Search results

1

Fakty i mity rozwoju regionalnego

100%

Gorzelak G.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2008

|

issue 4(6)

73-89

PL

Przedmiotem artykułu jest krytyczna dyskusja z kilkoma szeroko podzielanymi poglądami na temat rozwoju regionalnego oraz możliwości jego stymulowania przez politykę regionalną. Przedstawiono argumentację, iż w obecnej fazie rozwoju nie jest możliwe – a więc i nie jest celowe – dążenie do wyrównywania różnic międzyregionalnych, co powinno prowadzić do nowego ujęcia polityki spójności UE. Nie jest skuteczne opieranie rozwoju regionów słabo rozwiniętych wyłącznie na napływie środków zewnętrznych, w tym związanych z budową infrastruktury, a szczególnie infrastruktury związanej z organizowaniem okazjonalnych imprez (wystaw, mistrzostw sportowych). Analizie poddano jeden z częściej stosowanych modeli ewaluacji ex ante – model HERMIN.

EN

The article is devoted to a critical discussion of several widely accepted principles of regional development and regional policies. It is argued in the current development paradigm that it is impossible to achieve regional convergence, which should lead to a deep change in understanding the very assumptions of the EU's Cohesion policy. It is indicated that external impulses do not lead to an accelerated growth in lagging regions, which is especially true in the case of infrastructural projects, and in particular those which are related to incidental events, like expositions of sport championships. One of the most broadly used models for an ex-ante evaluation - the HERMIN model - is also discussed.

2

Bieda i zamożność regionów. Założenia, hipotezy, przykłady

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2003

|

issue 1(11)

37-58

PL

Artykuł odnosi się do istotnych teoretycznych i praktycznych problemów rozwoju regionalnego: przyczyn bogactwa i biedy regionów oraz czynników wpływających na zmianę - pozytywną lub negatywną - ich sytuacji. Odpowiedzi na te pytania poszukuje się w relacjach obowiązujących w danym modelu gospodarczym kryteriów lokalizacji i cech regionu, w rozwoju czynników zewnętrznych oddziałujących na region oraz reakcji regionu na te czynniki. Tezy teoretyczne są ilustrowane wybranymi przykładami współczesnymi i historycznymi.

EN

The article deals with the fundamental theoretical and practical problems of regional development, the causes of poverty and wealth of regions, and factors influencing change of the region's situation. The answers are being sought in the relations between the location criteria stemming from a current paradigm of development and the region's features, the type and character of external factor influencing the region and the region's reaction to these factors. The theoretical considerations are being illustrated by contemporary and historical examples.

3

Komentarz metodologiczny do zmian w danych GUS

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2006

|

issue 3(25)

159-160

4

The City as an Object of Economic Research: from City-Market to City-Element of a Global System

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

issue numer specjalny / special issue

5-22

5

Różnice regionalne – preferencje polityczne – sprawiedliwość społeczna

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2021

|

issue 2(84)

117-127

PL

Niniejszy tekst odnosi się do trzech kluczowych zagadnień omawianych w artykule Roberta Perdała i in. (2020) oraz w polemice Bolesława Domańskiego, publikowanej w niniejszym numerze SRiL. Są to: problemy sprawiedliwości społecznej w odniesieniu do układów terytorialnych, zagadnienia przestrzennych relacji między kompleksami zjawisk społeczno-gospodarczych a postawami i zachowaniami politycznymi w Polsce oraz problem spełnienia wymogów sprawiedliwości społecznej w odniesieniu do układów terytorialnych znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji, wynikającej głównie z depopulacji.

EN

This text addresses three key issues presented in the article by Perdał et al. (2020) and in the polemic by Bolesław Domański, published in this issue of Studia Regionalne i Lokalne: territorial aspects of social justice, the relationships between territorial differentiation of socio-economic phenomena and political attitudes and behaviour in Poland, and the problem of meeting the requirements of social justice in relation to territorial systems that are in a particularly difficult situation, mainly due to their depopulation.

6

Fakty i mity rozwoju regionalnego

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

issue 2(36)

5-27

PL

Przedmiotem artykułu jest krytyczna dyskusja z kilkoma szeroko podzielanymi poglądami na temat rozwoju regionalnego oraz możliwości jego stymulowania przez politykę regionalną. Zgodnie z przedstawioną argumentacją w obecnej fazie rozwoju nie jest możliwe – a więc i nie jest celowe – dążenie do wyrównywania różnic międzyregionalnych, co powinno prowadzić do nowego ujęcia polityki spójności UE. Wskazuje się, że nie jest skuteczne opieranie rozwoju regionów słabo rozwiniętych wyłącznie na napływie środków zewnętrznych, w tym związanych z budową infrastruktury, a szczególnie infrastruktury w celu zorganizowania okazjonalnych imprez (wystaw, mistrzostw sportowych). Analizie został także poddany jeden z częściej stosowanych modeli ewaluacji ex ante – model HERMIN.

EN

The article is devoted to a critical discussion of several widely accepted principles of regional development and regional policies. It is argued that the in the current development paradigm it is impossible to achieve regional convergence, which should lead to a deep change in understanding the very assumptions of the Cohesion policy of the EU. It is indicated that external impulses do not lead to an accelerated growth in lagging regions, which is especially true in the case of infrastructural projects, especially those which are related to incidental events, like expositions or sport championships. One of the most broadly used model for an ex ante evaluation – the HERMIN model – is also discussed.

7

Polskie regiony w procesie integracji europejskiej

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2002

|

issue 2-3(9)

55-73

PL

Artykuł prezentuje proces różnicowania się polskiej przestrzeni w okresie transformacji, ze wskazaniem na odmienne trajektorie poszczególnych regionów. Omówione są obecne zróżnicowania regionalne w Polsce na tle zróżnicowań w innych krajach europejskich. Podkreśla się niekorzystny rozwój sytuacji w Polsce, w której zróżnicowania regionalne ostatnio rosną , co w znacznej mierze jest rezultatem absolutnego regresu w niektórych najsłabiej rozwiniętych regionach. Przedstawiono różnice między poziomami rozwoju krajów oddzielonych obecnymi i przyszłymi (po rozszerzeniu Unii Europejskiej) granicami Unii. W artykule wskazuje się na kilka istotnych czynników rozwoju: rolę metropolii w światowej sieci metropolitalnej, dystans geograficzny i instytucjonalno-organizacyjny oraz rolę makroprzestrzennych oddziaływań zewnętrznych. Artykuł kończą wskazówki pod adresem polityki regionalnej Polski, wyznaczające najważniejsze kierunki oddziaływań i wspomagania rozwoju regionalnego kraju.

8

Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2004

|

issue 4(18)

37-72

PL

Artykuł przedstawia regionalne zróżnicowania Polski w wielu wymiarach i aspektach: gospodarczym, społecznym, politycznym. Poszczególne zjawiska układają się w przestrzeni Polski w zasadzie w podobny sposób, co prowadzi do potwierdzenia znanych tez o istnieniu silnej współzależności wielu zjawisk w procesie rozwoju. Historyczne uwarunkowania zróżnicowań przestrzeni po raz kolejny wskazują także na to, iż terytorialne różnice w Polsce są produktem "długiego trwania". Obydwie te charakterystyki zróżnicowań ich kompleksowość i historyczne uwarunkowania każą z ostrożnością podchodzić do możliwych efektów polityki regionalnej, która może obiektywnie istniejącą rzeczywistość zmienić tylko stopniowo i w niewielkim zakresie. W zakończeniu artykułu są sformułowane pewne zalecenia pod adresem tej polityki.

EN

The article presents the regional differentiation of several phenomena economic, social, political of the Polish space. It is striking to notice that the patterns of these differentiations are very similar, which proves a well-known thesis of mutual interrelationships that exist between several dimensions of development. The historical underpinnings of these differentiations prove once again that they are the product of "long duration". Both these characteristics the similarity of differentiations and their historical roots lead to a conclusion that the regional policy should assume a modest attitude, since it can change the objective reality only gradually and to some extent. The article ends with some extent. The article ends with some suggestions for this policy.

9

Marek Szymaniak, Zapaść. Reportaże z mniejszych miast (recencja)

100%

Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2022

|

issue 1(87)

111-112

10

Społeczeństwo informacyjne w przestrzeni Europy

63%

Olechnicka A., Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2007

|

issue 1(27)

50-73

PL

Zjawisko społeczeństwa informacyjnego (SI) stanowi przedmiot zainteresowania wielu dziedzin nauki, w tym geografii, ekonomii, a także socjologii. Na tle różnych badań dotyczących społeczeństwa informacyjnego projekt ESPON 1.2.3 wyróżnia się tematycznym i przestrzennym zakresem analizy. Celem projektu było bowiem nie tylko przedstawienie stanu społeczeństwa informacyjnego i trendów w tym zakresie w Europie z perspektywy terytorialnej , lecz także zbadanie oddziaływania społeczeństwa informacyjnego na rozwój przestrzenny różnych typów regionów oraz sformułowanie na tej podstawie zaleceń dla praktyki na poziomach makro-, mezo- i mikro-. Projekt stanowi pierwszą próbę włączenia zagadnień przestrzennych do analizy społeczeństwa informacyjnego w rozszerzonej Europie i należy go traktować jako pilotaż do dalszych badań.

EN

The Information Society’s phenomenon is a subject of interest of many scientific disciplines, among them geography, economy and sociology. The ESPON 1.2.3 project differ against a background of research on the Information Society because of its thematic and spatial scope of the analyses. The operational objective of the project was not only the description of Information Society’s state and trends in Europe from the territorial perspective15, but also analysis of Information Society’s effects on spatial development in different types of regions and formulation on that basis of policy recommendations for macro-, meso- and microlevels. The project has been the first attempt to include the issues of the Information Society into research conducted in the field of spatial development within the enlarged European Union and it should be conceived as a pilot study for the future research.

11

Rozwój metropolii w gospodarce informacyjnej: znaczenie układu globalnego i regionalnego

63%

Gorzelak G., Smętkowski M.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2005

|

issue 2(20)

5-22

PL

Nowy paradygmat rozwoju prowadzi do przestrzennej reorganizacji gospodarki, w tym do zmian relacji między metropolią i jej zapleczem regionalnym. Współczesne metropolie skupiają działalności o charakterze innowacyjnym, co skutkuje rozwojem ich powiązań w ramach światowej sieci wielkich miast. W efekcie obserwujemy relatywny spadek znaczenia ich związków z otoczeniem regionalnym, które może im zaoferować przede wszystkim zasoby o charakterze "prostym". Artykuł przedstawia te procesy na przykładzie trzech polskich metropolii: warszawskiej, poznańskiej i trójmiejskiej.

EN

Territorial entitles and thus has influenced relations between them. In particular, these changes influenced the relations between the metropolis and its hinterland. Contemporary metropolis became a concentration of innovative activities that led to development of flows within world cities network. As a result its ties with regional surrounding, that offers mainly "simple" resources, has became relatively weaker. The article demonstrates these new processes by the empirical research of three Polish metropolises: Warsaw, Poznan and so called Triple-city (Gdansk-Gdynia-Sopot).

12

Strategie rozwoju regionalnego województw: próba oceny

63%

Gorzelak G., Jałowiecki B.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2001

|

issue 1(5)

41-59

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest porównawcza analiza metodologii opracowywania strategii szesnastu polskich województw. Analiza ta uwzględnia trzy najważniejsze cechy, które charakteryzują dokumenty strategiczne: pole, zakres oraz metoda i tryb opracowania dokumentu. Analiza strategii nie jest zadaniem łatwym. Były one przygotowywane, mimo pewnych wytycznych ustawowych, według indywidualnych założeń, są więc bardzo różnorodne i zawierają nieraz elementy trudno porównywalne. Dlatego też przedstawiamy interesujące nas zagadnienia kolejno w poszczególnych województwach, aby – w miarę możliwości – na końcu dojść do syntetycznych wniosków.

13

Europejskie granice: jedność czy podziały kontynentu?

63%

Gorzelak G., Jałowiecki B.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2001

|

issue 2-3(6)

51-70

14

Obszary metropolitalne w Polsce - diagnoza i rekomendacje

51%

Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

issue 1(35)

52-73

PL

Celem artykułu jest identyfikacja i diagnoza problemów obszarów metropolitalnych w Polsce. W pierwszej części autorzy przedstawiają przegląd najważniejszych przejawów procesów metropolizacji wraz z próbą wskazania problemów, jakie mogą im towarzyszyć w skali lokalnej i regionalnej. Stanowi to podstawę do identyfikacji najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce, dla których przeprowadzono delimitację ich obszarów metropolitalnych. W kolejnej części artykułu wyróżnione obszary scharakteryzowano pod kątem ukazania ich najważniejszych problemów rozwojowych. W efekcie możliwe stało się sformułowanie rekomendacji dotyczących działań, które usprawniłyby funkcjonowanie największych miast i ich otoczenia.

EN

The aim of the paper is to indicate metropolitan areas in Poland as well as to provide the assessment of their situation. The first part is devoted to literature review focused on identification of the most significant trade-offs of metropolisation process in regional and local scale. This constitutes a base for indication of the most important cities in Poland for which delineation of their metropolitan areas are provided. In the next part these metropolitan areas were characterised to reveal obstacles in their development. This enables authors to provide recommendations regarding activates that should be undertaken to facilitate growth of the largest cities and their surroundings.

15

Metropolitan Areas in Poland - Diagnosis and Recommendations

51%

Maciej S., Jałowiecki B., Gorzelak G.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

issue numer specjalny / special issue

37-58

EN

The aim of the paper is to identify and diagnose problems relating to Poland's metropolitan areas. In the frst part, the authors offer a review of the most important features metropolisation process and indicate problems associated with such processes on the local and regional scales. This is followed by an identification of major urban centres in Poland, and a delimitation of their metropolitan areas. In the subsequent part of the study, the identified metropolitan areas are characterised in terms of their pertinent development problems. Finally, a set of conclusions and recommendations is proposed, with the aim of improving the functioning of the largest cities and their environment.

16

Jak poprawić sytuację na „trudnym” rynku pracy? Analiza sytuacji województwa warmińsko-mazurskiego

51%

Gorzelak G., Herbst M., Olechnicka A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2006

|

issue 1(23)

37-63

PL

Peryferyjnie położone województwo warmińsko-mazurskie jest jednym z najuboższych regionów w Polsce, jednocześnie boryka się z najtrudniejszymi w skali kraju a nawet Unii Europejskiej problemami na rynku pracy (najniższy wskaźnik zatrudnienia i najwyższy wskaźnik bezrobocia). Ta mieszanka trudności ekonomicznych i społecznych stanowi wielkie wyzwanie zarówno dla polityki gospodarczej, jak i społecznej. Szanse na rozwój regionu utrudnia szereg istotnych czynników ujemnie wpływających na jego konkurencyjność i zdolność zapewnienia dobrze płatnej pracy. Są to, między innymi, niedostateczna infrastruktura transportowa i komunikacyjna, niski potencjał innowacyjności, niska produktywność, słabe wykształcenie i umiejętności potencjalnych pracowników. Poprawa sytuacji na regionalnym rynku pracy wymaga zmian w systemie finansów publicznych na szczeblu centralnym, ale także świadomego działania władz regionalnych i lokalnych na rzecz zwiększenia regionalnego potencjału kapitału ludzkiego, reformy szkolnictwa, położenia większego nacisku na stymulowanie strony popytowej rynku pracy i wykorzystania aktywności oraz doświadczeń organizacji pozarządowych.

EN

Warmia-Mazury region, one of the poorest in Poland, faces the deepest (as compared to all regions of the EU) labour market crisis. The mixture of social and economic problems represents a huge challenge for regional authorities. The chances for fast improvement are limited by several factors, such as low quality of transport infrastructure, low innovation potential and productivity, large share of unskilled labour force, etc. One necessary condition of the improvement is the reform of public finances at country level. Nonetheless, regional authorities should undertake the activity in order to increase the potential of human capital in the region, e.g. by improving the quality of schools. While directly fighting unemployment more effort should be put on stimulating the demand side of the labour market and co-operation with NGOs.

17

Ocena strategii rozwoju regionu - wykorzystanie modelu czterech kapitałów

51%

Gorzelak G., Płoszaj A., Smętkowski M.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2006

|

issue 3(25)

67-82

PL

Artykuł przedstawia zastosowanie modelu czterech kapitałów do oceny dokumentu i wdrażania strategii rozwoju regionu pod kątem rozwoju trwałego. We wstępie zostały zdefiniowane te rodzaje kapitałów, które mogą być wykorzystane do analizy trwałości rozwoju regionu. Następnie autorzy przedstawiają wyniki ćwiczenia przeprowadzonego z władzami województwa lubuskiego, polegającego na ocenie wpływu realizacji strategii na stan wyróżnionych kapitałów. Otrzymane wyniki zostały zestawione z opiniami władz samorządów lokalnych oraz przedsiębiorców. Pozwoliło to na określenie słabych stron realizacji strategii, a także na wskazanie potencjalnych konfliktów między rozwojem różnego rodzaju kapitałów. W efekcie umożliwiło sformułowanie rekomendacji związanych z aktualizacją strategii rozwoju regionu.

EN

The article presents 4 capital model as an evaluation method of the region development strategy implementation as well as strategy document analysis. The introduction provides definition of these types of capitals that might be adapted to analysis of sustainable development. Than the authors describes a result of exercise conducted together with representatives of self-government authorities consists of impact assessment of the strategy implementation in the context of selected forms of capital. The results were confronted with opinions of local self-governments authorities as well as small and medium size enterprises. These breakdown enabled authors to indicate weakness of the strategy and potentials trade-offs between different types of capital. As the final result recommendations regarding the updating processes of the strategy were formulated.

18

Władze miasta wobec zagrożenia degradacją społeczno-gospodarczą w warunkach transformacji systemowej

51%

Gorzelak G., Jałowiecki B., Kozak M., Smętkowski M.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2007

|

issue 3(29)

5-31

PL

Artykuł przedstawia próbę identyfikacji miast zagrożonych degradacją społeczno-gospodarczą w Polsce. Na przykładzie 10 wybranych miast wskazuje różne przyczyny problemów oraz mocne i słabe strony tych układów lokalnych. Na tym tle autorzy ukazują i oceniają działania podejmowane przez władze miast, konfrontując je z pozytywnym przykładem transformacji systemowej w wymiarze lokalnym, za który można uznać Biłgoraj.

EN

Article is devoted to identification of towns endangered by socio-economic degradation (marginalisation). Using the example of 10 selected towns it shows their weak and strong points and complex sources of developmental problems. Authors present and evaluate activities undertaken by town authorities. Town of Bilgoraj serves as a benchmark (positive example of successful local transformation after 1989).

19

Regionalne strategie innowacji w Polsce

45%

Gorzelak G., Bąkowski A., Kozak M., Olechnicka A., Płoszaj A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2007

|

issue 1(27)

88-111

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy piętnastu regionalnych strategii innowacji (RSI) przygotowanych przez województwa w latach 2002–2005. Nacisk położono na analizę dokumentów z uwzględnieniem standardów, jakim powinny podlegać. W szczególności badano adekwatność warstwy diagnostycznej i stanowionych celów oraz wstępne działania realizacyjne pod kątem użyteczności dla osiągania celów. Badane strategie są stosunkowo zróżnicowane pod wieloma względami, zarówno jeśli chodzi o metodologię prac, jak i założenia koncepcyjne czy proponowane cele i działania. Główne wnioski akcentują sensowność podjętego przez regiony przedsięwzięcia, zwracając jednak uwagę na potrzebę ich dalszego doskonalenia (zwłaszcza wprowadzenie powszechnie aspektów jakościowych w warstwie diagnostycznej oraz większej spójności metodologicznej) oraz usunięcia podstawowej słabości, jaką jest niemożność uzyskania na podstawie tychże 15 RSI pełnego obrazu innowacyjności kraju. Dlatego kluczową rekomendacją jest – oprócz doskonalenia omawianych strategii – podjęcie pilnych badań ogólnopolskich nad innowacyjnością regionalną, które mogłyby być punktem wyjścia do stworzenia krajowego Systemu Wspierania Innowacji i Transferu Technologii SWIFT, bez niego bowiem wysiłki województw nie będą zadowalająco efektywne w skali kraju.

EN

Article presents results of the analysis of 15 regional innovation strategies prepared by the Polish regions in the years 2002–2005. The stress was put on their conformity with the standards. In particular, adequacy of the diagnosis and objectives and character and scope of the first implementation activities were taken into account. The strategies in question turned out to be quite different as far as methodology and conceptual underpinnings adopted or objectives and activities proposed are concerned. The efforts put into RIS preparation were not in vain, however, there is a need to upgrade them up (wider use of qualitative criteria in diagnosis, improved compatibility of methodology used) and first of all to get full picture of innovativeness of Polish regions. And this is what cannot be achieved on the basis of those 15 strategies. Strongly recommended nationwide research on regional innovativeness may serve as a starting point to create national Innovation Support and Technology Transfer System SWIFT which is considered by Authors a precondition for effective utilization of regional efforts for the benefit of the country as a whole.

Refine search results

Fakty i mity rozwoju regionalnego

Bieda i zamożność regionów. Założenia, hipotezy, przykłady

Komentarz metodologiczny do zmian w danych GUS

The City as an Object of Economic Research: from City-Market to City-Element of a Global System

Różnice regionalne – preferencje polityczne – sprawiedliwość społeczna

Fakty i mity rozwoju regionalnego

Polskie regiony w procesie integracji europejskiej

Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni

Marek Szymaniak, Zapaść. Reportaże z mniejszych miast (recencja)

Społeczeństwo informacyjne w przestrzeni Europy

Rozwój metropolii w gospodarce informacyjnej: znaczenie układu globalnego i regionalnego

Strategie rozwoju regionalnego województw: próba oceny

Europejskie granice: jedność czy podziały kontynentu?

Obszary metropolitalne w Polsce - diagnoza i rekomendacje

Metropolitan Areas in Poland - Diagnosis and Recommendations

Jak poprawić sytuację na „trudnym” rynku pracy? Analiza sytuacji województwa warmińsko-mazurskiego

Ocena strategii rozwoju regionu - wykorzystanie modelu czterech kapitałów

Władze miasta wobec zagrożenia degradacją społeczno-gospodarczą w warunkach transformacji systemowej

Regionalne strategie innowacji w Polsce