Multilingwizm społeczności polonijnej we Włoszech – uwarunkowania trójjęzyczności polsko-włosko-neapolitańskiej

• Authors: Aleksandra Dyderska

Title variants

EN

The Multilingualism of the Polish Community in Italy-Determinants of Polish-Italian-Neapolitan Trilingualism

Abstracts

EN

This paper deals with the issue of the Polish-Italian-Napolitan trilingualism characteristic of the Polish community living in southern Italy. The aim of this study is to reconstruct the current state of the trilingualism in question, including the characteristics of the contexts of use of each language and the factors determining the code changes. The analyses were also directed at investigating the level of knowledge and the extent of use of the Neapolitan dialect by the young generation of Italians (age category 21-30). The research material was collected through questionnaires made available to the respondents online, and the research had the nature of a pilot study. The results of the study prove that all three language codes are used in the everyday life of multilinguals, and each of them has a specific meaning, particular functions, and occurs in different situational contexts. The statements of the respondents also indicate the contemporary use of dialect, which is increasingly used to emphasise the expressive character of speech, and due to its folkloric nature it is used in ludic and humorous contexts.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie trójjęzyczności polsko-włosko-neapolitańskiej charakterystycznej dla Polonii mieszkającej w południowych Włoszech. Celem badań jest rekonstrukcja aktualnego stanu wskazanej trójjęzyczności, obejmująca charakterystykę kontekstów użycia każdego z języków oraz czynników determinujących zmiany kodu. Analizy zostały także ukierunkowane na zbadanie poziomu znajomości i zakres użycia dialektu neapolitańskiego przez młode pokolenie Włochów (kategoria wiekowa 21-30 lat). Materiał badawczy został zebrany za pomocą ankiet udostępnionych respondentom online, a samo badanie miało charakter pilotażowy. Rezultaty przeprowadzonych badań dowodzą, że wszystkie trzy kody językowe używane są w życiu codziennym multilingwistów, a każdy z nich ma konkretne znaczenie, określone funkcje i występuje w odmiennych kontekstach sytuacyjnych. Wypowiedzi respondentów wskazują również na współczesne zastosowanie dialektu, który coraz częściej służy podkreśleniu ekspresywnego charakteru wypowiedzi, a dzięki swojej folklorystycznej naturze jest on stosowany w kontekstach ludycznych i żartobliwych.

Keywords

PL

multilingwizm; dialekt neapolitański; socjolingwistyka; Polonia we Włoszech

EN

multilingualism; Neapolitan dialect; sociolinguistics; Polish community in Italy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2022
• Volume: 70
• Issue: 10
• Pages: 7-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Dyderska

• John Paul II Catholic University of Lublin, Poland

• https://orcid.org/0000000335027003

References

• Andreoli, Rafaelle. Vocabolario napoletano-italiano. Salvatore di Fraia Editore, 2002.
• Antonelli, Giuseppe. L’italiano nella società della comunicazione 0.2. Il Mulino, 2007.
• Avolio, Francesco. Lingue e dialetti d’Italia. Carocci Editore, 2013.
• Berruto, Gaetano, i Monica Berretta. Lezioni di sociolinguistica e linguistica applicata. Liguori Editore, 1977.
• Berruto, Gaetano. Fondamenti di sociolinguistica. Laterza, 1995.
• Beszterda, Ingeborga. „Lingua e dialetto nella conversazione”. Romanica Cracoviensia, nr 11, 2011, ss. 21-31.
• Cerruti, Massimo, i Riccardo Regis. Italiano e dialetto. Editore Carocci, 2016.
• Cerruti, Massimo. „Italianizzazione dei dialetti: una rassegna”. Quaderns d’Italia, n. 21, 2016, ss. 63-74.
• Chłopek, Zofia. Nabywanie języków trzecich i kolejnych oraz wielojęzyczność. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011.
• Cummins, James, i Robert Mulcahy. „Orientation to language in Ukrainian-English bilingual children”. Child Development nr 49 (4), 1978, ss. 1239-42.
• D’Agostino, Mari. Sociolinguistica dell’Italia contemporanea. Il Mulino, 2012.
• D’Agostino, Mari. Sociolinguistica dell’italiano contemporaneo. Carocci Editore, 2007.
• De Mauro, Tullio. Storia linguistica dell’Italia unita. Laterza, 1976.
• Dubisz, Stanisław. „Formy i typy funkcjonalnej adaptacji leksemów amerykańsko-angielskich w dialekcie polonijnym Nowej Anglii (USA)”. Z badań nad językiem polskim środowisk emigracyjnych, red. S. Szlifersztejn, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1981, ss. 51-68.
• Dubisz, Stanisław. „Z metodologii badań języka środowisk polonijnych”. Poradnik Językowy, z. 5, 1983, ss. 292-301.
• Feliu, Greg. „The Social and Political Status of the Neapolitan Language: Past and Present”, 2017, www.academia.edu/34133022/The_Social_and_Political_Status_of_the_Neapolitan_Language_Past_and_Present. Dostęp 08.03.2022.
• Grochowska, Anna. „Wewnętrzne zróżnicowanie językowe we Włoszech. Dialekty a język narodowy”. Kwartalnik Językoznawczy nr 3(7), 2011, ss. 34-45.
• Hammarberg, Björn. „Roles of L1 and L2 in L3 production and acquisition”. Cross-Linguistic Influence in Third Language Acquisition: Psycholinguistic Perspectives, red. Jasone Cenoz, Britta Hufeisen, Ulrike Jessner, Multilingual Matters, 2001, ss. 21-41.
• Kowalcze-Franiuk, K. Bilingwizm polsko-włoski i tożsamość kulturowa emigracji okołosolidarnościowej we Włoszech. Wydawnictwo UJ, 2018.
• Lipińska, E. Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wydawnictwo UJ, 2003.
• Loporcaro, Michele. Profilo linguistico dei dialetti italiani. Editori Laterza GLF, 2013.
• Miodunka, Władysław T. „Dwujęzyczność, walencja kulturowa i tożsamość (e)migracji polskiej w świecie”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, z. 66, 2010, ss. 51-71.
• Miodunka, Władysław T. „Język polski w świecie”. Zbiór studiów, red. Władysław Miodunka, PWN, 1990, ss. 9-20.
• Moretti, Bruno. Ai margini del dialetto. Armando Dadò Editore, 1999.
• Murrmann, Julia. „Miejsce i rola dialektu w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów. Diagnoza socjolingwistyczna”. Socjolingwistyka 30, 2016, ss. 23-37.
• Pennino, Claudio. Parlammoce accussì. Dizionario italiano-napoletano, napoletano-italiano. Edizioni Intra Moenia, 2009.
• Sękowska, Elżbieta. Język emigracji polskiej w świecie. Bilans i perspektywy badawcze. Wydawnictwo UJ, 2010.
• Sornicola, Rosanna. Lingua e dialetto a Napoli. Università di Napoli, 1977.
• Weinreich, Uriel. Languages in Contact: Findings and Problems. Linguistic Cirle of New York, 1953.
• Weinreich, Uriel. Lingue in contatto. Utet Università, 2008.
• Wierzbicka, Elżbieta. „Włoski język polonijny”. Język polski poza granicami kraju, red. Stanisław Dubisz, Uniwersytet Opolski, 1997, ss. 225-36.

Identifiers

DOI

10.18290/rh227010.1

Biblioteka Nauki

31341691