Ochrona kobiety ciężarnej i dziecka poczętego w prawie kanonicznym i normach innych religii

• Authors: JÓZEF WROCEŃSKI

Title variants

EN

Protection of a Pregnant Woman and a Child Conceived in Canon Lawand Norms of other Religions.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W swoim studium autor omawia istotną kwestię ochrony kobiety ciężarnej i życia poczętego w niemal wszystkich znanych religiach świata. Problem ten, jak zauważa, prowadzi do wielu fundamentalnych sporów religijnych, etycznych, prawnych i filozoficznych, gdyż dotyczy ważnego elementu w konstrukcji porządku normatywnego każdego społeczeństwa. Analizę zagadnienia rozpoczyna od krótkiego omówienia pojęcia religii i podkreśla, że kobieta w każdej religii zajmuje ważne miejsce, a okres ciąży i porodu uważany jest za czas szczególny, nie tylko dla niej, ale dla całej rodziny i społeczności, w której żyje. Następnie analizuje prawo Kościoła katolickiego w omawianej materii, podkreślając, że prawodawstwo Kościoła przewiduje za aborcję, niezależnie od przyczyn, najcięższą karę, a mianowicie karę ekskomuniki latae sententiae. Następnie, po przeanalizowaniu przepisów innych religii, zauważa, że nie tylko Kościół katolicki radykalnie odrzuca dopuszczalność przerywania ciąży, ale żadna religia nie popiera wprost aborcji, uznając ten czyn za przestępstwo i przewidując odpowiednie sankcje. Jednakże zasady każdej religii zawierają wyjątki, w których ciąża może być przerwana w szczególnych okolicznościach. Zazwyczaj wyjątki te są uzasadnione stanem zdrowia matki. W podsumowaniu autor formułuje wniosek, że dopiero przyznanie nienarodzonemu dziecku podmiotowości prawnej na gruncie prawa pozytywnego byłoby równoznaczne z przyznaniem mu praw i obowiązków w systemie prawnym każdej z religii. Na razie wydaje się, że właściwszym określeniem byłoby używanie w stosunku do dziecka nienarodzonego terminu "istota ludzka".

EN

Protection of a Pregnant Woman and a Child Conceived in Canon Lawand Norms of other Religions.                In his study, the author discusses the important issue of protecting a pregnant woman and conceived life in almost all well known world religions. This problem, he notes, leads to a number of fundamental religious, ethical, legal, and philosophical disputes, because it concerns an important element in the construction of the normative order of each society. The analysis of the issue begins with a brief discussion of the concept of religion and emphasizes that a woman occupies an important place in each religion, and the period of pregnancy and childbirth is considered a special time, not only for her, but for the whole family and the community in which she lives. Then he analyzes the law of the Catholic Church in the discussed matter, emphasizing that the legislation of the Church provides for the abortion, for whatever reasons, the heaviest punishment, namely the penalty of excommunication latae sententiae. Next, after analyzing the regulations of other religions, he notices that not only the Catholic Church radically rejects the admissibility of termination of pregnancy, but no religion explicitly supports abortion, recognizing this act as a crime and providing for appropriate sanctions. However, the rules of each religion contain exceptions where pregnancy may be terminated in special circumstances. Usually these exceptions are justified by the mother's state of health. In the summary, the author formulates the conclusion that only granting an unborn child legal subjectivity under positive law would be tantamount to granting him rights and duties in the legal system of each religion. For now, it seems that the more appropriate term would be to use the term 'human being' in relation to the unborn child.

Keywords

PL

religia, ochrona, prawo, kobieta ciężarna, aborcja, skutki aborcji, karalność; religia, ochrona, prawo, kobieta ciężarna, aborcja, skutki aborcji, karalność

EN

religion, protection, law, pregnant woman, abortion, consequences of abortion, punishment

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2019
• Volume: 62
• Issue: 2
• Pages: 3-29

Dates

published

2019-06-08

Contributors

author

JÓZEF WROCEŃSKI

• Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Bibliografia
• Źródła
• AAS 108 (2016) 1311-1327.
• AAS 22 (1930) 539-592.
• AAS 60 (1968) 481-503.
• AAS 87 (1995) 401-522.
• ASS 7(1872) 285-287.
• CODEX IURIS CANONICI auctoritate Joannis Pauli PP II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984, kan. 1398 (w dalszym cytowaniu KPK83).
• CODEX IURIS CANONICI Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, Romae 1917, kan. 2350.
• KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO, nr 2270, Poznań 2012 (w dalszym cytowaniu KKK)
• SACRA CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Declaratio de abortu procurato Quaestio de abortu procurato, AAS 66 (1974) 730-747.
• SYNODY I KOLEKCJE PRAW, t. II Konstytucje Apostolskie, VII, 3, opr. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 177.
• USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy z późn. zm. (Dz. U. 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495), art. 175 i nn.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r – Kodeks karny, Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. z 1993 r., Nr 17, poz. 78 z późn. zm.).
• Literatura
• BIELAWSKI J., Islam, religia państwa i prawa, Warszawa 1973.
• DANECKI J., Podstawowe wiadomości o islamie, Warszawa 1998.
• DRABINA J., Buddyzm, Kraków 2004.
• EISENBERG J., Judaizm, Warszawa 1999.
• GRZEŚKOWIAK A., Prawna ochrona dziecka poczętego, w: Zagadnienia prawa karnego na tle nauczania Jana Pawła II, red. A. Grześkowiak, Lublin 2006, s. 77.
• HEMPEREK P., GÓRALSKI W., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Historia źródeł i nauki prawa kanonicznego, 1/I, Lublin 1995, s. 34-35.
• JAKIMOWICZ-STAH M., Mitologia indyjska, Warszawa 1986.
• JOŃCZYK A., Aksjologiczne podstawy prawnej ochrony życia dziecka poczętego, Kościół i Prawo 7(20)2018, nr 1, s. 209.
• KANIA W., Didache, w: Encyklopedia Katolicka t. III, kol. 1302-1303.
• KLOWN D., Buddyzm. Bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 1997.
• KOSTIUCZUK J., Kwestia niezmienności spuścizny kanonicznej Kościoła w kontekście współczesnych wyzwań, Studia Oecumenica 16(2016) s. 454, przyp. 1.
• ŁUKASZYK R., Buddyzm, w: Encyklopedia Katolicka, t. II, Lublin 1985, kol. 1160-1164.
• NAZ F., Constitutions apostolique, w: Dictionnaire de teologie catholique, t. III, 1520-1537.
• NOSOWSKI J., SAKOWICZ E., Islam, w: Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997, kol. 501-507.
• OLSZEWSKA J., CZERWIEŃSKA-OSIPIAK A., MICHALIK A., KUNAT K., Spojrzenie na ciążę i poród przez pryzmat różnych religii, Problemy Pielęgniarstwa 2013, 21 (4), s. 536.
• PAPROCKI H., Prawosławie, w: Encyklopedia Katolicka, t. XVI, Lublin 2012, kol. 317-319:
• PAPROCKI H., Prawosławny Kościół, w: Encyklopedia Katolicka, t. XVI, Lublin 2012, kol. 322-326.
• PAWŁOWSKI S., Protestantyzm, w: Encyklopedia Katolicka, t. XVI, Lublin 2012, kol. 526-528.
• PIETRZAK H., Prawo do życia, jego nienaruszalność i nierozporządzalność. Aspekty prawno-karne, Prawo Kanoniczne 56(2013) nr 2, s. 145-164.
• PIWKO A.M., Kobieta w islamie. Muzułmański feminizm, Warszawskie Studia Pastoralne R. X,2015 Nr 4(29), s. 25-56.
• PRZYBYŁ E., Prawosławie, Warszawa 2006, s. 126-128.
• RIES J., Religie ludzkości. Hinduizm, Poznań 2001.
• RUBINKIEWICZ R., Judaizm, w: Encyklopedia Katolicka, t. VIII, Lublin 2000, kol. 198-207.
• SAKOWICZ E., Hinduizm, w: Encyklopedia Katolicka, t. VI, Lublin 1993, kol. 888-900.
• SITARZ M., Aborcja, w: Słownik prawa kanonicznego, Warszawa 2004, s. 1.
• SKŁADANOWSKI M., Wolność sumienia i odpowiedzialność Kościoła: problem argumentacji moralnej w katolicko-protestanckich dialogach na temat aborcji, Forum Teologiczne 2014, 15, s. 56.
• SMYKOWSKA E., Zwyczaje i obrzędy prawosławne, Warszawa 2006, s. 31-34.
• STAROMIEJSKI M., Aborcja i życie nienarodzonych w starożytności chrześcijańskiej, w: Aborcja. Spojrzenie filozoficzne, teologiczne, historyczne i prawne, red. T. Ślipko, M. Staromiejski, A. Muszla, Kraków 2010, s. 166.
• SULLIVAN L., Religie ludzkości. Judaizm, Poznań 2001.
• SZAWARSKI ZB., Wprowadzenie – dwa modele etyki medycznej, w: W kręgu życia i śmierci. Moralne problemy medycyny współczesnej, red. Zb. Szawarski, Warszawa 1987.
• ŚWITO L., Osobowość prawna nasciturusa w prawie kanonicznym i polskim, Prawo Kanoniczne 40 (1997) nr 1-2, s. 236.
• TOKARCZYK R., Komparatystyka prawnicza, Kraków Zakamycze 2005.
• TOKARCZYK R., Współczesne kultury prawne, Warszawa 2007.
• TWORUSCHA M., TWORUSCHA U., Religie świata, Warszawa 2010.
• WENZ W., Ochrona życia dziecka poczętego w prawie kanonicznym, Kościół i Prawo 5(18) 2016, nr 2, s. 127-165.
• WIAK K., Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym, Lublin 2001.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2019.62.2.01