Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„Ekonomia – to nie boli?” Tekst w nauczaniu języka specjalistycznego na przykładzie ekonomii

100%
Gębka-Wolak M., Kopernika U. M.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2010
|
vol. 17
2
Content available remote

Uwagi na temat normy językowej z perspektywy metodologii strukturalnej

100%
Gębka-Wolak M.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
19-28
PL
Zadaniem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak w świetle współczesnych interpretacji myśli Ferdynanda de Saussure’a patrzeć na problematykę normatywności w języku. W pierwszej części tekstu norma językowa jest ujmowana z perspektywy triady lingwistycznej langage – langue – parole. Normatywność jest tu przedstawiana jako immanentna właściwość danego kodu. To systemy konwencji (m.in. gramatyczne, semantyczne, pragmatyczne), na których opiera się język naturalny i które warunkują jego funkcjonowanie w sferze komunikacji międzyludzkiej. W drugiej części artykułu normatywność jest rozpatrywana w aspekcie badań lingwistycznych. W tym ujęciu norma jest postrzegana w opozycji do dewiacyjności. Opozycję normatywność – dewiacyjność wykorzystuje się z kolei do uzyskania wiedzy wyraźnej o języku. Stanowi element procedury delimitacji jednostek języka oraz ich adekwatnego opisu.
EN
The purpose of this paper is to investigate the way linguistic normativity may be approached, using contemporary interpretations of Ferdinand de Saussure’s writings. The first part of the article presents language norm from the perspective of the linguistic triad of langage – langue – parole. Normativity is perceived here as an inherent feature of each linguistic code. It is a system of conventional rules (concerning grammar, semantics, pragmatics, etc.) which are the basics for a natural language, conditioning its functioning in human communication. The second part of the article presents normativity in the context of linguistic research. In this approach, the norm is perceived in opposition to deviation. The normativity vs. deviation opposition is used, in turn, to gain explicit knowledge about language. It is part of a larger procedure of defining and describing linguistic units.
3

Morfoskładnia w Słowniku właściwych użyć języka

63%
Gębka-Wolak M., Moroz A.
Język Polski
|
2021
|
vol. 101
|
issue 2
17-33
PL
Artykuł zarysowuje teoretyczne podstawy opisu problemów morfoskładniowych w Słowniku właściwych użyć języka. Kluczowym jego elementem jest przedstawienie zasad działania referencyjnego modelu gramatycznego oraz scharakteryzowanie zasadniczych etapów procedury oceny faktów językowych. W pierwszym wypadku punktem odniesienia jest model składni zależności, który oddaje relacje między elementami konstrukcji składniowych, przypisując je do określonego typu powiązania. Z kolei w wypadku procedury oceny dużo większy nacisk kładzie się na rolę kryteriów uzualnych i frekwencję określonych struktur składniowych. Powiązanie obu elementów pozwala natomiast na skonstruowanie w miarę obiektywnej procedury oceniającej.
EN
This article outlines the theoretical basis of describing morphosyntactic problems in The Dictionary of Proper Uses of Language. The main point was to 1) show the principles of the reference grammatical model and 2) to describe the main phases of the procedure of language facts evaluation. In the first case, we refer to the dependency syntax model, which reflects the relationships between the elements of syntactic structures through assigning them to a specific type of binding. In the second case, in contrast to the traditional nor-mative model, the importance of the frequency of the specific syntactic structures is much more underlined. Ultimately, the combination of prevalence and frequency of language elements allows for constructing an objective assessment procedure.
4

O nieswobodnej grupie syntaktycznej

63%
Gębka-Wolak M., Moroz A.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/1
45-61
EN
The purpose of this paper is to identify and define the characteristic features of non-free (set) phrases. Following I. Mel’čuk’s theory, we shall interpret such structures as a type of phraseme. The non-free phrases convey a certain meaning thanks to their unique configuration of segmental and supra-segmental elements. Segmental elements include lexemic variables, i.e. lexemes interchangeable in a given type of phraseme, which may take different inflectional forms within the same expression, cf. skandal nad skandale, owoc nad owoce, pieśń nad pieśniami, and lexemic stables, i.e. grammatical elements such as prepositions or conjunctions, cf. nad. Supra-segmental elements include sentence stress and intonation and other prosodic features. Information presented in this paper concerning the internal structure and syntax of non-free phrases can be used in order to facilitate identifying such phrases in Polish texts, allowing us to have a clearer idea on the range and number of these structures in contemporary Polish.
5

Modyfikacje formalne jednostek z ogólnego zbioru polszczyzny w tekstach prawnych

63%
Gębka-Wolak M., Moroz A.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
issue XX/3
69-90
PL
Przedmiotem opisu w artykule jest zjawisko dostosowywania leksyki należącej do polszczyzny ogólnej do użycia we współczesnych polskich tekstach prawnych. Celem analizy jest uzupełnienie wiedzy na temat mechanizmów formalnych leżących u podstaw modyfikacji jednostek bazowych. Wyróżniamy i opisujemy dwa podstawowe typy przekształceń: 1) zmiany w zbiorze kolokacji, 2) przekształcenia formalne niebędące lub będące wynikiem zmiany znaczenia. W stosunku do istniejących opisów wartością opracowania jest przede wszystkim opisanie modyfikacji niezwiązanych ze zmianami semantycznymi, które polegają na: 1) wymianie segmentu wyrażenia bazowego na inny segment leksykalny, 2) uszczupleniu kształtu jednostki o jakiś segment leksykalny, 3) wzbogaceniu jednostki o – nienotowany w słownikach ogólnych – segment leksykalny. W artykule pokazano, że modyfikacje formalno-semantyczne leksyki z zasobu polszczyzny ogólnej są istotnym źródłem wzbogacania leksykonu prawnego, ale jednocześnie mogą być czynnikiem utrudniającym niespecjalistom dekodowanie tekstów prawnych.
EN
The paper describes the process of adapting general Polish lexicon for the purpose of creating legal texts in contemporary Polish. The aim of the article was to complete the existing descriptions of formal mechanisms observed while modifying the original vocabulary. We distinguished and described two basic transformation types: 1) changes in the possible collocations, 2) formal transformations not resulting from a semantic change or being the result of a meaning shift. Compared to the existing analyses, the paper has the advantage of having described transformations not related to meaning changes, which involve 1) replacing an element of the original expression with a different lexical unit, 2) eliminating parts of the original expression, and 3) completing the original unit with a new lexical element, not existing in dictionaries of general Polish. The paper shows that formal and semantic modifications of general Polish lexicon are an important factor allowing for the enrichment of legal vocabulary. They may also be an obstacle, making it difficult for non-specialists to decode legal texts.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.