Search results

1

Die anthropologischen Aspekte der Umweltkriese

100%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2014

|

vol. 35

|

issue 2

61-70

PL

Punktem wyjścia artykułu jest rozpoznanie antropologicznego charakteru kryzysu środowiskowego. Zawiera ono informacje na temat zakresu uwikłania człowieka w ten kryzys. Dotyczą więc one najpierw człowieka jako przedmiotu kryzysu środowiskowego, następnie człowieka jako podmiotu kryzysu środowiskowego i wreszcie człowieka jako gwaranta opanowania i przezwyciężenia kryzysu środowiskowego. W pierwszym przypadku chodzi o wskazanie na człowieka jako ofiarę tego kryzysu, a więc na istotę doświadczającą jego negatywnych skutków w wymiarze cielesnym, psychicznym i duchowym. W drugim przypadku chodzi o wskazanie na człowieka jako głównego sprawcę tego kryzysu, a więc na uwarunkowane biologicznie i kulturowo nadużycia człowieka względem środowiska naturalnego. W trzecim przypadku chodzi zaś o wskazanie na człowieka jako jedynego gwaranta opanowania i przezwyciężenia kryzysu środowiskowego. Celem przezwyciężenia kryzysu ekologicznego jest zaś ukształtowanie człowieka przyjaznego środowisku naturalnemu i zarazem uczynienie środowiska naturalnego przyjaznym człowiekowi.

DE

The starting point of this article is recognizing the anthropological character of the environmental crisis. It contains information about the scope of human involvement in this crisis. The articles concerns first, man as the object of the environmental crisis then, man as the subject of the environmental crisis and finally, man as the guaranteed master of overcoming the environmental crisis. The first case considers man as a victim of the crisis and therefore, discusses his experience of its negative effects on the bodily, psychological and spiritual dimensions. The second case indicates man as the main perpetrator of the crisis and therefore, focuses on the biologically and culturally conditioned human abuse with respect to the environment. The third case refers to man as the sole guarantor of taking control and overcoming the environmental crisis. The main goal here is formation of natural environment friendly to man, and a man friendly to his natural environment.

2

Ekopedagogiczna relewancja etologii

100%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2017

|

vol. 38

|

issue 1

53-63

PL

Postulowane przez Konrada Lorenza sprzymierzenie przyrodoznawstwa z humanistyką twórczy wyraz znalazło głównie w przymierzu nowoczesnej etologii z filozofią. Prace Lorenza świadczą o wpływie etologii na intensywność refleksji filozoficznej nad kwestiami tradycyjnie podejmowanymi przez takie dyscypliny, jak antropologia filozoficzna, ontologia, teoria poznania czy etyka. Właśnie antropologiczna relewancja etologii wyznacza perspektywę odkrywania jej relewancji ekopedagogicznej. Etologiczna koncepcja człowieka jako istoty z natury kulturowej stanowi bowiem punkt wyjścia prac nad taką strategią wychowania ekologicznego, która wyraża się aktualizacją biologicznej potencjalności człowieka w trakcie ontogenetycznej jego adaptacji do określonych warunków naturalnego środowiska życia.

EN

Alliance between natural sciences and the humanities postulated by Konrad Lorenz found its creative expression primarily in the alliance between philosophy and ethology. Numerous Lorenz’s works show the impact of ethology on the intensity of philosophical reflection on a number of issues traditionally undertaken by disciplines such as philosophical anthropology, ontology, epistemology and ethics. Anthropological relevance of ethology determines the prospect of exploring its eco-educational relevance. This means that the ethological concept of man as a cultural being from his nature is the starting point for the work on the strategy of ecological education, which express actualization of biological potential of man in the course of his ontogenetic adaptation to the specific conditions of the natural environment.

3

Od biologii zachowania się zwierząt do biologii ludzkiego poznania

100%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2015

|

vol. 36

|

issue 2

81-92

EN

The article discusses the effects of Konrad Lorenz’s work at the University of Königsberg. They constitute a response of biology to Immanuel Kant’s question regarding the possibility of making synthetic a priori judgments, which he presented in monographs “Kant’s Lehre vom Apriorischen im Lichte gegenwärtiger Biologie” and „Die angeborenen Formen möglicher Erfahrung”. The two Lorenz’s publications present the main thesis of evolutionary epistemology which can be understood both as phylogenesis of human cognitive abilities and as a theory of epistemological process of approaching the truth of the reality. Evolutionary epistemology’s significance is lies in an attempt to show the way of overcoming the opposition between rationalism and empiricism and between realism and idealism. The attempt raises a controversy and questions concerning the methodological status such epistemology which bridges biology and philosophy.

4

W sprawie środowiskowej ochrony człowieczeństwa człowiekaW sprawie środowiskowej ochrony człowieczeństwa człowieka

100%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2018

|

vol. 39

|

issue 1

69-80

PL

Tytuł niniejszego opracowania zawiera apel o środowiskową ochronę człowieczeństwa człowieka. Opiera się na wynikach etologicznych badań nad cywilizowaną ludzkością i na refleksji praktycznych filozofów przyrody. Jej główna teza o przyrodzie w człowieku i człowieku w przyrodzie wskazuje zarówno na naturę samego człowieka, jak i na właściwe człowiekowi relacje z przyrodą. Zgodnie z tym podejściem człowiek całkowicie i ze wszystkim pochodzi z przyrody i jest z przyrodą powiązany po najbardziej subtelne warstwy swego bytu. Powiązanie to jest subtelnie skomplikowane i widoczne jest na poziomie ludzkiego ciała, ludzkiej psychiki i ludzkiego ducha. Tych poziomów bytu ludzkiego bezpośrednio dotyczą więc skutki rujnowania, czyli tracenia naturalnego środowiska życia człowieka. Ich kumulacja prowadzi zaś do zjawiska, które etolodzy określili mianem „regresu człowieczeństwa”. Dlatego artykuł postuluje taką rekonstrukcję naturalnego środowiska życia, która dokonuje się z respektem dla człowieczeństwa człowieka.

EN

The title of this study contains an appeal for the environmental protection of man’s humanity. It is based on the results of ethological research on civilized humanity and the reflection of practical philosophers of nature. Its main thesis about nature in man and man in nature points both to the nature of man himself and to man’s relationship with nature. According to this approach, man who in his entirety originates from nature, is associated with it to the most subtle layers of his being. This connection is subtly complicated and it reveals itself on the level of the human body, the human psyche and the human spirit. These levels of human existence are, therefore, directly affected by the ongoing destruction, i.e. loss of the natural environment of human life. Its accumulation leads to the phenomenon that ethologists defined as “regression of humanity”.

5

From Mesocosmos To Cosmos: Man In Search Of His Oikos

100%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2016

|

vol. 37

|

issue 4

45-54

PL

Niniejsze opracowanie nawiązuje do stworzonej przez Jakoba von Uexkülla cybernetycznej koncepcji obecności istoty żywej w środowisku naturalnym. Wskazuje ona na poznawcze podstawy obecności istoty żywej w otoczeniu. W tym ujęciu istota żywa jest podmiotem. Przekształca ona bowiem swoje otoczenie w swoje środowisko, czyli w optymalny dla swojego przetrwania świat średnich miar, zwany mesokosmosem. Tak rozumiany mesokosmos jest utożsamiany zarówno z niszą ekologiczną istoty żywej, jak i z jej niszą kognitywną. Można więc powiedzieć, że w charakterystycznym dla istot żywych dążeniu do świata coraz lepszego, znajdują one tylko taki świat, który odpowiada ich zdolnościom poznawczym i zdolnościom behawioralnym. Oznacza to, że podstawowy zakres poznania rzeczywistości przez istoty żywe wyraża jego utylitarny charakter; w tym zakresie jest ono uwarunkowane genetycznie, a więc jest funkcją dążenia gatunku do przetrwania w środowisku mesokosmicznym. Na tym tle ukazuje się wyjątkowość człowieka, który dzięki niezwykłym zdolnościom poznawczym jest w stanie przekraczać mesokosmos. W szczególności dokonuje się to dzięki poznaniu naukowemu, które w pewnym sensie jest nieograniczone i świadczy o tym, że środowiskiem człowieka jest (może być) cały wszechświat.

EN

This study draws on the cybernetic concept of living beings’ presence in the natural environment formulated by Jakob von Uexküll, which points to the cognitive basis for the presence of a living being in its surroundings. In this perspective, living beings are perceived as subjects, since they transform their surroundings into an environment which is optimal for their survival in the world of average measurements, called mesocosmos. Thus understood, mesocosmos is synonymous with both the ecological and cognitive niche of a living being. Consequently, we can say that living beings, in the course of their characteristic pursuit of a better world, find only such a world that matches their cognitive and behavioral abilities. This, in turn, means that the basic level of knowledge about the reality achieved by living beings expresses the utilitarian nature of that knowledge; in this respect, it is genetically determined and is, therefore, a function of a species’ aspiration to survive in the mesocosmic environment. In this context, the uniqueness of man, who due to his remarkable cognitive abilities is able to transcend the mesocosmos, becomes clearly evident. This transcendence is achieved, in particular, through scientific knowledge which is, in a sense, unlimited and points to the fact that human environment comprises (can comprise), in fact, the whole universe

6

Filozoficzna relewancja etologii

50%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2004

|

vol. 20

221-238

7

Nowa antropologia Edwarda O. Wilsona

50%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

1994

|

vol. 10

245-257

8

Problem opozycji człowieka wobec przyrody

50%

Łepko Z.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2006

|

vol. 23

137-148

9

Odpowiedzialność w badaniach naukowych

44%

Łepko Z.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

1999

|

vol. 8

181-193

Refine search results

8 Seminare. Poszukiwania naukowe

1 Łódzkie Studia Teologiczne

9 Łepko Z.

1 2018

1 2017

1 2016

1 2015

1 2014

1 2006

1 2004

1 1999

1 1994

Die anthropologischen Aspekte der Umweltkriese

Ekopedagogiczna relewancja etologii

Od biologii zachowania się zwierząt do biologii ludzkiego poznania

W sprawie środowiskowej ochrony człowieczeństwa człowiekaW sprawie środowiskowej ochrony człowieczeństwa człowieka

From Mesocosmos To Cosmos: Man In Search Of His Oikos

Filozoficzna relewancja etologii

Nowa antropologia Edwarda O. Wilsona

Problem opozycji człowieka wobec przyrody

Odpowiedzialność w badaniach naukowych