Emigracja Władka Wiśniewskiego jako ucieczka – reinterpretacja trzeciego tomu „Chłopa polskiego w Europie i Ameryce” w świetle metody autobiograficznego wywiadu narracyjnego

• Authors: Katarzyna Waniek

Title variants

EN

Emigration of Władek Wiśniewski as an escape – a reinterpretation of The Polish Peasant in Europe and America volume 3 in the light of the autobiographical narrative interview method

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Czytając życiorys Władka Wiśniewskiego zawarty w trzecim tomie „Chłopa polskiego w Europie i A meryce” Thomasa i Znanieckiego i nie pomijając w pełni czynnika ekonomicznego, warto zwrócić uwagę na bardzo ciekawy i nierzadki powód wyjazdu z kraju ojczystego, to znaczy na „ucieczkę”. Jej współczesne warianty można umieścić na kontinuum rozciągającym się między „ucieczką od” a „ucieczką do”. Korzystając z narzędzi analitycznych opracowanych przez Fritza Schützego, które zostały stworzone znacznie później, ale w dużej mierze zainspirowane były osiągnięciami Szkoły Chicago – w tym jej czołowych przedstawicieli jakim byli Thomas i Znaniecki – można wykazać, że głównym powodem opuszczenia kraju przez Władka było uwolnienie się z napiętych relacji rodzinnych. Były one nie tylko oparte na wyzysku i nieufności, ale też pełne hipokryzji i niesprawiedliwości. Tym samym chęć wyjazdu z domu wynikała w jego przypadku przede wszystkim z potrzeby zerwania z wizerunkiem własnej tożsamości w oczach znaczących Innych jako osoby niegodnej szacunku, pijaka i nieudacznika. Główna hipoteza tego artykułu (wyłaniająca się z analizy konstelacji wydarzeń w jego życiu) brzmi zatem: podstawową przyczyną, dla której Władek Wiśniewski opuścił swój kraj rodzinny i wyjechał do Ameryki nie były w pierwszym rzędzie motywy ekonomiczne, lecz splot okoliczności rozciągających się między „ucieczką od” a „ucieczka do”, choć przeważają te drugie.

EN

Reading Władek Wiśniewski’s autobiography in the third volume of Thomas and Znaniecki’s The Polish Peasant in Europe and America, not entirely neglecting the economic factor, it is worth paying attention to a very interesting and not uncommon reason for leaving the homeland, that is “an escape”. Its various current modalities can be placed on the continuum between “an escape from” and “an escape to”. Using analytical tools developed by Fritz Schütze, which were created much later, but largely inspired by achievements of the Chicago School of Sociology with Thomas and Znaniecki as its major researches, it can be shown that Władek’s primary reason for leaving the country was to free himself from tense family relationships. They were based on exploitation and distrust, full of hypocrisy and injustice; a desire to move away from home in order to break with an image of his own identity in the eyes of his Significant Others – as a person who is not worthy of respect, a drunkard and loser. Thus, the main hypothesis of this article (emerging from analysing constellations of events in his life) is: Władek Wiśniewski’s motives for leaving the homeland and going overseas are not only and primarily economic but are placed between “an escape from” and “an escape to”, though they gravitate towards the latter one.

Keywords

PL

„Chłop polski w Europie i A meryce”, migracja, ucieczka, lingwistycznie ugruntowana analiza autobiografii, reinterpretacja

EN

The Polish Peasant in Europe and America, migration, escape, linguistically based analysis of autobiography, reinterpretation

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2019
• Volume: LXVIII (68)
• Issue: 4

Dates

published

2019-12-23

Contributors

author

Katarzyna Waniek

Identifiers

DOI

10.26485/PS/2019/68.4/3