Sejm jako organ właściwy do pociągnięcia Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu

• Authors: Gajda Agnieszka

Title variants

EN

Sejm as the Competent Authority Responsible for Indictment against the Commander-in-Chief of Armed Forces to Constitutional Responsibility before the Tribunal of State

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Wykonywanie przez Sejm funkcji kontrolnej nie oznacza kompetencji do bezpośredniego kontrolowania sił zbrojnych. Działania kontrolne mogą być wykonywane jedynie względem niektórych cywilnych organów państwa upoważnionych do kontroli i kierowania siłami zbrojnymi takich jak np. Rada Ministrów czy Minister Obrony Narodowej. Do kompetencji rządu należy bowiem m.in. zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego państwa oraz ogólnego kierownictwa w dziedzinie obronności kraju. Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych jest mianowany i odwoływany na wniosek Prezesa Rady Ministrów przez Prezydenta RP, na czas wojny i podlega Prezydentowi RP. Oznacza to istnienie pomiędzy tymi organami relacji charakterystycznej dla zwierzchnictwa służbowego. W związku z tym Autorka niniejszego opracowania zastanawia się, czy prawo pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych mieści się w kompetencjach kontrolnych Sejmu. Taka kompetencja Sejmu może być interpretowana jako mechanizm służący ocenie działalności samego Prezydenta, a to w świetle zasad konstytucyjnych jest niedopuszczalne.

EN

The control function of the Sejm does not imply that it has the power to directly control the armed forces. Control powers may be exercised only against certain civilian authorities authorized to control and direct the armed forces, such as the Council of Ministers or the Minister of National Defense. It is the responsibility of the government to ensure the external security of state and the general direction of defense in the country. The Commander-in-Chief of the Armed Forces is appointed and dismissed by the President of the Republic of Poland at the request of the President of the Council of Ministers, only during the time of war. He is subordinated to the President of the Republic of Poland. That implies the existence of subordinated position between those authorities. Therefore, the Author of this paper is wondering whether the right to indictment against of the Commander-in-Chief of the Armed Forces to constitutional charges to the Tribunal of State shall be within competences of Sejm. Such competence of the Sejm may be interpreted as a mechanism for assessment of the activity of the President himself, which in the light of the constitutional principles of division of powers is not allowed.

Keywords

PL

odpowiedzialność konstytucyjna Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych Trybunał Stanu; funkcji kontrolna Sejmu

EN

constitutional responsibility Commander-in-Chief of Armed Force; Tribunal of State; the control function of Sejm

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2017
• Issue: 5 (39)
• Pages: 167-181

Contributors

author

Gajda Agnieszka

• Uniwersytet Gdański

References

• Bajor-Stachańczyk M., O realizowaniu cywilnej kontroli nad armią i zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi w Polsce, „Zeszyty Prawnicze Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu RP” 2005, nr 3(7).
• Balicki R., Zwierzchnictwo Prezydenta nad siłami zbrojnymi (wybrane problemy), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 2.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Bożek M., Współdziałanie Prezydenta RP i Rady Ministrów jako konstytucyjny warunek zapewnienia bezpieczeństwa państwa w czasie stanu szczególnego zagrożenia, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 2.
• Chorążewska A., Model prezydentury w praktyce politycznej po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 r., Warszawa 2008.
• Czajowski J., Zwierzchnictwo Prezydenta RP nad siłami zbrojnymi w świetle praktyki stosowania Konstytucji RP z 1997 r. [w:] System rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
• Esmein A., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2013.
• Garlicki L., Konstytucja a „sprawy zewnętrzne”, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4.
• Gąska M., Kompetencja organów władzy wykonawczej w dziedzinie obronności państwa i sił zbrojnych, Warszawa 2002.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, Warszawa 1999.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001.
• Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Malczewski Ł., Status prawno-ustrojowy Prezydenta RP przed komisją śledczą, „Przegląd Prawa i Administracji” 2010, nr 83.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
• Mojak R., Odpowiedzialność prawna członków Rady Ministrów w świetle Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, „Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach” 2009, nr 82.
• Mordwiłko J., Opinia w sprawie statusu centralnego banku państwa (art. 227Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), „Przegląd Sejmowy” 2002, nr 5.
• Polit-Langierowicz K., Legalizm czy oportunizm ścigania karnego? Dylemat współczesnej polityki karnej, „Studia Iuridica Toruniensia” 2006, t. III.
• Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2011.
• Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń 2013.
• Opaliński, Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012.
• Prokop K., Stan wojny a stan wojenny w Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2002, z. 3.
• Prokop K., Konstytucyjne podstawy bezpieczeństwa narodowego – kilka uwag krytycznych, [w:] Współczesne oblicza bezpieczeństwa, red. E.M. Guzik-Makaruk, E.W. Pływaczewski, Białystok 2015.
• Sarnecki P., Funkcje i struktura parlamentu według nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
• Sarnecki P., Kompetencje kontrolne Senatu, Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2000, nr 6.
• Sobolewski Z., Zasada legalizmu w ograniczonym zakresie, [w:] Nowe prawo karne. Zagadnienia wybrane. Księga ku czci Profesora W. Daszkiewicza, red. T. Nowak, Poznań 1999.
• Trzciński J., W sprawie możliwości przesłuchania Prezydenta przez sejmową komisję śledczą, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 1.
• Wołpiuk W., Konstytucyjna zasada podległości sił zbrojnych cywilnej i demokratycznej kontroli, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 6.
• Zubik M., Narodowy Bank Polski (Analiza konstytucyjno-ustrojowa), „Państwo i Prawo” 2001, z. 6.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2017.05.10