Search results

1

HYMNIC CODE IN CZESLAW MILOSZ'S POETRY (Kod hymniczny w poezji Czeslawa Milosza)

100%

Pawelec D.

Pamiętnik Literacki

|

2011

|

vol. 102

|

issue 2

35-54

EN

Hymnic genre awareness in Czeslaw Milosz's poetry is included into metadiscursive statements. Poetic self-commentary often leads to encapsulating the entire work in the hymnic genre. The hymn becomes an identification of the author's poetics and develops into a literary type. The author of the sketch questions for the proper understanding of the hymn in reference to all found in Milosz's poetry direct indications of genre correlations as well as for the modes in which other ways the hymnic tradition are summoned. Is there a nonthematized hymn in this poetry and, if so, in what way can it exist? From his debut until Last poems (Wiersze ostatnie) Milosz is observed to carry out a long-lastin process of codification of the qualities of hymnic expression which is being accomplished in a constant dialogue with the forms already attested. Refering to the analysis of metatextual statements found in Milosz's poetic texts, the article concludes that the use of the term in question goes beyond its narrow literary genetics meaning. The Polish poet seems to be drawing on the ancient synonymy of the term of 'hymnos' and poetic creativity at large. The objective of the analysis is the mode such awareness is reflected in hymnographic production. The presence of hymnic code is seen as one of the elements which unites Milosz's literary output. Milosz's notion of hymn crosses the limits of his poetics. Hymnicity, then, stems from experiencing the sacred but is primarily viewed as an existential project. Milosz's 'living in hymn' reminds of Hölderlin's hymnicity.

2

Edytorstwo jako krytyka literacka

100%

Pawelec D.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

vol. 111

|

issue 4

5-18

PL

Autor szkicu stawia pytanie o to, czy edytorstwo jest formą krytyki literackiej. Analizuje źródłowe znaczenia kluczowych pojęć: słowa „krytyczny”, krytyki i krytyki tekstu, krytyki literatury i jej relacji do tradycji edytorskiej, powiązania edytorstwa z teorią i historią literatury oraz interpretacją. W zaprezentowanym omówieniu najważniejszych świadectw badawczych odnalezione zostaje wpierw uzasadnienie dla postawienia znaku równania między krytyką tekstu a interpretacją i historią literatury. Autor szkicu przeprowadza następnie dowód potwierdzający tezę, że „każdy tekst spreparowany przez krytyka tekstu jest produktem krytyki literackiej”, wyrażającym m.in. jego preferencję estetyczną. Wszystkie edycje odzwierciedlają nieuchronnie jakąś ideologię i nie ma dla danego dzieła mniej lub bardziej naturalnych czy właściwych sposobów prezentacji tekstu i aparatu, ponieważ zawarte w nich przez edytorów „kody znaczeń” stanowią część „całościowego konstruktu ideologicznego”. Szczególnych przykładów ideologizacji edycji, z ważnymi komponentami politycznym i narodowym, dostarcza gruntownie omawiana formuła wydania zbiorowego. Edytor mitologizuje fakty literackie i jest krytykiem literackim sensu stricto, kiedy dawne zjawiska przedstawia w perspektywie jemu współczesnej: nie może bowiem całkowicie wyłączyć własnego pola wartości na rzecz pola wartości rekonstruowanych dla danej sytuacji historycznoliterackiej. Autor szkicu przeprowadza analizę postaw edytora z perspektywy wszystkich funkcji krytyki literackiej, badając spełnianie się aktu krytycznoliterackiego w akcie edytorskim. Badanie prowadzi do wniosku, że nie ma edycji neutralnych w perspektywie krytycznoliterackiej, choć różne są stopnie ich zaangażowania czy „nieautonomiczności”: bez względu na charakter edycji oraz sposób definiowania i zakres przypisywany pojęciu krytyka literacka.

EN

The author of the sketch poses the question: is editing a form of literary criticism? He analyses the sources of meanings of the key concepts: of the words “critical,” “criticism,” “textual criticism,” “literary criticism,” and its relationship with the editorial tradition, connections between editing and theory and history of literature and interpretation. The author of the sketch confirms the thesis that “every text prepared by a text critic is a product of literary criticism,” reflecting, among others, his/her aesthetic preference. Each edition inevitably reflects some ideology, and there are no more or less natural or specific ways of presenting the text and the apparatus specific to the given work, because “the codes of meaning” that the editors included in them form a part of the “total ideological construct.” Specific examples of editing ideologisation, with an important political and national component, are provided in the thoroughly discussed collected edition formula. The editor mythologizes the literary facts and is a literary critic in the strict sense, when he/she presents old phenomena in his/her contemporary perspective: he/she cannot completely disable his own field of values in favour of the field of values reconstructed for a given historical and literary situation. The author of the sketch analyses the editor’s attitudes from the perspective of all functions of literary criticism, examining the fulfillment of the literary critical act in the editorial act. The study leads to the conclusion that there are no neutral editions in the literary critical perspective, although the degrees of their involvement or “non-autonomy” varies, regardless of the nature of the edition, the way it is defined, and the scope attributed to the notion of literary criticism.

3

Zniewolony umysł – zmiana biegunów recepcji

100%

Pawelec D.

Postscriptum Polonistyczne

|

2011

|

issue 1(7)

183-190

EN

This article presents the changes through history in the reception of The Captive Mind by Czesław Miłosz. The book was published in 1953, first of all for the foreign readers. There were editions in English, French, German, Italian, Spanish, Swedish. However, it mainly evoked emotions of Poles at home and on emigration. After the 1989, with the first legal mass edition, we observed a decrease of interest in Poland for the Miłosz’s text. It has become a classical work, it kept up didactic function. On the other hand, the world response argues, through universal interpretations and new translations in 21th century (a Belorussian, Russian, Turkish, Catalan, Serbian), that the Miłosz’s propositions are current and attractive outside Poland, in other geopolitical conditions.

4

Witold Wirpsza w kręgu paryskiej „Kultury” (1972–1985)

100%

Pawelec D.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 1

85-100

PL

Artykuł podsumowuje obecność Witolda Wirpszy na łamach jednego z najważniejszych pism polskiej emigracji XX wieku. Po tym jak polskie władze nie zgodziły się przedłużyć pisarzowi ważności paszportu, Wirpsza pozostał w Berlinie Zachodnim. W latach 1972–1985 ogłosił w paryskiej „Kulturze” blisko 60 tekstów, w tym wiersze, eseje, polemiki, recenzje, rozmowy, opowiadania, listy do redakcji i listy otwarte. Autor artykułu omawia te publikacje w kontekście korespondencji pisarza z osobami istotnymi dla miesięcznika. Tekst wzbogacają fragmenty listów zdeponowanych w berlińskim Archiv der Akademie der Künste. Głównym respondentem Wirpszy jest Jerzy Giedroyc, redaktor naczelny „Kultury”. W artykule są też cytowane listy od Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Leszka Kołakowskiego, Józefa Czapskiego i Marii Danilewicz-Zielińskiej. Autor szkicu pokazuje wizerunek Wirpszy jako twórcy obdarzonego temperamentem polemicznym. Pisarz był w kręgu „Kultury” postacią „dobrze obecną”, szczególnie w pierwszym okresie współpracy. W latach osiemdziesiątych jego aktywność wyraźnie osłabła, co było spowodowane problemami zdrowotnymi. Zwieńczeniem „dobrej obecności” pisarza w miesięczniku był opublikowany po jego śmierci szkic wspomnieniowy „Imiennik” autorstwa Wiktora Woroszylskiego.

EN

The article sums up Witold Wirpsza’s presence on the pages of one of the most paramount periodicals of the Polish 20th century emigration. Following the decision of the Polish authorities that refused to prolong the validity of his passport, the writer stayed in West Berlin. Between 1972 and 1985 he published in the Paris “Kultura” (“Culture”) almost 60 pieces, including poems, essays, polemics, reviews, conversations, short stories, letters to editors, and open letters. The author of the article traces the publications, and discusses them in the context of Wirpsza’s correspondence with the other figures who prove influential for this monthly. The text in enriched by fragments of letters deposited in Berlin Archiv der Akademie der Künste. Wirpsza’s main respondent is Jerzy Giedroyc―the editor-in-chief of ”Culture.” Other authors of letters quoted in the paper are Gustaw Herling-Grudziński, Leszek Kołakowski, Józef Czapski, and Maria Danilewicz-Zielińska. Pawelec pictures Wirpsza in “Culture” as a writer of polemical temperament. In the circle of “Culture” he was a “well present” figure, especially in the first period of his cooperation with this journal. His activity clearly downtones in the 1980s due to health problems. The crowning of the writer’s “good presence” in “Culture” was a remembrance sketch published after his death in the monthly in question by Wiktor Woroszylski entitled “Imiennik” (“Namesake”).

Refine search results

3 Pamiętnik Literacki

1 Postscriptum Polonistyczne

1 2023

1 2020

2 2011

4 Pawelec D.

HYMNIC CODE IN CZESLAW MILOSZ'S POETRY (Kod hymniczny w poezji Czeslawa Milosza)

Edytorstwo jako krytyka literacka

Zniewolony umysł – zmiana biegunów recepcji

Witold Wirpsza w kręgu paryskiej „Kultury” (1972–1985)