Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 30

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
EN
Poland in the period of post-1990s economic transformation did not create a vision of the functioning of the maritime economy. It was considered that it is too small a sector of the economy to create its development programs. This was a mistake, as it stimulated socio-economic processes in coastal regions. This policy also led to the limited use of the territory of Poland as an important element of the European transport network, understood more broadly than the area of transit transport. It was only after 2012 that it was decided to prepare the maritime strategy as an operational strategy for state development programs.
PL
Sytuacja w sektorze gospodarki morskiej, przez ponad dwie dekady, była klasycznym przykładem konsekwencji braku powiązania strategii rozwoju państwa z charakterem gospodarki narodowej. Ten marginalny dla procesu wytwarzania PKB sektor gospodarki w polskich realiach odgrywał i odgrywa dużo większą rolę niż poziom wytwarzanego w jego ramach produktu krajowego. Stymuluje bowiem w znacznym stopniu poziom wymiany handlowej oraz procesy społeczno-gospodarcze w regionach nadmorskich. Niedostrzeżenie tej roli gospodarki morskiej przez polski establishment polityczny w istotnym stopniu ograniczyło możliwości wykorzystania terytorium Polski jako istotnego elementu europejskiej sieci transportowej, rozumianej szerzej niż obszar przewozów tranzytowych. Dopiero w realiach gospodarczych początku drugiej dekady XXI wieku uznano za zasadne stworzenie kompleksowej strategii funkcjonowania gospodarki morskiej jako elementu polityki rozwoju państwa i jej wkomponowanie w zasadnicze strategie gospodarcze.
EN
Maritime Security and the Development Programmes of the Polish State up to 2030 Summary: The concept of state security adopted in the Strategy of the Development of Security System till year 2022 of the Polish Republic foresees the necessity of including therein activities in the interests of the nation. The Polish maritime interests result from the national development programmes, especially from the policy of transport and power industry. Reaching them requires also taking into account external conditions and – first of all – owning an instrumentarium that allows to effectively impact sea basins important for the state and international players, whose interests will be negatively affecting the possibilities of the Polish state to reach their own strategic targets. The crucial task of the state here is to create a properly designed potential of maritime forces.
PL
Przyjęta w Strategii Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa RP do 2022 roku wykładnia pojęcia bezpieczeństwo państwa przewiduje konieczność uwzględnienia w jego zakresie działań zmierzających do osiągania interesów narodowych. Polskie interesy morskie wynikają z narodowych programów rozwojowych, zwłaszcza polityk transportowej i energetycznej. Ich osiąganie wymaga także uwzględnienia uwarunkowań zewnętrznych oraz – nade wszystko – posiadania instrumentarium pozwalającego na efektywne oddziaływanie na ważnych dla państwa akwenach morskich oraz wobec graczy międzynarodowych, których interesy będą negatywnie oddziaływać na możliwości osiągania przez państwo polskie własnych celów strategicznych. Istotnym zadaniem państwa w tym zakresie jest stworzenie właściwie skonstruowanego potencjału sił morskich.
EN
The author evaluates the role of Great Britain in the process of transformation of the European Security and Defence Policy. The main thesis leads to a conclusion that it was Blair’s politics which enabled the forming of European Security and Defence Policy and led to achieving military independence for the European Union (although this independence was limited). The author defends his thesis by analysing particu-lar forms of British engagement in the process of transformation of the Common Foreign & Security Policy and by evaluating the consequences of individual political.
PL
W poniższym artykule Autor dokonuje oceny roli Wielkiej Brytanii w procesie przeobrażeń Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Główna teza artykułu sprowadza się do stwierdzenia, że to polityka Tony’ego Blaira w dużej mierze umożliwiła budowę zrębów tej polityki i doprowadziła do uzyskania ograniczonej, ale jednak samodzielności militarnej Unii Europejskiej. Tezę tę Autor dowodzi, analizując poszczególne formy brytyjskiego zaangażowania w proces przeobrażeń Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz oceniając konsekwencje poszczególnych decyzji politycznych, podejmowanych w latach 1997–2007 przez Premiera i Gabinet Jej Królewskiej Mości.
EN
Ensuring cybernetic security is currently one of the most crucial tasks of a state. The character of threats coming from the infosphere makes it impossible to fully protect the cybernetic resources of a state and a citizen. What is realistic, however, is the creation of a protection system, concentrated on eliminating the possibilities of an effective attack for IT systems and networks. Therefore, it should be assumed that the solutions implemented by states do not guarantee full cybernetic security, but they decide on its level. It is reasonable, then, to indicate the characteristic features of national systems of cybernetic protection as solutions that show the state’s way of reacting to this type of threats, especially in the context of conditions, which determine the way of its design and functioning.
PL
Zapewnienie bezpieczeństwa cybernetycznego jest obecnie jednym z najistotniejszych zadań państwa. Specyfika zagrożeń w infosferze powoduje, że niemożliwa jest pełna ochrona zasobów cybernetycznych państwa i obywatela. Realne jest natomiast stworzenie systemu ochrony, skoncentrowanego na niwelowaniu możliwości skutecznego ataku na systemy i sieci IT. Przyjąć więc należy, że rozwiązania wdrażane przez państwa nie zapewniają pełnego bezpieczeństwa cybernetycznego, jednak decydują o jego poziomie. Zasadne jest zatem wskazanie cech charakterystycznych narodowych systemów ochrony cybernetycznej jako rozwiązań ukazujących sposób reakcji państwa na tego typu zagrożenia, zwłaszcza w kontekście uwarunkowań, jakie determinują sposób jego budowy i funkcjonowania.
EN
In this article the author discusses the role of China’s natural resource policy in its strategy for exerting international infl uence. In his opinion, the Chinese authorities have taken advantage of growing demand for energy and in this way they succeeded in distracting America’s plans of gaining control over the global market of circulation and transportation of energetic resources. At the same time, this policy has enabled an eff ective limitation of America’s political position in Africa and Southern and Central Asia. One of the most signifi cant consequences of the Chinese international activity is the renewal of the Russia–China alliance with a limited tactical character, however. A major challenge for the American and European external policy is the inclusion of Iran as a vasalized partner into the Russia–China cooperation.
PL
W artykule Autor prezentuje rolę chińskiej polityki surowcowej w strategii międzynarodowego oddziaływania ChRL. W jego opinii, wykorzystując poziom zapotrzebowania na surowce energetyczne, władzom chińskim udało się zniwelować amerykańskie plany zdobycia kontroli nad globalnym rynkiem obrotu i transportu surowców energetycznych. Równocześnie polityka ta zezwoliła na skuteczne ograniczenie amerykańskiej pozycji politycznej w Afryce, Azji Południowej i Centralnej. Niezwykle istotną konsekwencją chińskiej aktywności międzynarodowej jest odrodzenie się sojuszu Rosja–Chiny, który ma jednak ograniczony (taktyczny) charakter. Sporym wyzwaniem dla amerykańskiej i europejskiej polityki jest także włączenie do chińsko -rosyjskiej współpracy (w charakterze zwasalizowanego partnera) Iranu.
PL
Autor szeroko omawia zjawisko nielegalnej imigracji w basenie Morza Śródziemnego oraz zagrożenia generowane przez ten fenomen dla bezpieczeństwa i stabilności poszczególnych państw nadbrzeżnych i całego regionu. W artykule dogłębnej analizie poddano genezę i źródła tego zjawiska, formy i metody działania stosowane przez nielegalne grupy przestępcze zajmujące się tym procederem, kroki podejmowane przez służby i formacje państwowe w celu przeciwdziałania nielegalnej imigracji. Uwaga autora skoncentrowana jest zwłaszcza na inicjatywach międzynarodowych, podejmowanych zarówno przez NATO (operacja „Active Endeaovur”), jak i przez Unię Europejską („Dialog Śródziemnomorski” i inne).
EN
The paper presents the evaluation of the consequences of the extension of Baltic energy resources transportation system concerning the energy and ecology security level of Poland. The major determinants of the level of Polish energy security are: the gas pipeline Nord Streem under construction, the dynamic development of the marine system of oil transportation and the planned construction of the LNG Terminal. These factors determine the known levels of threat for the possibilities of the effective control of the scale of the energy recourses deliveries to Poland and the ecological consequences of the oil and its products. The author believes that the growing importance of the Baltic energy resources transportation tracks and the formation of the national security threats may be an important development opportunity. The proper use of this opportunity is dependent on rational state and regional economic policy. The most important undertaking is the development of the national resource transportation system and the transportation network. The emphasis should be put on the maximized use of the necessary investments in order to stimulate the development processes in the selected areas of the country and the enhancement of significance of Polish harbors in the European transportation system.
PL
W artykule przedstawiono ocenę konsekwencji rozbudowy bałtyckiego systemu transportu surowców energetycznych na poziom bezpieczeństwa energetycznego i ekologicznego Polski. Zasadniczymi determinantami poziomu polskiego bezpieczeństwa energetycznego są: budowany gazociąg Nord Streem, dynamicznie rozwijający się system przewozów drogą morską ropy naftowej oraz planowana budowa Terminala LNG. Czynniki te kreują określony poziom zagrożenia w postaci możliwości skutecznego sterowania skalą dostaw do Polski surowców energetycznych oraz ekologicznych konsekwencji katastrofalnego rozlewu ropy naftowej i jej przetworów. Autor uważa jednak, że zwiększające się znaczenie bałtyckich szlaków transportowych surowców energetycznych, obok kreowania zagrożeń bezpieczeństwa państwa, stwarza także istotną szansę rozwojową. Jej wykorzystanie wymaga prowadzenia racjonalnej polityki gospodarczej w wymiarze krajowym i regionalnym. Za najważniejsze przedsięwzięcia uznać należy rozbudowę krajowego systemu transportu surowców energetycznych oraz wewnętrznej sieci transportowej. Ich zakres ukierunkowany być powinien na maksymalne wykorzystanie niezbędnych inwestycji do stymulacji procesów rozwojowych wybranych obszarów kraju oraz zwiększenia znaczenia polskich portów w europejskim systemie transportowym.
PL
W artykule dokonano oceny możliwych form oddziaływania rosyjskich służb specjalnych na państwa wschodniej flanki NATO. Zadaniem rosyjskich operacji specjalnych jest rozbudowa tzw. zewnętrznego pierścienia obrony, mają one także uzupełniać przedsięwzięcia A2/AD (Anti-Access/Area Denial). Natomiast w sytuacji narastającego kryzysu lub realnego konfliktu zbrojnego (o niskiej intensywności) mają one stanowić jedną z form działalności operacyjnej sił zbrojnych. Przyjęta formuła działań zakłada prowadzenie wzajemnie skoordynowanych przedsięwzięć mających na celu oddziaływanie na establishment polityczny państw członkowskich NATO i UE oraz na opinie społeczne w tych krajach, a także uzyskanie wpływu na procesy gospodarcze. Natomiast w wymiarze militarnym stanowią element działań operacyjnych skierowanych selektywnie przeciwko najważniejszym celom i obiektom przeciwnika. Rozpoznane cele i efekty rosyjskich operacji specjalnych pozwalają stwierdzić, że wykorzystują one zarówno wpływy militarne, jak i działania agencji rządowych oraz podmiotów prywatnych. Dominującą formułą pozostają tzw. operacje niekonwencjonalne i działania pośrednie, dostosowane do sytuacji wewnętrznej w państwach wschodniej flanki NATO, nacelowane na zdobycie wpływu na sposób prowadzenia ich polityki. Przyjęta formuła wpływu oznacza, że system obronny państw członkowskich NATO powinien uwzględniać nie tylko przygotowanie do operacji obronnej, której integralną częścią jest ochrona przed działalnością wywrotową i sabotażową, ale także prowadzenie pełnego zakresu działań kontrwywiadowczych oraz eliminowanie dezinformacji społecznej i infiltracji struktur państwowych.
EN
The article assesses the possible forms of influence of Russian special services on the states of NATO's eastern flank. The task of Russian special operations is to expand the so-called outer ring of defense, they are also supposed to complement A2 / AD (Anti-Access / Area Denial) undertakings. On the other hand, in a situation of growing crisis or real armed conflict (of low intensity), they are to constitute one of the operational activities of the armed forces. The adopted formula of activities assumes the conduct of mutually coordinated undertakings aimed at influencing the political establishment and public opinion of NATO and EU member states, as well as obtaining influence on economic processes. On the other hand, in the military dimension, they are part of operational activities selectively directed against the most important targets and objects of the enemy. Recognized goals and effects of Russian special operations allow us to conclude that they use both military influence and actions of government agencies and private entities. The dominant formula remains the so-called unconventional operations and indirect actions, adapted to the internal situation in the countries of NATO's eastern flank, aimed at gaining influence over the way their policies are conducted. The adopted formula of influence means that the defense system of NATO member states should take into account not only preparation for a defense operation, an integral part of which is protection against subversion and sabotage, but also the conduct of a full range of counterintelligence activities and the elimination of social disinformation and infiltration of state structures.
EN
This paper explains the conditions and objectives of Russia's imperial policy during the Vladimir Putin era. For two decades (2000-2021) this policy can be described as conglomerate of skill fully executed and mutually coordinated political and economic undertakings supported by diplomatic action. Its undisputed success was to convince the majority of the remaining participants on the international scene of the need to grant Russia the status of a global player and to approve the construction by this country of its own sphere of influence. By 2022, it was being constructed on the basis of the classical principles of strategic thinking, involving the definition of the national interest, the identification of the state's vital interests in the subject and geographic areas important for its functioning, and how to achieve well-chosen operational goals. This process was divided into specific stages, during which individual objectives were achieved, which allowed for the determination of subsequent ones, enabling the realization of the national interest. The author puts forward the thesis that the national interest of the Russian Federation is to legitimize its position as a global power, while vital interests - to obtain instruments to achieve this strategic goal. It is also acknowledged that in the construction of this policy geopolitical concepts by Veniamin Semyonov Tenshansky and Halford John Mackinder have been adopted, especially the theses on the role of the core area and the centers enabling the creation of the necessary state potential and the principles of the functioning of a land power, and the Heartland theory with its vision of the necessary expansion into adjacent areas. This expansion is seen both as a solution for ensuring the security of a country with a large territorial extension and as an instrument for achieving superpower status and a potential capable of opposing a maritime (global) power. Based on these assumptions and concepts, it was considered that the next stage of Russian policy should be to sanction the position of a global power, which would lead to undertaking various forms of confrontation with the United States. However, it was assumed that the areas and formula of this confrontation would be determined on the basis of a rational assessment of the potential of the Russian state and of the possible losses that such a confrontation, in a formula unsuited to geopolitical realities, might bring. The ongoing Russian-Ukrainian conflict proves that dreams of achieving the status of an empire have become more important for the Russian leader than a realistic assessment of the possibility of restoring the status of a superpower.
PL
W opracowaniu wyjaśniono uwarunkowania i cele imperialnej polityki Rosji w okresie sprawowania władzy przez środowisko skupione wokół Władimira Putina. Przez dwie dekady (lata 2000-2021) politykę tę określić można jako konglomerat umiejętnie prowadzonych i wzajemnie skoordynowanych przedsięwzięć politycznoekonomicznych, wspieranych działaniami dyplomatycznymi. Jej bezapelacyjnym sukcesem było przekonanie większości pozostałych uczestników sceny międzynarodowej o konieczności przyznania Rosji statusu gracza globalnego i aprobaty budowy przez to państwo strefy własnych wpływów. Do 2022 roku była ona konstruowana w oparciu o klasyczne zasady myślenia strategicznego, zakładające zdefiniowanie interesu narodowego, określenie żywotnych interesów państwa w ważnych dla jego funkcjonowania obszarach przedmiotowych i geograficznych oraz sposobu osiągnięcia dobrze dobranych celów operacyjnych. Proces ten został podzielony na konkretne etapy, w trakcie których osiągane były poszczególne cele, co pozwalało na wyznaczenie kolejnych, umożliwiających realizację interesu narodowego. Autor stawia tezę, że interesem narodowym Federacji Rosyjskiej jest usankcjonowanie pozycji mocarstwa globalnego, zaś żywotnymi interesami - uzyskanie instrumentów pozwalających na osiągnięcie tego celu strategicznego. Uznaje także, że w konstrukcji tej polityki adoptowano koncepcje geopolityczne autorstwa Wieniamina Siemionowa Tień-Szańskiego i Halforda Johna Mackindera, zwłaszcza tezy o roli obszaru rdzeniowego i centrów pozwalających na stworzenia niezbędnego potencjału państwa i zasadach funkcjonowania mocarstwa lądowego, oraz teorii Heartlandu wraz z wizją koniecznej ekspansji na obszary przyległe. Ekspansja ta postrzegana jest zarówno jako rozwiązanie zapewniające bezpieczeństwo kraju o znacznej rozciągłości terytorialnej, jak i instrument pozwalający na uzyskanie statusu mocarstwa oraz potencjału zdolnego do przeciwstawienia się mocarstwu morskiemu (globalnemu). Opierając się na tych założeniach i koncepcjach uznano, że kolejnym etapem rosyjskiej polityki powinno być sankcjonowanie pozycji mocarstwa globalnego, co prowadzić będzie do podjęcia różnorodnych form konfrontacji ze Stanami Zjednoczonymi. Jednakże założono, że obszary i formuła tej konfrontacji zostaną wyznaczone w oparciu o racjonalną ocenę potencjału państwa rosyjskiego oraz możliwych strat jakie może przynieść taka
EN
Joe Biden's international policy goal as the 46th President of the United States is to rebuild its position as the sole global superpower. This means concentration of US international activity on limiting economic and political expansion and militarization of China. In this conception, the North Atlantic Treaty Organization is to be an instrument that allows stabilizing the situation in Europe, also resulting from the clash of American interests with China and Russia. Its effective actions should allow the U.S. to concentrate its activity on the areas where its interests are located, especially in the western and central parts of the Indo-Pacific area. The Russian aggression against Ukraine forced the U.S. administration to revise this concept and to return to the role of a leader of the Alliance, involved not only in the creation but also in the implementation of a policy of containment of Russia in eastern Europe, on NATO's so-called eastern flank. Political realities indicate that the United States will not only have to take on this role, but also accept the necessity of this longer-term engagement and the probable use of military capabilities to play it. The area of particular political and military engagement will not be the Black, but rather the Baltic Sea basin.
PL
Abstrakt: Cel polityki międzynarodowej Joe Bidena jako 46 prezydenta USA to odbudowa pozycji jedynego globalnego mocarstwa. Oznacza to koncentrację aktywności międzynarodowej Stanów Zjednoczonych na ograniczaniu ekonomiczno-politycznej ekspansji i militaryzacji Chin. Pakt Północnoatlantycki w tej koncepcji ma być instrumentem pozwalającym na stabilizację sytuacji w Europie, także wynikającej ze zderzenia się interesów USA z Chinami i Rosją. Jego efektywne działania mają pozwolić na skoncentrowanie się amerykańskiej aktywności na obszarach ulokowania własnych interesów, zwłaszcza w zachodniej i środkowej części obszaru Indo-Pacyfiku. Rosyjska agresja na Ukrainę zmusiła amerykańską administrację do rewizji tej koncepcji i powrotu do roli lidera Paktu, zaangażowanego nie tylko w kreację, ale także realizację polityki powstrzymywania Rosji na wschodzie Europy, na tzw. wschodniej flance NATO. Realia polityczne wskazują, że Stany Zjednoczonej będą musiały nie tylko podjąć się tej roli, ale także zaakceptować konieczność zaangażowania się w dłuższym wymiarze oraz prawdopodobnego wykorzystywania potencjału militarnego do odgrywania tej roli. Obszarem szczególnego zaangażowania polityczno-militarnego stanie się natomiast nie tyle zlewisko Morza Czarnego, co Bałtyckiego.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.