Ochrona małoletnich internautów jako zadanie i wyzwanie dla rodziny w państwach Unii Europejskiej

• Authors: Gruchoła Małgorzata

Title variants

EN

The protection of minors in the Internet as a task and challenge for families in the countries of the European Union

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem publikacji jest analiza ochrony małoletnich internautów jako zadania i wyzwania rodziców, ponadto weryfikacja działań podejmowanych w tym zakresie przez państwa Wspólnoty, wreszcie próba odpowiedzi na pytanie: czy zaproponowane rozwiązania są skuteczne? Po wstępnych rozważaniach teoretycznych dotyczących mapy zagrożeń przeanalizowano kluczowe dla tytułowej ochrony regulacje prawne. Wdrożenie priorytetów polityki ochrony dokonuje się poprzez realizację programów pomocowych. Jednym z nich jest Safer Internet. Zweryfikowano założenia Polskiego Centrum Programu Safer Internet, w tym działalność Fundacji Dzieci Niczyje oraz Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej. Omówiono zadania i inicjatywy projektu Saferinternet.pl (m.in. zespół kontaktowy: Dyżurnet.pl, tzw. hotline oraz zespół pomocowy, tzw. Helpline.org.pl), cele kampanii medialnych i społecznych (np. „Dziecko w sieci”). Zanalizowano zagadnienie umiejętności korzystania z internetu. Omówiono techniczne urządzenia wspomagające ochronę dzieci.

EN

The aim of the publication is to analyze the legal basis for the protection of minors in the Internet, including the regulation of the European Union, the Council of Europe and National Law. In addition, the verification of activities undertaken by the countries of the European Union in the title’s scope. An attempt to answer the question of whether the proposed solutions are effective. After a preliminary theoretical discussion on the risk maps, the main legal regulation for the title’s protection (CE Convention on Cybercrime of 23 November 2001, EU Council Framework Decision 2004/68/JHA on combating the sexual exploitation of children and child pornography of 22 December 2003) will be analysed and National Law. The implementation of policy priorities is done through the implementation of aid programs. One of them is Safer Internet. The basic objectives, the main areas for action, assumptions and priorities, implemented initiatives are discussed. The assumptions of the programme of Polish Safer Internet Centre is verified, including the activities of Nobody’s Children Foundation and the Research and Academic Computer Network. The tasks and initiatives of the Saferinternet.pl Project (eg the Contact Team: Dyżurnet.pl, so‑called hotline and the Aid Team, so‑called Helpline.org.pl) will be discussed, the objectives of media and social campaigns (eg Child on the network). The issue of the ability to use the Internet will be analysed. The technical equipment, helping to protect children (project: Youth Protection Roundtable) will be discussed. In this paper the analytical and descriptive method will be used.

Keywords

PL

dzieci; edukacja medialna; inicjatywy; internet; ochrona; prawo; Unia Europejska

EN

aid programs; children; education; the European Union; initiatives; internet; law; media protection

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2011
• Issue: 28
• Pages: 229-256

Contributors

author

Gruchoła Małgorzata

• Instytut Kulturoznawstwa Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Berson I. R., Cyberofiary: psychospołeczne konsekwencje wykorzystywania młodzieży za pośrednictwem internetu, „Dziecko Krzywdzone” 2003, nr 2, s. 72‒83.
• Boratyński J., Działania Unii Europejskiej przeciwko wykorzystywaniu seksualnemu dzieci, Warszawa 2009.
• Braun‑Gałkowska M., Oddziaływanie internetu na psychikę dzieci, „Edukacja Medialna” 2003, nr 3, s. 14‒20.
• Busch M., Program unijny Safer Internet – realizowane i planowane działania. Wykład wygłoszony podczas III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30.09.2009 r. Materiały niepublikowane.
• Computer Emergency Response Team, www.cert.pl (odczyt z dn. 9 maja 2011 r. ).
• Croll J., Rekomendacje wypracowane w ramach projektu Youth Protection Roundtable. Materiały pokonferencyjne, Warszawa 2009.
• Decyzja nr 1351/2008/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 grudnia 2008 r. w sprawie kontynuacji wieloletniego programu wspólnotowego na rzecz bezpieczniejszego korzystania z internetu i nowych technologii sieciowych, Dz. Urz. L 348, 24.12.2008.
• Decyzja nr 276/1999/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 stycznia 1999 r. przyjmująca wieloletni plan działań Wspólnoty w zakresie promowania bezpieczniejszego korzystania z internetu poprzez zwalczanie sprzecznych z prawem i szkodliwych treści w sieciach komputerowych, Dz. Urz. L 33 z 06.02.1999.
• Decyzja Ramowa Rady 2004/68/WSiSW z dnia 22 grudnia 2003 r. dotycząca zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej, Dz. Urz. L 013 z 20.01.2004.
• Dynamiczna Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Dzieci w Internecie, http://www.dzieckowsieci.pl/strona.php?p=116 (odczyt z dn. 9 maja 2011 r. ).
• Dyrektywa 2010/13/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2010 r. o audiowizualnych usługach medialnych), Dz. Urz. L 95/22 z 15 kwietnia 2010.
• Dyżurnet.pl, Rozwiązania filtrujące niepożądane treści w internecie. Raport Dyżurnet.pl, Warszawa 2009.
• Dyżurnet.pl. Raport z działalności zespołu w latach 2005‒2009, Warszawa 2010.
• Dziecko w sieci – nowe przepisy ułatwią walkę z pedofilią, http://www.wirtualnemedia. pl/artykul/dziecko‑w‑sieci‑nowe‑przepisy‑ulatwia‑walke‑z‑pedofilia (odczyt z dn. 9 maja 2011 r.).
• Fenik K., Uzależnienie od internetu. Wykład wygłoszony podczas III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30.09.2009 r. Materiały niepublikowane.
• Filiciak M., Nowe wyzwania edukacji medialnej: Web 2.0. Materiały konferencyjne z III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30.09.2009 r., Warszawa 2009.
• Fundacja Dzieci Niczyje, www.fdn.pl (odczyt z dn. 27 maja 2011 r.).
• Fundacja Kidprotect.pl, www.kidprotect.pl (odczyt z dn. 9 maja 2011 r.).
• Guerreschi C, Nowe uzależnienia, Kraków 2006.
• Helpline.org.pl, http://www.dzieckowsieci.pl/strona.php?p=101 (odczyt z dn. 11 maja 2011 r.).
• Historia Dyzurnet.pl, http://www.dyzurnet.pl/o_nas/historia.html (odczyt z dn. 9 maja 2011 r.).
• ICRA, www.fosi.org/cms/ (odczyt z dn. 27 maja 2011 r.).
• Inicjatywy i raporty Komisji Europejskiej. Sprawozdanie nr 21/2009, http://www.senat. gov.pl/k7/ue/inne/2009/021.pdf (odczyt z dn. 15 maja 2011 r.).
• Internet niebezpieczny dla dzieci, http://wirtualnemedia.pl/document.php?id=710977 (odczyt z dn. 30 maja 2011 r.).
• Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2007. J@k w necie? Bezpiecznie!!!. Warsztaty dla klas gimnazjalnych, Warszawa 2009.
• Jończyk I., Różycka M., Kurowski K., Węgłowski W., Jak w necie? Bezpiecznie!, Warszawa 2007.
• Kodeks karny; Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej; Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483.
• Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r., Ustawa w sprawie ratyfikacji Konwencji o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526.
• Konwencja Rady Europy o Cyberprzestępczości z dnia 23 listopada 2001 r., http://www. ms.gov.pl/ue/ue3in32.shtml (odczyt z dn. 7 maja 2011 r.).
• Konwencja Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych z dnia 12 lipca 2007 r., http://www.
• ms.gov.pl/re/081027_konw.pdf (odczyt z dn. 3 maja 2011 r.).
• Kordoń M., Niebezpieczeństwa sieci, „Psychologia w Szkole” 2004, nr 2, s. 55‒63.
• Kosek‑Nita S, Uzależnienie od komputera i jego następstwa, „Wychowanie na Co Dzień” 2006, nr 3, s. 6‒9.
• Levina O., Pomoc ofiarom wykorzystywania seksualnego przez internet w Rosji. Wykład wygłoszony podczas III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30.09.2009r. Materiały niepublikowane.
• Lew‑Starowicz R., Nowe rozwiązania legislacyjne w zakresie zwalczania pedofilii i pornografii dziecięcej w internecie. Materiały pokonferencyjne, Warszawa 2009.
• Maj M., Techniczne aspekty bezpieczeństwa w internecie. Wykład wygłoszony podczas III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30.09.2009r. Materiały niepublikowane.
• Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, www.nask.pl (odczyt z dn. 8 maja 2011 r.).
• Palmer T., Ciemna strona internetu – ofiary pornografii dziecięcej, „Dziecko Krzywdzone” 2005, nr 13, s. 28‒44.
• Paradowski K., Internet: korzyści, zagrożenia: praktyczny poradnik dla nauczycieli, pedagogów, rodziców, Warszawa 2000.
• Projekt Saferinternet.pl, http://www.dzieckowsieci.pl/strona.php?p=75 (odczyt z dn. 10 maja 2011 r.).
• Protokół Opcjonalny do Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawach Dziecka dotyczący sprzedaży dzieci, prostytucji dziecięcej i pornografii z udziałem dzieci z dnia 25 maja 2000 r., http://www.vilp.de/p11.htm (odczyt z dn. 8 maja2011 r.).
• Pyżalski J., Agresja elektroniczna dzieci i młodzieży – różne wymiary zjawiska, „Dziecko Krzywdzone” 2009, nr 29, s. 12‑ 26.
• Rekomendacja Komitetu Ministrów Rady Europy Rec(2001)8 z dnia 31 października 2001 r.: samoregulacja oraz ochrona użytkowników przed treściami nielegalnymi i szkodliwymi w usługach informacyjno‑komunikacyjnych, http://www.krrit.gov.pl/ bip/Portals/0/publikacje/analizy/Analiza2005_07.pdf (odczyt z dn. 6 maja 2011 r.).
• Rozwiązania filtrujące niepożądane treści w internecie. Raport Dyżurnet.pl, Warszawa 2009. Safer Internet Programme: Empowering and Protecting Children Online, http://ec.europa.
• eu/information_society/activities/sip/index_en.htm (odczyt z dn. 7 maja 2011 r.).
• Safer Internet w Europie, http://www.saferinternet.pl/awereness_w_europie/(odczyt z dn. 2 maja 2011 r.).
• Safer Internet, http://ec.europa.eu/information_society/activities/sip/index_en.htm (odczyt z dn. 4 maja 2011 r.).
• Saferinternet.pl, www.saferinternet.pl (odczyt z dn. 10 maja 2011 r.).
• Serzycki M., Portale społecznościowe a ochrona danych osobowych. Wykład wygłoszony podczas III Międzynarodowej Konferencji: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie; Warszawa 29‒30 września 2009r. Materiały niepublikowane.
• Stiftung Digitale Chancen, Zestaw zaleceń projektu Youth Protection Roundtable, Hamburg 2009.
• Śpiewak J., Aspekty prawne, http://www.kidprotect.pl/artykuly/?item=1 (odczyt z dn. 3 maja 2011 r.).
• Śpiewak J., Internet a zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży, w: Jednostka – grupa – cybersieć. Psychologiczne, społeczno‑kulturowe i edukacyjne aspekty społeczeństwa informacyjnego, red. M. Radochoński, B. Przywara, Rzeszów 2004.
• Śpiewak J., Wykorzystanie seksualne dziecka w kodeksie karnym, „Niebieska Linia” 2010, nr 3, s. 28‒37.
• Tęcza‑Ćwierz J., Internet – szanse i zagrożenia, „Wychowawca” 2003, nr 6, s. 16‒17.
• Ustawa z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy – kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy, Dz.U. z 2009 r. Nr 206, poz. 1589.
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. z 1994 r. Nr 111, poz. 535.
• Walrave M., Heirman W., Skutki cyberbullyingu – oskarżenie czy obrona technologii?, „Dziecko Krzywdzone” 2009, nr 29, s. 27‒36.
• Wojtasik Ł., Pedofilia i pornografia dziecięca w internecie, „Dziecko Krzywdzone” 2003, nr 2, s. 56‒67.
• Wojtasik Ł., Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych, „Dziecko Krzywdzone” 2009, nr 29, s. 7‒11.
• Wolak J., Mitchell K., Finkelhor G., Czy nękanie za pośrednictwem internetu jest formą przemocy rówieśniczej? Analiza zjawiska nękania online przez znajomych rówieśników i przez sprawców znanych wyłącznie z sieci, „Dziecko Krzywdzone” 2009, nr 29, s. 77‒89.
• Wosińska W., Terror z komputerów, „Charaktery” 2005, nr 7, s. 25‒26.
• Youth Protection Roundtable, http://www.dzieckowsieci.pl/strona.php?p=76 (odczyt z dn. 12 maja2011 r.).
• Youth Protection Roundtable, www.yprt.eu (odczyt z dn. 12 maja 2011 r.).
• Zalecenie Komisji COM(2009)6464 z dnia 20 sierpnia 2009 r. w sprawie umiejętności korzystania z mediów w środowisku cyfrowym w celu stworzenia bardziej konkurencyjnego sektora audiowizualnego i treści cyfrowych oraz stworzenia integracyjnego społeczeństwa opartego na wiedzy, Dz.U. L 227 z 29 sierpnia 2009.
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie walki z seksualnym wykorzystywaniem dzieci i pornografią dziecięcą, Dz. Urz. L. 12 z 03.02.2009.
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich, godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w odniesieniu do konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz internetowych usług informacyjnych, Dz. Urz. L 378 z 27.12.2006.
• Zalecenie Rady Europy Rec(2009)5 z dnia 8 lipca 2009 r. w sprawie ochrony dzieci przed szkodliwymi treściami i zachowaniami oraz promowania ich aktywnego uczestnictwa w nowym środowisku informacyjnym i komunikacyjnym, Dz. Urz. L. 29 z 08.07.2009.
• Zespół Dyżurnet.pl, www.dyzurnet.pl (odczyt z dn. 27 maja 2011 r.).