Klasyfikacja dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia

• Authors: Ewa M. Guzik-Makaruk , Magda Oleksiuk-Okomska

Title variants

EN

Classification of Donors after Circulatory Death

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na początku ery transplantacji większość narządów pobierano od dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia. W późniejszym czasie szeroka akceptacja koncepcji i kryteriów diagnozy śmierci mózgu sprawiły, że donacja narządów od dawców po śmierci mózgu szeroko zastąpiła donację od dawców po śmierci krążeniowej, stając się wreszcie standardem. Ponowne zainteresowanie donacją od dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia rozpoczęło się w latach dziewięćdziesiątych XX w., co wynikało z nieustannego niedoboru narządów do przeszczepów od dawców po śmierci mózgowej. Donacja po śmierci krążeniowej utorowała już swoją drogę w praktyce klinicznej i na świecie odnotowuje się jej coraz częstsze wykorzystanie, sięgające nawet 30-40% działalności w zakresie pozyskiwania narządów. Jednakże, brak jednolitych wytycznych odnośnie do donacji po śmierci krążeniowej, wzbudza wśród profesjonalistów wiele wątpliwości etycznych, prawnych czy medycznych. Problemy dotyczą między innymi kwestii opieki paliatywnej i fazy jej wycofania, jak i samej definicji śmierci. Zarówno legislacja, jak i praktyka donacji po śmierci krążeniowej różnią się znacząco pomiędzy państwami. Stąd też pojawiła się konieczność wypracowania konsensusu i opracowania wytycznych, które zmierzyłyby się z problemami etycznymi, prawnymi, organizacyjnymi i technicznymi. Służyć ku temu miało między innymi opracowanie klasyfikacji kategorii dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia. Niniejsze opracowanie przedstawia i omawia klasyfikacje dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia.

EN

Summary In the early days of transplantation most organs were procured from donors after circulatory death. Later on, as a result of a wide acceptance of the concept and diagnosis criteria of brain death, donation from donors after brain death replaced donation after circulatory death, which finally became the standard (except for several countries). Renewed interest in donation after circulatory death started in the 1990s, resulting from the persistent organ shortage from donation after brain death and the need to bridge the gap between the need for transplantation and the number of available organs. Presently, in many countries donation after circulatory death accounts for even up to 30-40% of organ procurement activity. However, the lack of unified guidelines on donation after circulatory death has challenged the medical, ethical, legal and transplant community on several grounds. Issues concern problems like end-of-life palliative treatment and its withdrawal phase, or the definition of circulatory death and its irreversibility. Both legislation on and the practice of donation after circulatory death differ significantly in different countries. In parallel with the development of this type of donation, new terms, criteria and recommendations have arisen, resulting in constantly changing and unceasingly emerging terms and definitions used in the literature, at scientific conferences and symposiums, or between countries and institutions. A need has emerged for a consensus and clear guidelines to deal with the ethical, legal, organizational, and technical challenges. Te compilation of a classification of donors after circulatory death has been envisaged to serve this purpose. This paper presents and discusses different classifications of donors and donation after circulatory death.

Keywords

PL

transplantacja; dawstwo; dawca; dawca zmarły w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia; klasyfkacja dawców.; transplantacja; dawstwo; dawca; dawca zmarły w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia; klasyfkacja dawców.

EN

transplantation; donation; donor; donor afer circulatory death; classifcation of donors.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 2
• Pages: 5-29

Dates

published

2018-08-29

Contributors

author

Ewa M. Guzik-Makaruk

author

Magda Oleksiuk-Okomska

References

• A Defnition of Irreversible Coma, Report of the Ad Hoc Committee of the Harvard Medical School to Examine the Defnition of Brain Death, Jama 1968, 205(6), s. 337-340.
• Bohatyrewicz R., Pobranie narządów po stwierdzeniu nieodwracalnego zatrzymania krążenia, http://www.poltransplant.org.pl/8.swf, dostęp 17 października 2017 r.
• Boratyńska M., Patrzałek D., Transplantology: Challenges for Today, «Archivum Immunologiae et Terapiae Experimentalis» 64 (Suppl. 1)/2016, s. 37-45.
• Detry O., le Dinh H., Noterdaemer T., de Roover A., Honoré P., Squifflet J.P., Meurisse M., Categories of donation after cardiocirculatory death, «Transplantation Proceedings» 44(5)/2012, s. 1189-1195.
• Domínguez-Gil B., Delmonico F.L., Shaheen F.A., Matesanz R., O’connor K., Minina M., Muller E., Young K., Manyalich M., Chapman J., Kirste G., Al-Mousawi M., Coene L., García V.D., Gautier S., Hasegawa T., Jha V., Kwek T.K., Chen Z.K., Loty B., Costa A.N., Nathan H.M., Ploeg R., Reznik O., Rosendale J.D., Tibell A., Tsoulfas G., Vathsala A., Noël L., The critical pathway for deceased donation: reportable uniformity in the approach to deceased donation, «Transplant International» 24(4)/2011, s. 373-378.
• Domínguez-Gil B., Haase-Kromwijk B., van Leiden H., Neuberger J., Coene L., Morel P., Corinne A., Muehlbacher F., Brezovsky P., Costa A.N., Rozental R., Matesanz R., On behalf of the European Committee (Partial Agreement) on Organ Transplantation. Council of Europe (CD--P-TO), Current situation of donation after circulatory death in European countries, «Transplant International» 24(7)/2011, s. 676-686.
• Donation after circulatory death in Spain: Current situation and recommendations National Consensus Document, 2012, http://www.ont.es/infesp/ Paginas/DocumentosdeConsenso.aspx, dostęp 17 sierpnia 2017 r.
• Duda J., Transplantacja w prawie polskim Aspekty cywilnoprawne, Zakamycze 2004.
• Duda J., Transplantacja w prawie polskim Aspekty karnoprawne, Kraków 2004.
• Evrard P., On behalf of the Belgian Working Group on DCD National Protocol, Belgian Modified Classifcation of Maastricht for Donors Afer Circulatory Death, «Transplantation Proceedings» 46/2014, s. 3138-3142.
• Gardiner D., How the UK overcame the ethical, legal and professional challenges in donation after circulatory death, «QUT Law Review» 16.1/2016, s. 125-134.
• Guzik-Makaruk E.M., Handel ludźmi – studium przypadku, [w:] Współczesne problemy prawa, red. I. Nowicka, D. Mocarska, Szczytno 2015.
• Guzik-Makaruk E.M., O aspektach prawnych transplantacji Polemika, «Jurysta» 12/2001, s. 23.
• Guzik-Makaruk E.M., Pływaczewski E.W., Ausgewählte strafrechtliche und kriminologische Probleme der Organtransplantation in Polen, [w:] Strafrechtsdogmatik und Rechtsphilosophie ‒ ein Fruchtbares Spannungsverhältnis: Materialen eines deutsch-japanisch-polnisch-türkischen Kolloquiums im Jahre 2013 in Frankfurt an der Oder und Słubice (Polen), red. J.C. Joerden, A.J. Szwarc, Poznań 2014.
• Guzik-Makaruk E.M., Podstawy prawne transplantacji organów, tkanek i komórek w Polsce, «Palestra» 57.5-6/2002, s. 62-70.
• Guzik-Makaruk E.M., Prawne aspekty transplantacji organów w Austrii, «Jurysta» 5/2004, s. 24-26.
• Guzik-Makaruk E.M., Prawne aspekty transplantacji organów w Szwajcarii, «PiP» 59.9/2001, s. 89-96.
• Guzik-Makaruk E.M., System źródeł prawa RFN z uwzględnieniem obszaru medycyny transplantacyjnej, [w:] Człowiek i prawo międzynarodowe Księga dedykowana Profesorowi Bogdanowi Wierzbickiemu, red. M. Perkowski, J. Szymański, M. Zdanowicz, Białystok 2014.
• Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja narządów, tkanek i komórek. Wybrane aspekty kryminologiczne i prawnokarne, Białystok 2016.
• Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów w ustawodawstwie niemieckim i polskim Problemy prawnoporównawcze, [w:] Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii, red. W. Pływaczewski, Białystok 2005.
• Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów, tkanek i komórek w ujęciu prawnym i kryminologicznym, Białystok 2008.
• Guzik-Makaruk E.M., Zagrożenia handlem organami ludzkimi w świetle badania opinii społecznej w Polsce w 2008 r , [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska-Flieger, Lublin 2011.
• Guzik-Makaruk E.M., Пoлъское законодателъство o трансплантации как методе лечения, [w:] Современное медицинское право Сборник научных трудов, red. О. Дубовик i in., Российская Академия Наук, Москва 2003, s. 313-327. [Polskoje zakonodatielstwo o transpłantacii kak mietodie lieczenija/Sowriemiennoje miedicinskoje prawo. Sbornik naucznych trudow/ Rossijskaja Akademija Nauk, Moskwa 2003, s. 313-327]
• Haberko J., Uhrynowska-Tyszkiewicz I., Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów Komentarz, Warszawa 2014.
• Institute of Medicine, Organ Donation: Opportunities for Action, National Academy Press, Washington, DC, 2006.
• Kootstra G., Daemen J.H.C., Oomen A.P., Categories of non-heart-beating donors, «Transplantation Proceedings» 27/1995, s. 2893-2894.
• Le Dinh H., Monard J., Delbouille M.H., Hans M.F., Weekers L., Bonvoisin C., Joris J., Lauwick S., Kaba A., Ledoux D., de Roover A., Honoré P., Squifflet J.P., Meurisse M., Detry O., A more than 20% increase in deceased-donor organ procurement and transplantation activity after the use of donation after circulatory death, «Transplantation Proceedings» 46(1)/2014, s. 9-13.
• Mohandas A., Chou S.N., Brain death A clinical and pathological study, «Journal of Neurosurgery» 35/1971, s. 211-218.
• Neyrinck A., van Raemdonck D., Monbaliu D., Donation after circulatory death: current status, «Current Opinion in Anesthesiology» 26(3)/2013, s. 382- 390.
• Nikas N.T., Bordlee D.C., Moreira M., Determination of Death and the Dead Donor Rule: A Survey of the Current Law on Brain Death, «The Journal of Medicine and Philosophy» 41(3)/2016, s. 237-256.
• Oniscu G.C., Siddique A., Dark J., Dual temperature multi-organ recovery from a Maastricht category III donor afer circulatory death, «American Journal of Transplantation» 14(9)/2014, s. 2181-2186.
• Ridley S., Bonner S., Bray K., Falvey S., Mackay J., Manara A., UK guidance for non-heart-beating donation, «British Journal of Anesthesia» 95.5/2005, s. 592-595.
• Sade R.M., Consequences of the Dead Donor Rule, «The Annals of Toracic Surgery» 97(4)/2014, s. 1131-1132.
• Sánchez-Fructuoso A.I., Prats D., Torrente J., Pérez-Contín M.J., Fernández C., Alvarez J., Barrientos A.S., Renal transplantation from non-heart beating donors: a promising alternative to enlarge the donor pool, «Journal of the American Society Nephrology» 11(2)/2000, s. 350-358.
• Sroka T., Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Problematyka obiektywnego przypisania skutku, Warszawa 2013.
• Thuong M., Ruiz A., Evrard P., Kuiper M., Boffa C., Akhtar M.Z., Neuberger J., Ploeg R., New classifcation of donation after circulatory death donors definitions and terminology, «Transplant International» 29(7)/2016, s. 749-759.
• Truog R.D., Miller F.G., Halpern S.D., Te dead-donor rule and the future of organ donation, «The New England Journal of Medicine» 369(14)/2013, s. 1287-1289.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2018.18.2.01