Search results

1

Systemowość aksjologiczna prawa

100%

Kordela M.

Przegląd Prawa i Administracji

|

2016

|

vol. 104

91-104

EN

Law, qualified as a system, is characterized as such not only due to formal and content relations but also due to axiological relations. The assumption of legislator’s rationality predetermines that by establishing legal norms the legislator is guided by a cohesive, hierarchical and relatively stable system of values (axiological rationality). By introducing a given value into a system of law the legislator makes it a value in legal force with all the consequences, e.g. one that regulations of a inferior legal force may not be in disagreement with it. Legal values themselves constitute a system and this coherence is recreated in narrower areas, as e.g. in branches (hence value systems in criminal law or in civil law).

2

Aksjologiczna wykładnia prawa

100%

Kordela M.

Przegląd Prawa i Administracji

|

2017

|

vol. 110

149-158

EN

Both derivative and clarification conceptions of legal interpretation specify among basic types, linguistic, functional and systematic interpretations. This catalogue does not include axiological interpretation as aseparate category. Nevertheless, in the derivative theory, values make up afundamental (and in its initial version — even sole and unique) element of functional interpretation, whereas in the clarification theory in the same type of interpretation they are on apar with many other elements, such as e.g. type of political system or economic phenomena. In light of greater importance attached to values in the collection of interpretational arguments, primarily in the connection with constitutional interpretation, it seems justifiable to extract atype of axiological interpretation from functional interpretation. Then, its main task would be to define aset of values qualified as the axiological system of the legislator, to extract values that are legally binding (legal values), to take a stand about the degree of value objectivity (as recreated by the interpreter by means of rational interpretational methods, or created, at least to acertain degree, by him), and to construct aset of axiological rules of interpretation, accommodating value specificity, such as e.g. their immanent conflicting nature, gradable character, or the necessity of applying abalancing procedure in an eventuality of acollision occurring between them.

3

Inter- and Extra-Legal Axiology

100%

Kordela M.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2020

|

vol. 29

|

issue 3

EN

The legal order is composed not only of legal norms but also of values. An axiological aspect of law becomes important especially in the acts of law interpretation and application. By reconstructing values a legislator presumes there is a possibility to reconstruct his complete axiological system. This system contains three types of values: legally binding values inbuilt in legal norms (especially in principles), reference values (this kind of values must be applied by courts in accordance with reference provisions) and universal values.

PL

Porządek prawa składa się nie tylko z norm, lecz także z wartości. Aksjologiczny aspekt prawa staje się ważny zwłaszcza w przypadku jego interpretacji i stosowania. Rekonstruując wartości, prawodawca zakłada, że istnieje również możliwość zrekonstruowania całego systemu aksjologicznego. System ten obejmuje trzy rodzaje wartości: prawnie wiążące wartości wbudowane w normy prawne (szczególnie w zasady), wartości odesłania (tego rodzaju wartości muszą być stosowane przez sądy zgodnie z odesłaniami) i wartości uniwersalne.

4

Kodowanie wartości prawnych w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Perspektywa aksjologicznej wykładni prawa

100%

Kordela M.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

57-70

EN

The derivative theory of interpretation of law assumes the rationality of the lawmaker according to which the lawmaker is guided in their work by a coherent, hierarchical and relatively stable system of values comprising three categories: legally binding, reference values and universal values. In order to adequately reconstruct the legally binding category, the directives of the axiological interpretation are used. Thus, each word and phrase of every text of a normative act, including the Polish Constitution, can be assigned a function of the carrier of legal values provided that they meet the conditions imposed on them by the appropriate interpretation directives.

5

Teoria prawa Zygmunta Ziembińskiego

100%

Kordela M.

Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

|

2015

|

vol. 4

|

issue 1

230-249

EN

Zygmunt Ziembiński was one of the most prominent theoreticians of law in Poland in the second half of the 20th century. He developed an original theory of law defined as a theory of legal phenomena, which covered both logical-linguistic as well as real aspects of law. The theory served as a base for the development of a unique so-called advanced normative conception of sources of law, one of the greatest achievements of theory of law in Poland. This conception encompasses all the indispensable elements of a coherent system of binding legal norms: 1) indication of a political justification (ideological assumptions) of the entire system of law; 2) pre judgment of law-making competence of government agencies; 3) determination of the status of custom and precedent; 4) compilation of a catalogue of permissible interpretation rules; 5) compilation of a catalogue of permissible inferential rules (permissible rules of legal inferences); 6) compilation of a catalogue of permissible collision rules.

6

Aksjologia źródeł prawa

100%

Kordela M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2016

|

vol. 78

|

issue 2

15-26

EN

The expression ‘sources of law’ (fontes iuris oriundi) denotes a social fact which due to the constitution and legal doctrine is qualified as a law-making fact. A complete theory of the sources of law ought to be such that based on its elements it should be possible to state unequivocally whether a given norm of conduct does or does not belong to the norms of the legal system that is binding and applicable. This, in turn, may be decided base on a so-called extended normative conception of the sources of law. The necessary components of this conception are: (i) the political justification of the foundations of a legal system; (ii) the law-making competences of the organs of public authority; (iii) the law-making role of the custom and precedent; (iv) the law-interpreting rules permitted in a given system; (v) the interference rules permitted in a given system, and (vi) the rules governing the conflict of laws in a given system. The system of the sources of law created in this way is on the one hand legitimised by certain values while on the other hand it implements many of them in practice. The basic part of the axiology of the legislator in the sphere of the sources of law is made up by the legally binding values, i.e. the values which the legislator himself introduced to the legal system. They include first and foremost the rule of law, the certainty of law and the citizens’ confidence in the state and the laws made by the state as well as the dignity of a human being and the rights and freedoms of an individual. Apart from the legal values there are values of universal character upon which political doctrines are built. These too influence the shape of the sources of law.

PL

Wyrażenie „źródło prawa” (fons iuris oriundi) oznacza fakt społeczny, który ze względu na obowiązującą konstytucję i doktrynę prawniczą kwalifikowany jest jako fakt prawotwórczy. Zupełna teoria źródeł prawa powinna charakteryzować się tym, że na podstawie jej elementów o każdej dowolnej normie postępowania można z całą pewnością orzec, czy stanowi czy też nie normę obowiązującego systemu prawnego. Kwestię tę można rozstrzygnąć na podstawie tzw. rozwiniętej normatywnej koncepcji źródeł prawa. Koncepcja ta jako niezbędne swe składniki wymienia: 1) uzasadnienie polityczne podstaw systemu prawnego; 2) kompetencje normodawcze organów władzy publicznej; 3) prawotwórczą rolę zwyczaju i precedensów; 4) dopuszczane w danym systemie reguły interpretacyjne; 5) dopuszczane w danym systemie reguły inferencyjne oraz 6) dopuszczane w danym systemie reguły kolizyjne. Stworzony w ten sposób system źródeł prawa z jednej strony sam jest legitymowany określonymi wartościami, z drugiej zaś ‒ wiele z nich realizuje. Podstawową część aksjologii prawodawcy w sferze źródeł praw tworzą wartości obowiązujące prawnie, tzn. wartości, które sam prawodawca wprowadził do systemu prawa. Do nich należą przede wszystkim wartość państwa prawnego, pewności prawa, zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, ale też wartości godności człowieka oraz praw i wolności jednostki. Obok wartości prawnych na ukształtowanie źródeł prawa wpływ mają wartości o charakterze powszechnym stanowiące budulec dominujących doktryn politycznych.

7

Values in Zygmunt Ziembiński’s theory of legal interpretation: sources

100%

Kordela M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2023

|

vol. 85

|

issue 2

63-71

PL

Wczesna faza teorii wykładni prawa Zygmunta Ziembińskiego to okres od końca lat 50. do początku lat 70. XX w. Od samego początku w teorii rozwijanej przez Ziembińskiego wartości były składnikiem aksjologicznego systemu prawodawcy. Określone wartości, takie jak bezpieczeństwo prawne oraz zgodność prawa z praktyką społeczną, stały się kluczowe dla dwóch typów interpretacji: statycznej i dynamicznej. Ziembiński jako pierwszy polski teoretyk prawa zdefiniował wykładnię funkcjonalną jako paradygmat odwołujący się do wartości prawodawcy. Jak argumentował, dwa typy wykładni funkcjonalnej: analogia legis czy wykładnia rozszerzająca mają swoje zakotwiczenie w przyjętych wartościach, przez co uniemożliwiają wyłączenie spod regulacji przypadków, które są silnie uzasadnione aksjologicznie tymi wartościami. Wartości umożliwiają również identyfikację norm-wniosków wyprowadzanych w drodze analogia iuris i argumenta a fortiori. Będąc podstawą rządów prawa, wartości ostatecznie chronią system prawny przed nadużyciami.

EN

The early phase of Zygmunt Ziembiński’s theory of law interpretation was developed between the late 1950s and early 1970s. From the very outset, values would feature permanently in the theory as components of the axiological system of the legislator. Certain values, such as legal certainty and the correspondence between law and social life, became central to two interpretations: static and dynamic interpretation, respectively. Ziembiński was the first Polish legal theorist to define functional interpretation as a paradigm that invokes the legislator’s values. As he argued, two types of functional interpretation: analogia legis or extensive interpretation have their effect anchored in the adopted values, thus preventing cases which happen to be strongly justified axiologically by such values from being excluded from regulation. Values also enable identification of the norms-conclusions derived through analogia juris and argumentaa fortiori. By providing grounds for the postulation of the rule of law, values ultimately safeguard the legal system from abuse.

8

Irena Lipowicz, O mądre prawo i wrażliwe państwo

88%

Kordela M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2014

|

vol. 76

|

issue 4

379-381

Refine search results

3 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

2 Przegląd Prawa i Administracji

1 Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

1 Studia Iuridica Lublinensia

8 Kordela M.

1 2023

1 2021

1 2020

1 2017

2 2016

1 2015

1 2014

Systemowość aksjologiczna prawa

Aksjologiczna wykładnia prawa

Inter- and Extra-Legal Axiology

Kodowanie wartości prawnych w przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Perspektywa aksjologicznej wykładni prawa

Teoria prawa Zygmunta Ziembińskiego

Aksjologia źródeł prawa

Values in Zygmunt Ziembiński’s theory of legal interpretation: sources

Irena Lipowicz, O mądre prawo i wrażliwe państwo