Fajbuś Opatowski – szadkowski kupiec i człowiek sukcesu z początku XIX wieku

• Authors: Tadeusz Marszał

Title variants

EN

Fajbuś Opatowski – a Szadek merchant and man of success from the beginning of 19th century

Abstracts

EN

The first half of 19th century was a time of rapid economic development on Polish territories, which created great opportunities for the improvement of the quality of life of entire local communities as well as individuals. One of the persons who were successful in the economic sphere was Fajbuś Opatowski, a Szadek burgher of Mosaic confession. He was a man having initiative and entrepreneurial spirit, innovative and not afraid of taking risks. He first conducted business activity in Szadek, dealing mainly in salt trading. Gradually he expanded the scope of business, to concentrate finally on trading in wool and cloth. F. Opatowski maintained contacts with an increasing number of clothiers in Zduńska Wola. He used the outwork system in cloth manufacture – provided the weavers with wool and collected the produced cloth. In the mid-1820s he moved from Szadek to Zduńska Wola, which was growing very quickly at that time. Soon his textile business grew to become the biggest in Szadek district and he made a fortune.

PL

Pierwsza połowa XIX wieku to okres szybkiego rozwoju gospodarczego na ziemiach polskich, stwarzającego duże możliwości poprawy bytu tak całych społeczności lokalnych, jak i pojedynczych osób. Postacią, która odniosła sukces w wymiarze ekonomicznym, jest szadkowski mieszczanin wyznania mojżeszowego, Fajbuś Opatowski – osoba z inicjatywą, przedsiębiorcza, innowacyjna i niebojąca się podejmowania ryzyka. Początkowo prowadził interesy w rodzinnym Szadku, zajmując się handlem (głównie solą). Z czasem poszerzał zakres działalności, aby ostatecznie skoncentrować się na handlu wełną i suknem. F. Opatowski utrzymywał szerokie kontakty z coraz liczniejszą grupą zduńskowolskich sukienników. Organizował produkcję sukna w systemie nakładczym – zaopatrywał tkaczy w wełnę i odbierał od nich wyprodukowaną tkaninę. W połowie lat 20. przeniósł się z rodzinnego Szadku do szybko rozwijającej się Zduńskiej Woli. Wkrótce stał się największym przedsiębiorcą handlującym wyrobami włókienniczymi w powiecie szadkowskim i dorobił się dużego majątku.

Keywords

PL

Fajbuś Opatowski; sukiennictwo; Szadek; Zduńska Wola

EN

Fajbuś Opatowski; cloth manufacture; Szadek; Zduńska Wola

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Biuletyn Szadkowski
• Year: 2023
• Issue: 23
• Pages: 7-32

Dates

published

2023

Contributors

author

Tadeusz Marszał

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej

References

• Badziak K., Woźniak K. (oprac.), Materiały do dziejów uprzemysłowienia Królestwa Polskiego. Raporty prezesów Komisji Województwa Kaliskiego z lat 1823–1832, Łódź 1998.
• Goldberg J., The History of Jewish Settlement in Zdunska-Wola, [in:] E. Ehrlich, L. Kaye-Klin (red.) The Zdunska-Wola Book, Tel Aviv, Israel Press Ltd, April 1968, s. 3–15.
• Kaczmarek R. (oprac.), Źródła do historii miast Łódzkiego Okręgu Przemysłowego w XIX w., Warszawa 1958.
• Kowalczyk, R.W., „Polityka solna” w Księstwie Warszawskim w latach 1807–1815, „Przegląd Historyczny” 2009, nr 100/4, s. 761–780.
• Kowalczyk R.W., Szadek na tle sytuacji gospodarczej departamentu kaliskiego, „Biuletyn Szadkowski” 2008, t. 8, s. 127–142.
• Kulesza M., Rozwój przestrzenny i współczesna struktura morfogenetyczna Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2003, t. 3, s. 55–71.
• Marszał T., Historia Szadku w „Studium historyczno-urbanistycznym” J. Goldberga, „Biuletyn Szadkowski” 2020, t. 20, s. 37–54.
• Marszał T., Szadek. Monografia miasta, Szadek 1995.
• Marszał T., Szadkowskie ogłoszenie reklamowe z 1837 roku – asumpt do kilku uwag na temat osadnictwa niemieckiego i rozwoju rzemiosła tekstylnego w Szadku na początku XIX w., „Biuletyn Szadkowski” 2019, t. 19, s. 51–75.
• Missalowa G., Studia nad powstaniem łódzkiego okręgu przemysłowego (1815–1870), t. 1, Przemysł, Łódź 1964.
• Missalowa G. (oprac.) Źródła do historii klasy robotniczej okręgu łódzkiego. „Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim”, t. I, Warszawa 1957.
• Nejman E., Cztery pokolenia rodu Złotnickich w Zduńskiej Woli, Zduńska Wola 2013.
• Nejman E., Stulczewski J., Stefan Złotnicki (1779–1847) – założyciel miasta Zduńska Wola, podprefekt powiatu szadkowskiego, szlachcic i wolnomularz, „Biuletyn Szadkowski” 2017, t. 17, s. 6–28.
• Stulczewski J., Żydzi w Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2010, t. 10, s. 141–160.
• Śmiałowski J., Zduńska Wola. Monografia miasta do 1914 r., Łódź 1974.
• Włodarczyk Z., Początki parafii ewangelicko-augsburskiej w Zduńskiej Woli – list Stefana Złotnickiego do władz administracyjnych Królestwa Polskiego (1825 r.), „Na Sieradzkich Szlakach” 2017, nr 1.
• Akta notariusza powiatu szadkowskiego Józefa Dydyńskiego z lat 1809–1817 (Archiwum Państwowe w Sieradzu).
• Akta notariusza powiatu szadkowskiego Wincentego Kobyłeckiego z lat 1817–1836 (Archiwum Państwowe w Sieradzu).
• http://www.tpzw.pl/files/publikacje/e_h_nejman_cztery_pokolenia_rodu_zlotnickich.pdf [dostęp: 26.01.2023].
• https://www.geni.com/people/Shraga-Fabisz-Berek-Opatowski/6000000026163225148 [dostęp: 26.01.2023].
• https://www.jewishgen.org/yizkor/Zdunska_Wola/Zdunska_Wola.html [dostęp: 26.01.2023].
• https://www.jewishvirtuallibrary.org/zdunska-wola [dostęp: 26.01.2023].

Identifiers

DOI

10.18778/1643-0700.23.01

Biblioteka Nauki

27844315