Wileńska działalność społeczno-kulturalna i oświatowa Stanisława Węsławskiego (1896–1942) – przyczynek do biografii

• Authors: Przemysław Dąbrowski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stanisław Węsławski urodził się w Wilnie 17 września 1896 r. Z wykształcenia był prawnikiem i muzykiem. Zasiadał w wielu stowarzyszeniach i organizacjach oświatowych i kulturalnych Wilna. Komponował dzieła fortepianowe i pieśni, m.in. do wierszy RaineraMarii Rilkego, Kazimiery Iłłakowiczówny, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej czy Jana Kochanowskiego. Był członkiem zwyczajnym wileńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i zasiadał w Wydziale Oświatowym Polskiej Macierzy Szkolnej Ziem Wschodnich.Wybrano go również na wiceprezesa Wileńskiego Związku  Towarzystw Śpiewaczych i Muzycznych. Ponadto tworzył muzykę do Rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie oraz został jej referentem muzycznym jak i prezesem Zarządu Sekcji Wileńskiej Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (Oddział Wileński). W latach trzydziestych Stanisława Węsławskiego desygnowano również na prezesa Zarządu Centralnego Polskiej Macierzy Szkolnej Ziemi Wileńskiej. Zasiadał początkowo na stanowisku skarbnika w Prezydium, a następnie w składzie Komisji Rewizyjnej Rady Wileńskich Zrzeszeń Artystycznych „Erwuza” (RWZA). Działał też w towarzyskim klubie dyskusyjnym „Smorgonia”, był stałym bywalcem Śród Literackich oraz członkiem Zarządu Wileńskiego Towarzystwa Filharmonicznego, pełniąc w nim funkcję wiceprezesa. Węsławskiego rozstrzelano 2 grudnia 1942 r. w Ponarach pod Wilnem.

EN

Stanislaw Weslawski was born in Vilnius on 17 September 1896. He was a lawyer and musician. He was a member of many associations and educational and cultural organizations in Vilnius. He composed piano works and songs to poems by Rainer Maria Rilke, Kazimiera Iłłakowiczówna, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska and Jan Kochanowski. He was a regular member of the Vilnius Society of Friends of Sciences and served on the Education Department of the Polish Educational Eastern Territories. Also he was elected vicepresident of the Association of Singing Societies of Vilnius and Music. He wrote the music for Polish Radio Vilnius in Vilnius, and was its referent music, as well as Chairman of the Board of the Section of Vilnius Polish Society for Contemporary Music (Vilnius Branch). In the thirties, he was also designated president of the Central Board of the Polish Educational Vilnius Land. He was treasurer in the Bureau and then in the composition of the Audit Committee of the Council of Associations of Vilnius Art – „Erwuza|” (RWZA). He was also active in social debating club, „Smorgon”, was a regular visitor „Literary Wednesdays” and a member of the Board of the Vilnius Philharmonic Society, serving in the vicepresident. Weslawski was shot on December 2, 1942 in Ponary near Vilnius.

Keywords

PL

Wilno; dawne Wielkie Księstwo Litewskie; Uniwersytet Stefana Batorego; adwokatura wileńska; kultura i edukacja w Wilnie

EN

Vilnius; the former Grand Duchy of Lithuania; Stefan Batory University; advocates of Vilnius; culture and education in Vilnius

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Res Historica
• Year: 2015
• Issue: 39

Dates

published

2015

online

2015-12-16

Contributors

author

Przemysław Dąbrowski

References

• 10 lat rozgłośni wileńskiej. Radio dla miasta i wsi, Wilno 1938.
• Ankudowicz-Bieńkowska M., Polskie życie muzyczne w Wilnie lat II Rzeczypospolitej, Olsztyn 1997.
• Bar L., W jednym obozie Polacy i Litwini, „Włóczęga” 1933, nr 8–9.
• Chocianowicz W., Ziemie wschodnie RP w latach 1939–1944, [w:] Pamiętnik wileński, Londyn 1972, s. 79–114.
• Cywiński W., 20 lecie harcerstwa na Wileńszczyźnie, cz. I, Pierwsze dziesięciolecie, [w:] Wytrwałym zwycięstwo. Z.H.P. Wilno 1912–32, [Wilno 1932].
• Cywiński W., 20 lecie harcerstwa na Wileńszczyźnie, cz. II, Drugie dziesięciolecie, [w:] Wytrwałym zwycięstwo. Z.H.P. Wilno 1912–32, [Wilno 1932].
• Cywiński W., Idea harcerstwa czyli skautingu, cz. 1, „Harcerz Kresowy” 1920, nr 1.
• Cywiński W., Idea harcerstwa czyli skautingu, cz. 2, „Harcerz Kresowy” 1920, nr 2.
• Dąbrowski P., Narodowa Demokracja byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Studium z zakresu myśli politycznej i działalności obozu narodowego na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1897–1918, Kraków 2010.
• Dąbrowski P., Rozpolitykowane miasto. Ustrój polityczny państwa w koncepcjach polskich ugrupowań działających w Wilnie w latach 1918–1939, Gdańsk 2012.
• Dąbrowski P., Siła w kulturze, jedność w narodzie. Wileńska działalność społeczno-polityczna Michała, Witolda i Emilii Węsławskich w końcu XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku (do 1930 roku), Gdańsk 2011.
• Dziesięciolecie Konserwatorium Muzycznego w Wilnie 1923–1933, Wilno 1933.
• Fedorowicz Z., Trzydzieści lat mego pobytu w Wilnie 1914–1944, Bydgoszcz 2010.
• Hernik-Spalińska J., Wileńskie Środy Literackie (1927–1939), Warszawa 1998.
• Jackiewicz M., Harcerstwo polskie w Wilnie w latach 1912-1939, [w:] Vilniaus kultūrinis gyvenimas. Draugijų reikšmė 1900–1945, Vilnius 2008, s. 106–114.
• Jaruzelski J., Stanisław Cat-Mackiewicz 1896–1966. Wilno–Londyn–Warszawa, Warszawa 1987.
• K. [sygn. nierozwiązana], Dzisiejsze harcerstwo, „Głos Wilna” 1924, nr 4.
• Konserwatorium Muzyczne w Wilnie, „Promień” 1924, nr 3.
• Lewandowska S., Losy Wilnian. Zapis rzeczywistości okupacyjnej. Ludzie, fakty, wydarzenia 1939–1945, Warszawa 2004.
• Lewandowska S., Wilno 1921–1944. Czasy i ludzie, Warszawa 2009.
• Lewandowska S., Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, Warszawa 1997.
• Lorenz S., Album wileńskie, Warszawa 1986.
• Obrona gobelinów wileńskich. Fakty-dokumenty. Głosy prasy, [w:] Gobeliny wileńskie. Ich pochodzenie, wartość, losy, cz. II, Warszawa 1933.
• Ostatni [sygn. nierozwiązana], Gobeliny, „Włóczęga” 1933, nr 5.
• Pasierbska H., Wileńskie Ponary, Gdańsk 1996.
• Puciata M., Dwie epoki, [w:] Wytrwałym zwycięstwo. Z.H.P. Wilno 1912–32, [Wilno 1932]
• Ruszczyc F., Dziennik, cz. II, W Wilnie, Warszawa 1996.
• Spis adwokatów Okręgu Sądu Apelacyjnego w Wilnie, [w:] Wileńska Izba Adwokacka, Wilno 1931.
• Sprawozdanie z pracy harcerskiej w okręgu wileńskim za rok 1935, Wilno 1936.
• Sprawozdanie z pracy harcerskiej w okręgu wileńskim za rok 1936, Wilno 1937.
• Sprawozdanie ze stanu i działalności Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie za rok 1926 (XX rok istnienia), Wilno 1927.
• Tarka K., Jeden z wyklętych. Generał Aleksander Krzyżanowski „Wilk” Komendant Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK, Warszawa 2000.
• Tarka K., Próby porozumienia z Litwinami, [w:] Generał „Wilk”. 40 rocznica śmierci, red. J. Malinowski, Bydgoszcz 1991.
• Tarkowski M., Adwokatura wileńska 1918–1939. Studium historyczno-prawne, Gdańsk 2014.
• Tomaszewski L., Wileńszczyzna lat wojny i okupacji 1939–1945, Warszawa 2010.
• Tomkiewicz M., Zbrodnia w Ponarach 1941–1944, Warszawa 2008.
• W-[ęsław]ski S., Z wystawy szkoły przemysłowo-handlowej, „Dziennik Wileński” 1923, nr 111.
• Wardzyńska M., Sytuacja ludności polskiej w Generalnym Komisariacie Litwy czerwiec 1941-lipiec 1944, Warszawa 1993.
• Wileńska encyklopedia 1939–2005, oprac. M. Jackiewicz, Warszawa 2007.
• Wolne zawody, [w:] Wilno i województwo wileńskie. Informator społeczno-gospodarczy i księga adresowa m. Wilna i Województwa Wileńskiego, red. P. Krasnopolski, Wilno 1937.
• Wykaz członków zaewidencjonowanych, „Komunikat Koła Harcerzy” Wilno, 29 V 1937.
• Żongołłowicz B., Dziennik 1930–1936, oprac. D. Zamojska, Warszawa 2004.

Identifiers

DOI

10.17951/rh.2015.39.191