Search results

1

Współczesne pochłaniacze: o konsumpcjonizmie

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2004

|

issue 17

181-189

EN

A human being of the beginning of the 21st century can be proud of various achievements in different aspects of life. Rapid technological development and achievements concerning medicine make our future quite optimistic. However, the same economic development and achievements of human intellect are causing even bigger need for the consumption of goods and services. One could wonder if the future of our earthly society is safe in the face of growing consumption. For an average consumer, huge shopping centres are becoming temples. The omnipresent consumption is instilling an idea of more, faster and easier including the upbringing, social pressure and advertising, simultaneously creating some kind of a vicious circle. Consumption, together with other cultural and sociological phenomena, leads to some dangerous crisis the human crisis. Contemporary people are behaving like small children. They keep on fighting for everything, demanding more and more to possess and conquer (practical materialism and hedonistic consumptionism). Like children who cant concentrate long enough on one toy, contemporary people arent able to stop consuming new goods. What is it heading for? What will our future be like? Will we still subscribe to such a motto: I am what I possess and what I consume? There is no doubt that every worried person should ask themselves: To have or to be? Lets hope that the answer will be: to be. In a biblical imperative from the Book of Genesis, not the earth and ruling it (matter) is the most significant, but a human being.

2

CZYTELNOŚĆ AKSJOLOGICZNA NAUCZYCIELA-WYCHOWAWCY

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2005-2006

|

issue 18-19

156-161

PL

WSTĘP. 1. ROZMYCIE AKSJOLOGICZNE. 2. OD KLASYKI DO AWANGARDY. 3. BUDOWANIE CHRZEŚCIJAŃSKIEJ KULTURY I CYWILIZACJI MIŁOŚCI. ZAKOŃCZENIE.

EN

Economic growth causes profound cultural, civilization and mental changes. The law of demand and supply is beginning to dominate all areas of life. The signs of alarming phenomena today are: negating the ontological difference between good and evil; rejecting objective difference between the truth and the false; questioning the rule and the aim; negating ontological constitution and structure of things. Nowadays we can observe the decline of authorities: scientism, hedonism and pragmatism are becoming the rules of life. However, we should not turn to despair. A special task and gift is the calling of the teacher, who should first of all be the witness, an authentic enthusiast, a person who loves what they are doing, a true man distinguishing between good and evil and the truth from the false. Personalistic formulating of the process of education and upbringing points at the passage from the model of a school- institution to the concept of a school-community.

3

IMPLIKACJE PEDAGOGICZNE ANTROPOLOGII JACQUESA MARITAINA

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2000

|

issue 13

159-173

DE

Im Vordergrund aller Probleme unserer Kultur und Zivilisation steht das Verstehen und Begreifen des menschlichen Wesens. Jede Wissenschaft, z. B Philosophie, Theologie, Padagogik nimmt zu dieser Frage Stellung. Wie ein Bumerang kommen die wesentlichen Fragen zuriick, die man nicht unbeantwortet lassen darf. Wer bin ich - der Mensch? Wie soli man die Freiheit verstehen? Was ist die Padagogik und worin besteht der Sinn der Erziehung? In Europa sind hauptsachlich zwei Konzeptionen entstanden, die den Menschen im personalen Aspekt darstellen. Der Vertreter des sogenanntenoffenen Personalismus oder anders genannt Personalismus des sozialen Engagements ist Emmanuel Mounier. Die zweite Konzeption griindet sich auf den beriihmten integralen Humanismus von Jacques Maritain. Ais wichtig gilt hier die Feststellung, der Mensch sei ein leiblich-geistiges Wesen, dh. das Wesen, dem Freiheit, moralische Verantwortung, BewufJtsein und Wille gegeben wurden. E. Mounier stellt heraus, dass jeder von uns den Beruf des Menschen lernen muss. Dazu fiigt J. Maritain hinzu: wir sind Personen, aber wir werden zu Menschen. Mit der Erziehung ist folgende Hierarchie der Werte verbunden: von materiellen, iiber geistige bis hin zu absoluten. Der absolute Wert, dh. die Freiheit wird hier nicht ais Eigenwille, Freiheit ohne Grenzen, Individualismus, Egoismus, Relativismus oder ubertriebene Toleranz verstanden. Die christlich-personale Konzeption schlagt im ErziehungsprozeB das standige Aufbauen der Ich - Du, Du - Ich Beziehung vor. Der den Schiiler-Zógling fuhrende Erzieher-Meister wird zur Autoritat, die ihr Ansehen nicht dank ihrer Position, sondern ihrer Personlichkeit gewinnt. Die personalistische Erziehung benotigt den Dialog und nicht den Monolog oder den Terror. Es gibt zwei Methoden der Einwirkung auf den Menschen. Bei der ersten akzeptiert der Zógling die Uberzeugungen, die ihm im ErziehungsprozefJ eingepragt wurden, und identifiziert sich mit ihnen. Bei der zweiten dagegen findet der Schiller bei dem Erzieher Werte, die er ais seine eigenen zu erklaren versucht. Im ersten Fali kommt es zur Identifizierung mit den eingepragten Uberzeugungen durch Belehrung und Vermittlung. Im zweiten Fali dagegen geschieht die Erklarung der Werte seines Erziehers durch den Zógling dank dem interpersonalen ammentreffen. Man stófit hier auf die Propaganda, das heil3t, die Unterweisung in der Wahrheit, und sachlich-persónliche Betrachtung des Erziehungsprozesses. Einerseits ist das Herakles Konzeption der Abrichtung, die auf den schnellen und sichtbaren Erfolg zielt. Andererseits hat man hier mit freiwilligem und bewufitem Zusammentreffen beider Personen zu tun. Allen ist der von Heraklide beriihmte Sinnspruch panta rei (navra pet - es lauft alles) bekannt, der im Vordergrund der personalen Erziehung steht. Die padagogischen Anstrengungen und Bemuhungen sind einzigartig, so wie es ein Sprichwort sagt. „Man kann nicht zwei mai in das gleiche Wasser treten". Die dynamische Entwicklung des Zóglings in der personalen Perspektive steuert hin zur Triade der Werte: des Guten, der Wahrheit und des Schónen, immer in der Hierarchie von den irdischen iiber geistige bis zu den absoluten Werten.

4

Dysfunkcyjność społeczna subkultury młodzieżowe

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2004

|

issue 17

191-198

EN

The beginning of the 20th century can undoubtedly be described as the era of debate. Society which is deep in discussion, repeatedly strengthened by questioning authorities and social and moral values is so much occupied with itself that it has lost sight of what is most crucial the prospects for the future: in this case the young generation. There are more and more young people around us who could be described as unadjusted or difficult, to put it mildly. It is especially noticeable on large housing estates. Young people who have been abandoned and left to their own devices begin to organize themselves and create their own alternative environment different form the official one. In this situation it is easy to predict what threatens contemporary youth, who dont have firm moral values and opinions of the world, and in addition to this, are deprived of the support of real masters, spelt with at least lower case m. Most prevalent and dominant subcultures include the so called blockers, tracksuit-wearers, skinheads, scarf-wearers, heavy metal fans, satanists, New Age followers, punks and hippies. It might seem that if someone uses violence, or at least supports it, if they carry dangerous objects or weapons, then they must be determined and self-confident. Nothing could be more misleading! First of all people who belong to various subcultures do not have any self-esteem. As they are convinced of their inferiority and rejection by others, they experience constant anxiety. The research clearly indicates that at the basis of externally demonstrated boldness, arrogance and brutality lies insecurity, fear and lack of self-acceptance, which in turn results in deteriorating social contacts. Artificial and noisy acts of marking ones place, attempts made to shock others have the purpose of numbing the nagging feeling of low self-esteem. Subculture groups give young people conditions for self-fulfillment. This fulfillment is obviously specifically understood. A subculture is also an attempt to look for collective identity, and through that also an individual identity, as everyone has the right to vote, to make a decision or to come up with an initiative. The phenomenon of subcultures is the result of pathology of the system of socialization and upbringing, which in turn stems from dysfunction of all social institutions, and most of all family.

5

DE L’ECOLE CHRETIENNE A L’ECOLE LAÏQUE

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2007

|

issue 21

376-396

FR

1. LES PRINCIPES FONDAMENTAUX-METHODOLOGIQUE. 2. LE DEBUT „DE L’ECOLE CHRETIENNE”. 3. SOCIETATIS JESU – L’ACTIVITE EDUCATIVE DU MONASTERE. 4. LA NOUVELLE QUALITE CULTURELLE – SIECLE DES LUMIERES. 5. LA LAÏCISATION DE L’ENSEIGNEMENT. 6. CONCLUSION: CUIUS REGIO, EIUS EDUCATIO!

PL

Jak daleko sięgamy w historię Europy czasów chrześcijańskich, edukacja nie tylko od samego początku była obecna w Kościele (zarówno dydaktyka, jak i wychowanie), ale stała się swoistą mistrzowską sztuką: ars artium et scientia scientiarum. Szkoły były związane z instytucjami kościelnymi: z parafiami, zakonami czy też z katedrami, a z biegiem czasu powstawały również zakładane i promowane przez Kościół uniwersytety. Było to zatem nauczanie, które wychodziło z Kościoła i którego patronem był Kościół; nauczanie typowo kościelne, związane nie tylko z problematyką teologiczną, czy, mówiąc jeszcze prościej, kościelną, ale wychowanie rozumiane jako służba spełniana przez Kościół w odniesieniu do społeczeństwa, do poszczególnych ludzi – dzieci, młodzieży i dorosłych. W sekularyzującym się współcześnie świecie warto zapytać o główne przyczyny oraz kontekst historyczno-kulturowy przekształcenia tradycyjnej szkoły kościelnej (fr. l’école chrétienne) w laicką (świecką) szkołę publiczną (fr. l’école laïque). Szczególnie interesujące wydają się pytania: Jak należy rozumieć laicyzację? Co historycznie legło u jej podstaw? Czy słowo zeświecczenie (laicyzacja) nacechowane jest współczesnymi treściami (rozumiane jako ateizacja oraz walka z Kościołem i religią w ogóle), czy też może w historii wychowania ma ono nieco inne odniesienie i tym samym znaczenie (konotacje etymologiczne: dowartościowanie tego, co świeckie: gr. laikos, łac. laicus – świecki, ludowy)? Owa czytelność języka jest niesłychanie ważna, gdyż często „używamy tych samych słów i korzystamy z tych samych znaków, a zupełnie się nie rozumiemy” . W kontekście zachodzących współcześnie przeobrażeń cywilizacyjnych powyższe pytania wydają się istotne, wręcz fundamentalne, gdyż oblicze Europy, z jednej strony, ukazuje swój chrześcijański charakter, a z drugiej – postępującą laicyzację i sekularyzację. W XVIIII wieku nastąpiło – z różnych i nie zawsze łatwych do uchwycenia przyczyn – zawładnięcie wychowaniem kościelnym przez państwo, które kierowało się nierzadko inspiracjami filozoficznymi, dalekimi od myśli chrześcijańskiej. Laicyzacja szkolnictwa, nacechowana głównie znamionami filozofii oświeceniowej, nie może być rozumiana jako zwykła ateizacja wychowania czy też walka z Kościołem i religią w ogóle, gdyż w historii wychowania przybrała konotacje etymologiczne (dowartościowanie tego, co świeckie). Z czasem, w niektórych częściach Europy mogła przybrać postać bardziej zdecydowaną i ideologiczną (Rewolucja Francuska), a wyrażającą się w redukowaniu różnych dziedzin życia uniwersalistycznej cywilizacji chrześcijańskiej (łac. respublica christiana) do wymiaru świeckiego (horyzontalnego) i stopniowym eliminowaniu Kościoła i religii w ogóle z życia społeczeństwa. Laicyzacja szkoły była procesem długotrwałym, a uchwycenie jej wszystkich wątków i okoliczności jest wręcz niemożliwe. Niemniej jednak, można dziś stwierdzić z dużym przekonaniem, że choć „szkolnictwo kościelne” ulegało zeświecczeniu, to proces ten należy rozumieć przede wszystkim jako przekazanie nadzoru nad wychowaniem ludziom świeckim (nie jak początkowo – duchownym). Właśnie laikat (stąd zeświecczenie), choć duchowni w dalszym ciągu odgrywali znaczącą rolę w wychowaniu jako elita wykształcona, stał się odpowiedzialny za edukację młodego pokolenia, a wyrazem tego miały być następujące elementy: 1) świecki charakter edukacji poprzez nadzór państwowy; 2) udoskonalona organizacja wychowania publicznego; 3) tworzenie edukacji wielokulturowej i wielowyznaniowej; 4) szkolnictwo prywatne poddane kontroli państwowej; 5) tworzenie ogólnego planu edukacji i spisu obowiązujących podręczników; 6) przygotowanie kadry nauczycieli świeckich; 7) postępująca autonomia nauki; 8) dostosowanie szkoły do potrzeb życia codziennego i wymagań narodowych; 9) prowadzenie zajęć szkolnych i nauki w ogóle w języku ojczystym; 10) przesunięcie punktu ciężkości z wykształcenia gramatyczno-retorycznego, na moralno-obywatelskie; rozszerzenie treści przedmiotowych o przedmioty przyrodnicze; 11) ograniczenie nauczania religii do wykładu katechizmu i Pisma Świętego na niższym stopniu; 12) przeniesienie życia religijnego do kościołów. Współczesne szkoły kościelne, istniejące wraz z państwowymi (publicznymi), czasami zagrożone wychowaniem ateistycznym, a więc nie tylko pomijającym wychowanie chrześcijańskie, ale często zwalczającym takie wychowanie, ukazują w XXI wieku nowy (właściwie tradycyjny!) kierunek wychowania, mianowicie związania szkoły nie tylko z Kościołem jako instytucją wspierającą, patronującą czy instytucją będącą mecenasem wychowania, ale także z Kościołem, który przez ludzi jako świadków wiary kształci nowe pokolenie. Tak jak w Oświeceniu wyraźnie dał się zauważyć proces zawłaszczenia „szkoły kościelnej” przez „szkołę świecką” – zgodnie z zasadą: cuius regio, eius educatio – tak dziś, państwowa szkoła świecka – z coraz to większym powodzeniem – współistnieje w pluralistycznej edukacji ze szkołą prowadzoną przez Kościół (szkoła katolicka). Ta ostatnia uświadamia wychowankom poczucie kulturowej więzi z Europą, ukształtowanej na fundamencie dziedzictwa antyku i tradycji chrześcijańskiej.

6

KONCEPCJA OSOBY LUDZKIEJ W FILOZOFII ŚW. TOMASZA Z AKWINU

100%

CICHOSZ W.

Studia Gdańskie

|

2000

|

issue 13

175-186

EN

While reading an extensive literaturę on the topie of a person and personality one can notice that unequivocal reading and understanding of the above mentioned notions is not entirely possible. The word person, which comes from the Greek prosopon (npoaono\) and Latin persona, has an ample history and meaning. The case is similar with words such as personality and personalism, which originate from it. Nevertheless, one thing is certain - everything took its beginning in the ancient Greek culture. At first the Greek word prosopon signified a mask used by an actor on the stage while playing the role of mythical hero or gods. As the time went by this term was used to signify the actor himself. Christian religion was a powerful impulse in the process of crystalisation of the meaning of the word person. It should be remembered that in the Bibie God is a person. The Hebrew word phaneh should be translated as: the figurę, or countenance expressing the whole human individual or God himself. Usually the way Boethius formulated this notion is treated as elementary: persona est naturae rationalis individua subtantia (a person is an individual substance of rational nature). The conception of a person suggested by Saint Thomas is characterised by the following features: • the notion of the person consists of autonomy, reasoning and individual existence; • this notion also includes wholeness, therefore separately existing human soul is not a person; • the name of the person indicates inseparability or individuality of entity existing in any nature; • a person signifies a concrete man, and this stands for uniqueness and exclusivity; • a person is something far more than an individualised naturę; • not every individual entity is a person, although it is included in the generic notion of substance, but this refers only to an entity that exists by itself (per se); • a person also signifies independence from any whole. A human person cannot be reduced to any worldly value, as man consists of both body and soul, which is spiritual, non-materialistic and timeless; • only a man can be called a person because he is the only singular entity (singulare) characterised by thinking naturę that exists in natural world. Saint Thomas preserves the substantialistic theory of human person while referring back to both Aristotle and Boethius. Nevertheless, he sees the ontological condition of a person in a different element than Boethius. He assumes that the condition of the reality of the substance is the act of existence. Such attitude is a typically existential formulation and it is based on ascribing real existence to something only then if a given substance was originated by the act of existence.

7

Teologiczna pedagogia ikony na przykładzie Trójcy Świętej Andrieja Rublowa

63%

CICHOSZ W., PANKOWSKA-SIEDLIK E.

Studia Gdańskie

|

2009

|

issue 24

119-137

PL

WSTĘP. 1. OBRAZ A IKONA. 2. IKONA – ZNACZENIE I TREŚĆ. 3. ANDRIEJ RUBLOW – IKONOGRAF WSZECHCZASÓW. 4. IKONA TRÓJCY ŚWIĘTEJ. 5. TEOLOGIA IKONY RUBLOWA. 6. ROLA IKONY RUBLOWA W PRZEKAZIE KATECHETYCZNYM. ZAKOŃCZENIE.

EN

Contemporary man not only thinks in pictures and visual presentations, but also expects a graphical perspective in almost every field of his life. Thus, without any reservations, an icon may be placed in the new, emerging cultural and educational context. The message which is presented in the Bible in words is painted in colours in an icon. An icon, on the one hand, conveys the history of important topics of faith (diachronic methodological postulate), and on the other, points to the constant and sempiternal teaching of the Magisterium Ecclesiae by presenting and justifying a contemporary look to basic, and at the same time, difficult articles of the faith. By means of visual images and especially through colours and their symbolism, the icon “The Holy Trinity” by Andriej Rublow encourages us to engage in spiritual contemplation, prayerful meditation and also invites us to commune and unite with God in the Holy Trinity. The colours used here reflect the rainbow and they have symbolic meaning commonly employed by icon painters. Also the depicted characters, their apparel, gestures and situation symbolize profound theological content. Each and every element has the task of conveying essential religious messages. The end result is much closer contact with God in the Holy Trinity and following this unity through love of other people. The atmosphere of prayer prevailing during the process of writing an icon creates favourable conditions for creating a painting replete with profound religious content. The fundamental message of the icon “The Holy Trinity” is to reveal the love of God in the Holy Trinity. It forestalls man and comes out to meet him. The scene depicted in Rublow’s icon invites the viewer to take part in the constant dialogue taking place between the Father, the Son, and the Holy Spirit. Its atmosphere creates a desire to live in the mystery of the Holy Trinity and in close communion with the Almighty. Furthermore, it reveals that every man must exist in community, both the earthly one (with others) and the eternal one (with God).

Refine search results

7 Studia Gdańskie

1 2009

1 2007

2 2004

2 2000

7 CICHOSZ W.

1 PANKOWSKA-SIEDLIK E.

Współczesne pochłaniacze: o konsumpcjonizmie

CZYTELNOŚĆ AKSJOLOGICZNA NAUCZYCIELA-WYCHOWAWCY

IMPLIKACJE PEDAGOGICZNE ANTROPOLOGII JACQUESA MARITAINA

Dysfunkcyjność społeczna subkultury młodzieżowe

DE L’ECOLE CHRETIENNE A L’ECOLE LAÏQUE

KONCEPCJA OSOBY LUDZKIEJ W FILOZOFII ŚW. TOMASZA Z AKWINU

Teologiczna pedagogia ikony na przykładzie Trójcy Świętej Andrieja Rublowa