Analiza prawnoporównawcza regulacji dotyczących organizmów genetycznie zmodyfikowanych w prawie polskim i hiszpańskim

• Authors: Anna Kempa-Dymińska

Title variants

EN

Legal-comparative analysis of genetically modified organisms regulations according to Polish and Spanish law

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article is a contribution to the reflection on the issue of genetically modified organisms. The use of transgenic organisms in agriculture and food industry is the subject of unceasing discussion between supporters and opponents of GMOs. The aim of the article is to present Polish and Spanish legislation on genetically modified organisms. The analysis of Polish and Spanish legislation may allow to demonstrate how different is a direction in which the Polish and Spanish model of regulations on GMOs goes. The attention is also paid to the EU law, which serves to choose a model that more meets the EU requirements. The first part of the article presents the definition of genetically modified organisms and the axiological basis. Secondly, are presented the most important EU regulations on GM organisms. The next part of the article describes Polish and Spanish legal acts on genetically modified organisms which allows to compare both legislations at the end of the article.

Keywords

PL

organizmy genetycznie zmodyfikowane; prawo; Unia Europejska; Polska; Hiszpania; prawo żywnościowe; prawo ochrony środowiska

EN

genetically modified organisms; law; European Union; Poland; Spain; food law; environmental law

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2013
• Volume: LXXXIX (89)
• Pages: 99-119

Dates

published

2013

Contributors

author

Anna Kempa-Dymińska

• Zakład Prawa Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki

References

• Bodiguel L., Cardwell M., Carretero García A., Viti D., Coexistence of Genetically Modified, Conventional, and Organic Crops in the European Union: National Implementation, [w:] L. Bodiguel, M. Cardwell (eds), The Regulation of Genetically Modified Organisms: Comparative Approaches, Oxford, New York 2010.
• Ciechanowicz-McLean J., Prawo i polityka ochrony środowiska, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
• Costato L., Principles and rules of European Food Law, [w:] L. Costato, F. Albisinni (eds), European Food Law, CEDAM, Mediolan 2012.
• Cyrul W., Wpływ procesów komunikacyjnych na praktykę tworzenia i stosowania prawa, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.
• Gąsowski A., Kształtowanie legislacji Unii Europejskiej na przykładzie problematyki GMO, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie 2012/98.
• Krajewski P., Ochrona prawna człowieka i jego środowiska wobec ekspansji organizmów genetycznie zmodyfikowanych w prawie wspólnotowym i międzynarodowym, Wyd. UW-M w Olsztynie, Olsztyn 2010.
• Korzeniowski P., Zasady ogólne prawa ochrony środowiska, [w:] M. Górski (red.), Prawo ochrony środowiska, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
• Korzeniowski P., Zasady prawne ochrony środowiska, Wyd. UŁ, Łódź 2010.
• Malepszy S., GMO i rolnictwo – nauka w zabawie w ciuciubabkę, Nauka 2012/2.
• Małysz J., Bezpieczeństwo żywnościowe strategiczną potrzebą ludzkości, Almamer, Warszawa 2008.
• Mickiewicz M., Twardowski T., Figlerowicz M., GMO – zyski i straty, Biotechnologia 2006/74 (3).
• Oleszko A., Prawo żywnościowe wspólnotowego rynku rolnego, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2006.
• Rizzioli S., Novel foods, [w:] L. Costato, F. Albisinni (eds), European Food Law, CEDAM, Mediolan 2012.
• Sarkowicz R., Stelmach J., Teoria prawa, Wyd. UJ, Kraków 1998.
• Szkarłat M., Żywność genetycznie zmodyfikowana w stosunkach międzynarodowych, Wyd. UMCS, Lublin 2011.
• Szponar L., Stankiewicz-Choroszucha B., Uwarunkowania zdrowotne żywności z udziałem surowców modyfikowanych genetycznie, [w:] S. Zięba (red.), Ekonomiczne i społeczne aspekty biotechnologii w Unii Europejskiej i Polsce, Almamer, Warszawa 2009.
• Wróblewski J., Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
• Wrześniewska-Wal I., Żywność genetycznie zmodyfikowana – aspekty prawne, Wyd. UW, Warszawa 2008.
• Akty prawne
• Decreto 152/2003, de 23 de junio, por el que se establece el régimen jurídico para las actuaciones de utilización confinada, y de liberación voluntaria de organismos vegetales genéticamente modificados en Cataluña (DOGC núm. 3917 de 3 julio 2003).
• Decreto 55/2004, de 18 de junio, por el que se establece la organización y se atribuyen las competencias para el ejercicio de las funciones relacionadas con las actuaciones de utilización confinada y liberación voluntaria de organismos modificados genéticamente (BOPA núm. 153 de 2 de julio 2004).
• Decreto 66/2007, de 25 de mayo, por el que se establece la organización y competencias en materia de utilización confinada y de liberación voluntaria de Organismos Modificados Genéticamente (OMG) y se crea y regula el Registro de Organismos Modificados Genéticamente en la Comunidad Autónoma de las Islas Baleares (BOIB núm. 082 de 31 de mayo 2007).
• Decyzja Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002 r. dotycząca zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Protokołu z Kartageny o bezpieczeństwie biologicznym do Konwencji o różnorodności biologicznej (Dz.U. UE L 201/48 z 31.07.2002 r.).
• Decyzja Komisji z dnia 12 października 2007 r. dotycząca art. 111 i 172 polskiego projektu ustawy Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, zgłoszonego przez Rzeczpospolitą Polską zgodnie z art. 95 zgodnie ust. 5 Traktatu WE jako odstępstwo od przepisów dyrektywy 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie (Dz.U. UE L 16 z 19.01.2008 r.).
• Dyrektywa Rady 90/219/EWG z dnia 23 kwietnia 1990 r. w sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie (Dz.U. L 117 z 8.05.1990 r.).
• Dyrektywa Rady nr 90/220 z dnia 23 kwietnia 1990 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie (Dz.U. WE L 117 z 8.05.1990 r.).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG (Dz.U. UE L 106 z 17.04.2001 r.).
• Konwencja o różnorodności biologicznej, sporządzona w Rio de Janeiro z dnia 5 czerwca 1992 r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 184, poz. 1532).
• Ley 15/1994, de 3 de junio, por la que se establece el Régimen jurídico de la utilización confinada, liberación voluntaria y comercialización de organismos modificados genéticamente, a fin de prevenir los riesgos para la salud humana y para el medio ambiente (BOE núm. 133 de 4 de junio 1994).
• Ley 9/2003 de 25 abril, por la que se establece el régimen jurídico de la utilización confinada, liberación voluntaria y comercialización de organismos modificados genéticamente (BOE núm. 100 de 26 de abril 2003).
• Real Decreto 178/2004 de 30 de enero 2004, por el que se aprueba el Reglamento General para el Desarrollo y Ejecución de la Ley 9/2003 (BOE núm. 27 de 31 de enero 2004 r.).
• Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz.U. UE L 268 z 18.10.2003 r.).
• Rozporządzenie (WE) nr 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie i zmieniające dyrektywę 2001/18/WE (Dz.U. UE L 268 z 18.10.2003 r.).
• Rozporządzenie (WE) nr 1946/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. UE L 287 z 5.11.2003 r.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810 (Dz.U. z 2013 r., poz. 39).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego ziemniaka odmiany Amflora (Dz.U. z 2013 r., poz. 27).
• Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. z 2001 r. Nr 76, poz. 811).
• Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz.U. z 2003 r. Nr 137, poz. 1299).
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225).
• Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz.U. z 2012 r. Nr 0, poz. 1512).
• Wniosek – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające dyrektywę 2001/18/WE w zakresie umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazania uprawy organizmów zmodyfikowanych genetycznie na swoim terytorium, KOM (2010) 380 wersja ostateczna, 2010/0208 (COD) C7-0178/10.
• Wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 listopada 2007 (IV SA/Wa 1511/07), LEX nr 417525.
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 13 września 2007 r. w sprawie Land Oberösterreich i Republika Austrii v. Komisja Wspólnot Europejskich, C 439/05 P i C 454/05 P (Dz.U. C 269 z 10.11.2007 r.).
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie Komisja Wspólnot Europejskich v. Republika Francuska, C-121/07, Zbiory orzecznictwa Trybunału Europejskiego 2008, s. I-09159.
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie Komisja Wspólnot Europejskich v. Rzeczypospolita Polska, C-165/07 (Dz.U. UE C 220 z 12.09.2009 r.).
• Zalecenie Komisji Zalecenia Komisji 2003/556/WE z dnia 23 lipca 2003 r. w sprawie wskazówek na temat opracowania narodowych strategii i najlepszych praktyk na rzecz współistnienia upraw zmodyfikowanych genetycznie, upraw tradycyjnych i upraw ekologicznych, dokument nr C (2003) 2624.
• Strony internetowe
• http://www.encyklopedia.pwn.pl/haslo/3988744/transgeniczne-organizmy.html; stan na 16.01.2013 r.
• http://rme.cbr.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=309:problematyka-odmian-genetycznie-modyfikowanych-a-wspolna-polityka-rolna&catid=127:opinie&Itemid=120; stan na 13.01.2013 r.
• http://polska-wolna-od-gmo.org/doc/GMO_RAMOWE_STANOWISKO_POLSKI.pdf; stan na 22.01.2013 r.
• http://polska-wolna-od-gmo.org/doc/GMO_RAMOWE_STANOWISKO_POLSKI_z_18_XI_2008.pdf; stan na 22.01.2013 r.
• http://fundacion-antama.org/asaja-pide-se-fomente-el-desarrollo-y-el-empleo-de-la-biotecnologia-agraria/; stan na 15.03.2013 r.
• http://www.magrama.gob.es/es/calidad-y-evaluacion-ambiental/temas/biotecnologia/EVOLUCI%C3%93N_DE_LA_SUPERFICIE_ESTIMADA_DE_SIEMBRA_DE_MA%C3%8DZ_MG_EN_ESPA%C3%91A_tcm7-225831.pdf; stan na 27.01.2013 r.
• http://www.agrodigital.com/images/ogm.pdf; stan na 27.01.2013 r.
• http://ec.europa.eu/agriculture/gmo/coexistence/com2009_153_annex_en.pdf; stan na 27.01.2013 r

Identifiers

ISSN

0081-6841