Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W artykule przeanalizowano eksport polskiej żywności na rynek Unii Europejskiej w latach 2000-2016. Analiza objęła eksport w ujęciu brutto oraz wartości dodanej. Wzrost znaczenia żywności w strukturze produktowej był najważniejszą zmianą w polskim eksporcie po 2000 r. Żywność należy do najważniejszych kategorii polskiego eksportu brutto. Ze względu na strukturalnie niższą importochłonność, znaczenie tych produktów jest jeszcze wyższe w przypadku eksportowanej krajowej wartości dodanej. W analizowanym okresie dynamika eksportu żywności była nie tylko wyższa niż przeciętnie w pozostałych grupach towarowych, ale również nieco wyższa w porównaniu z eksportem dóbr związanych z międzynarodowymi łańcuchami wartości dodanej. Na wysoką konkurencyjność polskiej żywności na rynkach zagranicznych może wskazywać zwiększający się udział Polski w światowym eksporcie żywności oraz imporcie krajów UE. Znaczenie Polski w światowym eksporcie żywności jest prawie dwukrotnie wyższe niż w eksporcie pozostałych towarów. W badanym okresie znacząco wzrósł również udział żywności pochodzącej z Polski na rynkach krajów UE, zwłaszcza Europy Środkowo-Wschodniej.
EN
The article analyses Polish food exports to the European Union in the years 2000-2016. The analysis covers both exports in gross value terms and in value added terms. The importance of food in the product structure has been the most notable change in the Polish exports after 2000. Recently, food is one of the most important categories of Polish exports. Due to the lower import intensity, the importance of these products is even higher in the case of exported domestic value added. In the years 2000-2016, the dynamics of food exports was not only higher than the average in other commodity groups, but also slightly higher than the exports of goods related to global value chains. The high competitiveness of Polish food on foreign markets may indicate the growing Poland’s share in world food exports and in imports of EU countries. Thus, Poland’s share in world food exports is nearly twice higher than in other goods. In the analysed period, the share of food originating in Poland in the EU markets also increased significantly, especially in the Central and Eastern Europe.
PL
Do niedawna Japonia była postrzegana jako gospodarka wybitnie proeksportowa. I chociaż w dalszym ciągu należy do najważniejszych eksporterów na świecie, to analiza tradycyjnych statystyk handlu zagranicznego wskazuje na znaczne obniżenie się roli Japonii w międzynarodowym handlu. Równocześnie produkowane przez japońskie korporacje samochody, motocykle czy wyroby elektroniki użytkowej w dalszym ciągu utrzymują wysokie udziały na światowych rynkach. Ten pewnego rodzaju paradoks wynika z faktu, że coraz więcej „japońskich" produktów produkowanych jest poza Japonią. Silny spadek udziału Japonii w światowym eksporcie uwarunkowany był w dużym stopniu przyspieszeniem procesu delokalizacji produkcji. W wyniku szybko rosnących inwestycji zagranicznych w przemyśle coraz większa część produkcji japońskich korporacji powstaje za granicą, zastępując eksport. Zagraniczne filie japońskich korporacji produkują zarówno na lokalne rynki, jak i eksportują produkty do Japonii i krajów trzecich. Zmiana modelu japońskiego eksportu spowodowała istotne zmiany w jego strukturze towarowej (wzrost znaczenia dóbr pośrednich) i geograficznej (wzrost udziału azjatyckich krajów rozwijających się). Udział wyrobów finalnych w strukturze japońskiego eksportu jest obecnie relatywnie niewielki. Niemniej znaczenie Japonii w światowym handlu jest wyraźnie większe niż mogłoby to wynikać z udziału tego kraju w wymianie międzynarodowej. Japonia stała się kluczowym dostawcą bardzo wyspecyfikowanych części.
EN
Until recently, Japan was seen as very pro-export economy. And although it remains one of the major exporters in the world, the traditional analyses of external trade statistics indicate a significant reduction of Japan's role in international trade flows. At the same time, cars, motorcycles, and consumer electronics produced by Japanese corporations maintain high shares in global markets. This paradox may be explained by the fact that more and more "Japanese" products are manufactured outside Japan. The strong decline in Japan's share in world exports has resulted to a large extent from the acceleration of the process of relocation of production. As a result of the fast-growing foreign investment in the industry, the growing share of the production of Japanese corporations is formed abroad replacing exports. Overseas subsidiaries of Japanese corporations produce not only for local markets but also for exports to Japan or third countries. Rapidly growing Japanese investment in the manufacturing sector abroad caused that an increasing part of the production of Japanese corporations replaces exports. Foreign subsidiaries of Japanese corporations produce both for local markets and export products to Japan and third countries. A fundamental change in the model of Japanese exports, which took place in recent years in connection with the relocation of a large part of the production, led to significant changes in its structure. First, this is reflected in the increase in the importance of intermediate goods. Second, there increased substantially in the structure of Japanese exports the share of developing countries in Asia, currently involved in the structure of the final products of Japanese exports, is relatively small. However, the importance of Japan in the world trade is far greater than could be due to the participation of the country in the international trade. Japan has become a key provider of highly specified components.
PL
W artykule wykorzystano wartości jednostkowe (unit values) na poziomie danych zdezagre-gowanych do oceny charakteru strategii konkurowania Polski na rynkach zagranicznych. Wska-zują one, że w 2015 r. 72% wartości polskiego eksportu konkurowało na rynkach zagranicznych ceną, a 28% jakością. Oznacza to, że w porównaniu z 2012 r. udział eksportu konkurującego jakością zwiększył się o blisko 8 pkt. proc. Nastąpiło więc odwrócenie spadkowej dotychczas tendencji eksportu charakteryzującego się wyższymi wartościami jednostkowymi w porównaniu z pozostałymi krajami UE, jaka utrzymywała się w okresie bezpośrednio po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Polska należy do tych krajów Unii, w których dominującą formą konkurowania na rynkach zagranicznych jest strategia niższych cen. W 2015 roku, spośród krajów Unii wyższy udział eksportu o niższych wartościach jednostkowych niż Polska notowały jedynie Hiszpania i Grecja (w obu przypadkach towary konkurujące niższą ceną stanowiły 74% wartości eksportu ogółem). Natomiast największy udział eksportu, który skutecznie konkuruje jakością charakteryzował przedsiębiorstwa z Irlandii (85%), Niemiec (74%) i Belgii (71%). Ogólnie w większości krajów Europy Zachodniej przeważa strategia konkurowania jakością (tylko w Portugalii, Hiszpanii i Grecji większą część eksportu stanowiły produkty konkurujące niższymi cenami), podczas gdy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej przedsiębiorstwa konkurują na rynkach eksportowych częściej niższymi cenami. W tej części Europy wyższy, w porównaniu z Polską, udział towarów konkurujących jakością notowany jest tylko w Czechach i na Węgrzech (odpowiednio 42% i 39%).
EN
In recent years we may note a gradual increase in exports based on quality competition. Dis-aggregated data show that in 2015 in foreign markets 72% of the value of Polish exports was the result of price competition, and 28% of quality competition. In comparison with 2012, the share of export of competitive quality increased by nearly 8 percentage points. There occurred a reversal of the downward trend in the exports characterized by higher unit values than in other EU countries, taking place immediately after Poland’s accession to the European Union. Poland is among those EU countries whose competitive advantage is based primarily on the strategy of offering lower prices. In 2015 only Spain and Greece (in both cases, the price-competition goods represented 74% of the value of total exports) recorded a greater share of exports with lower unit values than Poland. The highest share of exports based on better quality goods was indicated in the case of Ireland (85%), Germany (74%) and Belgium (71%). Generally, in most Western European countries the dominant strategy is to compete with quality (only in Portugal, Spain and Greece most of the exported goods were products competing with lower prices), while in the case of Central and Eastern European countries businesses often compete on export markets by offering lower prices. The Czech Republic and Hungary recorded a higher percentage of goods competing with higher quality (42% and 39% respectively) than Poland.
PL
Od czasu przystąpienia do Unii Europejskiej nastąpił znaczący wzrost eksportu krajów Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) do Rosji. W 2011 r. wartość tego eksportu była blisko sześciokrotnie wyższa niż w 2003 r., tj. bezpośrednio przed akcesją krajów EŚW do UE. W latach 2004-2008 wartość eksportu na rynek rosyjski (wyrażona w euro) zwiększała się o blisko 40% średnio rocznie, co wskazuje, że w tym okresie eksport EŚW do Rosji był jednym z najszybciej rosnących strumieni handlu międzynarodowego. W efekcie kraj ten stał się ponownie jednym z najważniejszych rynków dla eksporterów z EŚW. Na wysoką dynamikę eksportu do Rosji złożył się nie tylko szybki wzrost popytu w tym kraju, ale przede wszystkim strategia realizowana przez korporacje międzynarodowe. Korporacje te za pośrednictwem filii zlokalizowanych w Europie Środkowo-Wschodniej prowadziły ekspansję eksportową swoich marek na rynku rosyjskim, wykorzystując przede wszystkim niższe koszty produkcji w krajach tego regionu. Miało to na celu, uwzględniając niższą siłę nabywczą Rosjan, dostosowanie i rozszerzenie oferty na rynek rosyjski. W wyniku tego procesu nastąpiła zasadnicza zmiana w strukturze towarowej eksportu EŚW w kierunku zwiększenia udziału produktów związanych z międzynarodowymi sieciami produkcji.
EN
After joining the European Union the ten Central and Eastern Europe countries (CEEC) have significantly increased their exports to Russia. In 2011, the value of these exports was nearly six times higher than in 2003, in the year proceeding EU accession. In 2004-2008, the value of exports to the Russian market (expressed in euros) increased on average by nearly 40% per year what indicates that at that time the CEEC exports to Russia was one of the fastest growing international trade flows. As a result, this country has become again one of the most important markets for CEEC exporters. The high growth in exports to Russia was caused not only by a rapid growth in demand in this country, but mainly by strategies of international corporations. These corporations through their subsidiaries located in Central and Eastern Europe led the expansion of exports of their brands in the Russian market, using mostly lower production costs of the said subsidiaries in the countries of the region. It was aimed at taking into account the lower purchasing power of Russians, customise and extend the offer to the Russian market. As a result of this process, there has been a fundamental change in the pattern of CEEC exports in favour of production related to the global value chains.
PL
Według szacunków Eurostatu, w 2012 r. wartość eksportu towarów Wielkiej Brytanii do krajów Unii Europejskiej po raz pierwszy była mniejsza niż wartość jej eksportu poza UE. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy świadczy to o postępującej dezintegracji brytyjskiej gospodarki z Unią, czy jest raczej następstwem głębokich zmian strukturalnych, które dokonywały się w ostatnich latach w tym kraju. Do zmian tych zaliczono m.in. systematyczne zmniejszanie się znaczenia towarów w eksporcie na rzecz usług, wysoki poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych połączony z przenoszeniem całych procesów produkcji do krajów trzecich. Przenoszeniu produkcji na duże odległości (zwłaszcza do azjatyckich krajów rozwijających się) sprzyjały struktura sektorowa brytyjskiej produkcji (mniejszy udział produktów o wysokich kosztach transportu) oraz brak w najbliższym otoczeniu krajów o znacznie niższych kosztach wytwarzania. W rezultacie wyroby brytyjskich firm sprzedawane na rynku europejskim produkowane są w innych krajach UE lub w azjatyckich krajach rozwijających się (statystyki handlu zagranicznego wskazują zatem już na inne kraje ich pochodzenia).
EN
According to Eurostat estimates, in 2012, the value of UK exports to the European Union for the first time was less than its exports outside the EU. In the article, the author tries to answer the question of whether this is an evidence of the increasing disintegration of the British economy with the Union, or whether it is rather a consequence of the deep structural changes which have occurred in recent years in this country. The analysed factors comprise, among others, the systematic reduction of the importance of export goods to services, a high level of foreign direct investment combined with moving entire manufacturing processes to third countries. The structure of the British manufacturing sector (smaller share of the high cost of transport) and the lack of neighbouring countries with much lower costs of production favoured the relocation of production over long distances (especially to Asian developing countries). As a result, products sold by UK companies in the European market are manufactured either in other countries of the European Union or outside Europe (foreign trade statistics indicate, therefore, that these products originate in other countries than the UK).
6
100%
PL
W ostatnich dwóch dekadach w krajach Europy Środkowej nastąpił spektakularny wzrost obrotów handlu zagranicznego pod wpływem integracji z Unią Europejską oraz towarzyszącej jej wzrostowi aktywności korporacji międzynarodowych. Największy wpływ na kształt struktury eksportu miało przesunięcie na dużą skalę procesów produkcji, któremu sprzyjały niższe koszty produkcji oraz bezpośrednie sąsiedztwo największych rynków europejskich. Ekspansja korporacji międzynarodowych spowodowała silne przyspieszenie obrotów handlowych w Europie Środkowej i wzrost udziału regionu w handlu światowym. Dynamika eksportu krajów Europy Środkowej niewiele ustępowała w tym okresie (zwłaszcza do czasu światowego kryzysu w 2008 r.) dynamice chińskiego eksportu. Pod wpływem rosnącego znaczenia międzynarodowych korporacji zmienił się model eksportu oparty na przewagach komparatywnych w grupach o wysokim stopniu pracochłonności i surowcochłonnych. W coraz większym stopniu struktura eksportu upodabniała się do struktury eksportu gospodarek Europy Zachodniej. W rezultacie kraje Europy Środkowej w dużym stopniu stały się producentem tańszych odpowiedników produktów wytwarzanych w krajach Europy Zachodniej. Międzynarodowe korporacje utworzyły w regionie własne sieci podaży, co prowadziło do zmian w strukturze geograficznej handlu. głównie w kierunku zwiększenia się znaczenia handlu pomiędzy krajami Europy Środkowej. Jednak pomimo rosnącej roli korporacji w eksporcie, udział rynków odległych geograficznie kształtuje się od połowy lat 90. na niemal niezmienionym niskim poziomie.
EN
In the last two decades, Central European countries recorded a spectacular growth in foreign trade impacted by the European integration and connected with it an increase in the activity of multinational corporations. The greatest influence on the exports pattern was moving on a large scale of production processes pushed by lower production costs and the neighbourhood of the largest European markets. The expansion of multinationals caused a strong acceleration of trade in Central Europe and an increase in the region's share in world trade. Dynamics of Central European exports much resolved during this period (especially the time of the global crisis in 2008) the dynamics of Chinese exports. The growing importance of multinationals changed the export model based on comparative advantages in groups with a high degree of labour and raw material intensity. Increasingly, the exports pattern likened to the structure of the export economies of Western Europe. As a result, the CE countries to a large extent become the manufacturer of the products produced cheaper counterparts in Western Europe. Multinational corporations set up their own networks in the region of supply, which led to changes in the geographical structure of trade, mainly in the direction of increase in the importance of trade between the CE countries. However, despite the increasing role of corporations in exports, since the mid-1990s the share of geographically distant markets has remained on an almost unchanged low level. Keywords: international trade, new member states, European Union.
7
100%
PL
Znaczenie usług w eksporcie Unii Europejskiej obejmującym usługi i towary jest wyraźnie większe niż średnio w gospodarce światowej. Wykazują to zarówno tradycyjne statystyki handlu międzynarodowego (tzw. ujęcie brutto), jak i statystyki wartości dodanej w handlu międzynarodowym. Oficjalne statystyki pokazują również, że Unia jest głównym światowym centrum eksportu usług. Wprawdzie jej udział w światowym eksporcie usług, podobnie jak w eksporcie towarów, zmniejsza się, ale proces ten rozpoczął się później niż w przypadku towarów i przebiega dużo wolniej. Na znacznie większe, niż w ujęciu tradycyjnym, znaczenie usług w unijnym eksporcie wskazują statystyki wartości dodanej w handlu międzynarodowym (TiVA - Trade in Value Added - OECD/WTO). Stosunkowo duży udział zagranicznej wartości dodanej pochodzącej z usług w eksporcie UE wynika z faktu, że przedsiębiorstwa europejskie (zwłaszcza niemieckie) uczestniczą w międzynarodowych sieciach dostaw zarówno jako zleceniodawcy, jak i podwykonawcy. Znaczenie usług w eksporcie krajów UE-15 i nowych państw członkowskich nadal jest różne. W eksporcie tych drugich niski jest przede wszystkim udział krajowej wartości dodanej wytworzonej w usługach. Można zatem przypuszczać, że przenoszeniu procesów produkcyjnych nie towarzyszyło w odpowiedniej skali przenoszenie działalności usługowej. Oznacza to, że kraje Europy Zachodniej w coraz większym stopniu opierają swoje przewagi komparatywne w eksporcie na usługach, natomiast kraje Europy Środkowej i Wschodniej na przetwórstwie przemysłowym.
EN
The significance of services exports of the European Union covering goods and services, as proven by both traditional trade statistics (i.e. gross exports) and value-added statistics, is much higher than the average in the world economy. Traditional statistics also show that the EU is the major world centre for exports of services. The EU's share in the world exports of services, similarly as in the case of goods, has been declining; however, this process started later than in the case of goods and proceeds much more slowly. The value-added statistics of international trade (TiVA - Trade in Value Added, OECD/WTO) show the larger importance of services in EU exports than the traditional statistics. The relatively high share of foreign value-added services derived from the EU exports may be attributed to the participation of European companies (especially German ones) in global supply networks in both configurations - as principals and subcontractors. The share of services in exports of the EU-15 still differs much from that of new member states. In exports of the latter, the share of domestic value added generated in services is especially low. One can therefore presume that the process of transferring production abroad has not been accompanied by an appropriate in scale shifting of the services. So while Western European countries increasingly base their comparative advantage in exports on services, Central and East European countries - on industrial processing.
PL
Rosnący popyt importowy w krajach BRIC (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny) był w ostatnich latach jednym z najważniejszych czynników wspierających wzrost międzynarodowego handlu. Do kreacji popytu importowego przyczyniały się, z jednej strony, proces modernizacji gospodarek i rosnąca siła nabywcza społeczeństw, a z drugiej - włączenie tych krajów do międzynarodowych sieci produkcji. Z rosnącego popytu w krajach BRIC (z wyjątkiem Rosji) w mniejszym stopniu korzystały przedsiębiorstwa unijne. W artykule przeanalizowano przyczyny tego zjawiska, a także zmiany w strukturze eksportu strefy euro do krajów BRIC - geograficznej oraz według kategorii ekonomicznych.
EN
The growing import demand in the BRIC countries (Brazil, Russia, India and China) was in the recent years one of the most important factors supporting the growth of international trade. Creation of the import demand was caused, on the one hand, by the process of modernisation of economies and the growing societies' purchasing power and, on the other hand, inclusion of these countries into the global value chains. The growing demand in the BRIC countries (except for Russia) was to a lesser extent used by EU enterprises. In the article, the author analyses this phenomenon's reasons as well as changes in the exports pattern of the Eurozone to the BRIC countries, geographical, as well as in terms of broad economic categories.
PL
Znaczenie Ukrainy w handlu Unii Europejskiej jest stosunkowo niewielkie, biorąc pod uwagę wspólną (od 2004 r.) granicę, potencjał gospodarczy i demograficzny Ukrainy oraz szybki wzrost gospodarczy, jaki miał tam miejsce w latach 2000-2008. W 2010 r. Ukraina była dopiero 19 rynkiem eksportowym dla UE i jednocześnie 25 dostawcą na rynki krajów Unii. W latach 2000-2010 jej udział w zewnętrznym eksporcie Unii zwiększył się jednak dwukrotnie (z 0,64% do 1,28%), osiągając bezpośrednio przed kryzysem w 2008 r. nawet 1,92%. Natomiast w imporcie Unii z krajów trzecich znaczenie Ukrainy pozostało na relatywnie niskim poziomie (w 2010 r. udział ten wyniósł 0,49%).
10
Publication available in full text mode
Content available

Handel strefy euro w 2011 roku

100%
PL
W 2011 r. w warunkach globalnego spadku dynamiki aktywności gospodarczej nastąpiło wyraźne spowolnienie światowych obrotów handlowych. Według szacunków WTO wolumen światowego handlu w 2011 r. zwiększył się zaledwie o 5% wobec 13,8% w 2010 r. O spowolnieniu handlu międzynarodowego zadecydowało głównie osłabienie dynamiki popytu w gospodarkach rozwiniętych, przede wszystkim w strefie euro, co wiązało się z silnym wpływem kryzysu zadłużeniowego na gospodarkę realną w tym regionie. W 2011 r. wolumen importu krajów rozwijających się wzrósł o 7,9%, podczas gdy krajów rozwiniętych zaledwie o 2,8%. Dynamika importu strefy euro była niższa niż pozostałych największych gospodarek rozwiniętych.
PL
Duży wpływ na dynamikę oraz strukturę sektorową i geograficzną handlu nowych państw członkowskich UE z Europy Środkowej (Czechy, Polska, Słowacja i Węgry) mają międzynarodowe sieci dostaw. W konsekwencji zmieniła się również zasadniczo rola państw w międzynarodowym podziale pracy. Obecnie kraje specjalizują się nie tyle w produkcji konkretnych dóbr, ile w poszczególnych etapach produkcji. Skutkiem fragmentaryzacji produkcji jest także wzrost współzależności między poszczególnymi gospodarkami. W efekcie wzrost popytu w strefie euro przyczynia się nie tylko do wzrostu importu strefy euro z czterech analizowanych nowych państw członkowskich UE, ale także do zwiększenia obrotów handlowych między nimi, natomiast spadek popytu w strefie euro wpływa na obniżenie się dynamiki obrotów m.in. polsko-czeskich. Statystyki wartości dodanej wskazują, że zwiększającej się intensywności handlu realizowanego wewnątrz międzynarodowych sieci dostaw towarzyszy wzrost udziału zagranicznej wartości dodanej w eksporcie oraz wzrost importu dóbr i usług pośrednich wykorzystywanych w produkcji przeznaczonej na eksport. Zwiększającej się intensywności współpracy w ramach GSC towarzyszy także wzrost znaczenia usług.
EN
A very large impact on the dynamics and structure of the industry and geographical trade of new EU member states form Central Europe (the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia) have global supply chains (GSC). As a result, there has been a fundamental change in the role of states in the international division of labour. Currently, countries specialise not so much in the production of specific goods, but in various stages of production. The fragmentation of production has also increased interdependence between the economies. As a result, the growing demand in the eurozone stimulates not only imports from four mentioned new member states but also inter-regional trade. In turn, the decline in demand negatively affects the trade turnover, among others, between Poland and the Czech Republic. Statistics indicate the added value that the increasing intensity of trade within international supply chains is accompanied by an increase in the share of foreign value added in exports, and an increase in imports of intermediate goods and services used in export production. The growing intensity of cooperation within the GSC is also accompanied by the rising importance of services.
12
100%
PL
W 2011 r. wystąpiła wyraźna różnica w dynamice polskiego eksportu do strefy euro i pozostałych krajów. Wzrost eksportu do strefy euro - najważniejszego dla Polski rynku eksportowego - był bowiem prawie dwukrotnie wolniejszy niż do pozostałych regionów traktowanych łącznie. Jednocześnie był on przeszło dwukrotnie niższy niż w 2010 roku. Tak więc spowolnienie w eksporcie do strefy euro było znacznie głębsze niż w eksporcie do pozostałych krajów. W efekcie udział strefy euro w strukturze polskiego eksportu zmniejszył się z 55,8% w 2010 r. do 54,1% w 2011 r. W strefie euro w 2011 roku, zwłszcza w jego drugiej połowie, ponownie zaznaczyły się tendencje recesyjne.
PL
Kraje Europy, w tym należące do Unii Europejskiej, charakteryzuje najniższy udział handlu ponadregionalnego w porównaniu z innymi regionami świata. Ich handel zagraniczny jest bo-wiem silnie skoncentrowany na wymianie wewnątrzregionalnej. W ostatnich latach obserwujemy istotne zmiany strukturalne w eksporcie krajów UE. W pierwszych latach po rozszerzeniu Unii w 2004 r. dynamika handlu wzajemnego krajów Europy Zachodniej była niższa niż ich handlu z nowymi państwami członkowskim (także z krajami po b. ZSRR). W rezultacie udział Europy w eksporcie UE stopniowo zwiększał się. Od 2008 r. obserwujemy jednak spadek udziału obro-tów wewnątrzeuropejskich w handlu UE. Przyczyniła się do tego stagnacja popytu w Europie Zachodniej w latach 2012-2014 oraz kryzys w europejskich krajach po b. ZSRR w latach 2014-2015. Kraje pozaeuropejskich mają największe znaczenie w eksporcie dużych gospodarek, takich jak Wielka Brytania, Francja, Włochy czy Niemcy. Udział krajów pozaeuropejskich w eksporcie krajów Europy Środkowej i Wschodniej (EŚW) jest znacznie niższy niż przeciętnie w UE. Wy-soka koncentracja eksportu krajów EŚW na rynkach europejskich (ponad 90%) sugeruje, że ich eksport jest stosunkowo mało konkurencyjny, a zdolność do dywersyfikacji rynków eksporto-wych w porównaniu z innymi krajami UE - niska.
EN
The countries of Europe, including the European Union, have the lowest share of cross-regional trade in comparison with other regions of the world. Their external trade is strongly focused on intra-regional trade. Recently, we have been noting essential structural changes in EU exports. In the first years after EU enlargement in 2004, the dynamics of mutual trade of Western Europe was lower than their trade with the new Member States (also with the CIS countries). As a result, Europe’s share in EU exports has been gradually increasing. However, since 2008, the decline of the share of intra-regional trade in the total EU trade has been observed. It was an effect of the stagnation of demand in Western Europe in the period of 2012-2014 and the crisis in CIS countries in 2014-2015. Non-European countries have the greatest importance in exports of large economies such as the United Kingdom, France, Italy or Germany. The share of non-European countries in exports of the Central and Eastern Europe (CEE) is much lower than the average in the EU. High concentration of CEE exports on the European markets (over 90%) suggests that their exports are relatively competitive, while the ability to diversify export markets in comparison with other EU countries is low.
14
100%
PL
Chiny są największym na świecie eksporterem towarów i drugim największym po Stanach Zjednoczonych importerem. Wysoka dynamika chińskiego eksportu obserwowana od początku poprzedniej dekady, jak i jego rosnąca importochłonność wynikają z faktu, że Chiny po przystąpieniu do WTO (koniec 2001 r.) budowały swoją pozycję w gospodarce globalnej jako światowe centrum offshoringu. Korporacje międzynarodowe, dążąc do zwiększenia konkurencyjności i obniżenia kosztów produkcji, skoncentrowały w Chinach znaczną część procesów produkcyjnych. W efekcie (według danych Trade in Value Added, TiVA) w 2009 r. Chiny były największym „pośrednikiem" w handlu wartością dodaną, obejmując prawie 13% światowego importu zagranicznej wartości dodanej wykorzystywanej w produkcji eksportowej. Duże różnice w strukturze importu i eksportu Chin zarówno według kategorii ekonomicznych, jak i według wartości dodanej wskazują, że kraj ten w dużym stopniu jest podwykonawcą oraz przeważnie ostatnim etapem w procesie produkcji (wskazuje na to duży udział w eksporcie dóbr gotowych). W artykule analizowane są skutki pełnienia przez Chiny roli światowego centrum offshoringu dla gospodarki światowej, a więc niezwykle dynamiczny rozwój branży elektronicznej, wzrost cen światowych cen surowców wywołany rosnącym popytem ze strony chińskiej gospodarki i w konsekwencji wzrost wydatków na inwestycje i badania.
EN
China is not only the world's largest exporter of goods but also the second largest, after the United States, importer. The rise of Chinese exports observed since the beginning of the previous decade, as well as its growing import-intensity stems from the fact that, following the accession to the WTO (end of 2001), China has built its position in the global economy as the world centre for offshoring. International corporations seeking to increase competitiveness and to reduce production costs have concentrated in China a significant part of the production processes. As a result, according to the Trade in Value Added (TiVA) data, in 2009, China was the largest "intermediary" in trade in added value, covering almost 13% of the world imports of foreign value added used in production for exports. Large differences in the structure of Chinese imports and exports both by economic category, as well as in terms of value added point out that China to a large extent functions as an intermediary, and usually is the final stage in the production process (as a large share of finished goods in exports indicates). The article examines the effects of world's offshoring centre status of China for the global economy, namely: the rapid development of the electronic industry, the increase in world prices of raw material caused by the growing demand from the Chinese economy, and as a consequence - the increase in spending on investments and research.
PL
Rosnąca integracja gospodarek zarówno w wymiarze regionalnym, jak i globalnym powoduje stopniowe zwiększanie się zależności od importu wi-doczne w popycie finalnym oraz eksporcie poszczególnych krajów. W wyniku tych ogólnych tendencji w ostatnich dwóch dekadach udział krajowej wartości dodanej w eksporcie zmniejszył się w większości gospodarek. Odzwierciedla to postępujące uzależnienie produkcji eksportowej od importowanych dóbr po-średnich. O ile zjawisko zmniejszania się krajowej wartości dodanej w eksporcie jest zjawiskiem powszechnie obserwowanym, to jego skala w poszczególnych kra-jach była różna. Udział krajowej wartości dodanej w eksporcie najszybciej zmniejszał się w krajach Europy Środkowej oraz w krajach rozwijających się Azji, a więc w tych regionach, które w największym stopniu stały się celem delokalizacji produkcji. Szczególnie duża intensywność umiędzynarodowienia produkcji i eksportu charakteryzuje kraje Europy Środkowej, co wynika ze sto-sunkowo niewielkich rozmiarów ich gospodarek, bliskości dużych krajów Eu-ropy Zachodniej oraz wysokiego stopnia integracji w ramach Unii Europejskiej. Zróżnicowany wkład krajowej wartości dodanej do eksportu w poszczególnych branżach powoduje, że struktura eksportu w ujęciu brutto i w ujęciu krajowej wartość dodanej nieco się różnią. Największe różnice wy-stępują w eksporcie produktów chemicznych, sprzętu transportowego oraz ma-szyn i urządzeń elektrycznych, których rzeczywiste znaczenie, czyli w ujęciu krajowej wartości dodanej, jest niższe niż wskazują na to statystyki uwzględnia-jące także zagraniczną wartość dodaną.
EN
The deepening integration of economies in both the regional and multina-tional dimension has led to the growing dependence on imports, visible in final demand and exports of particular country. As a result of these overall trends over the past two decades, the share of domestic value added in exports de-creased in most economies. This reflects the ongoing export production depend-ence on imported intermediate goods. While the phenomenon of declining domestic value added in exports is a commonly observed phenomenon, its scale in each country is different. The share of domestic value added in exports has been especially fast decreasing in Central European countries and in the Asian developing countries, so in those regions, which have become the main target of relocation. The internationaliza-tion of production and export is particularly intensive in the CEE countries, due to the relatively small size of their economies, proximity to Western Europe and a high degree of integration within the European Union. The diverse domestic value added contribution to exports in specific industries causes that the struc-ture of exports in gross terms and in terms of domestic value added somewhat differ. The biggest differences occur in exports of chemical products, transport equipment, machinery and electrical appliances. The real significance of these sectors in domestic value added terms is smaller than indicated by statistics, which take also into account the foreign value added.
16
100%
PL
W 2012 r. odnotowano wyraźne spowolnienie międzynarodowych obrotów handlowych. Nastąpiło to pod wpływem słabnącego popytu w gospodarce światowej, do czego w dużej mierze przyczynił się pogłębiający się kryzys w strefie euro. Nasilenie się tendencji kryzysowych w strefie euro oraz wyraźne spowolnienie aktywności ekonomicznej w pozostałych głównych gospodarkach świata wpłynęło niekorzystnie na dynamikę obrotów handlowych Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu wielkość obrotów handlowych między krajami UE obniżyła się o 1,6%, a import z krajów trzecich - o 1,9%. Wzrost (o 3,3%) odnotowano jedynie w eksporcie do krajów spoza UE. W porównaniu z rokiem 2011 był on jednak trzykrotnie niższy. Do utrzymania wzrostowej tendencji w eksporcie do krajów trzecich w 2012 r. przyczynił się przede wszystkim wzrost sprzedaży do Rosji oraz Stanów Zjednoczonych. Negatywny wpływ na eksport Unii miało natomiast wyraźne zmniejszenie się sprzedaży do Indii. Unia Europejska była zatem jedynym spośród głównych regionów ekonomicznych świata, w którym w 2012 r. nastąpił realny spadek importu, a wzrost eksportu był niższy niż w pozostałych regionach. W konsekwencji utrzymywała się spadkowa tendencja udziału Unii w obrotach międzynarodowych. W artykule, oprócz strumieni handlu, analizowane są główne czynniki wpływające na zmiany w handlu wewnętrznym i zewnętrznym Unii Europejskiej jako całości oraz państw członkowskich w 2012 r. W konkluzji stwierdzono, że kryzys w strefie euro silniej wpływał na gospodarki rozwijające się niż rozwinięte, co autor przypisuje wyższej elastyczności popytu na dobra pośrednie i finalne pochodzące z tej pierwszej grupy państw.
EN
In 2012, there was noted a clear slowdown of global trade turnover. It took place under the influence of decreasing demand in the world's economy what had, to a great extent, been caused by the aggravating crisis in the Eurozone. These trends negatively affected the dynamics of trade turnover of the European Union. The European Union was one of the main economic regions of the world where there occurred in 2012 a real drop in imports and the growth of exports was lower than in other regions. The growth was noted only in exports to non-EU countries. However, compared to 2011, it was three times lower. The retention of the growth trend in exports to the third countries in 2012 was caused, first of all, by the growth of sales to Russia and the United States. On the other hand, a negative impact on Union's exports had a clear decrease of sales to India. In result, there persisted the downward trend of the Union's share in international turnover. In his article, the author, besides the trade flows, analyses the main factors affecting the said changes in the European Union's internal and external trade as a whole, and that of the member states in 2012. In conclusion, he stated, among other things, that the crisis in the Eurozone more severely affected the developing economies than the developed ones what the author attributes to a higher flexibility of the demand for intermediate and final goods originating from the former group of countries.
PL
Obserwowana w ostatnim czasie dyskusja na temat wprowadzenia ewentualnych sankcji handlowych przez Unię Europejską wobec Rosji po aneksji Krymu i brak decyzji w tej kwestii wskazują na bardzo dużą współzależność obu gospodarek. Rosja jest bowiem z jednej strony jednym z największych rynków eksportowych Unii, a z drugiej - jej głównym dostawcą surowców energetycznych. Przerwanie dostaw mogłoby silnie zakłócić funkcjonowanie europejskiej gospodarki. Znaczenie rynku rosyjskiego dla poszczególnych krajów Unii Europejskiej jest zróżnicowane. Wynika to przede wszystkim z geografii oraz powiązań historycznych. Rosja jako partner handlowy ma największe znaczenie dla trzech krajów bałtyckich, Finlandii i Polski. Ta grupa krajów jest zatem najbardziej narażona na zakłócenia w handlu z Rosją. Natomiast dla krajów Europy Zachodniej znaczenie Rosji jest znacznie mniejsze. Bardziej szczegółowo w artykule analizowane są handlowe i inwestycyjne powiązania Polski i Rosji.
EN
The discussion on EU potential trade sanctions against Russia after its invasion of Crimea observed recently and the lack of a decision on this issue indicate that the both economies are highly interdependent. On the one hand, Russia is one of the EU largest export markets, and, on the other hand - the EU's main supplier of raw materials. Therefore, any interruption to supply would strongly disturb the functioning of the European economy. The importance of the Russian market for individual EU member states is differentiated, what mainly results from the geographical position and historical background. Russia is the most important trading partner for three Baltic States, Finland and Poland. Thus, these nations are most exposed to disruptions in trade with Russia. The importance of Russia for Western European countries is much lesser. The author examines more profoundly the trade and investment links between Poland and Russia.
PL
Innowacyjność produktów eksportowych stanowi obecnie jeden z najważniejszych czynników konkurencyjności pozacenowej poszczególnych gospodarek na rynkach międzynarodowych. Często wykorzystywanym w tym zakresie wskaźnikiem jest udział dóbr wysokiej techniki w eksporcie ogółem. Ze względu jednak na dużą intensywność procesów globalizacyjnych w kategoriach obejmujących produkty high-tech, wskaźnik ten powinno się analizować przez prymat procesów internacjonalizacji współczesnych przepływów handlowych. Udział produktów high-tech w eksporcie poszczególnych gospodarek zależy od wielkości nakładów na badania i rozwój w sektorze przedsiębiorstw oraz napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Analiza eksportu krajów Unii Europejskiej wskazuje, że relatywnie wysokie udziały produktów high-tech w eksporcie charakteryzują dwie grupy krajów. Pierwsza z nich odznacza się stosunkowo wysokim poziomem inwestycji, zwłaszcza przedsiębiorstw, w badania i rozwój, druga – dużą importochłonnością eksportu branż związanych z dobrami wysokiej techniki. Prawdopodobnie jest ona wynikiem napływu kapitału zagranicznego związanego z delokalizacją procesu produkcji. Udział dóbr wysokiej techniki w polskim eksporcie jest niższy niż średnio w Unii Europejskiej i niższy w porównaniu z większością państw członkowskich UE. Mimo obserwowanego do 2015 r. szybkiego wzrostu sprzedaży dóbr wysokiej techniki, udział ich w polskim eksporcie kształtuje się poniżej średniego poziomu unijnego. Podobnie jak w większości gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej, wzrost udziału produktów high-tech w polskim eksporcie był związany z importem zagranicznych części i komponentów.
EN
The innovation of export products is now one of the most important factors in the non-price competitiveness of individual economies in the international markets. The share of high technology goods in total exports is often used in this area. However, due to the high intensity of globalisation processes in terms of high-tech products, this indicator should be analysed by the primacy of the processes of internationalisation of modern trade flows. The share of high-tech products in exports of individual economies depends on the size of R&D investment in the corporate sector and the inflow of foreign direct investment. An analysis of EU exports shows that the relative high share of high-tech products in exports is noted in two groups of countries. The first one is characterised by relatively high levels of investment, especially in research and development, while the other one – by the large import-export sector of high technology goods. Probably it is the result of the inflow of foreign capital associated with relocation of the production process (Ireland, Hungary and the Czech Republic). The share of high technology goods in Polish exports is lower than the average in the European Union and lower than in most EU member states. Despite the rapid growth of sales of high-tech goods by 2015, the share of Polish exports is below the EU average. As in most CEE economies, the increasing importance of high-tech products in Polish exports was based on the imports of foreign parts and components.
PL
W drugim kwartale 2015 r. Stany Zjednoczone stały się największym rynkiem eksportowym strefy euro, wyprzedzając Wielką Brytanię. Wzrost eksportu strefy euro do USA wspierała po-większająca się skala deprecjacji euro wobec dolara amerykańskiego oraz rosnące znaczenie największej gospodarki świata w kształtowaniu dynamiki międzynarodowych obrotów handlo-wych. W tych warunkach w I kw. 2015 r. Stany Zjednoczone stały się najważniejszym kierun-kiem eksportu dla niemieckich przedsiębiorstw – wartość eksportu Niemiec do USA przekroczyła wartość ich eksportu do Francji, która dotychczas była największym odbiorcą towarów pochodzą-cych z Niemiec. Od czwartego kwartału 2013 r. eksport towarów strefy euro do USA rośnie szybciej niż do pozostałych krajów trzecich, przy czym dysproporcja ta systematycznie powiększa się na korzyść rynku amerykańskiego. Nastąpiło zatem odwrócenie wyraźnej spadkowej tendencji udziału rynku amerykańskiego w eksporcie strefy euro obserwowanej w okresie od 2002 r. do światowego kryzysu finansowego w 2008 r., na co w dużej mierze złożył się szybszy wzrost popytu w gospodarkach rozwijających się oraz zwiększenie się obrotów handlowych realizowanych wewnątrz międzynarodowych łańcuchów wartości dodanej. Uwagę zwraca także dość wyraźna korelacja między udziałem USA w eksporcie strefy euro a kursem euro wobec dolara amerykań-skiego. W latach 2002-2008 aprecjacja kursu euro była jednym z czynników wpływających na spadek znaczenia eksportu do USA. Po kryzysie w latach 2008-2009, udział USA ustabilizował się na stosunkowo niskim poziomie.
EN
In the second quarter of 2015, the United States became the largest export market of the euro zone, ahead of the United Kingdom. The increase in euro zone exports of goods to the United States was supported by the growing scale of the depreciation of the euro against the US dollar and the growing importance of the world’s largest economy in shaping the dynamics of the inter-national trade. Under these conditions, in the first quarter of 2015, the United States became the most important export destination for German companies – the value of German exports to the US exceeded the value of exports to France, which had so far been the biggest recipient of goods coming from Germany. Euro zone exports to the US have been growing faster than to other third countries from the fourth quarter of 2013. The disproportion has been steadily growing in favour of the US market. The clear downward trend in the share of the US market in euro zone exports observed since 2002 till the global 2008 financial crisis reversed. It was largely driven by the faster growth in demand in developing economies and the increasing trade turnover realised within the global value chains. A fairly clear correlation between the US share in exports of the euro zone and the euro against the dollar is worth stressing. In 2002-2008, the appreciation of the euro exchange rate was one of the factors influencing the decline in the importance of exports to the US. After the crisis of 2008-2009, the US share has stabilised at a relatively low level.
PL
Mimo dużych zmian w geografii gospodarczej świata, jakie dokonały się zwłaszcza w ostatnich dwóch dekadach, polegających na wzroście znaczenia pozaeuropejskich gospoda-rek rozwijających się, eksport krajów Unii Europejskiej koncentruje się dalszym ciągu na rynkach europejskich. Wciąż na relatywnie niskim poziomie utrzymuje się natomiast ich eksport do krajów pozaeuropejskich. Silna koncentracja eksportu Unii na rynkach europejskich odzwier-ciedla wysoką intensywność wzajemnego handlu między krajami Europy - skutek długoletniego procesu integracji gospodarczej, którego podstawą była liberalizacja obrotów handlowych. W ostatnich latach nastąpił jednak zauważalny wzrost udziału krajów pozaeuropejskich w strukturze eksportu UE, spowodowany przede wszystkim dużymi różnicami w tempie wzrostu gospodarczego w Europie i w jej otoczeniu. Od czasu światowego kryzysu (2008-2009) zna-czenie rynków pozaeuropejskich stopniowo rosło, głównie w wyniku szybko rosnącej sprzedaży do dużych gospodarek rozwijających się. Największe znaczenie kraje pozaeuropejskie mają w eksporcie produktów klasyfikowanych w kategoriach ekonomicznych najsilniej związanych z działalnością międzynarodowych korporacji. Rosnący udział korporacji międzynarodowych w eksporcie krajów Europy Środkowej nie tylko nie przyczynił się więc do zmian w strukturze geograficznej eksportu w kierunku zwiększenia udziału rynków odległych geograficznie (tak, jak ma to miejsce w krajach Europy Zachodniej), ale wręcz przeciwnie - utrwalił strukturę skoncentrowaną na rynkach sąsiednich.
EN
Despite considerable changes in the economic geography of the world that have taken place especially in the last two decades, with the increase of the importance of non-European econo-mies of developing countries, exports of the European Union focus primarily in European markets. At the same time, their exports to non-European countries still maintain on a relatively low level. A strong concentration of EU exports on European markets reflects the high intensity of mutual trade among European countries enhanced during the long process of economic integration, which was based on the liberalisation of trade. In recent years, however, there has been a noticeable increase in the share of non-European countries in the pattern of EU exports, driven primarily by large differences in the pace of economic growth in Europe and its neighbourhood. Since the global crisis (2008-2009) the importance of non-European markets has gradually in-creased, predominantly as a result of rapidly growing sales to large developing economies. The position of non-European countries is the highest in exports of products classified under these economic categories that are strongly associated with the activities of multinational corporations. However, the increasing share of multinational corporations in Central European countries' exports not only has not hastened changes in the geographical structure of exports in favour of geographically distant markets (as it has been the case of Western Europe), but on the contrary - has strengthened the structure focused on neighboring markets.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.