Literaturoznawstwo osobiste

• Authors: Michał Januszkiewicz

Title variants

EN

Personal literary interpretation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

The article titled “Personal literary interpretation” deals with problems which have usually been marginalized in literary studies, but which seem to be very important in the context of the humanities, as broadly defined. The author of this article intends to rethink the problem of literary studies not in objective, but in personal terms. This is why the author wants to talk about what he calls personal literary interpretation, which has nothing to do with subjective or irrational thinking, but which is rather grounded in the hermeneutical rule that says that one must believe in order to understand a text or the other (where ‘believe’ also means: ‘to love’, ‘engage’, and ‘be open’). The article presents different determinants of this attitude, ranging from Dilthey to Heidegger and Gadamer. Finally, the author subscribes to the theory of personal interpretation, which is always dialogical.

EN

The article titled “Personal literary interpretation” deals with problems which have usually been marginalized in literary studies, but which seem to be very important in the context of the humanities, as broadly defined. The author of this article intends to rethink the problem of literary studies not in objective, but in personal terms. This is why the author wants to talk about what he calls personal literary interpretation, which has nothing to do with subjective or irrational thinking, but which is rather grounded in the hermeneutical rule that says that one must believe in order tounderstand a text or the other (where ‘believe’ also means: ‘to love’, ‘engage’, and ‘be open’). The article presents different determinants of this attitude, ranging from Dilthey to Heidegger and Gadamer. Finally, the author subscribes to the theory of personal interpretation, which is always dialogical.

Keywords

PL

literaturoznawstwo osobiste; subiektywizm; hermeneutyka; personalizm

EN

Literary personal interpretation; subjectivity; hermeneutics; personalism; Literary personal interpretation; subjectivity; hermeneutics; personalism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przestrzenie Teorii
• Year: 2015
• Issue: 23
• Pages: 11-26

Dates

published

2015-11-24

Contributors

author

Michał Januszkiewicz

References

• Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion, przeł. T. Włodarczyk, Warszawa 1992.
• Błoński J., Ofiarny kozioł i koń trojański, „Teksty” 1972, nr 2.
• Błoński J., Romans z tekstem, Kraków 1981.
• Buber M., Ja i ty. Wybór pism filozoficznych, przeł. J. Doktór, Warszawa 1992.
• Dilthey W., Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, przeł. E. Paczkowska-Łagowska, Gdańsk 2004.
• Dilthey W., Pisma estetyczne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1982.
• Dybciak K., Personalistyczna krytyka literacka. Teoria i opis nurtu z lat trzydziestych,Wrocław 1981.
• Dybciak K., Przedmowa, [w:] T. Terlecki, Krytyka personalistyczna. Egzystencjalizm chrześcijański, Warszawa 1987.
• Ellis J.M., Literature Lost: Social Agendas and the Corruption of the Humanities,New Haven 1999.
• Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, Kraków 1993.
• Gadamer H.-G., Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, przeł. A. Przyłębski, Warszawa 2008.
• Heidegger M., Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa 1994.
• Kmita J., Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, Warszawa 1971.
• Levinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998.
• Markiewicz H., Czytając ankietę „Tekstów Drugich”, „Dekada Literacka” 2010, nr 4-5.
• Markiewicz H., O kryzysie literaturoznawstwa (rozmawia Maciej Nowicki), „Europa” 2005, nr 32.
• Markiewicz H., Sporu psa z kotem ciąg dalszy, „Tygodnik Powszechny” 2009, nr 40.
• Markiewicz H., Spór psa z kotem. W odpowiedzi Michałowi Pawłowi Markowskiemu, „Europa” 2005, nr 52.
• Markowski M.P., Erudyci i entuzjaści, „Tygodnik Powszechny” 2009, nr 35.
• Markowski M.P., Pochwała subiektywizmu, „Europa” 2005, nr 45.
• Nycz R., Tekstowe doświadczenia, „Teksty Drugie” 2010, nr 1/2.
• Staiger E., Sztuka interpretacji, przeł. O. Dobijanka-Witczakowa, [w:] Z problemów teorii literatury. Kierunki w badaniach literackich, wybór S. Tomala, Warszawa 1997.
• Szahaj A., Siła i słabość hermeneutyki, „Teksty Drugie” 2012, nr 1/2.
• Terlecki T., Krytyka personalistyczna. Egzystencjalizm chrześcijański, Warszawa 1987.

Identifiers

DOI

10.14746/pt.2015.23.1