Wpływ reformy emerytalnej na deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych

• Authors: Grażyna Ancyparowicz

Title variants

EN

The Consequences of Pension Reform for the General Government Sector

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wdrożona w warunkach głębokiej nierównowagi na rynku pracy reforma ubezpieczeń pracowniczych wygenerowała ogromny dług publiczny. Koszty jego obsługi absorbowały coraz większą część dochodów budżetu państwa. Próba zmniejszenia deficytu poprzez przeniesienie niektórych zadań na samorząd terytorialny przyczyniła się jedynie do przyrostu długu w tym podsektorze instytucjonalnym. W 2009 r. strukturalny niedobór środków sektora instytucji rządowych i samorządowych był tak duży, że Komisja Europejska objęła Polskę procedurą nadmiernego deficytu. Reforma OFE oraz inne punkty programu konsolidacji fiskalnej dają szansę na realizację celu budżetowego w 2015 r. W dalszej perspektywie należy zwiększyć wpływy ze składek na FUS, zamiast obniżać siłę nabywczą świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

EN

The social security reforms implemented against the background of deep imbalances in the labour market have generated a huge public debt, whose interest burden has been absorbing a growing part of state budget revenues. To reduce these expenses, some of the government’s tasks were transferred to local government. But in the absence of adequate financial resources this led to a sharp increase in debt in the local government sector. In 2009, the structural shortage of the general government budget was so large that the European Commission implemented an excessive deficit procedure against Poland, which remains in force. The reform of the open pension funds and other points of the fiscal consolidation program carry the promise that the budget target will be achieved in 2015. In the longer term, though, we should strive to increase inflows to the Social Insurance Fund instead of lowering the purchasing power of social security benefits.

Keywords

PL

finanse publiczne; system ubezpieczeń społecznych; procedura nadmiernego deficytu; prywatyzacja emerytur

EN

public finance; social security system; excessive deficit procedure; pension privatisation

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2014
• Issue: 8(932)
• Pages: 5-19

Contributors

author

Grażyna Ancyparowicz

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach, Katedra Finansów i Rachunkowości, ul. Harcerzy Września 3, 40-657 Katowice, Poland

References

• Agencje ratingowe mogą przychylniej spojrzeć na Polskę [2014], „Dziennik Gazeta Prawna”, 14.02.2014.
• Åslund A. [2010], Jak budowano kapitalizm. Transformacja Europy Środkowej i Wschodniej, Rosji i Azji Środkowej, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Atsmon Y., Child P., Dobbs R., Narasimhan L. [2012], Winning the $30 Trillion Decathlon: Going for Gold in Emerging Markets, „McKinsey Quarterly”, August, http://www.mckinsey.com/insights/strategy/winning_the_30_trillion_decathlon_going_for_gold_in_emerging_markets.
• Auleytner J. [2002], Polityka społeczna, czyli ujarzmianie chaosu socjalnego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, Warszawa.
• Baszyński A., Jarmołowicz W., Piątek D., Szarzec K. [2013], Przebieg i rezultaty transformacji gospodarczej w wybranych krajach europejskich [w:] Ekonomia. Teoria, historia, praktyka, red. I. Bludnik, M. Ratajczak, J. Wallusch, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Bezpieczeństwo dzięki zrównoważeniu. Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego wynikający z art. 32 ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2011 r. nr 75, poz. 398, z późn. zm.) [2013], Warszawa.
• Chomsky N. [1999], Profit Over People: Neoliberalism and Global Order, Seven Stories Press, New York–Toronto–London.
• Claessens S., Kose M.A., Terrones M.E. [2010], The Global Financial Crisis: How Similar? How Different? How Costly?, „Journal of Asian Economics”, vol. 21, nr 3, http://dx.doi.org/10.1016/j.asieco.2010.02.002.
• Dembinski P.H. [2012], Finanse po zawale. Od euforii finansowej do gospodarczego ładu, Studio Emka, Warszawa.
• Eurostat [2004a], Classification of Funded Pension Schemes and Impact on Government Finance, Luxembourg, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-BE-04-002/EN/KS-BE-04-002-EN.PDF2004, dostęp: 10.03.2014.
• Eurostat [2004b], Informacja Nr 30/2004 z dnia 2 marca 2004 r. dotycząca klasyfikacji kapitałowych systemów emerytalnych, w przypadku których rząd jest zaangażowany albo jako zarządzający przepływem składek i świadczeń emerytalnych, albo jako gwarant ryzyka związanego z zapewnieniem wypłat emerytur, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-BE-04-002/EN/KS-BE-04-002-EN.PDF, dostęp: 10.03.2014.
• Eurostat [2014], Revenue and Expenditure of General Government. Excessive Deficit Procedure (Based on Esa 1995) Poland, table 26A, http://ec.europa.eu/economy_finance/db_indicators/gen_gov_data/documents/2013/autumn2013_country_en.pdf, dostęp: 11.03.2014.
• GUS [1998], Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 1998, Warszawa.
• GUS [2012], Raport z wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa.
• GUS [2013a], Koszty pracy w gospodarce narodowej w 2012 r., Warszawa.
• GUS [2013b], Roczne wskaźniki makroekonomiczne. Deficyt/nadwyżka długu sektora instytucji rządowych i samorządowych. Aktualizacja 22.10.2013, http://www.stat.gov.pl/gus/wskazniki_makroekon_PLK_HTML.htm, dostęp: 22.03.2014.
• GUS [2014], Monitoring rynku pracy. Popyt na pracę w IV kwartale 2013 r., materiał na konferencję prasową w dniu 25 marca 2014 r.
• Harvey T.A. [2007], A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, Oxford–New York.
• Jończyk J. [2001], Prawo zabezpieczenia społecznego. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, bezrobocie i pomoc społeczna. Podręcznik, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków.
• Kabaj M. [2003], Dezaktywizacja Polski. Wielkie marnotrawstwo [w:] Polska po przejściach. Barometr społeczno-ekonomiczny 2001–2003, red. M. Deniszczuk, J. Supińska, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa.
• Kempa M. [2010], Wpływ OFE na saldo Funduszu Emerytalnego, MF Working Paper Series Nr 07-2010, Warszawa.
• KNF [2013], Rynek OFE, http://www.knf.gov.pl/opracowania/rynek_emerytalny/dane_o_rynku/rynek_ofe/Dane_kwartalne/dane_kwartalne_ofe.html, dostęp: 12.03.2014.
• KNF [2014], Rynek emerytalny. Dane miesięczne, http://www.knf.gov.pl, dostęp: 14.04.2014.
• Kołodko G.W. [1993], Kwadratura pięciokąta. Od załamania gospodarczego do trwałego wzrostu, Poltext, Warszawa.
• Kołodko G.W. [2011], Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Komunikat w sprawie przekazania części aktywów OFE do ZUS [2014], Ministerstwo Finansów, http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/7498822/Komunikat+w+sprawie+przekazania+cz%C4%99%C5%9Bci+aktyw%C3%B3w+OFE+do+ZUS.pdf, dostęp: 17.03.2014.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
• Kowalewski E. [2002], Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Toruń.
• Kowalik T. [2009], www.polskatransformacja.pl, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa.
• Krugman P. [2013], Zakończcie ten kryzys, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
• Kurasz J. [2013], List otwarty w obronie rynku kapitałowego, http://www.parkiet.com/artykul/32,1317535.html, dostęp: 24.04.2013.
• Lisowski A. [2013], Emerytalna hybryda, „Rzeczpospolita”, 8.05.2013.
• Lund S. i in. [2013], Financial Globalization: Retreat or Reset?, report, McKinsey Global Institute, http://www.mckinsey.com/insights/global_capital_markets/financial_globalization, dostęp: 12.04.2013.
• Łaski K. [2003], O nonsensach polskiej reformy emerytalnej [w:] Polska po przejściach. Barometr społeczno-ekonomiczny 2001–2003, red. M. Deniszczuk, J. Supińska, Stowarzyszenie Studiów i Inicjatyw Społecznych, Warszawa.
• Ministerstwo Finansów, Finanse Publiczne, budżet państwa, http://www.mf.gov.pl, dostęp: 10.03.1014.
• Oręziak L. [2014], OFE – katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
• „Plan rozwoju i konsolidacji finansów” [2010], http://grafik.rp.pl/grafika2/437956, dostęp: 12.06.2011.
• „Program konwergencji” [2010–2013], http://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/sytuacja-makroekonomiczna-i-finanse-publiczne/program-konwergencji/-/asset_ publisher/QL4c/content/program-konwergencji-aktualizacja-2013, dostęp: 18.11.2013.
• Ricards J. [2012], Wojny walutowe. Nadejście kolejnego globalnego kryzysu, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
• Rozporządzenie Rady (UE) nr 1177/2011 z dnia 8 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu [2011], http://eur-lex.europa.eu/Noticedo?mode=dbl&lang=en&ihmlang=en&lng1=en,pl, dostęp: 20.09.2013.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 479/2009 z dnia 25 maja 2009 r. o stosowaniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu (Excessive Debt Procedure – EDP) [2009], http://eur-lex.europa.eu/Noticedo?mode=dbl&lang=en&ihmlang=en&lng1=en,pl, dostęp: 20.09.2013.
• Schneider F. [2013], The Shadow Economy in Europe, http://www.atkearney.com/financial-institutions/featured-article/-/asset_publisher/j8IucAqMqEhB/content/the-shadow-economy-in-europe-2013/10192, dostęp: 6.01.2014.
• Stiglitz K.E. [2010], Freefall. Jazda bez trzymanki, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• „Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych” [2002–2013], Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Szumlicz T. [2002], Ubezpieczenia emerytalne w Unii Europejskiej [w:] Ubezpieczenia w Unii Europejskiej, red. J. Monkiewicz, Poltext, Warszawa 2002.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.U. UE z 30.03.2010.
• UNFE [2000], Bezpieczeństwo dzięki konkurencji. Ocena realizacji reformy emerytalnej – analiza II filara, Warszawa.
• USAID [1998], List do Ewy Lewickiej i Cezarego Mecha, http://www.knf.gov.pl/Images/USAID_tcm75-27206.pdf, dostęp: 23.03.2014.
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych, Dz.U. nr 75, poz. 398.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, Dz.U. poz. 1717.
• Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych [2013], http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/6493957/Uzasadnienie_12_11.pdf, dostęp: 25.09.2013.
• „Wieloletni plan finansowy państwa 2010–2013” [2010], www.mf.gov.pl/documents/764034/4075744/wpfp_2010_2013.pdf.
• Williamson J.B. [2004], A Short History of the Washington Consensus, Barcelona.
• World Bank [1996], Implementation Completion Report. Poland. Debt and Debt Service Reduction Loan and Related Measures to Support the Debt Reduction Program of the Republic of Poland (Loan 3804-Pol), May 31. Report No 1571, http://documents.worldbank.org/curated/en/1996/05/733513/poland-debt-debt-service-reduction-loan-project, dostęp: 12.03.2013.
• World Bank [1997], Poland Country Assistance Review, vol. 1, Main Report, http://leg.world bank.org/Data/reports/poland_car.pdf, dostęp: 12.03.2014.
• ZUS [2005–2008], Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych, http://www.zus.pl/files.
• ZUS [2013], Kwartalna informacja o świadczeniach pieniężnych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, http://www.zus.pl/files/biul0412.pdf, dostęp: 14.03.2014.
• Żyżyński J. [2013], Suwerenność gospodarcza – mit i polityczny cel (refleksje ekonomisty), „Zeszyty Polityczne Prawa i Sprawiedliwości”, nr 2.