Zofia Łuszczkiewicz- S. Izabella siostra miłosierdzia św. Wincentego a Paulo (1898-1957)

• Authors: Wątroba SM Józefa

Title variants

EN

Zofia Łuszczkiewicz- Sister Izabella. Daughter of charity of St. Vincent a Paulo (1899-1957)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem tego artykułu jest przybliżenie sylwetki s. Zofii Izabelii Łuszkiewicz. Pochodziła z rodziny inteligenckiej, związanej z Uniwersytetem Jagiellońskim. Po ukończeniu studiów na UJ, w 1923 roku wstąpiła do Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. Formację początkową odbywała we Lwowie i w Paryżu. We Francji podjęła również naukę w wyższej szkole pielęgniarstwa. Gdy powróciła do kraju skierowano ją do pracy w szpitalu powszechnym we Lwowie. Pracowała tam jako pielęgniarka, a następnie jako dyrektorka szkoły pielęgniarskiej. Wykładała przedmioty zawodowe. Troszczyła się o wysoki poziom placówki utrzymując kontakty z wieloma ośrodkami pielęgniarstwa w Europie. Wiosną 1939 roku przebywała na wymianie naukowej w Nowym Jorku. Krótko przed wybuchem II wojny światowej powróciła do Lwowa. Będąc poszukiwana przez NKWD w przebraniu służącej udała się do Krakowa, a następnie do Zebrzydowic angażując się w pomaganie ludności cywilnej jak również w walkę niepodległościową. Brała czynny udział w ratowaniu ludności pochodzenia żydowskiego. Pod koniec okupacji pracowała jako pielęgniarka w rzeszowskim szpitalu. Współpracując z zaufanymi lekarzami prowadziła akcje pomocy partyzantom. Wspomagała działalność dobroczynną organizacji międzynarodowej UNRRA, będąc dla nich tłumaczką języka angielskiego. W 1947 roku ponownie wróciła do Zebrzydowic. 27 sierpnia 1948 roku w Wadowicach została aresztowana przez Służbę Bezpieczeństwa. Przez długi czas nie znano miejsca jej pobytu. Po dwuletnim śledztwie została początkowo skazana na karę śmierci, zamienioną na 15 lat więzienia. Pomimo bicia i maltretowania zachowała do końca niezłomną postawę. W czerwcu 1956 roku została wypuszczona na półroczny urlop zdrowotny. W grudniu 1956 dzięki staraniom bliskich została całkowicie uwolniona. Choroba poczyniła jednak ogromne spustoszenia i mimo starania siostry Izabelli nie udało się uratować. Zmarła 8 sierpnia 1957 roku. Pochowano ją na Cmentarzu Rakowickim w Grobowcu Sióstr Miłosierdzia.

EN

The aim of the article is to present the person of sister Zofia Izabella Łuszczkie-wicz. She came from an intellectual family, associated with the Jagiellonian Universi-ty. After having finished her studies at the University, she joined the Daughters of Charity of St. Vincent de Paul in 1923. Her initial formation took place in Lvov and Paris. In France she also attended a high school of nursing. Upon her return to Poland, she was directed to work in the general hospital in Lvov. She worked there as a nurse and later as the headmistress of the school of nursing and teacher of vocational sub-jects. She took care of the high level of the institution by maintaining contact with many centres of nursing in Europe. In the spring of 1939 she went to New York as a participant of academic exchange. Shortly before the breakout of World War II she returned to Lvov. Being sought by the NKVD, she went to Cracow in a disguise of a servant and later to Zebrzydowice, where she was engaged in helping civilians as well as in fight for independence. She took active part in saving people of Jewish origin. Nearing the end of the occupation, she worked as a nurse in hospital in Rzeszów. Cooperating with trusted doctors, she undertook aid actions for partisans. She assisted the charity activity of the internation-al organisation UNRRA as an interpreter of English. In 1947 she returned to Zebrzydowice. She was arrested by the Security Service in Wadowice, on August 27, 1948. For a long time her place of residence was unknown. After a two-year investigation, she was initially sentenced to death, later changed to a 15-year prison sentence. Despite being beaten and maltreated, she remained unbroken until the end. In June 1956 she was released for a six-month health leave. In December 1956 – thanks to the efforts of her family – she was fully released. However, she was devastated by illness and despite efforts she could not be saved. She died on August 8, 1957. She was buried in the tomb of Daughters of Charity at the Rakowice Cemetery.

Keywords

PL

Zofia Izabella Łuszczkiewicz SM; biografia; szarytki; dzieje pielęgniarstwa; historia Kościoła; żołnierze niezłomni; Służba Bezpieczeństwa; PRL

EN

Zofia Izabella Łuszczkiewicz SM; biography; sisters of charity; nursing history; Church history; steadfast soldiers; the secret police; PRL

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2014
• Volume: 122
• Pages: 107-

Contributors

author

Wątroba SM Józefa

References

• Adamus M., Niezłomni ludzie Koscioła, s. 14 w: POLSKA DZISIAJ, nr 50 (737) 15 XII 2009.
• Bobbe I., Aż do końca niezłomna, s. 9, [w] Słowo Powszechne, 11 XI 1990.
• Bobbe I., Tylko zakonnica, s. 10-11. [w] Salwator, Rok XXVII 2/2003.
• Bujak B., 115 rocznica urodzin s. Izabelli Łuszczkiewicz, s. 1-5 [w] „Nasz Chleb Rodzinny”, , lipiec-grudzień 2013 r.
• Dzierżak A., Łuszczkiewicz Zofia Izabela, s. 535 - 541 [w] Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo w Polsce (1652-2002), Red. tomu II: A. Dzierżak, S. Motyka, W. Bomba, J. Dukała, Kraków 2002.
• Hałat M., Formy opieki szpitalnej Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Win-centego a Paulo w prowincji krakowskiej w latach 1919-1997 (na wybranych przykładach), Poznań 1998 (mps w ASMK).
• Kaczmarek E., Dlaczego przeszkadzały? Polityka władz partyjnych i rządowych wobec żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce w latach 1945-1956, Warszawa 2007.
• Król E., Idea miłosierdzia w postawie siostry Izabeli Łuszcz-kiewicz, Kraków 2008 (mps w ASMK)
• Marecki J., Pani niepodległa – siostra Szarytka Zofia Maria Łuszczkiewicz, s. 77-94 [w:] Kościół w okowach – niezłomni ludzie Kościoła – sylwetki, red. J. Żurek, Kraków 2011.
• Matoga H., Uroczystość z okazji 115 Rocznicy Urodzin Szarytki S. Izabeli Łuszcz-kiewicz SM, s. 30-32 [w:] „Pielęgniarki i położne”, Kraków, nr 7, styczeń-luty 2014.
• Mirek A., Represje wobec sióstr zakonnych w PRL, Lublin 2005.
• Moykowski W., Dokumenty Czasu Wojny – Odbicie Generała, s.5 [w] „Kierunki” 1957, nr 12(42).
• Moykowski W., Żołnierze w habitach, s.7 [w] Wrocławski Tygodnik Katolików (WTK), Nr 46(371), Rok VIII, dn. 13 XI 1960.
• Niesiecki K., Herbarz Polski, Lipsk 1841.
• Rutkowska M., Kościół niezłomny, Odmówiła współpracy, s. 23-24 [w] Nasz Dziennik, sobota-niedziela, 20-21 grudnia 2008, Nr 297 (3314).
• Szanser I., Śladami dziewięciu córek Chelińskich z Kotlic, Zagnańsk-Warszawa 2009.
• Wątroba J. , Pomoc Żydom w czasie wojny, s. 18 - 26 [w] „Nasz Chleb Rodzinny”, styczeń-luty-marzec 2009.
• Zoll A. , Zollowie opowieści rodzinne, Kraków 2011.
• Żurek J., Łuszczkiewicz Zofia, Maria (1898-1957) szarytka, imię zak. Izabela, s. 163-166 [w:] Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945-1989, pomordowani – więzieni – wygnani, tom 1, J. Myszor, Warszawa 2002.
• Żurek J., Siostra Izabela – z dziejów najnowszych szarytek małopolskich; Zofia Maria Łuszczkiewicz 1898-1957, s. 5-23, Zeszyt Zielony, Kościół w godzinie próby 1945-1989. Nieznane dokumenty i świadectwa, Kraków 2004.