Edward Mąkosza. Biografia i działalność kompozytora

• Authors: Paweł Urban

Title variants

EN

Edward Mąkosza. The Composer’s Life and Work

Abstracts

EN

Edward Mąkosza (born on 13th November 1886 in Lisków, died on 25th April 1973 in Częstochowa) was a Polish composer, pedagogue, conductor, organist and ethnomusicologist. He was the main organiser of the musical life in Częstochowa. He is an author of circa 1000 compositions. He received numerous commendations and was a hero of the Jasna Góra Monastery. The article, presenting Edward Mąkosz’s biography, is to serve as an introduction to the comprehensive study of his work. The subsequent periods of his life (childhood, youth, professional work until World War II, professional work after World War II) are discussed. Then, we focus on the composer’s broadly understood activity: social, pedagogical and artistic undertakings. The article aims to show the professor’s entire life.

Keywords

EN

Edward Mąkosza; composer; ethnomusicologist; Częstochowa; Jasna Góra

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
• Journal: Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
• Year: 2020
• Issue: 1(44)
• Pages: 5-34

Dates

published

2020

Contributors

author

Paweł Urban

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• bsygn., teczka: Dokumenty Edwarda Mąkoszy, Odpis aktu małżeństwa Edwarda Mąkoszy i Ireny Leokadii Nurczyńskiej, Częstochowa 31 XII 1925 r., passim.
• bsygn., teczka: Dokumenty Edwarda Mąkoszy, Kwestionariusz osobowy Edwarda Mąkoszy, passim.
• bsygn., teczka: Dokumenty Edwarda Mąkoszy, E. Mąkosza, Wspomnienia z Liskowa: kopia rękopisu wspomnień, s. 1–2.
• bsygn., teczka: Dokumenty Edwarda Mąkoszy, Wspomnienie o Andrzeju Mąkosie, passim.
• Cieślak A., Szkolne wspomnienia Andrzeja Mąkoszy (2), „Życie Częstochowskie” 2006, s. 7. Ważniejsze wydarzenia z życia częstochowskiego ośrodka muzycznego w latach 1965–1969, passim.
• Błaszczyk L.T., Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, PWM, Kraków 1964.
• BS, Człowiek zakochany w muzyce, „Nad Wartą” 1989, nr 10.
• Cieślak A., Sętowski J., Sienkiewiczacy. Nauczyciele i wychowankowie IV LO im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie 1862–2012, w: (red.) Słownik biograficzny, Częstochowa 2012.
• Dziubek Z., Słowo o profesorze Edwardzie Mąkoszy, „Ostaniec. Biuletyn Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Częstochowie” 1977, nr 1, s. 8–9.
• Folfasiński S., Jana Kiepury częstochowski koncert operowy, „Nad Wartą” 1966, nr 10, s. 3.
• Gierymski T., Edward Mąkosza, w: Ludzie trzydziestolecia. Sylwetki zasłużonych dla województwa katowickiego, red. H. Rechowicz, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1974.
• Górska M., Częstochowa pamięta o Mąkoszy, „Życie Częstochowskie” 2006, nr 4, s. 4.
• Grabowski D., 50 lat w służbie sztuki i wśród młodzieży, „Nasz Świat” 1956, nr 3.
• Hanke R., Słownik polskiego śpiewactwa górnego Śląska. Od Wiosny Ludów do przełomu tysiącleci, Śląska Biblioteka Muzyczna, Oddział Śląski Polskiego Związku Chórów i Orkiestr, Katowice 2001.
• Łukaszewski M., Edward Mąkosza, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 2, Biogramy, red. M. Podhajski, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Warszawa – Gdańsk 2007.
• Łukaszewski M., Kultura muzyczna Częstochowy od XVI wieku do wybuchu II wojny światowej na tle przemian historycznych i społecznych miasta i regionu, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Zeszyty Historyczne” 2000, t. 6.
• Malko W., 70 lat Orkiestry Symfonicznej w Częstochowie. Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana 1945–2014, Filharmonia Muzyczna im. Bronisława Hubermana, Częstochowa 2015.
• Malko W., 100 lat szkolnictwa muzycznego w Częstochowie: 1904–2004, Częstochowskie Zakłady Graficzne, Częstochowa 2004.
• Malko W., Edward Mąkosza (1886–1974), „Niedziela” 2011, nr 44.
• Malko W., Życie muzyczne Częstochowy w latach 1918–1939, Ośrodek Promocji Kultury „Gaude Mater”, Częstochowa 2008.
• Mąkosza E., Dwa wspomnienia jasnogórskie, „Jasna Góra” 1987, nr 10.
• Mąkosza E., Pieśń ludowa ziemi częstochowskiej, „Ziemia Częstochowska” 4 (1961).
• Mąkosza E., Wspomnienia z Liskowa, „Kronika Wielkopolska” 2003, nr 3.
• Mielczarek W., Edward Mąkosza 1886–1974, „Informator Kulturalny Częstochowy” 1983, nr 5.
• Ozimek K., Jadczyk J., Pamiątki po profesorze Edwardzie Mąkoszy, „Rocznik Muzeum Częstochowskiego” 8 (2007), s. 7.
• Piersiak R., Na jubileusz prof. E. Mąkoszy. Chlubne półwiecze, „Życie Częstochowy” 1956, nr 47, s. 6.
• Pisarczyk E., Mąkosza – wielka postać „muzycznej” Częstochowy, „Śląsk. Miesięcznik Społeczno-Kulturalny” 2016, nr 4, s. 53–56.
• Płatek J.S., Jasnogórska cząstka życia i dzieł prof. Edwarda Mąkoszy (1886–1974), „Jasna Góra” 1987, nr 10, s. 21.
• Płatek J.S., Życie muzyczne na Jasnej Górze w XX wieku, „Studia Claromontana” 20 (2002).
• Płowecki J., Ocalenie Jasnej Góry, „Życie Częstochowy” 1985, nr 22.
• Pośpiech R., Muzyczna działalność ks. Stanisława Tłoczyńskiego w klasztorze ojców paulinów na Jasnej Górze w okresie II wojny światowej, w: Basilicae Metropolitanae Gnesnensis in Memoriam (1914–2014). Księga pamiątkowa dedykowana Chórowi Bazyliki Metropolitarnej w Gnieźnie (1914–2014), red. P. Wiśniewski, D. Sobczak, Polihymnia, Lublin 2014.
• Poznańska A., Zapracował na pamięć potomnych, „Nad Wartą” 1985, nr 1, s. 3.
• Sętowski J., Cmentarz Kule w Częstochowie. Przewodnik biograficzny, Częstochowskie Towarzystwo Naukowe, Częstochowa 2005. Sienkiewiczacy. Nauczyciele i wychowankowie IV LO im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie 1862–2012, w: Słownik biograficzny, red. A. Cieślak, J. Sętowski, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa 2012. Słownik encyklopedyczny regionu częstochowskiego, t. 2, red.S. Podobiński, B. Snoch, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa 2001.
• Snoch B., Mała encyklopedia Częstochowy, Towarzystwo Przyjaciół Częstochowy, Częstochowa 2002.
• Stawiarska H., Moje spotkanie z „Kółeczkiem” jasnogórskim i jego historia, „Jasna Góra” 1987, nr 10, s. 29–30.
• Szczodrowska M., O Edwardzie Mąkoszy, „Życie Częstochowy” 1984, nr 36, s. 8.
• Szymańska B., Profesor Edward Mąkosza (1886–1974), „Almanach Częstochowy” 16 (2002).
• Ucieklak D., Otrąbek H., Mija 36 rocznica śmierci Prof. Edwarda Mąkoszy, „Gazeta Częstochowska. Tygodnik Regionalny” 2010, nr 20, s. 6. Wspomnienie o profesorze „Życie Częstochowskie” 2005.
• Wyszyńska A., Konfrater, strażak, kompozytor, „Niedziela” 2007, nr 19, s. 26.
• Zwolińscy E. i M., Słownik biograficzny regionu częstochowskiego, t. 1, Wydawnictwo Oddziału PTTK przy Hucie „Częstochowa”, Częstochowa 1998. Życiorys Edwarda Mąkoszy, materiały Muzeum Częstochowskiego.
• Dróżdż I., Życie i twórczość Edwarda Mąkoszy, praca magisterska, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Wydział Wychowania Artystycznego, Instytut Muzyki, Częstochowa 1992.
• Franc B., Katalog tematyczny dzieł Edwarda Mąkoszy, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa 1995.
• Karcz B., Wkład Edwarda Mąkoszy w życie muzyczne Częstochowy, praca dyplomowa, Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Katowicach, Katowice 1973.
• Kilnar M.N., Kultura muzyczna Jasnej Góry w XX wieku, praca doktorska, Uniwersytet Opolski, Opole 2012.

Identifiers

DOI

10.4467/23537094KMMUJ.20.001.12016

Biblioteka Nauki

2153869