Modernist industrial novels and industrial sociology. A comparison between Weimar Germany and Post-WWII Italy

• Authors: de Gier Erik

Title variants

PL

Nowoczesne powieści przemysłowe a socjologia przemysłu. Porównanie między weimarskimi Niemcami i Włochami po II wojnie światowej

Abstracts

PL

Od czasów rewolucji przemysłowej w Anglii w XVIII wieku powieść przemysłowa odgrywała znaczącą role w krajach uprzemysłowionych w uświadamianiu pracowników, polityków i opinii publicznej o rzeczywistych warunkach pracy w przemyśle i usługach. Dobrze znanymi przykładami są powieści przemysłowe pisarzy angielskich epoki wiktoriańskiej, Dickensa i Gaskell. W innych krajach powieść przemysłowa rozwinęła się również w dobrze znany gatunek związany z procesami uprzemysłowienia. We Francji, “naturalistyczne” powieści przemysłowe Zoli wywarły znaczący wpływ na politykę dotyczącą świata pracy w okresie Trzeciej Republiki. Na przełomie XIX i XX wieku, powieści przemysłowe zaczęły powstawać również w innych krajach uprzemysłowionych: przed I Wojną Światową w USA, w okresie międzywojennym w Niemczej i ZSRR, a po II Wojnie Światowej we Włoszech. Powieści te opierały się często na badaniach w oparciu o dane zastane oraz badania empiryczne w terenie. W tym sensie, powieści te są również przejawami pseudosocjologii lub socjologii ex ante, niedocenianymi niestety przez istniejącą socjologię przemysłu. W artykule ilustruję tą tezę, porównując i zestawiając ze sobą powieści przemysłowe napisane w dwóch ważnych krajach europejskich, w dwóch odmiennych okresach czasu, Niemczech okresu Republiki Weimarskiej w latach 20. XX wieku oraz powojennych Włoszech w latach 50. i wczesnych latach 60. XX wieku.

EN

Since the English Industrial Revolution in the 18th century the industrial novel has played a significant role in industrialized countries by making workers, politicians, policy makers and the general public aware of actual working conditions in industry and services. Also, these novels contributed positively to workers emancipation. Well-known examples are the industrial novels of the English Victorian writers Dickens and Gaskell. Also in other countries the industrial novel developed into a well-known literary genre linked with the process of industrialization. In France Zola’s “naturalist” industrial novels had a significant influence on labour policies at the time of the Third Republic. After the turn of the 19th century the industrial novel also became manifest in other industrialized countries: before World War I in the USA, by the Inter-bellum in Germany and the USSR, and after World War II in Italy. Often these novels were based on desk research or empirical research on-site. Therefore, these novels are also expressions of pseudo- or ex-ante sociology, regretfully underestimated in vested industrial sociology. By comparing and juxtaposing industrial novels written in two important European industrial countries in two different time periods, Weimar Germany in the 1920s, and post-war Italy in the 1950s and early 1960s, I will illustrate this.

Keywords

PL

powieści przemysłowe; socjologia przemysłu; socjologia pracy; historia pracy

EN

industrial novels; industrial sociology; sociology of work; history of work

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2018
• Volume: LXVII (67)
• Issue: 3
• Pages: 179-196

Contributors

author

de Gier Erik

• Radboud University, Nijmegen

References

• Alberini Luca. 2014. “Civiltà delle macchine” 60 years later. Lett Mat Int 1: 157–159 (Springer).
• Bauman Zygmunt. 2000. Liquid modernity. Oxford: Polity Press.
• Benjamin Walter. 1980. Gesammelte Schrifte. [Werkausgabe, Band 3]. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
• Bigatti Giorgio, Giuseppe Lupo. 2013. Fabbrica di carta. I libri che raccontano l’Italia industriale. Roma: Laterza.
• Bonura Giuseppe. 1972. Invito alla lettura di Italo Calvino. Milano: Mursia Editore.
• Bowlt John E. (ed.). 1988. Russian art of the avant-garde. Theory and criticism 1902–1934. London: Thames and Hudson.
• Cascione Alberto. 2017a. Un “boom” nevrotico. L’Italia del dopoguerra sullo sfondo del romanzo Memoriale di Paolo Volponi. Pdf retrieved from the Internet [access August 2017].
• Cascione Alberto. 2017b. Temi e problemi della letteratura industriale nei romanzi di Ottiero Ottieri. Pdf retrieved from the Internet [access August 2017].
• Colombo Duccio. 2008. Scrittori, in fabbrica! Una lettura del romanzo industriale sovietico. Ospedaletto: Pacini Editori.
• Corratelli Giorgio. 2012. La disciplina di fabbrica. Un studio tematico. Analisi di Donnarumma all’assalto di Ottiero Ottieri e Vogliamo tutto di Nanni Ballestrini. Impossibilita 4: 138–155.
• Di Nardo Emmanuele. 2009. Impresa e cultura. “Civiltà delle Macchine” e la letteratura industriale. Università degli Studi di Bologna, Faccoltà di Letere e Filosofia. Pdf retrieved from the Internet, Tesionline: 2–8 [acces August 2017].
• Dos Passos John. 1938/1966. U.S.A. London: Penguin Books.
• Eggers Dave. 2014. The Circle. New York: Vintage Books.
• Ehrenburg Ilja. 1983. Das Leben der Autos. Stuttgart: Klein-Cotta.
• Engels Friedrich. 1993. The condition of the working class in England. Oxford: Oxford University Press.
• Ferrarotti Franco. 2015. Un imprenditore di idee. Roma/Ivrea: Communità Editrice (Kindle e-book).
• Fioretti Daniele. 2013. Carte di fabbrica. La narrativa industriale in Italia (1934–1989). Pescara: Edizioni Tracce.
• Fioretti Daniele. 2017. Utopia and dystopia in postwar Italian literature. Pasolini, Calvino, Sanguineti, Volponi. Cham: Palgrave Macmillan.
• Gier Erik de. 2016. Capitalist workingman’s paradises revisited. Corporate welfare work in Great Britain, the USA, Germany and France in the golden age of capitalism, 1880–1930. Amsterdam/Chicago: Amsterdam University Press (AUP). Also: Warsaw Forum of Economic Sociology 6: 1 (11) Spring 2015: 117–129.
• Ginsborg Paul. 1989. Storia d’Italia dal dopoguerra a oggi. Torino: Einaudi.
• Hermand Jost. 1965. Erik Regers “Union der festen Hand” (131): Roman oder Reportage? Monatshefte 57(3): 113–133.
• Jackova Andrea. 2009. Paolo Volponi: “Memoriale” e la poetica dell’ordine industriale [Bachelor
• thesis]. Brno: Masaryk University, Faculty of Arts. Jefffries Stuart. 2016. Grand Hotel Abyss. The Lives of the Frankfurt School. London: Verso.
• Kaes Anton, Martin Jay, Edward Dimenberg. 1994. The Weimar Republic sourcebook. Berkeley: University of California Press.
• Kisch Egon Erwin. 1924/2006. Der rasende Reporter. Berlin: Aufbau Taschenbuch Verlag.
• Knapp Lothar. 2010. Paolo Volponi. Literatur als Spiegel der Geschichte: Italien von der nationalen Einigung bis zum Ende der Ersten Republik. Bielefeld: Transcript Verlag.
• König René. 1987. Soziologie in Deutschland. Begründer, Verfechter, Verächter. Carl Hanser Verlag: München.
• Kracauer Siegfried. 2013. Die Angestellten. Aus dem neuesten Deutschland. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
• More Thomas. 1965. Utopia. Harmondsworh: Penguin Classics.
• Muller Françoise. 2014. Neue Sachlichkeit und Arbeitswelt. Germanica 9 (online).
• Ochetto Valerio. 2013. Adriano Olivetti. La biografia. Roma/Ivrea: Communità Editrice (Kindle e-book).
• Orwell George. 1937/1979. The road to Wigan Pier. Penguin Books: Harmondsworth.
• Ottieri Ottiero. 1957/1974. Tempi stretti.: Torino: Einaudi.
• Ottieri Ottiero. 1959/2014. Donnarumma all’assalto. Milano: Garzanti (Kindle-book).
• Ottieri Ottiero. 1963/2009. La linea gotica. Milano: Mondadori.
• Reger Erik. 1931/1992. Union der Festen Hand. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag.
• Schlögel Karl. 2017. “Das Leben der Dinge. Materielle Kultur als Wahrnemungsregister der Russischen Revolution”. Lettre International 118: 66–73.
• Später Jörg. 2016. Siegfried Kracauer. Eine Biographie. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
• Todorov Tzvetan. 2009. La signature humaine. Essais 1983–2008. Paris: Editions du Seuil.
• Vittorini Elio. 1961. Industria e Letteratura. Menabò 4. Einaudi: Torino.
• Volponi Paolo. 1962/1974. Memoriale. Torino: Einaudi.
• Volponi Paolo. 1974. Corporale. Torino: Einaudi.
• Volponi Paolo. 1989. Le Mosche del capitale. Torino: Einaudi.
• Williams Keith. 1990. The will to objectivity: Egon Erwin Kisch’ “Der rasende Reporter”. The Modern Language Review 85(1): 92–106.
• Williams Raymond. 1963. Culture and society 1780–1950. Harmondsworth: Penguin Books.
• Zingarelli lo. 2017. Dizionario. Bologna: Zanichelli editore.
• Zola Émile. 1885/1991. Germinal. Paris: Fasquelle (Le Livre de Poche).