Autorytet w teorii i praktyce towarzyszenia wychowawczego

• Authors: Marek Zbigniew

Title variants

EN

Authority in Theory and Practice of Educational Accompaniment

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kwestia autorytetu w wychowaniu jest różnie postrzegana i rozwiązywana. W prowadzonym toku myślowym opieramy się na inspiracjach pedagogii ćwiczeniami duchownymi Ignacego Loyoli. Według idei ćwiczeń autorytet wychowawcy powinien być oparty na gotowości stawania przy wychowanku, zezwalania mu na podejmowanie własnych inicjatyw, a jednocześnie czuwanie, by jego poszukiwania drogi własnego rozwoju nie sprowadziły go na bezdroża. Takie jego rozumienie pokazuje, że odnosimy go do działań wspomagających osobę w porządkowaniu własnego życia w sferze somatycznej, psychicznej i duchowej. Oparta na takich założeniach pedagogia ignacjańska powodzenie tego rodzaju działań opiera na dialogu Boga z człowiekiem i człowieka z Bogiem. Oczekuje się, że będzie on inspirował wysiłek człowieka do wprowadzaniu ładu we wszystkich zakresach swego życia. Przedłożone rozumienie autorytetu w specyczny sposób określa rolę wychowawcy w procesach wychowania. Sprowadza się ona do funkcji towarzyszenia na wspólnej z wychowankiem drodze do osiągania pełni człowieczeństwa. W zrozumieniu i wprowadzaniu do praktyki pedagogicznej przedłożonego rozumienia autorytetu pomaga akceptacja założeń personalizmu chrześcijańskiego.

EN

The issue of authority in education is perceived and resolved in various ways. In the following line of reasoning we rely on the inspirations provided by the pedagogy of The Spiritual Exercises of Ignatius Loyola. According to the idea of The Exercises, the authority of the educator should be based on his or her willingness to assist the student, to allow him to take his own initiative, while at the same time ensuring that his search for a path of his own development does not lead him astray. This understanding of authority shows that we refer it to actions that assist a person in ordering his or her life in the somatic, psychic and spiritual spheres. Based on such assumptions, Ignatian pedagogy considers the success of these actions to be contingent on the dialogue of God with man and of man with God. This dialogue is expected to inspire man's efforts to bring order in all areas of his life. The proposed understanding of authority determines the role of the educator in the processes of upbringing in a specific way. It comes down to the function of accompanying the student on the common path towards the attainment of the fullness of humanity. Accepting the assumptions of Christian personalism helps to understand this notion of authority and to apply it to pedagogical practice.

Keywords

PL

autorytet; pedagogia ignacjańska; ćwiczenia duchowne; poznanie naturalne i religijne; pedagogika towarzyszenia

EN

authority; Ignatian pedagogy; spiritual exercises; natural and religious cognition; pedagogy of accompaniment

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 5
• Pages: 231-248

Contributors

author

Marek Zbigniew

References

• Ablewicz K., (Nie)obecność ducha w wychowaniu człowieka. Z filozofiikultury Bogdana Nawroczyńskiego, „Horyzonty Wychowania” 2007, nr 6(11), s. 57‒80.
• Augustyn J., Praktyka kierownictwa duchowego, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Bieś A.P., Dybowska E., Grzebień L., Pedagogia jezuitów (ignacjańska) [Tow. Jezusowego], w: Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 1, red. J. Kostkiewicz, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
• Charakterystyczne cechy jezuickiego wychowania,w: Podstawy edukacji ignacjańskiej, red. B. Steczek, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Chmielewski M., Duchowość, w: Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Wydawnictwo „M”, Lublin – Kraków 2002.
• Duminuco V.J., Formacja czy indoktrynacja w pedagogice ignacjańskiej?, w: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu,red. W. Pasierbek, WSFP „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Dyrek K., Dający Ćwiczenia (EE 6–17) – „El que da los Ejercicios”, maszynopis udostępniony autorowi. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, opr. L. Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów, WSFP „Ignatianum”,Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
• Jalics F., Kontemplacja. Wprowadzenie do modlitwy uważności, przeł. J. Bolewski, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
• Jalics F., Towarzyszenie duchowe. Wspólne wzrastanie w wierze, przeł. A. Ziernicki, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
• Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio. Jasnos R., Pedagogia Boża w Objawieniu, w: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek, WSFP „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Kolvenbach P.H., Formacja jezuity. Dokumenty, Kuria Generalna Towarzystwa Jezusowego, Rzym 2003.
• Makselon J., Człowiek jako istota religijna, w: Psychologia dla teologów, red. J. Makselon, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 1995.
• Marek Z., Pedagogika towarzyszenia, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków 2017.
• Marek Z., Podstawy wychowania moralnego, WSF-P „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
• Marek Z., Religia – pomoc czy zagrożenie dla edukacji, Wydawnictwo WAM, Kraków 2014.
• Marek Z., Wychowanie szansą kształtowania postaw liturgicznych?, w: Współczesna katecheza liturgiczna. Liturgia w katechezie i szkolnym nauczaniu religii, red. A. Offmański, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010.
• Martin J., Jezuicki przewodnik prawie po wszystkim. Duchowość twojej codzienności, przeł. Ł. Malczak, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
• Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008 (e-book).
• Paźniewski W., Zdziwienie filozoficzne, „Twórczość” 1984, nr 5.
• Pedagogia ignacjańska. Podejście praktyczne, w: Podstawy edukacji ignacjańskiej, WSFP „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Pedagogika bez transcendencji,w. Pedagogia ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek, WSFP „Ignatianum”,Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Schulz R., Wykłady z pedagogiki ogólnej, t. 2: O integralną wizję człowieka i jego rozwoju, Wydawnictwo UKM, Toruń 2007.
• Sławiński S., Rozważania o wychowaniu, PAX, Warszawa 1983.
• Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. 1, PWN, Warszawa 1959.
• Śliwerski B., Pedagogika bez transcendencji,w: Pedagogia ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek, WSFP „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Tellechea Idigoras J.I., Ignacy Loyola. Sam i na piechotę, przeł. K. Jachimska-Małkiewicz, Wydawnictwo WAM, Kraków 2015.
• Tchorzewski A.M. de, Wstęp do teorii wychowania, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2016.
• Waldenfels H., O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych, przeł. A. Paciorek, Księgarnia św. Jacka, Katowice 1993.
• Wiseman J.A., Historia duchowość chrześcijańskiej. Wybrane zagadnienia,przeł. A. Wojtasik, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
• Witek S., Duchowość religijna, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Towarzystwo Naukowe KUL,Lublin 1989.
• Wprowadzenie do ćwiczeń duchownych, w: I. Loyola, Pisma wybrane. Komentarze, t. 2, oprac. M. Bednarz, A. Bober, R. Skórka, WydawnictwoApostolstwa Modlitwy, Kraków 1968.
• Zarzycki T., Ćwiczenia duchowne, w: Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Wyd. „M”, Lublin – Kraków 2002.
• Żmudziński W., Fundament ignacjańskiej pedagogiki, w: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu, red. W. Pasierbek,WSFP „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.