Niepełnosprawność w perspektywie uogólnionego zaufania. Analiza porównawcza w wybranych krajach europejskich

• Authors: Tomasz Masłyk (https://orcid.org/0000-0001-9901-5859)

Title variants

EN

Disability in a perspective of generalized trust. Comparative analysis in selected European countries

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu było zaprezentowanie wyników analizy porównawczej poziomu uogólnionego zaufania osób niepełnosprawnych w czternastu krajach europejskich na tle ogółu społeczeństwa. Dane wykorzystane w analizie pochodziły z Europejskiego Sondażu Społecznego z lat 2002–2016. U podstaw prowadzonej analizy leżało założenie, że uogólnione zaufanie jest odzwierciedleniem pewnego wzoru kulturowego oddziałującego w obrębie całego społeczeństwa, który budowany jest na podstawie oceny jakości funkcjonowania państwa i jego instytucji. Różnice w tej ocenie ukazały odmienności nie tylko pomiędzy poszczególnymi krajami, lecz także pozwoliły wskazać dystans, jaki dzieli osoby niepełnosprawne od reszty społeczeństwa. Porównanie wyników pochodzących z kilkunastu krajów różniących się rozwojem społecznym i gospodarczym pokazało spójne i uniwersalne wzory zależności. Po pierwsze, w krajach o wyższym poziomie rozwoju, rejestrowano także większy poziom zaufania w całym społeczeństwie i wśród osób niepełnosprawnych. Po drugie, bez względu na odmienności w poziomie rozwoju poszczególnych krajów, różnice w poziomie zaufania ogółu społeczeństwa i osób niepełnosprawnych były podobne. Po trzecie, w większości badanych krajów niepełnosprawność na poziomie indywidualnym nie byładeterminantą oceny zaufania, jeśli poddano ją kontroli wpływu cech socjodemograficznych oraz oceny porządku społecznego.

EN

The aim of the article was to present the results of a comparative analysis between levels of generalized trust of people with disabilities in fourteen European countries in the context of the general public. The data used in the analysis came from the European Social Survey 2002–2016. The basis of the analysis was the assumption that generalized trust is a reflection of a certain cultural pattern affecting all of society, which is built on the assessment regarding the quality of the functioning of the state and its institutions. This assessment showed differences not only between individual countries, but also indiacated a distance that separates disabled people from the rest of society. Comparison of results from several countries differing in social and economic development showed coherent and universal dependency patterns. Firstly, countries characterized by a higher level of development showed a higher level of trust in the whole society including people with disabilities. Secondly, regardless of differences in the level of development amongst individual countries, the differences in the level of trust between the general public and of people with disabilities were similar. Thirdly, in most of the countries surveyed, disability at the individual level was not a determinant to the assessment of generalized trust if an influence of sociodemographic characteristics and social order assessment were controlled for.

Keywords

PL

uogólnione zaufanie; niepełnosprawność; Europejski Sondaż Społeczny

EN

generalized trust; disability; European Social Survey

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2019
• Issue: 2(44)
• Pages: 5-28

Contributors

author

Tomasz Masłyk (https://orcid.org/0000-0001-9901-5859)

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica; ul. Gramatyka 8a, 30-071 Kraków; tel. [phone]

References

• Albrecht, G.L., Verbugge, L.M. (2000). The global emergence of disability. W: G.L. Albrecht, R. Fitzpatrick, S.C. Scrimshaw (red.), The handbook of social studies in health and medicine (s. 293–307). London: Sage.
• Balch, G.I. (1974). Multiple Indicators in Survey Research: The Concept “Sense of Political Efficacy”.
• Political Methodology, 2, 1–43.
• Baller, S., Dutta, S., Lanvin, B. (2016). The Global Information Technology Report 2016. Innovating in the Digital Economy. Geneva: World Economic Forum.
• Barnes, C., Thomas, C. (2006). Introduction. W: L. Barton (red.), Overcoming Disabling Barriers.18 years of Disability and Society (s. 3–6). London, New York: Routledge.
• Barnes, C., Mercer, G. (2010). Exploring Disability. Second Edition. Cambridge: Polity Press.
• Braithwaite, V. (1998). Communal and Exchange Trust Norms: Their Value Base and Relevance to Institutional Trust. W: V. Braithwaite, M. Levi (red.), Trust and Governance (s. 46–74). New York: Russell Sage Foundation.
• Campbell, A., Gurin, G., Miller, W.E. (1954). The Voter Decides. Evanston: Row, Peterson and Co.
• Cockerham, W.C. (2016). Medical Sociology. Thirteenth Edition. London, New York: Routledge.
• Coleman, J.S. (1990). Foundation of Social Theory. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• Dasgupta, P. (1988). Trust as a Commodity. W: D. Gambetta (red.), Trust. Making and Breaking Cooperative Relations (s. 94–107). Oxford: Basil Blackwell.
• Delhey, J., Newton, K. (2003). WHO TRUSTS? The origins of social trust in seven societies.European Societies, 2, 93–137. DOI: 10.1080/1461669032000072256.
• Delhey, J., Newton, K. (2004). Social trust: Global pattern or nordic exceptionalism? WZB Discussion Paper, No. SP I 2004–202.
• Driedger, D. (1989). The Last Civil Rights Movement: Disabled Peoples’ International. C. London: Hurst & Co. Publishers.
• Dz.U. 2012, poz. 1169. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 roku.
• EIU. (2017). The Economists Intelligence Unit (2017). Democracy Index 2016. Revenge of the “deplorables”, http://www.eiu.com/public/topical_report.aspx?campaignid=DemocracyIndex 2016 (dostęp: 28.02.2017).
• Esping-Andersen, G. (2010). Trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu. Warszawa: Difin.
• ESS. (2016a). European Social Survey Cumulative File, ESS 1-7 (2016). Data file edition 1.0. NSD – Norwegian Centre for Research Data, Norway – Data Archive and distributor of ESS data for ESS ERIC.
• ESS. (2016b). ESS Round 8: European Social Survey (2018): ESS-8 2016 Documentation Report. Edition 2.0. Bergen, European Social Survey Data Archive, NSD – Norwegian Centre for Research Data for ESS ERIC.
• Esser, H. (2008). Two meanings of Social Capital. W: D. Castiglione, J.W. van Deth, G. Wolleb (red.), The Handbook of Social Capital (s. 22–49). New York: Oxford University Press.
• Ferguson, P.M., Nusbaum, E. (2012). Disability studies: What is it and what difference does it make?. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, 2, 70–80. DOI:10.2511/027494812802573530.
• French, S., Swain, J. (2008). There but for Fortune. W: J. Swain, S. French (red.), Disability on Equal Terms (s. 7–20). Los Angeles, London, New Dehli, Singapore: Sage Publications.
• Fukuyama, F. (1995). Trust. The Social Virtues and the Creation of Prosperity. New York: Free Press.
• Gadacz, R.R. (1994). Rethinking Disability. New Structures, new Relationships. Edmonton: The University of Alberta Press.
• Gąciarz, B. (2014). Model społeczny niepełnosprawności jako podstawa zmian w polityce społecznej. W: B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej (s. 17–43). Kraków: Akademia Górniczo-Hutnicza.
• Gleaser, E.L., Laibson, D., Scheinkman, J.A., Soutter, Ch.L. (2000). Measuring Trust. Journal of Economics, 3, 811–846. DOI: 10.1162/003355300554926.
• Goodley, D. (2011). Disability Studies. An Interdisciplinary Introduction. New Dehli: Sage Publications.
• Hardin, R. (1992). The Street-Level Epistemology of Trust. Analyse & Kritik, 14, 152–176. DOI:10.1177/0032329293021004006.
• Hedlund, M. (2009). Understanding of the Disability Concept: A Complex and Diverse Concept. W: C.A. Marshall, E. Kendall, M.E. Banks, R.M.S. Glover (red.), Disabilities. Insights from across fields and around the world (s. 5–18). Westport: Praeger Publishers.
• ICIDH. (1980). International Classification of Impairments, Disabilities, and Handicaps. Geneva: World Health Organization.
• ICIDH-2. (2001). International Classification of Functioning Disabilities, and Health. Geneva: World Health Organization.
• Inglehart, R. (1999). Trust, well-being and democracy. W: M.E. Warren (red.), Democracy and Trust (s. 88–120). Cambridge: Cambridge University Press.
• Jahan, S. (2015). Human Development Report 2015. Work for Human Development. New York: The United Nations Development Programme.
• Knack, S., Keefer, P. (1997). Does Social Capital Have Economic Payoff? A Cross-Country Investigation. Quarterly Journal of Economics, 112, 1251–1288.
• Księżopolski, M. (2004). Co dalej z polityką społeczną w Polsce? Od socjalistycznych gwarancji do paternalistyczno-rynkowej hybrydy. W: M. Rymsza (red.), Reformy społeczne – bilans dekady (s. 193–222). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., Vishny, R.W. (1997). Trust in Large Organizations. American Economic Review, 87, 333–338.
• Levi, M. (1998). A State of Trust. W: V. Braithwaite, M. Levi (red.), Trust and Governance (s. 77–101). New York: Russell Sage Foundation,.
• Luhmann, N. (1988). Familiarity, Confidence, Trust: Problems and Alternatives. W: D. Gambetta (red.), Trust. Making and Breaking Cooperative Relations (s. 94–107). Oxford: Basil Blackwell.
• Mithen, J., Aitken Z., Ziersch, A., Kavanagh, A.M. (2015). Inequalities in social capital and health between people with and without disabilities. Social Science & Medicine, 126, 26–35. DOI: 10.1016/j.socscimed.2014.12.009.
• Offe, C. (1999). How can we trust our fellow citizens?. W: M.E. Warren (red.), Democracy and Trust (s. 42–87). Cambridge: Cambridge University Press.
• Oliver, M. (1996). Defining impairment and disability, issues at stake. W: C. Barnes, G. Mercer (red.), Exploring the Divide. Illness and Disability (s. 29–54). Leeds: Leeds University Press.
• Oliver, M. (2006). If I had a hammer: the social model in action. W: J. Swain, S. French, C. Barnes, C. Thomas (red.), Disabling Barriers – Enabling Environments (s. 7–12). London: Sage Publications.
• Oliver, M. (2009). Understanding Disability. From Theory to Practice. New York: Palgrave Macmillan.
• Oliver, M., Barnes, C. (2012). The New Politics of Disablement. New York: Palgrave Macmillan. van Oorschot, W., Arts, W., Halman, L.(2005). Welfare state effects on social capital and informal solidarity in the European Union: evidence from the 1999/2000 European Values Study. Policy & Politics, 1, 33–54. DOI: 10.1332/0305573052708474.
• Paxton, P. (2002). Social Capital and Democracy: An Interdependent Relationship. American Sociological Review, 67, 254–277. DOI: 10.2307/3088895.
• Piasecki, M. (red.). (2012). Osoby niepełnosprawne na wagę Konwencji ONZ. Lublin: Drukarnia „ER-ART PLUS”.
• Putnam, R.D. (2008). Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Rothstein, B. (2001). Trust, Social Dilemmas, and Collective Memories: On the Rise and Decline of the Swedish Model. Journal of Theoretical Politics, 12, 477–499. DOI:10.1177/0951692800012004007.
• Rothstein, B., Stolle, D. (2008). Political institutions and generalized trust. W: D. Castiglione, J.W. van Deth, G. Wolleb (red.), The Handbook of Social Capital (s. 273–302). New York:Oxford University Press.
• Roulstone, A., Barnes, C. (2005). Introduction. Working future: disabled people, employment policy and social inclusion. W: A. Roulstone, C. Barnes (red.), Working Future? Disabled people, policy and social inclusion (s. 1–13). Bristol: The Policy Press.
• Schwab, K. (red.). (2016a). The Global Competitiveness Report 2016–2017. Geneva: World Economic Forum.
• Schwab, K. (red.). (2016b). The Human Capital Report 2016. Geneva: World Economic Forum.
• Seligman, A.B. (2000). The Problem of Trust. Princeton: Princeton University Press.
• Shakespeare, T., Watson, N. (2010). Beyond Models: Understanding the Complexity of Disabled People’s Lives. W: G. Scambler, S. Scambler (red.), New Directions in the Sociology of Chronic and Disabling Conditions Assaults on the Lifeworld (s. 57–76). Basingstoke, New York: Palgrave Macmillan.
• Słońska, Z. (2010). Społeczna natura zdrowia: teoria i praktyka. W: W. Piątkowski (red.), Socjologia z medycyną. W kręgu myśli naukowej Magdaleny Sokołowskiej (s. 64–83). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Smith, S.R. (2009). Social justice and disability. Competing interpretations of the medical and social models. W: K. Kristiansen, S. Vehmas, T. Shakespeare (red.), Arguing about Disability.Philosophical Perspectives (s. 15–29). London, New York: Routledge.
• Snyder, S.L. (2006). Disability Studies. W: G.L. Albrecht (red.), Encyclopedia of Disability. Volume I (s. 478–490). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Sokołowska, M. (2009). Socjologia medycyny. W: A. Ostrowska (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy (s. 21–39). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Stanley, K. (2005). The missing million: the challenges of employing more disabled people. W: A. Roulstone, C. Barnes (red.), Working Future? Disabled people, policy and social inclusion (s. 29–41). Bristol: The Policy Press.
• Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, P. (2003). Trust. A Sociological Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sztompka, P. (2007). Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków. Wydawnictwo Znak.
• Thomas, C. (2010). Medical Sociology and Disability Theory. W: G. Scambler, S. Scambler (red.), New Directions in the Sociology of Chronic and Disabling Conditions Assaults on the Lifeworld (s. 37–56). New York: Palgrave Macmillan.
• Uphoff, N. (1999). Understanding social capital: learning from the analysis and experience of participation. W: P. Dasgupta, I. Serageldin (red.), Social Capital. Multifaceted Perspective (s. 215–249). Washington D.C.: The World Bank.
• Uslaner, E.M. (2002). The Moral Foundations of Trust. Cambridge: Cambridge University Press.
• Uslaner, E.M. (2008). Trust as a moral value. W: D. Castiglione, J.W. van Deth, G. Wolleb (red.),The Handbook of Social Capital (s. 101–121). New York: Oxford University Press.
• Vehmas, S., Mäkelä, P. (2009). The ontology of disability and impairment. A discussion of the natural and social features. W: K. Kristiansen, S. Vehmas, T. Shakespeare (red.), Arguing about Disability. Philosophical perspectives (s. 42–55). London, New York: Routledge.
• WGI. (2016). The Worldwide Governance Indicators, http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#home (dostęp: 17.02.2017).
• Woźniak, Z. (2008). Niepełnosprawność i niepełnosprawni w polityce społecznej. Społeczny kontekst medycznego problemu. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0013.5759