Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 18

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Na tle kryzysu gospodarczego, ujawniającego się m.in. budownictwie mieszkaniowym oraz rosnących kosztach utrzymania mieszkań, zwłaszcza ze względu na rosnące ceny nośników energii oraz w aspekcie relatywnie niskiego standardu mieszkaniowego w Polsce, omówiono przykład innowacyjnych poszukiwań w zakresie taniego budownictwa. Technologia budowy domów ze spienionego polistyrenu (zwanego neoporem) jest próbą wyjścia naprzeciw zapotrzebowaniu deweloperów i użytkowników na domy tanie w budowie, a jednocześnie zgodne ze współczesnymi trendami, a więc odpowiadające wymogom energooszczędności i pasywności. Jest to przykład nowatorskiego myślenia, opierającego się nie na udoskonalaniu istniejących, lecz na wprowadzaniu nowych metod budowlanych, polegających na wykorzystywaniu materiału, dotychczas używanego w celach izolacyjnych do celów odmiennych – konstrukcyjnych. Omówiona w artykule metoda nie pozostaje pomysłem na papierze, ale znajduje zastosowanie w praktyce; istnieją już realizacje budynków powstałych w tej technologii, których wzniesienie wygenerowało znaczne korzyści w porównaniu z budową domów tradycyjnych. W przyszłości należy spodziewać się większej liczby podobnych przedsięwzięć, zrodzonych z zapotrzebowania na oszczędności w dobie kryzysu, świadczących zarazem o potencjale innowacyjnym polskich środowisk inżynierskich. Oczywiście muszą zostać pokonane pewne bariery mentalne, zwłaszcza dotyczące oporów przed mieszkaniem „w styropianie”, a także wymagana jest pewna elastyczność przyszłych użytkowników domów z neoporu. Zaprezentowane w artykule korzyści płynące z potencjalnego zastosowania nowatorskiej technologii z pewnością zadecydują o jej wdrożeniu. Niebagatelne znaczenie w przyszłości będzie miało wspieranie tego rodzaju inicjatyw przedsiębiorców przez środowiska naukowe i badawczo-rozwojowe, polegające głównie na ocenie i testowaniu nowych materiałów oraz technologii.
EN
The article presents results of the empirical study on the evaluation of the attractiveness of the city centre and administrative district centres on the basis of inhabitants’ opinions. Those results have confirmed broadly known concepts for hierarchical supplying goods – the classical theory of central places. As shown by the analysis, the residents of Cracow more likely used to visit centres of residential areas than the main city centre. It is due to lesser distance from the place of residence, as well as the different offer of both types of centres as regard to the population needs. Relationship between frequent visits the centres of administrative areas and the city one is typical for more mobile group of respondents. The inhabitants of Cracow evaluate the basic city centre generally more attractive than the district ones. By far the lowest score related to the category “culture and entertainment” in the administrative district centres. Only in terms of the sense of security the city centre received lower scores than the centres of districts.
PL
W artykule zaprezentowano badania empiryczne dotyczące oceny atrakcyjności centrum miasta i centrow dzielnic administracyjnych Krakowa, opierając się na opiniach mieszkańcow. Badania potwierdzają powszechne koncepcje hierarchicznego zaopatrywania się w dobra, czyli klasyczną teorię miejsc centralnych. Jak wykazały analizy, mieszkańcy Krakowa zdecydowanie częściej odwiedzają centra dzielnic niż jego centrum, co jest związane z mniejszą odległością centrow dzielnic od miejsc zamieszkania, jak rownież ze zrożnicowanym zagospodarowaniem, dostosowanym do odmiennych potrzeb ludności, realizowanych w obu rodzajach centrow. Stwierdzono zależność między częstszymi odwiedzinami centrum dzielnicy a częstszymi odwiedzinami centrum miasta, co może świadczyć o bardziej mobilnym stylu życia pewnej grupy osob. Respondenci oceniają centrum miasta jako atrakcyjniejsze niż centra dzielnicowe. Zdecydowanie najniższa ocena dotyczyła oferty kulturalnej i rozrywkowej w centrach dzielnic. Jedynie poczucie bezpieczeństwa w centrum miasta uzyskało niższą ocenę niż w centrach dzielnic.
PL
W opracowaniu dokonano analizy możliwości wdrażania w Polsce budownictwa niskoenergetycznego, zwłaszcza pasywnego, które zgodnie z wytycznymi dyrektywy unijnej, do końca 2020 r. stanie się standardem budownictwa we wszystkich krajach członkowskich. Omówiono stopień zaawansowania i doświadczenia tego rodzaju budownictwa w państwach Europy Zachodniej, przede wszystkim w Niemczech, Austrii i krajach skandynawskich, a następnie wskazano możliwości i bariery dla jego wdrażania w Polsce, zwłaszcza w aspekcie utrudnień finansowych związanych z dotychczasowym brakiem programów dofinansowujących budownictwo niskoenergetyczne oraz niedoborem tanich rodzimych rozwiązań technologicznych i materiałowych, a także w aspekcie nieuwzględnianiado tej pory tego rodzaju budownictwa w planowaniu przestrzennym. Autorka zwróciła uwagę na konieczność współpracy sfery naukowej i badawczo-rozwojowej z praktykami, tj. architektami, konstruktorami, producentami materiałów budowlanych i inwestorami w tej dziedzinie. Jako symptomy poszukiwań nowych rozwiązań technologicznych i materiałowych orazwspółpracy wyżej wymienionych środowisk podano przykłady z Małopolski.
EN
The study discusses the importance of virtual local communities in the context of their potential impact on the quality of life of residents in local government districts in Kraków. For this purpose, virtual local communities operating on Facebook (commercial and non-commercial websites and groups) were identified. These communities were subjected to non-participatory and participatory observation, and the results served to indicate the activities undertaken by these communities, which may directly or indirectly affect the changes taking place both socially and spatially in the districts. Most types of communities have a general aim of integrating residents through a variety of interests and activities, e.g. information on the most important projects and problems in the district, and related to ‘local patriotism’. Activities targeted at certain groups within communities were also identified e.g. parents, sports activities and small local entrepreneurs. A special role in the integration of neighborhood communities, in line with the current trend of the sharing economy, is played by groups such as ‘zamienię, oddam’ (I exchange, I give).
PL
W opracowaniu omówiono znaczenie wirtualnych społeczności lokalnych w kontekście możliwości ich oddziaływania na jakość życia mieszkańców pomocniczych dzielnic samorządowych Krakowa. W tym celu zbadano wirtualne społeczności lokalne, funkcjonujące w portalu społecznościowym Facebook (w ramach witryn oraz grup nieekonomicznych i ekonomicznych). Poddano je obserwacji nieuczestniczącej i uczestniczącej, której wyniki posłużyły wskazaniu podejmowanych przez te grupy aktywności, mogących pośrednio i bezpośrednio wpływać na przemiany w sferze społecznej i przestrzennej dzielnic. Większość tego rodzaju społeczności ma ogólny zakres działań, służący integracji mieszkańców wokół różnorodnych zainteresowań i aktywności, np. informacyjny (informacje na temat najważniejszych przedsięwzięć i problemów w dzielnicy) i związany z lokalnym patriotyzmem. Zidentyfikowano jednak także działalności celowe, ukierunkowane na pewne grupy wewnątrz analizowanych społeczności lokalnych, np. rodziców, osoby uprawiające sport czy drobnych przedsiębiorców lokalnych. Szczególną rolę w integracji społeczności dzielnicowych, wpisującą się w aktualny obecnie trend ekonomii współdzielenia, odgrywają grupy ekonomiczne typu „zamienię, oddam”.
EN
Entrepreneurship education should play an important role in education programs at all levels of education, including higher education at different levels and fields of study, not just those related to the economics. Entrepreneurship is, in the context of the contemporary market requirements, one of the eight key competences of European education system. The purpose of article is an attempt to answer the question what is the role and position of entrepreneurship education in non-economic studies offered by Polish universities on the case of geography, belonging to the domain of the natural and social sciences. Based on the analysis of selected curricula and study plans, authors specified the place of entrepreneurship in terms of quantity (number of hours and ECTS points) and courses offered during studies, taking into account the practical possibilities of their realization by the students. The authors analysed the records of learning outcomes in curricula, in order to answer the question how the curricula implemented the provisions of the National Qualifications Framework for Higher Education relating to entrepreneurship. In conclusion the authors pointed out the marginal importance of entrepreneurship education in the geographical studies and indicated the need for change in this field, in order to strengthen the development of entrepreneurial attitudes of geography students, which is important from the point of view of their entry into the labour market.
PL
Nauczanie w zakresie przedsiębiorczości powinno odgrywać ważną rolę w programach kształcenia na wszystkich etapach edukacji, w tym także w szkolnictwie wyższym na różnych stopniach i kierunkach studiów, nie tylko tych związanych z naukami ekonomicznymi. Przedsiębiorczość jest – w kontekście wymagań współczesnego rynku – jedną z ośmiu najważniejszych kompetencji kluczowych w europejskim systemie edukacji. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jaka jest rola i miejsca edukacji w zakresie przedsiębiorczości w kształceniu na kierunkach nieekonomicznych na polskich uniwersytetach na przykładzie kierunku geografia, zaliczanego głównie do obszaru nauk przyrodniczych i społecznych. Na podstawie analizy wybranych programów kształcenia oraz planów studiów określono miejsce przedsiębiorczości pod względem ilości (liczba godzin i punktów ECTS) i tematyki kursów oferowanych w ramach studiów, przy uwzględnieniu praktycznych możliwości ich realizacji przez studentów. Analizie poddano także zapisy dotyczące efektów kształcenia w programach studiów, w celu odpowiedzi na pytanie, na ile w programach studiów są implementowane zapisy Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego odnoszące się do przedsiębiorczości. W zakończeniu wskazano na wynikające z analizy marginalne znaczenie przedsiębiorczości w kształceniu geograficznym oraz wskazano na konieczność zmian w tym zakresie, w celu wzmocnienia kształtowania postaw przedsiębiorczych studentów geografii, co jest ważne z punktu widzenia ich wejścia na rynek pracy. 
EN
Innovation, as one of the essential characteristics of the entrepreneurial person is manifested e.g. by readiness to receive and take on new, non-routine and pioneering actions. The simplest reflection of human attitude to innovation may be the level of openness to emerging product innovations on the market. This is compatible with user-driven innovation conception. Authors of the paper have attempted to diagnose the occurrence of openness on innovation among young people-students, as one of the manifestations of entrepreneurship. Obtained research results showed a high level of openness to product innovation among students of universities in Kraków. Young people being conscious consumers in terms of choosing goods of appropriate quality and price are at the same time enterprising persons.  They are open-minded in their decisions, willing to work with entrepreneurs for appropriate remuneration. Perhaps they are not clients enough aware of the role played in the chain of innovation implementation on the market, as evidenced by the low level of their contacts with manufacturers, even in relation to the number of submitted complaints. Perhaps producers also do not perceive young people as potential innovators. However, these young people are aware of their expectations from innovative products, which in their point of view should be, above all, cheap, practical, high-quality and original. Certainly producers should be reckoned with their opinion. 
PL
Innowacyjność, jako jedna z istotnych cech osoby przedsiębiorczej, przejawia się m.in. gotowością do przyjmowania i podejmowania działań nowych, nierutynowych i pionierskich. Najprostszym odzwierciedleniem stosunku człowieka do innowacji może być stopień otwartości na pojawiające się na rynku innowacje produktowe, co jest zgodne z popytowym podejściem do tworzenia i wdrażania innowacji na rynku. Autorki opracowania podjęły próbę diagnozy występowania otwartości na innowacje wśród ludzi młodych – studentów, jako jednego z przejawów przedsiębiorczości tych osób. Uzyskane wyniki badań wykazały wysoki poziom otwartości na innowacje produktowe wśród studentów krakowskich uczelni. Młodzi ludzie, będąc świadomymi konsumentami w zakresie wyboru towarów pod względem ich jakości i ceny, są zarazem osobami przedsiębiorczymi. W swych wyborach są odważni, skłonni do współpracy z przedsiębiorcami, za odpowiednim wynagrodzeniem. Być może jeszcze nie są klientami w pełni zdającymi sobie sprawę z roli, jaką odgrywają w łańcuchu wdrażania innowacji na rynek, o czym świadczy ciągle niski stopień ich kontaktów z producentami, nawet w odniesieniu do liczby składanych reklamacji. A być może producenci nie dostrzegają jeszcze potencjału młodych ludzi jako innowatorów. Ci młodzi, potencjalni innowatorzy są jednak świadomi tego, czego oczekują od produktów innowacyjnych, które ich zdaniem powinny być przede wszystkim tanie, praktyczne, wysokiej jakości i oryginalne. Z ich zdaniem z pewnością producenci powinni się liczyć.
EN
In 2004, Poland joined the European Union. This access means the possibility of taking advantage of European Union Structural Funds. Apart from this the structural funds play another important role. The popularity of the idea of European integration in countries like Poland depends largely on the effectiveness of this financial support, which theoretically should lead to economic and social development on different levels (local, regional, national, and even continental). The main problem of relying on EU funds is their unequal availability, which is limited, for example, because of the granting principles.
EN
The paper analyses spatial and dynamic activity of Małopolska Region inhabitants in the industrial and construction sectors on the basis of employment and entrepreneurial activity in these sectors. The years 2006–2011 showed a positive trend for the activity in both sectors, while the performance of the construction sector was significantly better. For comparison for Poland situation was different – the dynamics of employment and entrepreneurial activity in the industry were adverse. As for Poland, entrepreneurial activity in the construction sector intensified, in relative terms, and was relatively high, and substantially higher in the Małopolska Region. Note that a geographic increase in the entrepreneurial attitudes of residents is not followed by any intensified entrepreneurial activity in the construction sector. To the contrary, a reverse trend was observed: the poviats reporting intensive entrepreneurial activity reported a relatively low share of the construction sector and vice versa – the share was rather high in areas reporting the entrepreneurial indicator at its low. Research shows that only a few poviats reported visible unfavourable trends. These are Dąbrowski and Miechowski poviats, which reported a major drop in the number of the employed both in general and specifically in the industrial and construction sector. However, these poviats, considered underdeveloped when compared to the rest of the Region, reported a positive growth of entrepreneurial activity, both in the industry and construction sector, while a downward trend in entrepreneurial activity in the industry was reported in the Suski Poviat as well in more economically advanced and industrialized poviats: Wadowicki and Kraków, what reflects a general national trend.
PL
W opracowaniu dokonano analizy stanu sektora budowlanego w Polsce w ujęciu całościowym i regionalnym, ze szczególnym uwzględnieniem województwa małopolskiego. Dodatkowy akcent położono na sytuację budownictwa mieszkaniowego. Analiza budownictwa mieszkaniowego dotyczyła lat 2006–2012, obejmujących okres bezpośrednio poprzedzający światowy kryzys gospodarczy, a także jego pierwsze fazy. W artykule stwierdzono opóźnione reagowanie sektora budowlanego na kryzys. Ponadto zauważono, iż kryzys dotknął różnych działów tego sektora w różnym stopniu. Najbardziej dotkliwy okazał się dla budownictwa mieszkaniowego. Mimo to w ciągu dwóch ostatnich dekad zaobserwowano w tym dziale korzystne tendencje dotyczące wzrostu liczby i powierzchni mieszkań oddawanych do użytkowania, przy czym zaznacza się tendencja do wzmożonej dynamiki oddawanych mieszkań na terenach dotychczas najsłabiej zainwestowanych w tym zakresie, zarówno w skali regionalnej, jak i lokalnej. Jednakże Polskę nadal charakteryzuje przepełnienie mieszkań ludnością, a województwo małopolskie plasuje się pod tym względem poniżej średniej krajowej.
EN
In the article the situation of the construction sector in Poland and the Małopolska Region is analysed. Particular emphasis is put on the situation in the field of housing. A detailed analysis concerning housing in the Małopolska Region concerned the years 2006–2012, covering the period just before the global economic crisis and during the crisis. The study found delayed response to the construction industry in crisis, as well as noted the fact that the crisis touched different areas of this sector and in varying degrees. The most acute it was for housing construction. However, over the past two decades in the field of housing the favourable trend in the increase in the number and surface area of completed dwellings for the use has been observed. Also, it has been observed that there is a tendency for increased dynamics of donation in housing – so far the least invested in both regional and local scale. However, Poland is characterised by the overcrowded dwellings and the Małopolska Region ranks in this respect below the national average.
PL
Decyzje dotyczące lokalizacji przedsiębiorstw są złożonym procesem i wymagają wnikliwej analizy wielu czynników. Okazuje się, że czynniki tradycyjne, utożsamiane często z kosztowymi, nie decydują zazwyczaj lub wyłącznie o wyborze lokalizacji przedsiębiorstwa. Wraz z postępem technologicznym i rozwojem społeczeństwa pojawiają się ciągle nowe czynniki, określane mianem nowoczesnych, które towarzyszą powstawaniu nowych działalności gospodarczych będących odpowiedzią na współczesne potrzeby konsumenckie, kreujące nowe produkty i usługi. Z reguły na decyzję lokalizacyjną wpływa szereg czynników zaliczanych zarówno do tradycyjnych (klasycznych), jak też nowoczesnych. W literaturze przedmiotu można spotkać również podział na czynniki „twarde” i „miękkie”, czyli wymierne i niewymierne, których udział w procesie decyzyjnym ma różną wagę, a zależy od rodzaju działalności i wielkości przedsiębiorstwa oraz etapu decyzyjnego. W procesie decyzyjnym zazwyczaj istotne znaczenie ma trudno mierzalny czynnik ludzki, odnoszący się do cech i motywów decydenta. Niniejsze opracowanie dotyczy omówienia i identyfikacji istotności współczesnych czynników, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aspekt personalny podejmowania decyzji lokalizacyjnych.
EN
The decision-making process the enterprises have to go through in order to chose a location for their business is complex and involves many factors. Apparently, traditional factors which are often identified with cost-related factors are not the standard, or a sole basis for choosing a location for an enterprise. New factors continue to emerge, as a result of current technological progress and development of society. They are often referred to as modern factors and they accompany the birth of new businesses which respond to contemporary consumer needs and create new products and services. In principle, a decision concerning the location of business is influenced by many factors, classified both as traditional (classical) factors and modern factors. Furthermore, the literature in field offers a distinction between hard and soft factors i.e. measurable and non-measurable factors, which have a different importance in a decision-making process. Their impact is dependent on the type of business and a size of an enterprise and the stage of decision-making. Most commonly the human factor, related to decision-makers’ characteristics and motives, plays an important role in the decision-making process. This factor is rather difficult to measure. The paper discusses and identifies the importance of the modern factors, with a particular emphasis on the personal aspect of the decision-making process in locating enterprises.
PL
Przemiany społeczno-gospodarcze, które nastąpiły po 1989 roku, przyczyniły się do rozwoju gospodarki rynkowej, a co za tym idzie swobodnego powstawania oraz wycofywania się z rynku podmiotów gospodarczych stanowiących prywatną własność. Początkowo powstawały głównie małe prywatne przedsiębiorstwa handlowe, w których przeważał polski kapitał. Jednak cechy, którymi charakteryzował się polski rynek w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, czyli duży popyt konsumpcyjny, brak dużego krajowego kapitału wyspecjalizowanego w działalności handlowej, korzystne przepisy podatkowe, niskie ceny zakupu i dzierżawy nieruchomości oraz dostępność wykwalifikowanej siły roboczej, stanowiły zachętę dla zagranicznych firm handlowych o światowym zasięgu do inwestowania w rozwój sklepów wielkopowierzchniowych w Polsce. Do szybkiego rozwoju tej formy handlu w przyczynił się również duży kapitał oraz nowoczesna kadra zarządzająca, którymi firmy te dysponowały. W efekcie w Polsce powstało wiele wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (WHO) o powierzchni powyżej 400m2, takich jak: sklepy dyskontowe, superi hipermarkety oraz domy i centra handlowe, charakteryzujących się dużą powierzchnią sprzedaży i szerokim asortymentem towarów z wielu branż. Obecnie stanowią one istotny element przestrzeni miejskiej i jednocześnie poważną konkurencję dla pozostałych form handlu detalicznego. Możliwości, jakie dają WHO, czyli szeroka oferta produktowo-usługowa, akcje promocyjne i degustacyjne, duże własne parkingi i stacje benzynowe, jak również wiele różnych placówek znajdujących się na terenie kompleksu handlowego, skutecznie przyciągają klientów. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się głównie na analizie centrów handlowych działających w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem tych zlokalizowanych w Krakowie. Za centrum handlowe uznano „nieruchomość handlową, która została zaplanowana, zbudowana oraz jest zarządzana jako jeden podmiot handlowy, składający się ze sklepów oraz części wspólnych, o minimalnej powierzchni najmu 5 tys. m2 (GLA) i składa się z minimum 10 sklepów” (Mikołajczyk, 2009: 138–139). Celem niniejszego opracowania była diagnoza preferencji konsumentów w zakresie wyboru miejsc dokonywania zakupów oraz deklaracji dotyczących korzystania z dodatkowych funkcji oferowanych w ramach badanych podmiotów handlowo-usługowych, jak również identyfikacja pozahandlowych funkcji centrów handlowych, którymi szczególnie zainteresowani są potencjalni konsumenci. W artykule dokonano także charakterystyki profilu konsumenta deklarującego wybór centrum handlowego jako miejsca dokonywania zakupów i spędzania wolnego czasu. Wnioskowanie oparte zostało o analizę literatury przedmiotu oraz wyniki badań bezpośrednich przeprowadzonych przez autorki opracowania. Jako narzędzie badawcze zastosowano kwestionariusz ankiety. W badaniach uczestniczyło łącznie 1756 respondentów będących głównie mieszkańcami Krakowa.
EN
Social and economic changes that occurred after 1989 contributed to the market economy development and thus the unfettered creation and withdrawal from the market of business entities which are private properties. Initially, mainly small private trade enterprises were formed, in which Polish capital prevailed. But the traits that characterised the Polish market in the 1990s, i.e. a large consumer demand, the lack of large national capital specialised in commercial activities, favourable tax laws, low purchase prices, lease of real estate and the availability of skilled labour were the incentive s for foreign trade enterprises to invest in the development of hypermarkets in Poland. Foreign trade enterprises dispose the large capital and modern management team which has contributed to the rapid development of this trade form. As a result, in Poland, a large number of commercial buildings (WHO) were created with an area of more than 400 sq m, such as discount stores, supermarkets and hypermarkets, as well as trading houses and shopping centres, characterised by a large area of sales and a wide range of diverse goods of various types. Currently, they form an important element of urban space and at the same time a serious competition for other retail forms. The opportunities provided by the WHO, ie. a wide range of products and services, sales and tasting, large parking lots and gas stations, as well as many different outlets located within the shopping complex, effectively attract customers. This paper focuses mainly on the analysis of shopping centres operating in Poland, with particular emphasis on those located in Kraków. A shopping centre was defined as “commercial real estate, which was planned, built and managed as a single entity, consisting of shops and common parts, with a minimum leasable area of 5 thousand sq m (GLA) and containing at least 10 stores” (Mikołajczyk, 2009: 138–139). The aim of this study was to identify the preferences of consumers in terms of their choice of shopping areas and their declarations related to the use of the additional functionality offered by the surveyed entities of commercial premises, as well as the identification of the non-trade concerns function of the shopping centres, which are particularly interested in the potential consumers. In the article, the characteristics of the profile of the consumer declaring the choice of the mall as a place for shopping and leisure was also dealt with.The inference was based on an analysis of the literature and the results of a direct research conducted by the authors of the study. As a research tool the survey questionnaire was used. The studies involved a total of 1,756 respondents who were mostly residents of Kraków and selected by random method.
EN
: In large cities, we witness the development of alternative transport which accompanies the alternative car, motorcycle, scooter and bicycle transport and public transport, as well as traditional taxi transport. Such alternative forms of transport include the following transportation services: services similar to taxi services (however in lower price and offering alternative order placement methods when, i.e. ordering via a car rental application); rental of cars (owned by an enterprise or private owners) for minutes or hours, known as car sharing; and bicycle rental offered in a public rental system. Because of the specificity of order realisation, which requires access to the computer or a mobile device and the Internet and/or special app, alternative transport services are typically used by young people. In addition, a number of features characteristic for the younger digital generation (network generation, Y generation) supports a growing popularity of the transportation among the generation. Some of the features include: desire of freedom, personalisation, close observation, sensitivity to credibility and openness, desire of entertainment, joint actions, networking, a need for speed, innovation. The above-mentioned research was conducted on a pool of younger Y generation representatives, aged 19–24. Respondents are very happy to use alternative transport, they also plan to use it in the future and encourage others to do so. The key reason for their choosing such a type of transport is the freedom of choice of time and place, i.e. a vehicle is available any time and any place. On the other hand, they place some importance on the financial factor, but it is not decisive when compared to other advantages. Similarly, environment-friendly and collaborative aspects in the context of alternative transport choices have not been confirmed by the respondents’ opinion.
PL
W dużych miastach obserwujemy rozwój transportu alternatywnego, towarzyszącego indywidualnemu transportowi samochodowemu, motocyklowemu, motorowerowemu i rowerowemu oraz zbiorowej komunikacji miejskiej i tradycyjnym przedsiębiorstwom taksówkowym. Do alternatywnych form transportu zaliczamy następujące usługi transportowe: zbliżone do usług taksówkowych, jednakże tańsze i odmienne w porównaniu z tradycyjnymi formami w sposobie realizacji zamówienia, które odbywają się przez aplikację, wynajem samochodów (będących własnością danego przedsiębiorstwa lub prywatnych właścicieli) na minuty lub godziny, co określamy mianem carsharingu, oraz wypożyczanie rowerów w ramach publicznego systemu wynajmu. Ze względu na specyfikę realizacji zamówienia, do czego potrzebny jest dostęp do komputera lub mobilnego urządzenia oraz internetu lub specjalnej aplikacji, z oferty firm świadczących usługi w ramach transportu alternatywnego korzystają najczęściej ludzie młodzi. Popularności tego transportu wśród przedstawicieli tego pokolenia sprzyja również wiele cech charakteryzujących młode pokolenie cyfrowe (sieci, Y). Przykładowe z tych cech to: pragnienie wolności, personalizacja, uważna obserwacja, czułość na wiarygodność i otwartość (wrażliwość?), pragnienie rozrywki, wspólne działania i nawiązywanie kontaktów, potrzeba prędkości, innowacyjność. Przytoczone badania zostały przeprowadzone wśród przedstawicieli młodszego pokolenia Y, czyli osób w wieku 19–24 lata. Ankietowani bardzo chętnie korzystają z transportu alternatywnego, w przyszłości również planują z niego korzystać i będą do tego zachęcać innych. Najważniejszymi powodami, które nimi kierują przy wyborze tego rodzaju transportu, są: dowolność w czasowym i przestrzennym korzystaniu z transportu, czyli fakt, że można z pojazdu skorzystać właściwie o dowolnej porze i w dowolnym miejscu. Natomiast czynnik finansowy ma dla nich pewne znaczenie, jednakże nie jest on decydujący wobec innych korzyści. Także czynniki ekologizacji i współpracy kolaboratywnej w kontekście wyboru transportu alternatywnego, na podstawie wypowiedzi badanych osób, nie zostały potwierdzone.
PL
W opracowaniu podjęto próbę identyfikacji czynników warunkujących decyzje o wyborze placu targowego na miejsce dokonywania zakupów oraz przyczyn wyboru określonego placu przez mieszkańców Krakowa. W tym celu przeprowadzono marketingowe badania bezpośrednie na terenie trzech wybranych placów targowych jednej z dzielnic Krakowa – Nowej Huty, jak również w wyznaczonych punktach miasta, powszechnie uczęszczanych oraz charakteryzujących się znaczną bliskością położenia względem badanych targowisk. W badaniach uczestniczyli mikroprzedsiębiorcy, klienci placów targowych oraz potencjalni klienci. Na podstawie badań stwierdzono następujące przesłanki wyboru omawianych targowisk przez konsumentów: 1) dogodne położenie względem miejsca zamieszkania oraz ciągów komunikacyjnych; 2) wielkość targowiska; 3) bliskość zaplecza rolnego oraz dostępność płodów rolnych kupowanych bezpośrednio od producentów jako czynnik warunkujący rozpiętość oferty asortymentowej, a w rezultacie zwiększający atrakcyjność targowiska; 4) oddziaływanie niektórych megatrendów (zdrowie, indywidualizm, potrzeba nawiązywania kontaktów i spowolnienie tempa życia) na decyzje konsumentów.
EN
In the article there is an attempt to identify the decision factors for choosing a market as a place of doing the shopping and the reasons for choosing a particular market by the inhabitants of Cracow. For that reason the marketing researches have been conducted with the use of a questionnaire interview. The survey was done in the year 2014 and 2015 in three selected markets located in one of the districts of Cracow – Nowa Huta, as well as in definite points of the city, a widely attended and characterized by a proximity to the markets. In the study attended entrepreneurs, customers of markets and potential customers. Authors found out the following reasons for choosing the markets to purchase consumer goods: 1) convenient location relative to the place of residence and communication lines; 2) the size of the market; 3) proximity to agricultural areas and the availability of crops purchased directly from producers as a determinant of the diversity of agricultural products, and as a result increasing the attractiveness of the markets; 4) the impact of certain megatrends (health, individualism, the need for networking and to slow down the pace of life) on consumer decisions.
PL
Regulacje klimatyczne Unii Europejskiej obciążają polską energetykę w sposób nieproporcjonalny do innych państw, głównie ze względu na dominację węgla w strukturze paliw zużywanych do produkcji energii w Polsce. Skutki globalnego kryzysu gospodarczego, wywołanego w 2007 roku w USA mogą zmienić kształt polityki klimatycznej w Europie, a tym samym przyczynić się do zmian kierunków rozwoju polskiego przemysłu energetycznego i zagospodarowania przestrzennego kraju. Niniejszy artykuł stanowi próbę projekcji konsekwencji prowadzenia polityki energetycznej przez Polskę na sytuację polskiego przemysłu energetycznego oraz stan zagospodarowania przestrzennego kraju. W artykule rozpatrzono trzy możliwe warianty dotyczące kształtu przyszłej polityki energetycznej dla Polski: 1) kontynuację aktualnej polityki, 2) jej złagodzenie, 3) jej zaostrzenie. Kontynuacja obecnej polityki klimatycznej w ciągu najbliższych lat sprawi, że udział węgla w strukturze paliwowej polskiej elektroenergetyki ulegnie zmniejszeniu. Nastąpi wzrost roli odnawialnych źródeł energii (OZE), a niemal połowa tego typu energii będzie wytwarzana przez energetykę wiatrową, głównie ze względu na relatywnie dogodne w tym względzie warunki geograficzne Polski. Dla zapewnienia efektywnego działania nowych instalacji istnieje potrzeba rozbudowy infrastruktury energetycznej, w szczególności sieci przesyłowych wewnątrz kraju oraz łączących go z państwami sąsiednimi: Niemcami, Słowacją, Litwą i Ukrainą. Powinna nastąpić także integracja ze skandynawskimi systemami energetycznymi. W sytuacji złagodzenia polityki klimatycznej Unii Europejskiej w obliczu kryzysu ekonomicznego kosztowne inwestycje redukujące emisję CO2 zostaną odroczone. Wówczas pewna jest dominacja węgla kamiennego i brunatnego w strukturze zużycia paliw w polskiej energetyce, z uwagi na jego względnie niski koszt oraz wysoką wydajność energetyczną. Elektrownie węglowe będą osiągać wysokie wyniki finansowe. Elektrownie gazowe będą stosowane głównie jako wsparcie w okresach szczytowych zużycia energii. Produkcja energii z OZE, biomasy oraz biogazu nie będzie wymuszana. Energetyka jądrowa nie będzie proponowana. W sytuacji zaostrzenia polityki klimatycznej polski sektor węglowy będzie wypierany przez inne źródła energii, w szczególności przez odnawialne. Do osiągnięcia tego efektu przyczynią się uregulowania prawne poprawiające atrakcyjność inwestowania w instalacje wykorzystujące OZE, przy jednoczesnym obniżeniu rentowności elektrowni konwencjonalnych poprzez rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, np. zatwierdzenie planu Komisji Europejskiej w sprawie tzw. blackloadingu, wejście do polskiego porządku prawnego tzw. małego trójpaku energetycznego oraz projektu tzw. dużego trójpaku energetycznego. Polityka dekarbonizacji będzie sprzyjała rozwojowi energetyki jądrowej oraz produkcji energii z OZE. Zbyt restrykcyjna polityka klimatyczna w polskich realiach może doprowadzić do degradacji gospodarki, ponieważ wzrost cen energii wpłynie na wzrost kosztów działalności większości przedsiębiorstw. Z drugiej jednak strony, pod pewnymi warunkami stworzonymi przez odpowiednie prawa i instytucje, alokacja zasobów w sektorach technologii niskoemisyjnych może spowodować rozwój innowacji, wzrost gospodarczy i powstawanie nowych miejsc pracy, m.in. w sektorze produkcji urządzeń dla sektora energetycznego, w firmach budowlano-montażowych, w rolnictwie energetycznym, w obszarze pozyskiwania i przetwarzania biomasy i paliw. Dekarbonizacja może okazać się korzystna dopiero w dalekiej przyszłości. Nadchodząca roczna prezydencja Polski w międzynarodowej konwencji klimatycznej może stać się poważnym impulsem do wzmocnienia polskiego stanowiska oraz szansą na przeforsowanie regulacji korzystnych dla polskiego przemysłu energetycznego.
EN
Climate Regulations imposed by the European Union affect the Polish energy sector unequally, compared to other countries, mainly due to the dominance of coal as main resource in energy production. The effects of the global economic crisis, which started in 2007 in the United States, could change the climate policy in Europe, and thus contribute to changing the direction of Polish power industry development and spatial development of the country. Continuing with the current climate policy in the upcoming years will cause the reduction of the use of coal in the fuel structure of Polish power industry. The role of renewable energy will increase and almost half of this type of energy will be produced by wind power, mainly due to the geographical location of Poland. To ensure the effectiveness of the new systems, proper infrastructure needs to be developed, in particular transmission networks within the country, as wells as connections with neighbouring countries: Germany, Slovakia, Lithuania and Ukraine. Moreover, it is desirable to integrate with the Nordic energy systems. The powers-that-be in coal industry for several years now have attempted to save conventional energy by implementing projects reducing the risk associated with investments in the coal sector and supporting marketing campaigns that promote Polish coal. Nowadays, research and development centres are working on various applications for modern clean power generation technologies, which base on solids that limit greenhouse gas emissions. In the case of easing on the climate policy of the EU as a result of the global economic crisis, expensive investments reducing CO2 emission would be deferred. In such a case, the domination of coal and lignite in Polish energy sector is inevitable, due to its relatively low cost and high energy efficiency. Coal plants would be in good financial shape. Gas power plants would be mainly used as support during periods of peak energy consumption. The production of renewable energy, biomass and biogas would not be enforced. Nuclear power would not be proposed. In the case of strict climate policy, Polish coal sector would be replaced by other energy sources, in particular renewables. To achieve this effect, regulations enhancing the attractiveness of investing in installations using renewable energy sources would be introduced, while the profitability of conventional power plants would be reduced by raising the price of CO2 emission allowances, such as the European Commission’s approval of the plan of black loading, implementation into the Polish legal system a “small triple energy package”, and a “big triple energy package”. Decarbonisation policy would enable the development of nuclear energy and the production of energy from renewable sources. In Polish conditions, a climate policy that is too restrictive may lead to degradation of economy, as an increase in the price of energy would result in an increase of operational costs for most companies. On the other hand, under certain conditions created by the relevant laws and institutions, the allocation of resources in sectors of low carbon technologies could lead to the development of innovative technologies, economic growth, and job creation, for example in the production of equipment for the energy sector, in construction and assembly companies, energetic agriculture, in the acquiring and processing of biomass fuels. Decarbonisation may be beneficial only in the distant future. The upcoming year-long Polish Presidency at the International Climate Convention could be a major opportunity to strengthen the Polish position and a chance to enforce the regulations favourable to the Polish energy industry.
EN
This paper analyzes the condition of open-air markets in Poland, with particular emphasis on Kraków. The authors note that there are a declining number of open-air markets. The size of the markets is also shrinking and there are a decreasing number of stands. Similarly, survey respondents demonstrate less interest in open-ai rmarkets as a shopping destination and significantly increased interest in shopping centers (malls), discount stores, supermarkets, and hypermarkets. However, open-air markets have many supporters: in particular, older people appreciate open-air markets, and not only because of the availability of fresh products at a relatively low price. They also appreciate such markets as meeting places. Open-air markets in CEE cities have always played an important commercial role and been witness to the history of these cities. For this reason and also because of the important function they play as unique public spaces, they should be protected and should receive special treatment from the local authorities.
PL
W niniejszym artykule poruszono tematykę klasycznych czynników lokalizacji oraz ich znaczenia w wyborze dogodnego miejsca umiejscowienia przedsiębiorstwa w przestrzeni gospodarczej. Należy tu nadmienić, że autorami najważniejszych klasycznych teorii byli m.in. A. Weber, A. Lӧsch czy A. Predöhl. Jako kluczowe wymieniali oni takie czynniki lokalizacji, jak: koszty transportu, koszty zatrudnienia czy dostępnąść surowców. W artykule podjęto próbę zbadania istoty owych czynników w podejmowaniu decyzji przez współczesnych przedsiębiorców w zakresie lokalizacji ich działalności gospodarczej. Bazę źródłową wykorzystaną w analizach stanowiły wyniki bezpośrednich badań marketingowych, w których uczestniczyło kilkanaście przedsiębiorstw z branży budowlanej. Zdaniem autorek artykułu, mimo że pierwsze teorie lokalizacji powstały jeszcze w XIX w., klasyczne czynniki lokalizacji nadal są aktualne i nie tracą na znaczeniu. Nieuwzględnienie ich w procesie decyzyjnym w dalszej perspektywie może przyczynić się do niepowodzenia podjętej działalności gospodarczej.
PL
Nowa Huta, która powstała w 1949 roku jako odrębne miasto, już po dwóch latach została przyłączona do Krakowa, stając się jedną z jego dzielnic. Od samego początku w okolicy placu Centralnego, zgodnie z zamierzeniami planistów, wykształciło się centrum Nowej Huty – obok centrum Krakowa najbardziej rozpoznawalne centrum (subcentrum / centrum dzielnicowe) tego miasta. W okresie socjalistycznym Nowa Huta, będąca składową Krakowa, dawała jednocześnie mieszkańcom poczucie odrębności, głównie poprzez rolę, jaką dla zaspokojenia ich potrzeb odgrywał pobliski kombinat metalurgiczny. W okresie transformacji społeczno-ekonomicznej rola tego kombinatu znacznie się zmniejszyła. Dzielnica pogrążyła się w kryzysie ekonomicznym i społecznym. Równocześnie rosła integracja przestrzenna i społeczna dzielnicy z resztą miasta. W Nowej Hucie, ze szczególnym uwzględnieniem jej centrum, zaobserwowano kryzys lokalnych funkcji handlowo-usługowych. Dotychczasowe unikalne funkcje centrum zaczęły się dewaluować. Mimo początków rewitalizacji miejsca obserwujemy systematyczny proces zaniku funkcji centralnych omawianego obszaru, chociaż jako element układu urbanistycznego i w świadomości mieszkańców oraz innych użytkowników nadal funkcjonuje on jako centrum Nowej Huty. Omawiane zjawisko utraty funkcji centralnych tej części dzielnicy powinno stanowić wyzwanie dla decydentów podejmujących działania związane z rozwojem miasta.
EN
Nowa Huta, which was founded in 1949 as a separate town, after 2 years was incorporated to Krakow, becoming one of its districts. In the very beginning, as intended by the planners, the centre of Nowa Huta was created around Plac Centralny. Alongside the centre of Cracow, it is the most recognizable centre (district centre) of the city. In the socialist period Nowa Huta, being a component of Cracow, gave its residents the feeling of autonomy, mainly due to the role of a nearby steelworks which played an important part in meeting their needs. In the period of the social-economic transformation the role of the factory was significantly reduced. The district fell into an economic and social crisis. At the same time, spatial and social integration of the district with the rest of the city became stronger. It was observed that Nowa Huta, particularly in its central part, was experiencing a crisis of local commercial and service functions. Previously unique functions of the centre started to devaluate. In spite of the onset of revitalization of the place we are observing a systematic disappearance of the central functions of the area, although, it functions as the centre of Nowa Huta in terms of urban layout and in the awareness of the inhabitants and other users. Discussed phenomena of the declining functions of this part of the district should be of great priority for policy makers undertaking the issues related to the development of the city.
PL
W niniejszym opracowaniu wzięto pod uwagę najważniejsze firmy mające siedzibę zarządu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, jak zmieni się koncentracja funkcji kontrolno-zarządczych w mieście w momencie głębokiego kryzysu dominującej branży, w danym ośrodku stanowiącym jego bazę ekonomiczną. W tym celu utworzono indeks stabilności, który, w oparciu o wyniki ekonomiczne uzyskiwane przez poszczególne korporacje oraz zróżnicowanie branż, obrazuje stabilność gospodarczą ośrodków miejskich w przypadku globalnych wahań koniunkturalnych. Najbardziej odporne na kryzys okazały się Warszawa, Praga i Budapeszt. Wpływ na lokalizację najodporniejszych na kryzys miast mają odległość od państw UE 15, oddziaływanie polityczne Związku Radzieckiego widoczne w regionie w latach 1945–1990 oraz konflikty zbrojne w krajach byłej Jugosławii. Ponadto badane miasta, mimo niewielkiego wpływu na światową gospodarkę, charakteryzują się dosyć dużymi powiązaniami międzynarodowymi.
EN
This study takes into account the most important companies that have their head office in Central and Eastern Europe. The authors try to answer the question of how the city’s position will change due to deep crisis of the dominant sector in the city. The stability index was created, based on economic results achieved by individual corporations and their sectoral diversity. It illustrates the economic stability of urban centers in the case of global fluctuations. The most resistant to the crisis proved to Warsaw, Prague and Budapest. Impact on the location of the most resilient cities is the distance from the EU-15 and the political influence of the Soviet Union is visible in the region in 1945–1990 and the armed conflict in the former Yugoslavia. In addition, the cities studied despite having a small impact on the global economy are characterized by a fairly large international connections.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.