Search results

1

O przekręcaniu i błędnym rozumieniu niektórych frazeologizmów

100%

Malinowski M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2013

|

issue 8

PL

Phraseology is a part of linguistics (lexicology) that deals with the analysis and description of set phrases – expressions whose elements cannot be changed or exchanged. Contemporary speech is full of examples of incorrect use of set phrases and idioms that result from unfamiliarity with their structure and meaning. In the article, the author analyses the entire problem and points the reasons of this situation. He refers to the etymology of selected linguistic expressions, the beginnings of their presence in the writing and their long-lasting existence in their genetic form and orthography.

2

Interpunkcja szkołą myślenia gramatycznego. O błędach z zakresu przestankowania

100%

Malinowski M.

Eruditio et Ars

|

2022

|

vol. 5

|

issue 2

73-102

EN

Punctuation - despite becoming codified more than 86 years ago - presents a number of challenges before modern users of language due to its specific prohibition-prescription character, the obligation of using or omitting a particular punctuation mark in a specific text and the sizable amount of material to memorize and master. Not everyone knows that punctuation is primarily based on the syntax criteria, i.e. the punctuation marks reflect the structure of a given utterance. The rhetorical considerations (e.g. suspending ones utterance) should not be taken into consideration unless they overlap with the syntactic boundaries of the superordinate-subordinate structure. The goal of the author is to demonstrate and analyze the most frequent punctuation errors in various texts. On the basis of appropriate principles the author clearly discusses the selected issues and encourages readers, in particular the persons who write and edit texts professionally, to become more involved in the issues of punctuation.

PL

Interpunkcja – mimo że od jej zasadniczego skodyfikowania minęło przeszło 86 lat – sprawia użytkownikom języka sporo trudności ze względu na jej specyficzny charakter nakazowo-zakazowy, obligatoryjność użycia bądź opuszczenia znaku w konkretnym tekście i spory materiał pamięciowy do opanowania. Nie wszyscy piszący wiedzą o tym, że przestankowanie opiera się przede wszystkim na kryterium składniowym, to znaczy, że za pomocą znaków pisarskich oddaje się strukturę zapisanego wypowiedzenia. Względy retoryczne (np. zawieszenie głosu) nie powinny być brane pod uwagę, chyba że pokrywają się z granicami syntaktycznymi konstrukcji nadrzędno-podrzędnej. Autor postawił sobie za cel pokazanie i przeanalizowanie najczęstszych błędów interpunkcyjnych w rozmaitych tekstach. Podpierając się odpowiednimi regułami, klarownie omawia wybrane zagadnienia i zachęca do większego zainteresowania się przestankowaniem szczególnie osoby, które zawodowo zajmują się pisaniem i redagowaniem tekstów.

3

O pochodzeniu, znaczeniu i wydźwięku hymnów Gaudeamus igitur i Gaude, mater Polonia oraz sentencji Quod felix, faustum fortunatumque sit

100%

Malinowski M.

Eruditio et Ars

|

2023

|

vol. 6

|

issue 1

25-51

EN

Gaudeamus igitur (Let us rejoice therefore) is the most popular academic hymn in the world and in Poland. The modern version of the Latin text is attributed to a student at the University of Halle, Christian Wilhelm Kindleben, who in 1781 came across a print of a manuscript of the penitential hymn from the 13th century. He decided to modify it slightly in terms of content and originally titled it De brevitate vitae (On the Shortness of Life). The result was a parody of a rather sad in meaning song (that life is fragile and flimsy, that the earth will consume us sooner or later, so let’s rejoice while we are young. Gaudeamus igitur soon became the most famous academic anthem sung at the inauguration of each new year in all universities in Poland and around the world. The text also refers to another song sometimes resounding during university ceremonies – Gaude, mater Polonia, which has patriotic overtones and tells of the tragic circumstances of the death of Bishop Stanislaw of Szczepanów, as well as to the phrase Quod felix, faustum fortunatumque sit appearing in the speeches of rectors and not always understood by those hearing such words. The author discusses the history of hymns and Latin phrasing more extensively in the hope that it will interest readers.

PL

Gaudeamus igitur (Radujmy się więc) jest najpopularniejszym hymnem akademickim na świecie i w Polsce. Współczesną wersję tekstu łacińskiego przypisuje się studentowi Uniwersytetu w Halle Christianowi Wilhelmowi Kindlebenowi, który w 1781 roku natrafił na odbitkę manuskryptu hymnu pokutnego z XIII wieku. Postanowił go nieco zmodyfikować pod względem treści i zatytułować De brevitate vitae (O krótkości życia). Powstała parodia dość smutnej w wymowie pieśni (że życie jest kruche i marne, że pochłonie nas wcześniej czy później ziemia, więc cieszmy się, dopóki jesteśmy młodzi). Gaudeamus igitur stał się wkrótce najbardziej znanym hymnem śpiewanym na inaugurację każdego nowego roku akademickiego w szkołach wyższych w Polsce i na świecie. W tekście mówi się również o innej pieśni niekiedy rozbrzmiewającej w czasie uczelnianych uroczystości – Gaude, mater Polonia, mającej wydźwięk patriotyczny, opowiadającej o tragicznych okolicznościach śmierci biskupa Stanisława ze Szczepanowa, a także o zwrocie Quod felix, faustum fortunatumque sit pojawiającym się w przemówieniach rektorów i nie zawsze zrozumiałym dla osób słyszących te słowa. Autor szerzej omawia historię hymnów i łacińskiej frazy w nadziei na to, że zainteresuje to czytelników.

4

O trudnościach z adaptacją najnowszych zapożyczeń angielskich do polszczyzny na przykładzie PUBLIC RELATIONS

100%

Malinowski M.

Eruditio et Ars

|

2022

|

vol. 4

|

issue 1

81-106

EN

Public relations as a cross-disciplinary field of science emerged in Poland at the turning point between 1989 and 1990 but until this day it remains not fully researched and defined. According to one of the definitions included in Universal Polish Language Dictionary PWN „public relations” is the „activity aimed at developing good public image of a company, an institution etc.” (UPLD PWN 2003, vol. III: 1158). Despite increasingly frequent presence of this phrase in the communication it is still waiting for a semantic native equivalent or even a graphical localization. Therefore in Polish language it functions as a foreign language quote and is considered as internationalism. The difficulties with using the phrase public relations consist in sloppy pronunciation (without the final s), the manner in which it is written using capital letters (as in the English language), overlooking its grammatical gender and number and thus creating incorrect collocations with other words and, ultimately, in improper creation of derivative words. Lexicographers will probably have to review the normative arrangements in this regards because a significant number of Polish language speakers ignores all regulations and bans.

PL

Public relations jako interdyscyplinarna dziedzina nauki pojawiła się w Polsce na przełomie lat 1989/1990, ale do dzisiaj pozostaje nie do końca zbadana i zdefiniowana. Według jednej z definicji, zawartej w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN, jest to ‘działalność mająca na celu kształtowanie dobrego publicznego wizerunku firmy, instytucji itp.’ (USJP PWN, 2003, t. III, s. 1158). Mimo coraz częstszej obecności owej nazwy w obiegu komunikacyjnym wciąż nie doczekała się ona semantycznego rodzimego odpowiednika bądź choćby graficznego spolszczenia. Dlatego funkcjonuje w polszczyźnie na zasadzie obcojęzycznego cytatu i uznaje się ją za internacjonalizm. Trudność z posługiwaniem się określeniem public relations polega na niestarannej wymowie (bez końcowego s w wygłosie), zapisywaniu go wielkimi literami (na wzór angielski), niezważaniu na jego liczbę i rodzaj gramatyczny w oryginale, a przez to błędnym łączeniu z innymi wyrazami, wreszcie niewłaściwym tworzeniu wyrazów pochodnych. Leksykografowie będą chyba musieli dokonać rewizji ustaleń normatywnych w tym zakresie, gdyż duża część użytkowników polszczyzny ignoruje wszelkie nakazy i zakazy.

5

Do artykułu Tadeusza Malinowskiego (2014), O niektórych wyrażeniach…, komentarz filologiczny

100%

Malinowski M.

Archeologia Polski

|

2014

|

vol. 59

|

issue 1-2

291-295

EN

The occurrence in recent archaeological writing of neo-semantics taken straight from English or German, used without reason to replace old, accepted, traditional terms, is worrying at the very least. Equally unfortunate are somewhat inapt two-word phrases (wrongly pushing out long-used terminology), which can be questioned on the grounds of word-formation correctness. Being a science that aims at reconstructing man’s social and cultural past based on material remains found in the ground, on the ground and in the water, archaeology is particularly obliged to take care of and protect its wealth, including its language and terminology.

6

U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki i ja jestem szparka, ja sekretarka, czyli tajemnice dawnej leksyki

100%

Malinowski M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2011

|

issue 6

PL

In the 21st century Polish language, many of the archaic words and expressions of yesteryear still function. In spite of their relative frequency (occurrences in familiar folk or pop songs), they often remain incomprehensible to the vast majority of language users. The ignorance of the lexeme’s denotational definition is usually the reason. Often, the context in which the word occurs is misleading. The lexeme prząśniczka has always meant ‘part of the reel, narrow small board to which the yarn is attached’, rather than ‘a woman spinner, a person performing the activity of spinning’. The adjective szparki is largely forgotten today, with its archaic meaning ‘quick, jaunty, perky’. In the past, people would say that ‘an old man still walked szparki’ (that is ‘fast’) or he was a szparki fellow. The adverb szparko ‘firmly, strongly, heavily’ was also used. A contemporary songwriter makes a clever use of the archaic adjective in one of the texts for Maryla Rodowicz entitled Szparka sekretarka (literally: ‘A lively, efficient secretary’). Meanwhile the lyrics were mostly misinterpreted as obscene probably due to the existence of the homonymous noun szparka (Eng. slit, gap).the author appends a comprehensive glossary of the CB language.

Refine search results

3 Eruditio et Ars

2 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

1 Archeologia Polski

6 Malinowski M.

1 2023

2 2022

1 2014

1 2013

1 2011

O przekręcaniu i błędnym rozumieniu niektórych frazeologizmów

Interpunkcja szkołą myślenia gramatycznego. O błędach z zakresu przestankowania

O pochodzeniu, znaczeniu i wydźwięku hymnów Gaudeamus igitur i Gaude, mater Polonia oraz sentencji Quod felix, faustum fortunatumque sit

O trudnościach z adaptacją najnowszych zapożyczeń angielskich do polszczyzny na przykładzie PUBLIC RELATIONS

Do artykułu Tadeusza Malinowskiego (2014), O niektórych wyrażeniach…, komentarz filologiczny

U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki i ja jestem szparka, ja sekretarka, czyli tajemnice dawnej leksyki