Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Richarda Rorty’ego zbawienie przez sztukę

100%
Mordka C.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2016
|
vol. 41
|
issue 1
EN
In my paper I present Richard Rorty’s new solution to the problem of validation of human believes and the possibility of obtaining a sort of salvation. Salvation was offered by religion, then philosophy and science. Rorty criticizes all of those efforts, because of the circle in reasoning. And then proposes radical rejecting the old perspective (“pushing off the ladder”) with its zone of knowledge, and accepts instead the imperative of autocreation that is demand of not being a copy of anyone or anything.
PL
W artykule przedstawiam propozycję Richarda Rorty’ego dotyczącą rozwiązania problemu uprawomocnienia ludzkich przekonań o świecie, wraz z możliwością osiągnięcia swoistego zbawienia. Zbawienie wpierw proponowała religia, potem filozofia, a następnie nauka. Rorty krytykuje wszystkie te próby, twierdząc, iż są oparte na błędach w argumentacji. Proponuje radykalne zaniechanie starej perspektywy (tak religijnej, jak naukowej czy filozoficznej) na korzyść prób autokreacji, których celem jest niebycie kopią czegoś lub kogoś innego.
2

What are Emotions? Structure and Function of Emotions

100%
Mordka C.
Studia Humana
|
2016
|
vol. 5
|
issue 3
29-44
EN
This paper attempts to coin a stipulative definition of “emotions” to determine their functions. In this sense, “emotion” is a complex phenomenon consisting of an accurate (reliable) determination of the state of affairs in relation to the state of the subject and specific “points of adaptation”. Apart from the cognitive aspect, this phenomenon also includes behavior, physiological changes and expressions (facial expression, voice, posture), feelings, and “execution” of emotions in the nervous system. Emotions fulfill informative, calibrating, identifying, existential, and motivating functions. Emotions capture the world as either positive or negative, important or unimportant, and are used to determine and assign weightings (to set up a kind of hierarchy). They emerge automatically (involuntarily), are difficult (or hardly possible) to control and are (to some extent) influenced by culture.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zawodność reliabilizmu A.I. Goldmana w kontekście sporu o uzasadnienie

100%
Mordka C.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2017
|
vol. 42
|
issue 2
EN
In the paper, I present one of the most important contemporary attempts of defeating fundamental problems concerning justification in the context of doxastic assumption. Goldman rejects thesis that we cannot take account of anything except insofar we have believes about it, assumption accepted by foundations and coherence theories. Instead of faulty (above mentioned) views, Goldman indicates reliable cognitive processes as perception, memory, and reasoning. In my paper, I present the whole gamut of arguments against Goldman’s theory but as decisive I consider faults on the ground of reliability concerning perception.
PL
W artykule prezentuję jedną z najważniejszych współczesnych prób pokonania zasadniczych problemów związanych z kwestią uzasadniania w kontekście tzw. założenia doksastycznego (doxastic). Goldman, odrzucając tezę, iż w uzasadnieniu nie możemy brać pod uwagę niczego innego niż przekonania, tezę przyjmowaną przez prezentowane w artykule stanowiska fundacjonistyczne i koherencjonistyczne, przyjmuje pogląd eksternalistyczny. Zamiast wadliwych (wyżej wspomnianych) stanowisk Goldman wskazuje na reliabilne procesy poznawcze w postaci przede wszystkim ujęć percepcyjnych, ale i danych pamięciowych oraz rozumowań. W artykule przedstawiam wachlarz argumentów krytycznych wobec koncepcji Goldmana, ale za zasadniczy uznaję brak podstaw w jego teorii dla akceptacji wiarygodności procesów percepcyjnych.
4
Publication available in full text mode
Content available

(Nie)aktualność koncepcji człowieka José Ortegi y Gasseta

100%
Mordka C.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2014
|
vol. 39
|
issue 2
EN
The main purpose of this paper was to present a general outline of Ortega y Gasset’s anthropology focusing on its possible relevancy. Human being as Ortega argues, is a conscious being that specifies its surroundings. Because of the ability to transcend biological needs people can carry out their own project of life − not just being but well-being. This kind of perspective I acknowledge to be essential to our contemporary thinking about human being. Ortega considers the man as a kind of monad that consists of body, vitality, soul, spirit and ego. The notions of “vitality” or “soul” aren’t quite useful in today’s vocabulary, but they can be adopted as “living creature” and “psyche”. The notion of “ego” is dubious as it can’t be identified/expressed or to remain as “ego”. It isn’t also possible to apply at the same time the notions of “destiny” and “vocation” with the essential contingency of human being.
PL
Autor koncentruje się na ogólnym przedstawieniu poglądów antropologicznych Ortegi y Gasseta, skupiając się przede wszystkim na ich możliwej aktualności. Człowiek, według Ortegi, to byt świadomy, odnoszący się określająco do otoczenia. Transcenduje on swoje biologiczne uposażenie dzięki możliwości chwilowego wykroczenia poza swą aktualną sytuacyjność. Dzięki tej zdolności (wykraczania) nie dąży tylko do realizacji biologicznych imperatywów, lecz realizuje życie jako wymyślony przez siebie projekt − dobrobyt. Takie ujęcie człowieka autor artykułu uznaje za niezwykle aktualne dla współczesnego myślenia na temat kondycji ludzkiej. Ortega rozumie człowieka jako pewną żyjącą monadę, w której można wyróżnić ciało, żywotność, duszę, ducha i „ja”. Kategorie „żywotności” czy „duszy” należą do słownika dzisiaj już nieużywanego, choć można je zidentyfikować z byciem żywym czy psychiką. Najwięcej kłopotów rodzi pojęcie „ja”, które zgodnie z konsekwencją poglądów Ortegi albo jest niezrozumiałe (niewyrażalne), albo nie jest „ja”. Problematyczne ze względu na uzasadnienie ich przyjęcia są też w antropologii Ortegi kategorie „przeznaczenia” czy „powołania”, a wraz z przyjętą przez hiszpańskiego filozofa „przypadkowością” bytu ludzkiego, ujawniają fundamentalną sprzeczność w jego antropologii.
5
Publication available in full text mode
Content available

Realistyczna interpretacja domniemanego idealizmu G. Berkeleya

100%
Mordka C.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2018
|
vol. 43
|
issue 2
EN
The article presents an attempt to point out that Berkeley’s achievements, despite the alleged consensus, cannot be located in the area of subjective idealism. Regardless of the formulations of Berkeley himself, who was not semantically clear, one can maintain the thesis that the world did not lose its position of real being for him, only that the reality of this world was totally dependent on the activity of the divine being. The philosopher rightly pointed out the indispensability of subjective approaches to access to the world. Without a proper ontology for the idea, Berkeley was unable to “tear” the idea from the mind, but it meant “being for the mind”.
PL
W artykule przedstawiam próbę wskazania na to, iż dokonania Berkeleya, mimo rzekomego konsensusu, nie dają się umiejscowić w obszarze idealizmu subiektywnego. Niezależnie od sformułowań samego Berkeleya, który nie pozostawał klarowny semantycznie, daje się utrzymać tezę, iż świat nie utracił dla niego pozycji bytu realnego, tyle że realność tego świata całkowicie była uzależniona od aktywności bytu boskiego. Filozof słusznie zwrócił uwagę na nieodzowność podmiotowych ujęć w kwestii dostępu do świata. Nie mając odpowiedniej ontologii dla idei, Berkeley nie był w stanie „oderwać” idei od umysłu, lecz znaczyło to u niego „bycie dla umysłu”.  
6
Publication available in full text mode
Content available

If There is No Religion: L. Kołakowski’s Defence of the Sacred. Part 2 a polemic

51%
Bochenek K., Mordka C., Stala J.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2023
|
vol. 13
|
issue 1
25-36
EN
The article is an argument with the main theses presented by L. Kołakowski in his vision of religion. The discussion, which considers the strengths of the Polish philosopher’s analyses, concerns the distinction between empiricism and transcendentalism, the epistemological status of empirical sciences and broadly understood naturalisms, as well as the question of metaphysical horror as understood by L. Kołakowski. The text analyses the anthropological argument and the specificity of religion with its personal trust, the specificity of human existence, the experience of the sacred-profane and the importance of religion for human existence. The conclusion presents a further perspective for the analysis of the phenomenon of religion.
7
Publication available in full text mode
Content available

If there is no Religion – L. Kołakowski’s Defence of the Sacred. Part 1

51%
Bochenek K., Mordka C., Stala J.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2022
|
vol. 12
|
issue 2
5-17
EN
This article is an attempt to present the views of the Polish philosopher on the phenomenon of religion. L. Kołakowski devoted almost all his professional life to the issue of religion. He places the area of religious experiences and beliefs within the framework of transcendentalism, one of the basic and mutually exclusive options: “transcendentalism – empiricism”. Empiricism is the sphere of naturalistic views and contents, and their most radical representatives are empirical sciences and philosophies related to them. Kołakowski points out that there is no reason for the naturalistic option to exhaust the cognitive content. However, a philosophical attempt to go beyond naturalism in grasping the Absolute and the self, ends in metaphysical horror. Hence L. Kołakowski points to religious perception as an area that remains non-scientific but this fact does not contradict its value. A special place in L. Kołakowski’s analyses is occupied by the anthropological argument under which the biologisation of human existence is unjustified.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.