Czy „śmierć Boga” jest „śmiercią społeczeństwa”? Próba połączenia wybranych aspektów filozofii Fryderyka Nietzschego z filozofią i socjologią Georga Simmla

• Authors: Markus Lipowicz

Title variants

EN

Is the „death of God” the „death of society”? An attempt to combine selected aspects of the philosophy of Friedrich Nietzsche and the philosophy and sociology of Georg Simmel

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza oraz interpretacja związku między ogłoszoną przez Nietzschego „śmiercią Boga” a warunkami uspołecznienia w dobie ponowoczesności. Będę próbował przekonać, iż „śmierć Boga” nie odnosi się jedynie do wymiaru religijnego, lecz wyraża ogólną kondycję współczesnej kultury zachodniej. Kultura zachodnia jest obecnie kulturą zdecentralizowaną i nie odnosi życia ludzkiego do żadnych metafizycznych pojęć lub ideałów. To prowadzi do destrukcji integracji społecznej, którą będę za Simmlem analizował w trzech wymiarach: destrukcji obrazu człowieka, indywidualnej samorealizacji oraz harmonii między jednostką a całością społeczną. Będę próbował dowieść, że ponowoczesność stanowi okres symulacji społeczeństwa oraz pole walki zróżnicowanych form życia, wartości, obyczajów i koncepcji prawdy, które nie może zostać spacyfikowane.

EN

The aim of the present article is an analysis and interpretation of the relation between the “death of God”, proclaimed by Frederic Nietzsche, and the prerequisites of sociation in the postmodern era. I will try to show that the “death of God” does not only refer to the religious dimension but also expresses the contemporary condition of the western culture. Nowadays the western culture is a decentralized culture that does not relate the human life to any metaphysical notions or ideals. This leads into the destruction of social integration which I will analyze after Georg Simmel in three dimensions: the destruction of the image of man, individual self-realization and the harmony between the individual and the social entirety. I will try to prove that postmodernity constitutes an era of a simulation of the society and a battlefield of multifarious forms of life, values, customs and conceptions of truth, which cannot be pacified.

Keywords

PL

F. Nietzsche; G. Simmel; „śmierć Boga”; warunek uspołecznienia; decentralizacja kultury; życie; symulacja; artysta życia; ponowoczesność

EN

F. Nietzsche; G. Simmel; “death of God”; prerequisites of sociation; decentralization of culture; life; simulation; connoisseur of the art of living; postmodernity

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2013
• Issue: 37
• Pages: 85-106

Contributors

author

Markus Lipowicz

• Akademia Ignatianum w Krakowie

References

• Baudrillard [2005] – J. Baudrillard, Symulakry i symulacja, tłum. S. Królak, Sic!, Warszawa 2005.
• Durkheim [1964] – E. Durkheim, Solidarność organiczna i mechaniczna, [w:] J. Szacki, Durkheim, Warszawa 1964.
• Durkheim [1990] – E. Durkheim, Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, tłum. A. Zadrożyńska, PWN, Warszawa 1990.
• Funk [2005] – R. Funk, Ich und Wir. Psychoanalyse des postmodernen Menschen, DTV, München 2005.
• Heidegger [1997] – M. Heidegger, Powiedzenie Nietzschego „Bóg umarł”, [w:] idem, Drogi lasu, tłum. J. Gierasimiuk, Aletheia, Warszawa 1997.
• Lyotard [1997] – J.-F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Aletheia, Warszawa 1997.
• Lyotard [2010] – J.-F. Lyotard, Poróżnienie, tłum. B. Banasiak, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• Nietzsche [1997] – F. Nietzsche, Z genealogii moralności. Pismo polemiczne, tłum. G. Sowiński, Znak, Kraków 1997.
• Nietzsche [1999] – F. Nietzsche, Antychrześcijanin. Przekleństwo chrześcijaństwa, tłum. G. Sowiński, Nomos, Kraków 1999.
• Nietzsche [2000] – F. Nietzsche, Zmierzch bożyszcz, czyli jak się filozofuje młotem, tłum. G. Sowiński, Wydawnictwo „A”, Kraków 2000.
• Nietzsche [2006] – F. Nietzsche, Wiedza radosna, tłum. L. Staff, Zielona Sowa, Kraków 2006.
• Nietzsche [2002] – F. Nietzsche, Ecce homo. Jak się stajemy tym, czym jesteśmy, tłum. G. Sowiński, Wydanictwo „A”, Kraków 2002.
• Nietzsche [2009a] – F. Nietzsche, Fragmenty 1869–1871, [w:] idem, Pisma pozostałe, tłum. B. Baran, Aletheia, Warszawa 2009.
• Nietzsche [2009b] – F. Nietzsche, Światopogląd dionizyjski, [w:] Pisma pozostałe, tłum. B. Baran, Aletheia, Warszawa 2009.
• Nietzsche [2009c] – F. Nietzsche, Wola mocy. Próba przemiany wszystkich wartości, tłum. K. Drzewiecki, S. Frycz, vis-à-vis etiuda, Kraków 2009.
• Rosa [2005] – H. Rosa, Beschleunigung. Veränderung der Zeitstrukturen der Moderne, Suhrkamp, Frankfurt am Main 2005.
• Safranski [2003] – R. Safranski, Nietzsche, Biografia myśli, tłum. D. Stroińska, Czytelnik, Warszawa 2003.
• Simmel [1995] – G. Simmel, Schopenhauer und Nietzsche, [w:] idem, Gesamtausgabe Band 10, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1995.
• Simmel [2007a] – G. Simmel, Konflikt nowoczesnej kultury. Wykład, [w:] G. Simmel, Filozofia kultury. Wybór esejów, red. R. Mitoraj, tłum. W. Kunicki, Wyd. Uniwersytetu Jagiel- lońskiego, Kraków 2007.
• Simmel [2007b] – G. Simmel, Filozofia życia. Cztery rozdziały metafizyczne, tłum. M. Tokarzewska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007.
• Simmel [2008a] – G. Simmel, Dygresja w związku z zagadnieniem, jak możliwe jest społeczeństwo, [w:] idem, Pisma socjologiczne, red. H.-J. Dahme, O. Rammstedt, tłum. M. Łu- kasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
• Simmel [2008b] – G. Simmel, Pieniądz w kulturze nowoczesnej, [w:] idem, Pisma socjologiczne, red. H.-J. Dahme, O. Rammstedt, tłum. M. Łukasiewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
• Stirner [1981] – M. Stirner, Der Einzige und sein Eigentum, Reclam, Stuttgart 1981.
• Sztompka [2002] – P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.
• Vattimo [2006] – G. Vattimo, Koniec nowoczesności, tłum. M. Surma-Gawłowska, TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2006.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.37.2013.530