Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2015 | 20 | 149-158

Article title

Ciągłość i zmienność jako problem badań diachronicznych

Selected contents from this journal

Title variants

EN
Continuity and variability as a problem in diachronic research

Languages of publication

PL

Abstracts

The paper concerns two interlocking phenomena of linguistic history – the stability of elements of language, which ensures a long-term communicative continuity, and the variability of the system and of the vocabulary, which is an inherent quality of every natural language. It has always been the variability that was seen as the primary indicator of a diachronic outlook on language, and the main research problem has been to describe and to date linguistic changes and their mutual relation in the historical linguistic process. It seems to be an interesting research task to invert the perspective and to concentrate on what is stable in the language and its usage, i.e. on the level of the grammatical system, vocabulary, and communication habits. It ought to be recognized that it is not just variability, but also the constant struggle of these two opposing tendencies, that causes language to be viewed as a dynamical system.

Contributors

  • Uniwersytet Śląski, Katowice

References

  • Aitchison J., 2012, Language Change. Progress or Decay?, Cambridge.
  • Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław.
  • Bajerowa I., 1969, Strukturalna interpretacja historii języka, „Język Polski” XLIX, z. 2, s. 81–103.
  • Bajerowa I., 1986, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1: Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Katowice.
  • Bajerowa I., 1992, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 2: Fleksja, Katowice.
  • Bajerowa I., 2000a, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 3: Składnia. Synteza, Katowice.
  • Bajerowa I., 2000b, Tendencja do normalizacji jako główny czynnik rozwojowy polskiego języka ogólnego, [w:] K. Rymut, W.R. Rzepka (red.), Studia historycznojęzykowe III. Rozwój polskiego systemu językowego, Kraków, s. 9–14.
  • Baudouin de Courtenay J.N., 1915/1983, Charakterystyka psychologiczna języka polskiego, [w:] idem, Dzieła wybrane, t. 5, Warszawa, s. 28–98.
  • Dubisz S., 2004, Kształtowanie się standardów odmian komunikacyjno-stylowych w dziejach języka polskiego, „Poradnik Językowy” z. 8, s. 3–19.
  • Dubisz S., 2006, Strukturalna interpretacja ewolucji systemu gramatycznego polszczyzny, [w:] S. Cygan (red.), Staropolszczyzna piękna i interesująca, t. 1, Kielce, s. 31–41.
  • Jankowiak L.A., 1997, Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyźnie ogólnej (na podstawie „Słownika prasłowiańskiego” t. 1–7), Warszawa.
  • Kleszczowa K., 2007, Na straży niezmienności modeli słowotwórczych, „Biuletyn PTJ” z. LXIII, s. 115–124.
  • Kleszczowa K., 2012a, O historycznej ciągłości kompetencji językowej, [w:] eadem, Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Katowice, s. 215–230.
  • Kleszczowa K., 2012b, Stabilne w żywiole przemian. Ze studiów nad historią polskich przymiotników, [w:] eadem, Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Katowice, s. 231–238.
  • Kowalska A., 1976, Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na -ł w języku polskim, Katowice.
  • Książek-Bryłowa W., 1994a, Uwarunkowania, przyczyny i mechanizm zmian fleksyjnych (na przykładzie wariantów fleksyjnych), [w:] E. Wrocławska (red.), Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych, Warszawa, s. 55–60.
  • Książek-Bryłowa W., 1994b, Wariantywność fleksji w historii i gwarach języka polskiego, Lublin.
  • Lehr-Spławiński T., 1978, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa.
  • Mańczak W., 1996, Problemy językoznawstwa ogólnego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
  • Perlin J., 2004, Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa.
  • Rejter A., 2006, Dialog w staropolskiej literaturze popularnej – między potocznością a polifonią dyskursu, [w:] M. Kita, J. Grzenia (red.), Czas i konwersacja. Przeszłość i teraźniejszość, Katowice, s. 131–145.
  • Ringe D., Eska J., 2013, Historical Linguistics. Toward a Twenty-First Century Reintegration, New York.
  • Rokoszowa J., 1989, Czas a język. O asymetrii reguł językowych, Kraków.
  • Rzepka W.R., 1975, Dopełniacz w funkcji biernika męskich form osobowych w liczbie mnogiej w polszczyźnie XVII w., Wrocław.
  • Rzepka W.R., 1985, Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI–XVII wieku, Poznań.
  • Siuciak M., 2000, Zróżnicowanie gatunkowe komunikacji ustnej w XVII wieku, [w:] D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1: Mowy piękno wielorakie, Katowice, s. 355–369. Siuciak M., 2004, „Rozmowa albo dialog” – wykorzystanie modelu ustnej komunikacji w literaturze XVI i XVII w., [w:] D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, Katowice, s. 414–423.
  • Siuciak M., 2008, Kształtowanie się kategorii gramatycznej liczebnika w języku polskim, Katowice.
  • Słoboda A., 2012, Liczebnik w grupie nominalnej średniowiecznej polszczyzny. Semantyka i składnia, Poznań.
  • Walczak B., 2002, Czy język, ewoluując, doskonali się?, [w:] A. Maliszewska (red.), O doskonałości, cz. 1, s. 367–376.
  • Wilkoń A., 2010, Trwanie a zmiana w języku, „LingVaria” V, nr 2(10), s. 69–74.
  • Wilkoń A., 2011, Trwanie i jego rodzaje w języku, [w:] B. Dunaj, M. Rak (red.), Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy, „Biblioteka LingVariów” t. 14, Kraków, s. 65–70.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-d5b5aec4-17d2-474f-a913-0cac63a790e2
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.