Autorytet i jego struktura aksjologiczna

• Authors: de Tchorzewski Andrzej Michał

Title variants

EN

Authority and Its Axiological Structure

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie jednego z możliwych znaczeń terminu autorytet we współczesnym języku nauk o człowieku. Podstawą jego realizacji było syntetyczne pokazanie zmienności znaczeń tego pojęcia, zaś z drugiej – próba analizy struktury autorytetu w ujęciu aksjologicznym. Posłużono się typologizacją jako szczególnym zabiegiem metodologiczno-logicznym. Metoda ta była podstawą skonstruowania teoretycznego modelu autorytetu. W wyniku analizy uznano, że podstawowymi wartościami generującymi fenomen ludzkiego autorytetu są takie wartości, jak: mądrość, prawość, wolność i wiarygodność przypisywane oraz postrzegane jako cnoty osób uznawanych w relacjach interpersonalnych za autorytety. Przeprowadzona analiza pozwala przyjąć założenie mówiące, że autorytet jako fenomen jest kategorią teoriomnogościową, której można przypisać wiele cech i właściwości, a posługiwanie się nią służy komunikacyjno-kulturowej interpretacji jednego z ważnych współczynników humanistycznych mających wielorakie zastosowanie w poznawaniu zachowań i relacji międzyludzkich.

EN

The purpose of this article is to show one of the possible meanings of the term authority in the modern language of the humanities. The basis for this was a synthetic display of the variability of meanings of this term, and on the other – an attempt to analyze the structure of authority from the axiological perspective. This typologization was used as a particular methodological and logical procedure and was the basis for constructing a theoretical model of authority. As a result of the analysis, it was recognized that the basic values that generate the phenomenon of human authority are values such as wisdom, honesty, freedom and credibility ascribed and perceived as the virtues of persons recognized in the interpersonal relationships as the authority. The study that has been carried out allows us to assume that authority as a phenomenon is a multitheoretical category, to which can be attributed many qualities and properties, and its use also serves to aid the communication and cultural interpretation of one of the important humanistic factors in the recognition of behavior and interpersonal relationships.

Keywords

PL

autorytet; wiedza; relacja; model; wartości

EN

authority; knowledge; relationship; model; values

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 5
• Pages: 187-212

Contributors

author

de Tchorzewski Andrzej Michał

References

• Arendt H., Między czasem minionym a przyszłym, przeł. M. Godyń, W. Madej, Fundacja Aletheia, Warszawa 1994.
• Aronson E., Człowiek – istota społeczna, przeł. J. Radzicki, PWN, Warszawa 1987.
• Badura E., Emocjonalne uwarunkowania autorytetu nauczyciela, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1981.
• Bauman Z., Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, przeł. E. Klekot, PIW, Warszawa 2000.
• Bocheński J., Podręcznik mądrości tego świata, Wydawnictwo Philed, Kraków 1994.
• Bocheński J.M., Was ist Autoritat? Einfurung in die Logik der Autoritat,Herder Verlag Gmbh & Co, Freiburg 1974.
• Brajowicz S.M., Analiza filozoficzna pojęcia autorytet, „Człowiek i Światopogląd” 1974, nr 6.
• Buber M., Problem człowieka, przeł. J. Doktór, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Chrobaczyński J., Autorytet i prestiż nauczyciela w środowisku szkolnym, w: Akademicka edukacja nauczycieli, red. K. Duraj-Nowakowa, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1993.
• Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi, Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1994.
• Dominian J., Autorytet. Chrześcijańska interpretacja psychologicznej ewolucji pojęcia autorytetu-władzy, przeł. E. Różalska, PAX, Warszawa 1988.
• Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. K. Chałas, A. Maj, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2016.
• Förster F.W., Autorytet a wolność, przeł. Z.Ł., Wydawnictwo M. Szczepkowski, Warszawa 1913.
• Gerstman S., Autorytet wychowawcy, „Nowa Szkoła” 1961, nr 11.
• Grabowski H., Miscellanea, czyli rzeczy rozmaite, Wydawnictwo Fall, Kraków 2007.
• Jasionek S., Wychowanie moralne, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Jazukiewicz I., Autorytet nauczyciela, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1999.
• Kalinowski M., Nauczyciel jako odpowiedzialny twórca swego autorytetu,„Życie Szkoły” 1980, nr 10.
• Kerschensteiner G., Begriff der staatsbürgerlichen Erziehung, Oldenbourg Verlag, München 1914.
• Kocowski T., Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1978.
• Kowalski S., Autorytet nauczyciela a atrakcyjność zawodu nauczycielskiego,„Życie Szkoły” 1959, nr 11.
• Krawczyk M., Autorytet nauczyciela zależy przede wszystkim od niego samego, „Życie Szkoły” 1959, nr 11.
• Lejman M., Autorytet nauczyciela-wychowawcy, „Ruch Pedagogiczny” 1984, nr 1.
• Łobocki M., Wychowanie moralne w zarysie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002.
• Marcińczyk B., Autorytet osobowy: geneza i funkcje regulacyjne, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice 1991.
• Marzec T., Autorytet nauczyciela szkoły średniej ora niektóre jego uwarunkowania, „Ruch Pedagogiczny” 1984, nr 1.
• Mill J.S., O wolności, przeł. A. Kurlandzka, „Akme”, Warszawa 1999.
• Molesztak A., de Tchorzewski A.M., Wołoszyn W., W kręgu wartości moralnych nauczyciela, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1994.