Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

BIRDS OF A FEATHER FLOCKS TOGETHER... WHAT FOR? (Swoj do swego... po co?)

100%
Kula M.
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
|
2009
|
vol. 35
|
issue 2(132)
65-73
EN
Economic nationalism has been, and still is, a relatively widespread phenomenon in the world. This tendency was not, however, particularly common in Poland's earlier history. The course of events was such that the quest for independence dominated over the consciousness of a need for civil and economic development. Only at the end of the interwar period, on the wave of the Great Depression, were plans for developing the economic potential of the country intensified. Unfortunately, however, the fight against Jewish merchants was also intensified, this being treated as a tool to strengthen not the country's economic potential but the economic potential of Poles among its citizens. During the communist period nominal internationalism sometimes actually intertwined with economic nationalism. In general, communist countries were unwilling to open their economies to other countries. Probably each country feared that another theoretically fraternal country would suck it dry. However, the dominant motive of propaganda was, of course, cooperation with other countries in the CMEA camp. In Poland, signs of economic nationalism have currently been moderate. Despite observed public attitudes against foreign retail chains, there has been no evidence of boycotting supermarkets run by their Polish managers. Nor has there been a boycott of foreign banks. Even products advertised as Polish do not dominate the advertising market, although they do appear.
2
Publication available in full text mode
Content available

Pogranicze. Esej historyczno-socjologiczny

100%
Kula M.
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
|
2018
|
vol. 44
|
issue 1 (167)
9–21
PL
Przez termin „pogranicze” autor rozumie zjawisko społeczne, w ramach którego ludzie z obu stron lub z kilku stron różnie zresztą rozumianych granic wchodzą ze sobą w kontakt. Granica jako linia wykreślona na mapie i wytyczona w przestrzeni nie jest konieczna dla istnienia pogranicza. Z kolei nawet w wypadku formalnie wytyczonej granicy można dokładać wysiłków dla likwidacji sytuacji pogranicza. Komunizm starał się, by umocniona i dobrze strzeżona granica nie dopuszczała do kontaktów ludzi w obszarze jej bliskim. Na obszarach pogranicza tworzyła się kultura synkretyczna – choć pytanie oczywiście w jakim stopniu i w jakich dziedzinach życia. O niektórych ludziach można mówić jako o ludziach pogranicza. Częste w dziejach dyskusje o przynależności ludzi zapamiętanych przez historię jako wielcy dotyczą często ludzi z pogranicza. Obszary pogranicza nieraz bywają terenami konfl iktów, zaś ludzie tam żyjący bądź z takich terenów wywodzący się maja nieraz ciężki los. Jednocześnie w wielu wypadkach kształtowali się jako ludzie twórczy i oryginalni.
EN
By borderlands, the author means social phenomena where people from both sides of the variously understood boundary come into contact with each other. Boundary as a line dividing space is not necessary for the borderland to exist. In the case of a formal boundary, very oft en attempts were made to impede the emergence of borderlands. Such was the case during communism with its fortifi ed and guarded border which prevented people on both sides to get into contact with one another. In borderlands, culture had a syncretic nature – although we need to ask how and in what aspects of life. We sometimes refer to some of its inhabitants as people of the borderlands. Th e oft en lead discussions about belonging of certain historical fi gures stems from the fact that they were oft en such people. At the same time borderlands sometimes are the terrains of confl icts, and people who live there suff er for it.
3

Co z Murzynkiem Bambo?

100%
Kula M.
Pamiętnik Literacki
|
2019
|
vol. 110
|
issue 4
173-180
PL
Autor dyskutuje podejście Tomasza Żukowskiego do sposobu przedstawiania najnowszych dziejów stosunków pomiędzy polskimi chrześcijanami i polskimi Żydami. Dyskusję prowadzi na marginesie książki Żukowskiego „Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów”. Książkę tę podziwia, a jednocześnie krytykuje jej tezy jako jednostronne.
EN
The reviewer discusses Tomasz Żukowski’s approach to presenting the newest relationships between the Polish Christians and the Polish Jews. The discussion is led on the margin of Żukowski’s book “Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów” („A Great Retouch. How We Have Forgotten That Poles Killed Jews”). The reviewer admires the book, and at the same time criticises its theses as unidirectional.
4

Finansista Voltaire jako casus użyteczny w wykładzie socjologii historycznej. Uwagi na marginesie książki Leona Koźmińskiego

100%
Kula M.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 1
217-228
PL
W książce Leona Koźmińskiego „Voltaire finansista” (2019) Voltaire został przedstawiony od strony mało znanej. Nie jako filozof czy poeta, ale jako biznesmen. Autor rozważa, w jakich aspektach jego działalność jako przedsiębiorcy może zainteresować badaczy uprawiających socjologię historyczną. Zwraca uwagę na łączenie ról społecznych przedsiębiorcy oraz filozofa, uwikłanie przedsiębiorcy w ówczesny establishment polityczny, różnice społecznego i ekonomicznego krajobrazu miast takich jak Londyn, Amsterdam, Paryż i miasta położone nad środkową Wisłą. Ciekawa jest niemożność zajmowania się pieniędzmi oraz inwestowaniem w wypadku szlachty polskiej zestawiona z aktywnością Voltaire’a. W Polsce tych czasów szlachcic mógł się zajmować gospodarowaniem na roli lub wojaczką, podczas gdy aktywność związaną z obrotem pieniężnym przerzucano na Żydów – co miało wielorakie i długotrwałe konsekwencje. Ważna z punktu widzenia socjologii historycznej jest kwestia siły oddziaływania centralnej władzy państwa na aktywność ekonomiczną poszczególnych osób. Także – sposoby, jakimi owa władza przekazywała komunikaty poddanym, a w tym przedsiębiorcom. Autora interesuje, jakie formy działania uważano za akceptowalne w decyzjach ekonomicznych. Ciekawy jest obraz nowoczesnego – według kryteriów owego czasu – gospodarstwa rolnego, zarysowany przez Voltaire’a. Osobną sprawą, interesującą historyka pracującego na pograniczu socjologii, jest wykorzystanie korespondencji Voltaire’a w rozpatrywanym opracowaniu. Ponieważ, co oczywiste, dla dawnych czasów nie dysponujemy badaniami opinii publicznej, czerpanie informacji z korespondencji bywa wyjątkowo korzystne mimo wszystkich trudności, jakie przedstawia badanie takiego źródła.
EN
In Leon Koźmiński’s book “Voltaire finansista” (“Voltaire the Financier),” Voltaire is presented from an unknown side—not as a philosopher or a poet, but as a businessman. The author of the paper considers the possible aspects of Voltaire’s entrepreneurship that may raise interest of historical sociology scholars. He also pays attention to the merging of the social roles of the entrepreneur and the philosopher, and Voltaire’s mingling into the then political establishment, to the differences between the social and economical landscape of such cities as London, Amsterdam, or Paris, and those of the central Vistula. Impossibility of dealing with money or investments of the Polish nobility contrasted to Voltaire’s activity proves interesting. In Poland at that time a nobleman was to manage a farm or serve the army, while financial activity was given to the Jews, which brought about multiple and long-lasting consequences. From the point of view of historical sociology, it is vital to discern the crucial influence of the state’s central power on the economic activity of the individuals, as well as the ways the then power transferred message to its people, including the entrepreneurs. The author is interested in the forms of activity that were seen as acceptable when making economical decisions. The image of the modern, according to the criteria of its time, farmstead sketched by Voltaire is worthy of attention. A separate issue, also of interest to the historian researching the sociological borderline, is the use of Voltaire’s correspondence in the analysed study. As it is obvious that we lack social opinion material of the old days, employing pieces of information from letters is especially advantageous in spite of the many difficulties that this source poses to its readers.
5
Publication available in full text mode
Content available

PYTANIA POD ADRESEM SPRAWOZDAWCY Z WILEŃSKIEJ KONFERENCJI

100%
Kula M.
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
|
2016
|
vol. 42
|
issue 4 (162)
211–215
6
Publication available in full text mode
Content available

CZY PAPIEŻ Z KRAKOWA ROZUMIAŁ AMERYKĘ ŁACIŃSKĄ?

100%
Kula M.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
|
2015
|
vol. 23
|
issue 3-4(89-90)
101-107
PL
Ten krótki artykuł jest głosem w toczącej się od wielu lat debacie na temat stosunku Jana Pawła II do Ameryki Łacińskiej i działalności kościoła katolickiego w tym regionie. Podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule artykułu. Autor nie wchodzi jednak w treści wiary, a poddaje analizie niektóre myśli papieża Jana Pawła II z socjologicznego punktu widzenia.
EN
This short article is a voice in the ongoing for many years debate about the relation of John Paul II to Latin America and the activities of the Catholic Church in the region. An attempt will be to answer the question appear in the Title the present article. The author does not fall into the content of faith and analyzes some of the Pope John Paul II’s thought, from a sociological point of view.
7

HISTORY HAS COME OUT INTO THE STREET (Historia wyszla na ulice)

100%
Kula M.
Kultura i Społeczeństwo
|
2009
|
vol. 53
|
issue 3
3-15
EN
The author reflects upon the changed role of a historian in the face of civilization transformations. He discusses the presence of history in politics and its influence on the social awareness of Poles as well as the immediate benefits that can be drawn from historical knowledge. From the position of a historian - a scholar actively engaged in his work, he indicates the good and bad aspects of the transformations under discussion.
8
Publication available in full text mode
Content available

BRAZYLIA W POTENCJALNYM PODRĘCZNIKU SOCJOLOGII HISTORYCZNEJ

100%
Kula M.
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
|
2016
|
vol. 24
|
issue 1(91)
83-88
PL
Chciałbym napisać podręcznik historii zaawansowanej lub podręcznik historii dla zaawansowanych, który nie byłby wykładem faktograficzno-chronologicznym, lecz opracowaniem z socjologii historycznej. Jej istotą jest zorganizowanie refleksji wokół problemów – i to rozpatrywanych w długim trwaniu oraz przy uwzględnieniu ich występowania na różnych terenach. W jakich punktach włączyłbym Brazylię do takiego opracowania? Inaczej mówiąc: jakie sprawy, istotne dla dziejów wielu krajów, ale w jej historii rysujące się szczególnie wyraźnie, uznałbym za warte analizy? Byłoby to wszak opracowanie wybiórcze. Kwestię – powiedzmy – rewolucji przemysłowej musiałbym pokazywać na przykładzie dziejów Anglii, zaś rozwój masowej produkcji samochodu osobowego na przykładzie Forda – jako na casusach najbliższych modelowym, choć oczywiście nie wyczerpującym sprawy.
EN
It is my intention to write an advanced history manual or a history manual for advanced users, which would not be a factual and a chronological discourse, but a study of historical sociology. Its core is the organisation of ideas around certain problems – ones evaluated in long-term perspective and considered as present in different areas. Under which aspects would I include Brazil in this study? In other words: which features, significant for many countries though especially salient in the Brazilian history, would I consider worth analysing? After all, it would be a selective study. For instance, the question of the industrial revolution I would need to illustrate on the example of England, whereas the mass production of cars on the example of Ford. These cases would be closest to the exemplary, though certainly not exhausting the issue.
9
Publication available in full text mode
Content available

Przeprowadzki stolic

100%
Kula M.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2011
|
issue 1(43)
5-19
EN
During centuries, capital cities of many countries were moved to new locations, either as a result of economic or political processes or of a specific national project. The best known examples of the phenomenon are Ankara and Brasilia, but one might quote many others too. Frequently, the new capital was expected to become an ideal city, a kind of a paradise - which was a utopian dream, because a city is a man-made project and therefore never perfect.
PL
Autor pochyla się nad historycznymi przypadkami transferów stolic na nowe miejsca. Najbardziej znanymi z nich są przeniesienia siedzib rządów z Konstantynopola do Ankary oraz z Rio de Janeiro do Brasilii. Działań tego typu było jednak znacznie więcej w dziejach. Motywowały je czynniki ekonomiczne oraz polityczne. Nieraz transfer bywał fragmentem szerzej rozumianego projektu narodowego; odgrywał też istotną rolę w kształtowaniu narodowej symboliki. Projekt nowej stolicy miewał nieraz cechy utopijnego miasta idealnego, jakim z natury rzeczy nie mogła się stać.
10
Publication available in full text mode
Content available

Pamięć o Janie Pawle II jako fragment tradycji lokalnej

100%
Kula M.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2008
|
issue 1(31)
89-95
PL
W Polsce pojawiły się liczne pomniki, tablice pamiątkowe oraz zaznaczenia miejsc związanych z obecnością Jana Pawła II. Zjawisko akcentowania pamiątek papieskich wynika z przesłanek religijnych, z przywiązania wielu ludzi do Jana Pawła II, może jest także porównywalne z dawną chęcią posiadania przez poszczególne społeczności świętych relikwii. Przynajmniej ubocznie akcentowanie tradycji papieskiej służy jednak także współczesnemu budowaniu tradycji lokalnej, której fragmentem staje się pamięć o wizytach papieskich, o kontaktach z Karolem Wojtyłą, jeszcze nim został papieżem bądź, po prostu, o własnym przywiązaniu do jego osoby i pamięci o nim.
EN
After the fall of communism local communities in Poland stress the history of their own. This phenomenon is still going up, being a part of a larger rebirth of local communities’ life. Even small communities are building monuments of people with local or national merits, who lived in this place. The pope John Paul II (a pope from Polandl) is frequently remembered in this context. His monuments are built – especially when he visited a given town as a pope and/or had some contact with it when he lived in Poland.
11

Humanistyka uniwersytecka w Warszawie dawno temu, coraz dawniej... Rec.: Joanna Schiller-Walicka, Nauki humanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Pierwsze stulecie 1816–1915. – Nauki humanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Drugie stulecie 1915–2016. Warszawa 2020. „Monumenta Universitatis Varsoviensis. 1816–2016”

100%
Kula M.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 1
241-251
PL
Esej napisany na marginesie dwóch tomów, poświęconych humanistyce w serii książek opublikowanych na jubileusz 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego. Autor eseju dyskutuje zagadnienia poruszane w artykułach i wywiadach z profesorami, jakie zostały zawarte w obu tomach. W szczególności interesuje go kształtowanie się refleksji naukowej jako odrębnej formy myślenia, a także długie trwanie niektórych zagadnień w nauce oraz zmniejszanie się wagi innych. Zajmuje go rola Uniwersytetu Warszawskiego jako, z jednej strony, wykorzystywanego przez Rosję narzędzia rusyfikacji Polski, a z drugiej – miejsce uczelni w polskim życiu narodowym. Skupia uwagę także na uwarunkowaniu uprawiania nauki przez okoliczności, wśród których żyli naukowcy oraz funkcjonował Uniwersytet, wręcz przez kontekst polityczny. Wszystkie te sprawy znajdowały odbicie w ukształtowaniu się poszczególnych dyscyplin naukowych, uprawianych na uczelni. Przegląd owych dyscyplin jako pól badawczych oraz dydaktycznych jest samoistną wartością omawianych tomów.
EN
The essay is written on the margin of two volumes devoted to the humanities in a series of books published to commemorate the 200 Years of the University of Warsaw. The author discusses the issues placed in the articles and interviews with professors that both volumes contain. His special interest is placed on the shaping of scientific reflection as a separate discipline of thinking, as well as on longevity of some issues and on lessening the importance of other ones. He is preoccupied with the role of the University of Warsaw as, on the one hand, a tool used by the Russians in Poland’s Russification and, on the other hand, with the place of the university in national life. He also focuses his attention on the conditions of conducting studies in the circumstances the scholars experienced and the university’s functioning against the political context. Each of the aforementioned matters reflected the expansion of individual academic disciplines developed at the university. A review of the disciplines as research and didactic fields is intrinsic value of the volumes in question.
12

HISTORY AS HOT POTATO (Historia jako goracy kartofel)

100%
Kula M.
|
2009
|
vol. 8
|
issue 4(25)
473-496
EN
The author enumerates the fields of interest in history in different countries. His idea is to demonstrate that the rebirth of historical thinking we note in Poland now does not constitute an exception all over the world. He reflects on the reasons of this rebirth (the fall of communism? the change of generations? the globalization? the more profound change in our culture?). The important point he is interested in is the question of how the studied phenomena will affect the history as an academic discipline. Whether it will be pushed back to its 19th century role, to serve the national interests, or whether it will have something to say to explain broader social problems too.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.