Search results

1

Der Theologe im Dialog mit der säkularisierten Öffentlichkeit in Slowenien

100%

Globokar R.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2018

|

vol. 38

|

issue 2

31-41

EN

The democratic Constitution of the Republic of Slovenia stipulates a strict separation of church and state. After the independence in 1991, a strong process of secularization is noticed. The number of people who declared themselves Catholic declined drastically in the last two decades. Some reasons both from inside the Church and outside of it are analysed in the first part of the paper. In the second part, the author presents from his personal perspectivesome ways to contribute as a theologian to the public ethical discourse in the secularized society. He emphasizes the need for the argumentative and understandable statements. Theological vocabulary should be translated to the language that today’s people could understand. Last the author presents his work as a theologian at the State University, in the National Bioethics Committee and in the field of education. Theological ethics is a bridge between the rich moral tradition of the church and the contemporary secular society. The theologian needs to be both humble and conscious of our social determinism, but also courageous to propose some alternative solutions in collaborating with other social agents for the common good in society. Christian anthropology is an inexhaustible source of inspiration for building a better world for everyone.

DE

Demokratyczna konstytucja Republiki Słowenii określa ścisły rozdział Kościoła i państwa. Po uzyskaniu przez Słowenię niepodległości w 1991 r. można zaobserwować silny proces sekularyzacji. Liczba ludzi, którzy deklarują swój katolicyzm, spadła drastycznie w ostatnich dwóch dekadach. W pierwszym punkcie niniejszego tekstu autor analizuje niektóre przyczyny tego stanu, znajdujące się zarówno po stronie Kościoła, jak i poza nim. W kolejnym punkcie autor prezentuje z perspektywy własnych doświadczeń niektóre elementy wkładu teologa do publicznej debaty etycznej w zsekularyzowanym społeczeństwie. Podkreśla przy tym konieczność zrozumiałych i uzasadnionych stanowisk. Słownictwoużywane w teologii powinno zostać przetłumaczone na język zrozumiały dla ludzi współcześnie żyjących. Na końcu autor prezentuje swoją działalność jako teologa na państwowym uniwersytecie, w narodowym komitecie bioetycznym i w obszarze edukacji. Etyka teologiczna jest pomostem między bogatą tradycją moralną Kościoła i współczesnym, zsekularyzowanym społeczeństwem. Teologowie powinni być pokorni i świadomi swojej misji społecznej, ale także odważni w proponowaniu alternatywnych rozwiązań we współpracy z innymi działaczami społecznymi na rzecz dobra wspólnego w społeczeństwie. Antropologia chrześcijańska jest niewyczerpanym źródłem inspiracji dla budowy lepszego światadla wszystkich.

2

The Ethics of Albert Schweitzer as an Inspiration for Global Ethics

100%

Globokar R.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2020

|

vol. 40

|

issue 1

55-71

PL

Albert Schweitzer (1875–1965) był fascynującą osobowością, wielowartościową ikoną, najczęściej znaną jako doktor w dziewiczym buszu w Afryce. Tam opracował etykę nieograniczonej odpowiedzialności wobec wszystkich istot żywych jako projekt mający na celu odnowę dekadenckiej cywilizacji. Schweitzer aż do śmierci walczył na rzecz wypracowania światopoglądu szacunku dla życia, który dotyczy wszystkich religii i kultur. Jego etyka powinna być uniwersalną prawdą dla wszystkich ludzi, bez względu na czas, miejsce, albo tło kulturowe. Niniejszy artykuł w sposób krytyczny przedstawia światopogląd szacunku do życia Alberta Schweitzera. Autor podkreśla, że Schweitzer nie był wystarczająco świadomy, iż jego filozofia była uwarunkowana kulturowo, religijnie, historycznie, a także personalnie (biograficznie), gdyż nie jest możliwe, aby wyjść poza swój kontekst historyczny i kulturowy. Schweitzer ograniczył swoją refleksję etyczną do sfery indywidualnej i nie dopuszczał żadnego rankingu wśród istot żywych na płaszczyźnie teoretycznej. Pomimo uwag krytycznych refleksja o bezpośrednim doświadczeniu kondycji ludzkiej może być dobrym punktem wyjścia dla zrozumienia podzielanej przez wszystkich ludzi wspólnej moralności. Autor artykułu jest przekonany, że myśl etyczna Schweitzera i postrzeganie jej jako wzór może współcześnie inspirować badania na temat etyki globalnej.

EN

Albert Schweitzer (1875–1965) was a fascinating person, a multivalent icon, mostly known as a doctor in the primeval forest of Africa. There he elaborated the ethics of boundless responsibility towards all living beings as a treatment for the restoration of a decadent civilization. Until his death, Schweitzer was struggling to elaborate a worldview of reverence for life that would be embraced by all religions and cultures. His ethics should be universally true for all people, regardless of time, place, or cultural background. In this article we present his worldview of reverence of life in a critical way. It will be emphasized that Schweitzer was not aware enough that his philosophy was culturally, religiously, historically, and also personally (biographically) conditioned, since it is impossible for anybody to step out of his or her historical and cultural backgrounds. He limited his ethical reflection to the individual sphere and did not allow for any ranking among living beings on a theoretical level. Despite these critical observations, reflection of the immediate experience of the human condition could be in our opinion a good starting point to understand the shared common morality of all humans. We are convinced that his ethical thoughts and seeing him as a role model can stimulate the search for global ethics today.

3

The Motif of Sacrifice in Surrogacy

100%

Globokar R.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2022

|

vol. 42

|

issue 2

51-72

PL

Regulacja macierzyństwa zastępczego jest różna w różnych krajach. W wymiarze globalnym występuje trend w kierunku większej liberalizacji. Ocena etyczna rodzi zasadniczy dylemat: Czy macierzyństwo zastępcze jest wyższą formą solidarności między ludźmi, czy jest instrumentalizacją ciała kobiety, będąc zaprzeczeniem fundamentalnej godności każdej istoty ludzkiej? Jak macierzyństwo zastępcze wpływa na ludzi zaangażowanych w jej procesy i co dekady jej praktykowania mówią nam o jej skutkach na istotę ludzką? Czy jest jakaś idealna forma macierzyństwa zastępczego, której strony reproduktywne jednocześnie opisują relację jako satysfakcjonującą, sprawiedliwą i gdzie dobrostan wszystkich stron zaangażowanych jest w równym stopniu uwzględniany? W niniejszym artykule jest mowa o nieudanej próbie uregulowania przynajmniej kwestiialtruistycznego macierzyństwa zastępczego w krajach, będących członkami Rady Europy w 2016 r. Często podnoszony jest aspekt poświęcenia matki zastępczej na rzecz dobrostanu pary pragnącej mieć dziecko. Jednakże altruistyczna intencja pomocy innym nie czyni tego aktu etycznie akceptowalnym. Artykuł zwraca uwagę na kilka wątpliwości etycznych w odniesieniu do macierzyństwa zastępczego. Kwestią najbardziej kontrowersyjną jest instrumentalizacja ciała kobiety. Szczególnie w biednych krajach ofiary macierzyństwa zastępczego są źle informowane o procedurze, w ramach której zostaje znacznie naruszona ich wolność i autonomia. Urodzone dziecko w ramach macierzyństwa zastępczego może być ofiarą różnych interesów zamierzonych rodziców, różnych korporacji oraz kobiety, która je urodziła. Artykuł dokonuje zarysowania wrażliwości zamierzonych rodziców, matki-surogatki i przede wszystkim dziecka, o którym często zapomina się w debatach. Ponadto tekst dotyczy często lekceważonej perspektywy etycznej osobistych życzeń, poświęcenia i represji. Kiedy z punktu widzenia altruistycznego aktu obdarowania jest etycznie akceptowalne to, aby oczekiwać i akceptować działania altruistyczne? Kiedy subiektywne oczekiwania i życzenia przekraczają granicę między środkami służącymi zdrowiu i egoizmem? Ostatnia, lecz niemniej ważna kwestia dotyczy tego, kiedy zamiar pomocy innym z etycznie akceptowalnego poświęcenia zostaje przekształcony w etycznie nieakceptowalną represję?

EN

The regulation of surrogacy varies between different countries. There is a trend towards greater liberalization on the global level. Ethical evaluation creates a basic dilemma: Is surrogacy a superior form of solidarity between people or the instrumentalization of a woman’s body, being contrary to the fundamental dignity of every human person? How does surrogacy affect people involved in the process and what do decades of experience with surrogacy tell us about its effect on human beings? Is there an ideal form of surrogacy where reproductive parties themselves describe the relationship as satisfactory, fair, and just, and where the well-being of all involved parties is equally considered?In this article, we will look at the unsuccessful initiative to regulate at least the issue of altruistic surrogacy in the Council of Europe countries in 2016. The aspect of sacrifice of the surrogate mother for the well-being of the couple who wants a child is often raised. However, the mere altruistic intention to help another does not make an act ethically acceptable. The paper also draws attention to several ethical reservations regarding surrogacy. The most controversial issue is the instrumentalization of a woman’s body. Especially in poor countries, the victims of surrogacy are very badly informed about the procedure, while their freedom and autonomy are significantly infringed. A child born to a surrogate mother can also be a victim of various interests of intended parents, different corporations and the woman who gave birth to him/her. The paper outlines the vulnerability of the intended parents, the surrogate mother, and above all the child, who is often forgotten in the debates. Additionally, it also touches upon the frequently neglected ethical perspective of personal desire, sacrifice, and victimization. When is it ethically acceptable, from the point of the altruistic action recipient, to expect and accept altruistic actions? When do subjective expectations and desires cross the boundary that divides means of overcoming health limitations from mere selfishness? Last but not least, it also questions when the intent of helping others transforms from an ethically acceptable sacrifice to ethically unacceptable victimization.

Refine search results

3 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

3 Globokar R.

1 2022

1 2020

1 2018

Der Theologe im Dialog mit der säkularisierten Öffentlichkeit in Slowenien

The Ethics of Albert Schweitzer as an Inspiration for Global Ethics

The Motif of Sacrifice in Surrogacy