Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

DVOJJAZYČNÍ ČSOPISY A BELETRISTICKÉ TISKY NA ČESKÉM TĚŠÍNSKU PO DRUHÉ SVĚTOVÉ VÁLCE. PŘÍSPĚVEK K PROBLEMATICE BILINGVISMU

100%
Martinek L.
Človek a spoločnosť. Internetový časopis pre pôvodné teoretické a výskumné štúdie z oblasti spoločenských vied
|
2009
|
vol. 12
|
issue 4
-
EN
(Title in Czech - 'Dvojjazycni casopisy a beletristicke tisky na Ceskem Tesinsku po druhe svetove valce. Prispevek k problematice bilingvismu'). The subject of the author's reflection is a bilingualism of Silesian Tesin (after 1920 Czech Tesin), namely the shaping of this bilingualism in newspapers and in literary books after 1989. The essays are primarily based on a literary output of publishers, and special literary and cultural magazines. The author focuses on a genre of poetry that seems to be not only the most frequent but also the most characteristic in the genre system of the given area. This is demonstrated not only by the amount of collections, analects, anthologies, and almanacs, but by making comparison with the prose of the region. The most intensive expansion of Polish cultural, culturally-social and educational life in the Czech Tesin region started in the period between the two world wars when some elements of the cultural life started to stabilize and some others only started to form. A certain type of cultural life gradually started to develop; despite of the existence of formal obstacles, there were some conditions under which a certain literary culture evolved. Polish literature in the Czech Tesin region did not have any aspirations to surmount a stage of regional writings, which met the specific needs of the region's inhabitants. There was no literary criticism in the region of Czech Tesin; that would determine norms, regulations, rules and valuations necessary for the standard existence of literary life. There did not arise any academic and special research centres, where some of the Polish experts (scholars, intellectuals, and specialists) would work. It was only about local types of literary activities, which were not united overall. There were a lot of positive elements helping to develop a Polish 'minority' culture and literature, but on the other hand there existed many limitations caused by specific political conditions.
2
Content available remote

Nad paměťmi Henryka Jasiczka. Příspěvek k osobní a skupinové identitě polských obyvatel na českém Těšínsku

100%
Martinek L.
Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)
|
2009
|
vol. 95
|
issue 4
545-559
EN
The article combined lexicographic and hermeneutic approaches; socio-cultural and semiotics-cultural interpretations and classical historicizing methods based on a biographical method. The subject of the author's reflection is a social identity in Silesian Tesin (after 1920 Czech Tesin), namely the shaping of this identity about a writter Henryk Jasiczek. The author has shown that in the times of the social identity and self-identity formation, connected with national and ethnical aspects of culture, the identity of Silesian Tesin writers had an enormous impact on that of the Tesin Silesians.
3
Publication available in full text mode
Content available

Překlady z literární tvorby Karola Wojtyły do češtiny

100%
Martinek L.
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
|
2014
|
issue 2(6)
263-270
CS
Autor článku se zabývá recepcí beletristického i dramatického díla Karola Wojtyły (papeže Jana Pavla II.) v České republice, zejména překlady jeho literárního díla do češtiny. Zejména v souvislosti s návštěvou papeže Jana Pavla II. v Československu a v České republice byly přeloženy a vydány výbory z tvorby Karola Wojtyły. Tyto překlady autor charakterizuje a zařazuje do žánrového kontextu. V závěru článku autor poukazuje na to, značná část literární tvorby Karola Wojtyły, papeže Jana Pavla II., dosud do češtiny přeložena nebyla. Českého čtenáře tak čeká ještě nejedna příležitost k hlubšímu poznání výjimečné osobnosti papeže Jana Pavla II.
EN
The author deals with the reception of fictional and dramatic works by Karol Wojtyla (Pope John Paul II.) in the Czech Republic, in particular with translations of his literary work into Czech. In connection with the visit of Pope John Paul II in Czechoslovakia and the Czech Republic selections from Karol Wojtyla’s works were translated and subsequently published.. In the present article these translations are described and placed in the genre context. In conclusion the author points out that many of the literary works of Karol Wojtyla, Pope John Paul II., have not yet been translated into Czech. So there will be still many opportunities for Czech readers to get a better knowledge and understanding of the exceptional mind and character of Pope John Paul II.
PL
Autor artykułu zajmuje recepcją beletrystyki i dramatów Karola Wojtyły (papieża Jana Pawła II) w Republice Czeskiej, w szczególności przekładami jego dzieła literackiego na czeski. Zwłaszcza w związku z wizytą papieża Jana Pawła II w Czechosłowacji i w Republice Czeskiej przełożno i wydano wybory twórczości Karola Wojtyły. Te przekłady autor charakteryzuje i umieszcza w kontekście gatunku. W konkluzji artykułu autor wskazuje na to, że znaczna część literackiej twórczości Karola Wojtyły, papieża Jana Pawła II, dotąd nie została przełożona na czeski. Czeskiego czytelnika więc czeka jeszcze niejedna sposobność do głębszego poznania wyjątkowej osobowości papieża Jana Pawła II.
4
Publication available in full text mode
Content available

Kopce jsou lysé, sníh hoří. Zhudebněná poezie Bohuslava Reynka

100%
Martinek L.
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
|
2014
|
issue 4(8)
93-112
CS
Článek se zabývá zhudebněním poezie českého básníka Bohuslava Reynka (31.5.1892 Petrkov – 28.9.1971 Petrkov) v průběhu minulých asi třiceti let. Zhudebnění se ujala celá řada českých hudebních skupin a interpretů z různých žánrových oblastí populární hudby, ale Reynkovy básně byly zhudebněny také skladateli vážné hudby. V oblasti populární hudby to byly skupiny a interpreti české folkové, folkově-křesťanské, folkově-alternativní, rockové, rockově-alternativní, punkové, undergroundové, jazzové, jazzově-alternativní hudby. Reynkova poezie sice vychází z inspirace expresionismem, neboť Reynek sám překládal expresionistické básníky (zejména Georga Trakla), přesto je výrazně hudební a podle názoru četných hudebníků ke zhudebnění přímo vybízí svým výrazným rytmem, skrytou melodičností, avšak je zajímavá také tematicky (mj. četné biblické a křesťanské inspirace) nebo svou lyrickou atmosférou často ovlivněnou podzimním a zimním obdobím kalendářního roku. Bohuslav Reynek patří k velmi často zhudebňovaným českým básníkům, přesto, že po roce 1948 byl v totalitním režimu jako spisovatel umlčován a musel být koncem 60., ale zejména začátkem 90. let minulého století znovu objeven. Zhudebnění se dočkaly také básně Reynkovy francouzské manželky, básnířky a překladatelky české poezie do francouzštiny Suzanne Renaud (1889 Lyon, Francie – 1964 Havlíčkův Brod) v českém překladu. Přínos našeho článku spočívá nejen v komplexnosti zpracování zhudebnění Reynkova díla některým skladatelem, ale také ve zjištění, co obrátilo pozornost jednotlivých skladatelů právě k Reynkově poezii.
EN
The article deals with the musical poetry of the Czech poet Bohuslav Reynek (31 May 1892, Petrkov – 28 September 1971, Petrkov) and its reception by musicians over the last the last three or nearly four decades. Not only numerous Czech musicians from various areas of popular music but also classical composers have turned Reynek’s poetry into music. As far as pop musicians are concerned, they come from the Czech folk, Christian-folk, alternative-folk, rock, indie-rock, punk, underground, jazz and alternative-jazz scenes. Although Reynek’s poetry draws inspiration from expressionism – Reynek himself used to translate expressionist poets (mainly Georg Trakl) – it is also very musical, and many musicians claim that it directly asks to be turned into music via its prominent rhythms and hidden melodies, its interesting themes (i.e. frequent biblical and Christian inspirations), or its lyrical atmosphere, often influenced by the autumn and winter seasons. Bohuslav Reynek is one of the Czech poets who are often set to music even though he was silenced as a writer after 1948 and had to be rediscovered in the late 1960s and – mainly – the early 1990s. The translations of the poems by Reynek’s wife Suzanne Renaud (1889 Lyon, France – 1964 Havlíčkův Brod), a poet and translator of Czech poetry into French, have also been set to music. This article’s main merit lies not only in highlighting the complexity of the musical
PL
Artykuł dotyczy muzycznej poezji czeskiego poety Bohuslava Reyneka (31.05.1892, Petrkov – 28.09.1971, Petrkov) i jej recepcji przez muzyków w ciągu ostatnich trzech lub nawet blisko czterech dekad. Nie tylko liczni muzycy czescy z różnych obszarów muzyki popularnej, ale także kompozytorzy muzyki poważnej przekładali poezję Reyneka na muzykę. Jeśli chodzi o wykonawców muzyki popularnej, to pochodzą oni z takich dziedzin jak czeska muzyka ludowa, chrześcijańska muzyka folkowa, alternatywny folk, rock, indie-rock [rock niezależny], punk, underground, jazz i jazz alternatywny. Chociaż poezja Reyneka inspirowana jest ekspresjonizmem – sam Reynek tłumaczył poezję ekspresjonistyczną (głównie Georga Trakla) – ma ona wiele cech wspólnych z muzyką i wielu muzyków uważa, że po prostu sama prosi się o przełożenie jej na muzykę, ze względu na wyraźne rytmy i ukryte melodie, interesujące tematy (np. częste inspiracje biblijne i chrześcijańskie), lub ze względu na jej liryczną atmosferę, często tworzoną w poezji przez wpływ takich pór roku jak jesień lub zima. Bohuslav Reynek jest jednym z czeskich poetów, których wiersze są często zamieniane na słowa do muzyki, chociaż jako poeta nie był słyszany po 1948 roku i musiał być odkryty na nowo w późnych latach sześćdziesiątych, a głównie na początku lat dziewięćdziesiątych. Tłumaczenia poezji Reyneka przez jego żonę Suzanne Renard (ur. 1889 Lyon, Francja – zm. 1964 Havlíčkův Brod), poetkę i tłumaczkę czeskiej poezji na francuski, zostały także przystosowane do [potrzeb] muzyki. Główna wartość tego artykułu wiąże się nie tylko z ukazaniem złożoności interpretacji muzycznej utworów Reyneka przez poszczególnych kompozytorów, ale także w odnalezieniu i nazwaniu tego, dzięki czemu poezja Reyneka przykuła uwagę tych kompozytorów.
5
Content available remote

Mecenas umění a milovník źivota hrabě Albert Josef Hodic ze Slezských Rudolfie

100%
Martinek L.
Annales Neophilologiarum
|
2012
|
issue 6
35-53
EN
In the 18th century, Count Albert Hodic (Joseph Albert Hodic) was a prominent figure in the cultural and political life of Silesia (in the contemporary geographical sense of the term). He rendered considerable service in propagating the ideas of the Enlightment, he was also an enthusiast of the Rococo style. He took on many initiatives aimed at stimulating the cultural life of Silesia. He ordered the castle in Silesian Ru-doltice, which he inherited from his father in 1741, to be rebuilt in the Baroque style and then turned it into a center of art and music. Many distinguished representatives of Moravian Enlightment visited the center that also housed a well supplied library and a theatre group that co-operated with Jánský Vrch. The theatre was heavily influenced by the Italian S.I. Pintus, a former Jesuit, member of the Academy of Sciences in Siena and, most of all, a humanist. The present article is concerned with the literary and cul-tural activities of the Count. It also aims at showing how this extraordinary character was portrayed in the works of German and Czech writers and biographers.
PL
Hrabia Albert Hodic (Joseph Albert Hoditz) należał w XVIII wieku do ważnych postaci w kulturze i polityce Śląska. Zasłużył się krzewieniem idei oświecenia, był entuzjastą stylu rokokowego. Podejmował wiele inicjatyw, które ożywiły ruch kul¬turalny na Śląsku. Zamek w Śląskich Rudolticach, odziedziczony w 1741 r. po ojcu, hrabim Karolu Józefie z Hodic i Olbramic, przebudował w stylu barokowym i stworzył w nim ośrodek malarstwa, muzyki. Bywali w nim wybitni przedstawiciele morawskiego oświecenia. Znajdowała się tu bogato zaopatrzona biblioteka. Na zamku działał również teatr, będący w bliskich stosunkach z Jánským Vrchem [niem. Johannisbergiem]. Na teatr bezpośredni wpływ wywierał Włoch z wykształcenia, humanista, poeta ks. S.I. Pintus, były jezuita, członek Akademii Nauk w Sienie. Autor w swoim przy¬czynku zajmuje się jednak literacko-historycznym kontekstem działalności hrabiego oraz odzwierciedleniem jego niezwyklej i oryginalnej postaci w dziełach niemieckich i czeskich biografów i pisarzy.
6

K pozdní tvorbě Bohumila Hrabala

100%
Martinek L.
Prace Literaturoznawcze
|
2016
|
issue 4
61-68
EN
The author in article "The late works of Bohumil Hrabal" deals with the late work of Bohumil Hrabal, especially correspondence with the American student of bohemistic (Czech studies) April Gifford, which the writer called Dubenka. This imaginary correspondence was not conducted on the axis writer (Hrabal) - addressee (Gifford), but the author (Hrabal) - texts for readers of publishing house Pražská imaginace (Prague imagination) in Prague, which were later collected in a book Dopisy Dubence (Letters for Dubenka) in 1995. The author of this article analyzed Hrabal late literary work with a heroine Dubenka and reminds some intertextual (inter-literary) relations with the former European cultural codes and topoi in literature (Ariadne and Theseus, Minnesang, Dante and Beatrice, Goethe and Ulrika, Rilke).
7
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka regionalna w czeskiej twórczości dla dzieci i młodzieży

100%
Martinek L.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2009
|
vol. 12
DE
Die Studie Die Regionalproblematik in tschechischer Kinder- und Jugendliteratur widmet sich Kinder- und Jugendliteratur mit Bezug auf eine Region. Der Autor stellt in ihr einige relevante theoretische, literaturwissenschaftliche Informationen zu heimischer und ausländischer Herkunft vor, die Beispiele aus dem Feld Literatur belegen. In der Einleitung der Studie stellt der Autor vor allem Probleme der Stellung von Kinder- und Jugendliteratur im literarischen Umfeld als solches vor. Grundlage für diesen Teil sind besonders Arbeiten von Svatava Urbanová. Hierzu zählen nicht nur die Nutzung folkloristischen Stoffes in Werken zeitgenössischer Schriftsteller und der Erfolg ihres Ansatzes im Hinblick auf die Interessen von Lesern im Kindesalter, sondern auch die Wertung von thematischen Präferenzen der Autoren, die mit einem Geheimnis oder Mystik Zusammenhängen, die wiederum eng mit dem heutigen postmodernen Milieu verflochten sind. Der Autor stellt hier Typen literarischer Werke mit Blick auf einen regionalen Aspekt vor. Das erste, nach Oldŕich Sirovátka, geht vom Standpunkt des Ansatzes der Autoren zu Folklorequellen aus. Beim zweiten handelt es sich um eine allgemeine Gliederung von Svatava Urbanová. Anschließend beschäftigt sich der Autor mit folkloristischen Elementen in der Literatur für Jugendliche, zum Ende der Studie hin auch mit anderen Genres, die zur Inspiration dienten (Comics, Fantasy). Der Autor sucht einen Bezug zwischen Raumrelationen, Themen, Figuren fiktiver Fantasywelten und der aktuellen Welt mit ihrer Geschichte, Kultur und Topographie. Die Studie Die Regionalproblematik in tschechischer Kinderund Jugendliteratur kann zu einer Informationsquelle nicht nur für Studenten der Literaturwissenschaften an Hochschulen werden, sondern auch für deren Pädagogen.
8
Publication available in full text mode
Content available

Dr n. hum. Barbara Krystyna Niemiec Ph.D. (1943-2014)

33%
Sielepin A., Martinek L., Hajdučeková I., Kološuk N. G. N. K., Pańkow E., Pańkowa O., Gaj B. M., Bela T.
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
|
2014
|
issue 1(5)
7-18
EN
Barbara Krystyna Niemiec, PhD (born on July 13th 1943 and died on January 8th 2014 in Kraków), a Polish philologist, linguist, pedagogue, academic teacher, assistant professor at the Jagiellonian University (1979-2003), a lecturer of the Jesuit Academy “Ignatianum” in Krakow, social and political activist, writer and scholar. A “Solidarity” trade-union activist, under Martial Law in Poland she was a member of the Underground Workers’ Committee of the NSZZ “Solidarity” of the Jagiellonian University (1981-1988), a vice president of the National Committee of “Solidarity” (1991-1992), a judge of the Tribunal of State of the Republic of Poland (1991-1992), an editor of Solidarity’s weekly - “Tygodnik Solidarność”- (1995- 2001). For the “Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” she was a Polish language editor and dealt with such subjects as the didactics of the Polish language, social communication, language culture and pedagogy. A Polish patriot, Roman-Catholic, she died in reputation of holiness. God rest her soul! Requiem aeternam dona ei Domine, Requiescat in claritate Tua! Requiem aeternam Barbarae nostrae da Domine! Requiescat in pace! The Editorial Team [English translation by Sr Adelajda Sielepin CHR]
PL
Barbara Krystyna Niemiec (ur. 13.07.1943 r. w Krakowie, zm. 8.01.2014 r. tamże), dr nauk humanistycznych, polska filolożka, językoznawczyni, pedagożka, nauczyciel akademicki, adiunkt Uniwersytetu Jagiellońskiego (1979-2003), wykładowczyni Akademii „Ignatianum” w Krakowie, działaczka społeczna i polityczna, publicystka, autorka prac naukowych. Aktywistka NSZZ “Solidarność”, w stanie wojennym – członkini Tajnej Komisji Zakładowej “Solidarności” Uniwersytetu Jagiellońskiego (1981-1988), Wiceprzewodnicząca Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” (1991-1992), Sędzia Trybunału Stanu Rzeczypospolitej Polskiej (1991-1992), redaktorka „Tygodnika Solidarność” (1995-2001). W Redakcji „Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education” pełniła społecznie funkcję redaktorki językowej w zakresie języka polskiego (filologii polskiej) oraz redaktorki tematycznej w zakresie dydaktyki języka polskiego, komunikacji społecznej, kultury języka i pedagogiki. Polska patriotka, rzymska katoliczka. Zmarła w opinii świętości. Wieczne odpoczywanie racz jej dać, Panie! Requiem aeternam dona ei Domine, Requiescat in claritate Tua! Requiem aeternam Barbarae nostrae da Domine! Requiescat in pace! Redakcja [The Editorial Team]
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.