Z zagadnień prawno-organizacyjnych opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1945–1961 (w świetle Dzienników Urzędowych Ministerstwa Oświaty)

• Authors: Paweł Juśko

Title variants

EN

On the legal and organisational issues of health care for students in primary schools in Poland in the years 1945–1961 (in the light of the Official Journals of the Ministry of Education)

Abstracts

EN

The article presents the issues of health care for primary school students in the context of legal and organisational issues based on the Official Journals of the Ministry of Education in 1945–1961. On the basis of the ordinances, instructions, circulars and communications of this ministry, the organisational model of hygienic and medical care was presented, which was shaped in the early 1950s, leading to the establishment of the school health service. In 1952, the Ministry of Health took over hygienic and medical care in schools. Moreover, a number of other factors indirectly influenced the issue of students’ health, such as: the sanitary condition of schools, the implementation of hygiene rules for students, health promotion and changing parents’ awareness of hygiene and health matters. All these problems were noticed by the Ministry of Education referring to them in its official journals. At the same time, they did not lack the propaganda dimension, characteristic of the political and social reality of the Polish People’s Republic. An example of this was, among others, the organisation of spring sanitary and cleaning actions in schools.

PL

Artykuł przedstawia problematykę opieki zdrowotnej uczniów szkół podstawowych w kontekście zagadnień prawnych i organizacyjnych na podstawie Dzienników Urzędowych Ministerstwa Oświaty w latach 1945–1961. Na podstawie zarządzeń, instrukcji, okólników i komunikatów tego ministerstwa przedstawiony został model organizacyjny opieki higieniczno-lekarskiej, jaki ukształtował się na początku lat 50., doprowadzając po powstania szkolnej służby zdrowia. W 1952 r. została ona przejęta przez Ministerstwo Zdrowia. Ponadto pośredni wpływ na kwestię zdrowotności uczniów miało wiele innych czynników, takich jak: stan sanitarny szkół, wdrażanie zasad higieny u uczniów, promocja zdrowia i zmiana świadomości rodziców w sprawach związanych z higieną i zdrowiem. Wszystkie te problemy dostrzegało Ministerstwo Oświaty, odnosząc się do nich w swoich dziennikach urzędowych. Jednocześnie nie zabrakło w nich wymiaru propagandowego charakterystycznego dla polityczno-społecznej rzeczywistości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przykładem tego była między innymi organizacja na terenie szkół ogólnopolskich wiosennych akcji sanitarno-porządkowych.

Keywords

PL

warunki sanitarne; promocja zdrowia; szkolnictwo podstawowe; Polska Ludowa; opieka higieniczno-lekarska nad uczniami szkół podstawowych

EN

sanitary conditions; health promotion; primary education; Polish People’s Republic; hygienic and medical care for primary school students

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2021
• Volume: Tom IX
• Pages: 30-57

Dates

published

2021

Contributors

author

Paweł Juśko

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Ustawa z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, Dz.U. 1961, nr 32, poz. 160. Dzienniki Urzędowe Ministerstwa Oświaty 1946, 1951–1961
• Instrukcja w sprawie organizacji roku szkolnego 1960/61. Załącznik do zarządzenia Ministra Oświaty z dnia 27 kwietnia 1960 r. (nr GM2-870/60) w sprawie organizacji roku szkolnego 1960/61, Dz. Urz. MO 1960, nr 6, poz. 97.
• Instrukcja nr 112/52 Ministra Zdrowia z 14 listopada 1952 r. (nr M.III.h.1/68/52) w sprawie opieki higieniczno-lekarskiej nad uczniami szkół podstawowych, Dz. Urz. MO 1952, nr 20, poz. 164.

Identifiers

DOI

10.15584/kpe.2021.9.2

Biblioteka Nauki

2057880