„Nowa Jutrzenka” (1908–1924) – jako narzędzie działalności ks. Antoniego Kwiatkowskiego. Wybrane zagadnienia

• Authors: Hanna Agnieszka Polak

Title variants

EN

“Nowa Jutrzenka” (1908–1924) – Fr Antoni Kwiatkowski’s Activity Tool. Selected Issues

Abstracts

EN

The article presents the periodical “Nowa Jutrzenka” [“The New Morning Star”] which circulated in Bychawa between 1908 and1924, founded and edited by the Roman Catholic parish priest of Bychawa, Fr Antoni Kwiatkowski. On the basis of its contents analysis we wish to present the selected socio-economic initiatives, undertaken by the priest-editor for the development of Bychawa, as well as the improvement of its inhabitants’ well-being. That activity brought significant changes in many areas of life, whose results are visible in its urban space even today. Fr Kwiatkowski is regarded as one of the main precursors of the development of Bychawa. He takes a significant place in the regional historical memory. „Nowa Jutrzenka” constituted the main tool for presenting the intentions of its founder and initiating specific social, economic or educational undertakings.

PL

Artykuł przedstawia czasopismo „Nowa Jutrzenka” wychodzące w Bychawie w latach 1908–1924, założone i redagowane przez ówczesnego proboszcza rzymskokatolickiej parafii w Bychawie – księdza Antoniego Kwiatkowskiego. Na podstawie analizy zawartości pragniemy zaprezentować wybrane inicjatywy społeczno-gospodarcze, podejmowane przez księdza redaktora na rzecz rozwoju Bychawy i poprawy dobrostanu jej mieszkańców. Działalność ta przyniosła znaczące zmiany w wielu dziedzinach życia, a rezultaty do dziś są widoczne w przestrzeni miejskiej. Postać księdza Kwiatkowskiego jest uważana za jednego z głównych prekursorów rozwoju miasta i zajmuje znaczące miejsce w regionalnej pamięci historycznej. „Nowa Jutrzenka” stanowiła główne narzędzie prezentacji zamierzeń jej twórcy, organizacji i inicjowania konkretnych przedsięwzięć społecznych, gospodarczych czy oświatowych.

Keywords

EN

Father Antoni Kwiatkowski; “Nowa Jutrzenka” [“The New Morning Star”]; Bychawa; cooperative movement; agricultural education; health education

PL

ksiądz Antoni Kwiatkowski; „Nowa Jutrzenka”; Bychawa; spółdzielczość; oświata rolnicza; oświata zdrowotna

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Folia Bibliologica
• Year: 2021
• Volume: 63
• Pages: 13-55

Dates

published

2021

Contributors

author

Hanna Agnieszka Polak

• Biblioteka Główna Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Bałabuch H., Nie tylko cenzura: prasa prowincjonalna Królestwa Polskiego w rosyjskim systemie prasowym w latach 1865–1915, Wyd. UMCS, Lublin 2001.
• Bender R., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze rosyjskim w latach 1865–1918, [w:] Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1939, red. C. Strzeszewski, R. Bender, K. Turowski, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1981, s. 201–256.
• Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i ojczyzny w latach 1861–1915: materiały z urzędowych świadectw władz rosyjskich, archiwów konsystorskich, narodowych, zakonnych i prywatnych, oprac. P. Kubicki, cz. 3, Sandomierz 1939.
• Boruc A., Geografia i działalność wydawnictw katolickich w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, „Colloquia Litteraria” 2013, 2/15, s. 87–107. DOI: https://doi.org/10.21697/cl.2013.2.04.
• Dębowczyk M., Charyzmatyczny społecznik. Ksiądz Antoni Kwiatkowski (1861–1926), [w:] W duchu i prawdzie: wybrane sylwetki Kościoła lubelskiego (1805–2005), red. H. Misztal, Wyd. Gaudium, Lublin 2005, s. 493–498.
• Dębowczyk M., Ks. Antoni Kwiatkowski (1861–1926). Kapłan z wiary uczynny, Bychawskie Towarzystwo Regionalne, Lublin 2006.
• Dębowczyk M., Pytlak U., Śladami Koźmianów, Przewłockich, Kowerskich, Bychawskie Towarzystwo Regionalne, Warszawa 2016.
• Florek-Łuszczki M., Higienizacja polskiej wsi jako ruch socjomedyczny, Lublin 2015.
• Garlicka A., Prasa w Królestwie Polskim pod okupacją niemiecką i austriacką (1915–1918), [w:] Prasa Polska w latach 1864–1918, [aut. Z. Kmiecik i in.], Wyd. PWN, Warszawa 1976, s. 272–291.
• Głazik M., Stulecie bychawskiego szpitala, „Głos Ziemi Bychawskiej” 2009, nr 7 (210), s. 2–3.
• Kmiecik Z., Czasopiśmiennictwo ludowe w Królestwie Polskim (1866–1914), „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1975, r. 14, z. 2–3, s. 145–274.
• Kmiecik Z., Ruch oświatowy na wsi: Królestwo Polskie 1905–1914, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1963.
• Koprukowniak A., Lokalna społeczność gminy bychawskiej i jej aktywność 1864–1918, Wyd. UMCS, Lublin 1995.
• Koprukowniak A., Miasteczko (osada) i sąsiedztwo na przełomie XIX i XX wieku, „Annales UMCS, Sectio F, Historia” 2005, vol. 60, s. 301–312.
• Koprukowniak A., Niepodległość Polski na łamach „Nowej Jutrzenki”, „Rocznik Lubelski” 1991–1992, t. 33–34, s. 55–70.
• Krawczyk A., Działalność charytatywna ks. Antoniego Kwiatkowskiego, [w:] Dzieła miłosierdzia chrześcijańskiego w Polsce i w archidiecezji lubelskiej, red. nauk. A. Mieczkowski, Wyd. Norbertinum, Lublin 1997, s. 113–127.
• Mazurek P., Działalność społeczna księdza Antoniego Kwiatkowskiego, „Roczniki Filozoficzne” 1975, t. 23, z. 2, s. 93–108.
• Mazurek P., Poglądy i działalność ks. A. Kwiatkowskiego, rozprawa doktorska, Lublin 1996, mszps Archiwum KUL.
• Mazurek P., Styk J., Ksiądz Antoni Kwiatkowski (1861–1926), [w:] Sól ziemi naszej, red. W. Zakrzewski, Lubelskie Wydawnictwo Diecezjalne, Lublin 1989, s. 43–51.
• Michalski J., Historia lecznictwa w rejonie Bychawy od 1835 roku, [w:] Dzieje Bychawy, red. R. Szczygieł, Bychawskie Towarzystwo Regionalne, Bychawa–Lublin 1994, s. 187–195.
• Migryt D., Z historii bychawskiego szpitala, „Głos Ziemi Bychawskiej” 2009, nr 7 (210), s. 4.
• Notkowski A., Polska prasa prowincjonalna doby popowstaniowej (1865–1915): jej funkcje społeczne i „geografia” wydawnicza, [w:] Inteligencja polska XIX i XX wieku, red. R. Czepulis-Rastenis, Wyd. PWN, Warszawa 1991, s. 185–228.
• Notkowski A., Polska prasa prowincjonalna Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939), Wyd. PWN, Warszawa–Łódź 1982.
• Projekt Sprawozdania z Działalności Lubelskiego Towarzystwa Rolniczego za Rok 1914, [s. l], 1914.
• Przegaliński A., Zarys działalności oświatowej Lubelskiego Towarzystwa Rolniczego, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2010, t. 7, s. 39–59.
• Walkowska D., Drukarnia Kossakowskich (1846–1939), [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, red. B. Szyndler, Wyd. UMCS, Lublin 1988, s. 127–153.
• „Głos Regionalistów: dodatek do Głosu Ziemi Bychawskiej”, Bychawskie Towarzystwo Regionalne, Bychawa 1999–.
• „Głos Ziemi Bychawskiej”, Rada Miejska m. Bychawa; Społeczne Liceum Ogólnokształcące (Bychawa); Bychawskie Towarzystwo Regionalne, Bychawa 1996–.
• „Nowa Jutrzenka”: tygodniowe pismo obrazkowe: wychodzi co czwartek [red. i wyd. Antoni Kwiatkowski], Lublin 1908–1924.
• „Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Królestwie Polskiem za Rok 1910” [s. n.], 1908–1911.
• Rys historyczny Rejonowego Banku Spółdzielczego w Bychawie, [online], https://www.rbsbychawa.pl/historia-banku,190.html [dostęp: 29.03.2022].
• Portal genealogiczny Lubelskie Korzenie, [online], https://regestry.lubgens.eu/viewpage.php?page_id=1057 [dostęp: 21.06.2022].
• Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, [online] http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/publication/270#structure [dostęp: 21.06.2022].
• Biblioteka Cyfrowa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego w Lublinie, [online] http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/publication?id=16416&tab=3 [dostęp: 21.06.2022].
• Centrum Kultury w Siennicy Różanej. Muzeum Kultury Siennickiej, [online], https://kulturasiennica.pl/uncategorized/dary-do-muzeum/ [dostęp: 15.06.2022].
• Płońsk24.pl: portal dobrze poinformowanych, [online], http://www.plonsk24.pl/aktualnosc-10-1221-burmistrz_podzieli_sie_zbiorami.html [dostęp: 15.06.2022].
• Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Lokalnego „Mokrelipie”, [online], https://mokrelipie.blogspot.com/2013/03/jakob-raciborski-poeta-z-mokregolipia.html [dostęp: 05.09.2022].
• Strona PDF World Slide, [online], https://pdfslide.net/documents/jakub-raciborski-skladindd.html?page=1 [dostęp: 05.09.2022].

Identifiers

DOI

10.17951/fb.2021.63.13-55

Biblioteka Nauki

31214378