Baczkowski, Kraków 2005, t. 5.
• Herbarz Polski Kaspra Niesieckiego S.J., powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopisów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Lipsk 1839, t. 2.
• Herbarz Polski. Wiadomości historyczno-geneaologiczne o rodach szlacheckich, ułożył i wydał A. Boniecki, Warszawa 1899.
• Hill G., A History of the Cyprus, Cambridge 1948, t. 2.
• Home G., Cyprus then and now, London 1960.
• İnalcik H., Imperium Osmańskie. Epoka klasyczna 1300‒1600, Kraków 2006.
• Iorga N., Philippe de Mézières (1327‒1405) et la croisade au XVIe siécle, Gèneve – Paris 1976.
• Irwin R., Islam a ruch krucjatowy, 1096‒1699, w: Historia krucjat, red. J. Riley-Smith, Warszawa 2000.
• Luke H., The Kingdom of Cyprus, 1369‒1489, w: A History of the Crusades, red. K. M. Setton, H. W. Hazard, Madison 1969‒1989, t. 3.
• Newman P., A short history of Cyprus, London – New York – Toronto 1948.
• Pachoński H., Dwa zjazdy krakowskie za Kazimierza Wielkiego, Kraków 1914.
• Polska Encyklopedia Szlachecka, red. S. J. Starykoń-Kasprzycki, M. Dmowski, Warszawa 1937, t. 8.
• Quirini-Popławska D., Italia i basen Morza Śródziemnego w latach 1204‒1453, w: Wielka Historia Świata, red. K. Baczkowski, Kraków 2005, t. 5.
• Quirini-Popławska D., Urbs populosissma, opulentissima, liberalissima. Mit czy rzeczywistość późnośredniowiecznej Wenecji, Kraków 1997.
• Quirini-Popławska D., Włoski handel czarnomorskimi niewolnikami w późnym średniowieczu, Kraków 2002.
• Rabie H., Mamluk Campaigns Against Rhodes (A.D. 1440‒1444), w: The Islamic World from Classical to Modern Times, red. C. E. Bosworth, Princeton 1989.
• Runciman S., Dzieje wypraw krzyżowych, Warszawa 1988, t. 3.
• Semkowicz A., Krytyczny rozbiór Dziejów Polskich Jana Długosza (do roku 1384), Kraków 1887.
• Setton K.M., The Papacy and the Levant, 1204‒1571, Philadelphia 1976, t. 1.
• Sroka S., Historia Europy Środkowo-Wschodniej od XIII do połowy XV wieku, w: Wielka Historia Świata, red. K. Baczkowski, Kraków 2005, t. 5.
• Szajnocha K., Wojna o cześć kobiety, w: Szkice Historyczne, red. K. Szajnocha, Złoczów 1901, t. 4.
• Szczur S., Krakowski zjazd monarchów w 1364 roku, „Roczniki Historyczne” 1998, R. 64.
• Waśko A., Region bałtycki od XIII do połowy XV wieku, w: Wielka Historia Świata, red. K. Baczkowski, Kraków 2005, t. 5.
• Wyrozumski J., Kazimierz Wielki, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1986.
• Ziada M. M., La Monte J. L., Bedr ed-Dîn al-’Aini’s Account of the Conquest of Cyprus (1424‒1426), w: Annuaire de l’Institut de philologie et d’histoire orientales et slaves, 1939‒1944, t. 7.
• Ziada M.M., Mamluk Conquest of Cyprus in the Fifteenth Century, „Bulletin Faculty of Arts, Egyptian University of Cairo”, t. 1.
• Złota księga Szlachty Polskiej przez T. Żychlińskiego, Poznań 1879.