Poczucie tożsamości narodowej Polaków w kontekście zachodnioeuropejskim

• Authors: Artur Wysocki

Title variants

EN

The Sense of National Identity of Poles in the Context of Western Europe

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowane zostały wyniki analizy porównawczej wybranych sondaży nad poczuciem przynależności cywilizacyjnej Polaków oraz stereotypami Polaka i Europejczyka. Głównym kryterium wyboru sondaży był kontekst zachodnioeuropejski oraz europejskość traktowane jako podstawowy punkt odniesienia dla wyrażanego przez respondentów poczucia tożsamości narodowej. Analiza w warstwie teoretycznej odnosi się do modelu opinii publicznej w badaniu tożsamości narodowej w ujęciu Zbigniewa Bokszańskiego. Przeprowadzona analiza zawiera odpowiedzi na pytania o strukturę polskości, jej granice względem europejskości, poczucie swojskości i obcości z mieszkańcami Europy Zachodniej oraz tego, jak zjawiska te zmieniały się w ostatnich 20 latach.

EN

The article presents the results of a comparative analysis of selected polls regarding the civilisational identity of Poles as well as the stereotypes of Poles and Europeans. The main criterion for the selection of the polls is the context of Western Europe and Europeanness treated as a basic point of reference for the sense of national identity expressed by the respondents. The theoretical analysis is based on the model of the public opinion in the study of national identity presented by Zbigniew Bokszański. The analysis provides answers to the questions regarding the structure of Polishness, its borders in relation to Europeanness, the sense of homeliness and strangeness towards the residents of Western Europe, and how these phenomena have changed in the last twenty years.

Keywords

PL

tożsamość narodowa; tożsamość zbiorowa; polskość; europejskość; stereotyp

EN

national identity; collective identity; Polishness; Europeanness; stereotype

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2017
• Issue: 3(21)
• Pages: 57-77

Contributors

author

Artur Wysocki

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Anderson, B. (1997). Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Warszawa: Znak.
• Błuszkowski, J. (2003). Stereotypy narodowe w świadomości Polaków. Studium socjologiczno-politologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
• Bokszański, Z. (2005). Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• CBOS. (2005). Tożsamość narodowa Polaków oraz postrzeganie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. BS/84/2005.
• CBOS. (2011). Stereotyp Polaka i Europejczyka A.D. 2011. BS/33/2011.
• Jasińska-Kania, A., Marody, M. (2002). Integracja europejska a tożsamość narodowa Polaków. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody (red.), Polacy wśród Europejczyków: wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich (280–288). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kłoskowska, A. (1992). Tożsamość i identyfkacja narodowa w perspektywie historycznej i psychologicznej. Kultura i Społeczeństwo 1 (36). 131–141.
• Kłoskowska, A. (2005). Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Koseła, K., Szawiel, T., Grabowska, M., Sikorska, M. (red.) (2002). Tożsamość Polaków a Unia Europejska. Warszawa: Instytut Badań nad Podstawami Demokracji.
• Łastawski, K. (2004). Polskość w Europie. Polska tożsamość narodowa w jednoczącej się Europie. Warszawa, Polskie Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartografczne.
• Łastawski, K. (2014). Postrzeganie sąsiadów przez Polaków po 1989 roku. Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2 (50). 75–86.
• Mandes, S. (2012). Religia i naród: powikłane związki religii i nacjonalizmu. W: A. Jasińska-Kania (red.) Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, (165–190). Warszawa: Scholar.
• Nowicka, E., Łodziński, S. (2001). U progu otwartego świata. Poczucie polskości i nastawienie Polaków wobec cudzoziemców w latach 1988–1998. Kraków: Nomos.
• Szwed, R. (2003). Tożsamość a obcość kulturowa: Studium empiryczne na temat związków pomiędzy tożsamością społeczno-kulturalną a stosunkiem do obcych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Ścigaj, P. (2012). Tożsamość narodowa. Zarys problematyki. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• TNS Polska. (2008). Społeczne kryteria polskości, 1988–1998–2008. K.61/08.
• TNS Polska. (2009). Polska w Europie i w Unii Europejskiej. 059/09.77
• Wysocki, A. (2014). Zderzenie kultur. Polskość i sowieckość na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939-1941 we wspomnieniach Polaków. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wysocki, A. (2015). Social Change and Identity in Poland: The Social Criteria of Polishness, 1988–2008. W: V. Yevtukh, R. Radzik, G. Kisla (red.). Contemporary Problems of Social Change: Polish and Ukrainian Experience (83–96). Kiyv: Publishing House Scientifc Production Association “Interservice”.
• Wysocki, A. (2016). Polish National Identity in the Regional Context: An Analysis of Selected Public Opinion Surveys on the National Autostereotype and Perception of Poland’s Neighbours (1993–2015). W: V. Yevtukh, A. Wysocki, G. Kisla, A. Jekaterynczuk (red.). Identities of Central-Eastern European Nations (87–112). Kyiv: Publishing House Scientifc Production Association “Interservice”.

Identifiers

DOI

10.18276/os.2017.3-05