Wspólnota pochodzenia jako argument w sporze darwinizm–teoria inteligentnego projektu

• Authors: Dariusz Sagan

Title variants

EN

Common Descent as an Argument in the Darwinism vs. Intelligent Design Theory Controversy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teoria inteligentnego projektu głosi, że pewne zjawiska biologiczne i kosmiczne zostały zaprojektowane przez istotę inteligentną, która równie dobrze może być naturalna, jak nadnaturalna, i że projekt ten jest wykrywalny naukowo. Krytycy często wskazują, że podobieństwa między wszystkimi organizmami żywymi jednoznacznie świadczą o ich wspólnym pochodzeniu, przemawiając zarazem przeciwko teorii inteligentnego projektu i za teorią ewolucji, która jest dla nich jedynym sensownym wytłumaczeniem tego zjawiska. Okazuje się jednak, że argument ten jest nie do utrzymania, ponieważ podobieństwa mogą stanowić jednoznaczne świadectwo ewolucji tylko przy przyjęciu określonych (i spornych) filozoficznych założeń na temat tego, czym są racjonalne wyjaśnienia i czym jest nauka. Bez tych założeń teoria inteligentnego projektu pozostaje otwartą możliwością, która na dodatek nie jest sprzeczna ze wskazywanymi przez ewolucjonistów faktami.

EN

The intelligent design theory claims that certain biological and cosmic phenomena were designed by an intelligent being which could be just as well natural and supernatural, and that this design is scientifically detectable. Critics often point out that the similarity between all living organisms is unequivocal evidence of their common descent, which, at the same time, speaks against the intelligent design theory and for the theory of evolution which is, for them, the only reasonable explanation of this phenomenon. It turns out, however, that this argument is untenable because similarities can be viewed as unequivocal evidence of evolution only if we accept specific (and controversial) philosophical assumptions about what counts as rational explanations and science. Without these assumptions, the intelligent design theory remains an open possibility which, in addition, is not contradictory to the facts indicated by the evolutionists.

Keywords

PL

L. Agassiz; J. Coyne; K. Darwin; R. Dawkins; R. Owen; podobieństwa; wspólnota pochodzenia; projekt; projektant; Bóg; teoria ewolucji; teoria inteligentnego projektu

EN

L. Agassiz; J. Coyne; K. Darwin; R. Dawkins; R. Owen; similarities; common descent; design; designer; God; theory of evolution; intelligent design theory

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2013
• Issue: 37
• Pages: 127-145

Contributors

author

Dariusz Sagan

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Ayala [2009] – F. Ayala, Dar Karola Darwina dla nauki i religii, tłum. P. Dawidowicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009.
• Behe [2008] – M. Behe, Czarna skrzynka Darwina. Biochemiczne wyzwanie dla ewolucjonizmu, tłum. D. Sagan, „Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy”, t. 4, Wydawnictwo MEGAS, Warszawa 2008.
• Berra [1990] – T. Berra, Evolution and the Myth of Creationism: A Basic Guide to the Facts in the Evolution Debate, Stanford University Press, Stanford 1990.
• Bylica [2003] – P. Bylica, Testowalność teorii inteligentnego projektu, „Filozofia Nauki” (2) 2003, s. 41-49.
• Coyne [2007] – J. Coyne, Teoria inteligentnego projektu: wiara, która nie chce się ujawnić, [w:] Nauka a kreacjonizm. O naukowych uroszczeniach teorii inteligentnego projektu, red. J. Brockman, tłum. D. Sagan, S. Piechaczek, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2007, s. 15-34.
• Coyne [2009] – J. Coyne, Ewolucja jest faktem, tłum. M. Ryszkiewicz, W. Studencki, „Na Ścieżkach Nauki”, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009.
• Cuberbiller [2008] – M. Cuberbiller, Do czego służy wyrostek robaczkowy, „Idź Pod Prąd” 11 (52) 2008, s. 11.
• Darwin [2001] – K. Darwin, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli o utrzymaniu się doskonalszych ras w walce o byt, tłum. S. Dickstein, J. Nusbaum, Ediciones Altaya Polska & DeAgostini Polska, Warszawa 2001.
• Dawkins [2010] – R. Dawkins, Najwspanialsze widowisko świata. Świadectwa ewolucji, tłum. P. Szwajcer, Wydawnictwo CiS, Stare Groszki 2010.
• Dembski, Wells [2008] – W. Dembski, J. Wells, The Design of Life: Discovering Signs of Intelligence in Biological Systems, Foundation for Thought and Ethics, Dallas 2008.
• Eldredge [2000] – N. Eldredge, The Triumph of Evolution and the Failure of Creationism, W.H. Freeman and Company, New York 2000.
• Hunter [2001] – C. Hunter, Darwin’s God: Evolution and the Problem of Evil, Brazos Press, Grand Rapids 2001.
• Jodkowski [2006] – K. Jodkowski, Antynaturalizm teorii inteligentnego projektu, „Roczniki Filozoficzne” LIV (2) 2006, s. 63-76.
• Jodkowski [1998] – K. Jodkowski, Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm, „Realizm. Racjonalność. Relatywizm”, t. 35, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998.
• Kenyon, Davis [1993] – D. Kenyon, P. Davis, Of Pandas and People: The Central Question of Biological Origins, 2nd ed., Haughton Publishing Company, Dallas 1993.
• Korthof [2004] – G. Korthof, Common Descent: It’s All or Nothing, [w:] Why Intelligent Design Fails: A Scientific Critique of the New Creationism, red. M. Young, T. Edis, Rutgers University Press, New Jersey 2004, s. 32-47.
• Łastowski [1987] – K. Łastowski, Rozwój teorii ewolucji. Studium metodologiczne, „Filozofia i Logika”, nr 43, Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1987.
• Luskin [2009] – C. Luskin, Odnajdywanie inteligentnego projektu w naturze, [w:] Inteligentny projekt 101. Znani eksperci wyjaśniają kluczowe zagadnienia, red. H. House, tłum. M. Cybula, Wydawnictwo Wista, Warszawa 2009, s. 55-90.
• Meyer, Nelson, Moneymaker, et al. [2007] – S. Meyer, P. Nelson, J. Moneymaker, S. Minnich, R. Seelke, Explore Evolution: The Arguments For and Against Neo-Darwinism, Hill House Publishers, Melbourne and London 2007.
• Michalska [2006] – J. Michalska, Podobieństwa organizmów żywych – rezultat wspólnoty pochodzenia czy stworzenia?, „Idź Pod Prąd” 11 (28) 2006, s. 8-9.
• Miller [2004] – K. Miller, Wielki projekt życia, tłum. A. Grzybek, „Filozoficzne Aspekty Genezy” (1) 2004, s. 9-30.
• Nelson, Wells [2003] – P. Nelson, J. Wells, Homology in Biology: Problem for Naturalistic Science and Prospect for Intelligent Design, [w:] Darwinism, Design, and Public Education, red. J. Campbell, S. Meyer, Michigan State University Press, East Lansing, Michigan 2003, s. 303-320.
• Ostrowski [2009a] – M. Ostrowski, Biogeografia a kreacjonizm, „Najwyższy Czas!” 37 (1008) 2009, s. 51.
• Ostrowski [2009b] – M. Ostrowski, Homologia – świadectwo wspólnego projektu, „Najwyższy Czas!” 39 (1010) 2009, s. 43.
• Pajewski [2009a] – M. Pajewski, Biogeografia i dogmatyzm ideologiczny darwinizmu, „Duch Czasów” (3-4) 2009, s. 23-25.
• Pajewski [2009b] – M. Pajewski, Biogeografia. Brak logicznego myślenia ewolucjonistów, „Najwyższy Czas!” 38 (1009) 2009, s. 43.
• Potter [2011] – C. Potter, Tu jesteś! Najkrótszy przewodnik po Wszechświecie, tłum. P. Szwajcer, Wydawnictwo CiS, Warszawa–Stare Groszki 2011.
• Shubin [2009] – N. Shubin, Nasza wewnętrzna menażeria. Podróż w głąb 3,5 miliarda lat naszych dziejów, tłum. M. Ryszkiewicz, „Na Ścieżkach Nauki”, Prószyński i S-ka, Warszawa 2009.
• Stevens [1998] – C. Stevens, A Rebuttal of Behe, May 1998, dostępne: http://www.btinternet.com/~clare.stevens/behenot.htm [25.04.2010].
• Sulloway [2007] – F. Sulloway, Dlaczego Darwin odrzucił teorię inteligentnego projektu, [w:] Nauka a kreacjonizm. O naukowych uroszczeniach teorii inteligentnego projektu, red. J. Brockman, tłum. D. Sagan, S. Piechaczek, Wydawnictwo CiS, Warszawa 2007, s. 123-141.
• Wise [1994] – K. Wise, The Origin of Life’s Major Groups, [w:] The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer, red. P. Moreland, InterVarsity Press, Downers Grove 1994, s. 211-234.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.37.2013.532