Results found: 3

Search results

Sort By:

Limit search:

Balaklava (Sevastopol, Ukraine) - Season 2012. Some remarks on the chronology and spatial layout of the Roman fort

100%

Karasiewicz-Szczypiorski R., Savela O. A.

Światowit

2013

vol. Tom X (LI), fasc. A

123-137

Badania wspólnej ekspedycji Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum „Chersonez Taurydzki” w Sewastopolu są prowadzone w centrum Bałakławy od 2009 roku. Dzięki nim, a szczególnie wynikom wykopalisk sezonu 2012, udało się wydzielić cztery fazy chronologiczne oraz odtworzyć plan fragmentu fortu rzymskiego w dwóch ostatnich fazach jego użytkowania (Ryc. 1, 2). Faza „przedrzymska”. Jej ślad stanowi zalegająca najgłębiej kilkucentymetrowa warstwa spalenizny z frag¬mentami wtórnie przepalonej gliny (Ryc. 7:1). Nieliczne zabytki ruchome, w tym fragmenty żelaznych fibul typu Aucissa (TREISTER 1994), pozwalają datować pozostałości na przełom er (ze wskazaniem na I w. n.e.). Faza 1. Można do niej zaliczyć tylko kilka odizolowanych od siebie fragmentów różnych budowli (KARASIE- WICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2012: ryc. 1). Zostały one wykonane z łamanego kamienia łączonego zaprawą z gliny. Cechą charakterystyczną jest zastosowanie także zaprawy wapiennej - stanowi ona warstwę uszczelniającą w dwóch różnych konstrukcjach uznanych za kanały oraz we wnętrzu zbiornika o nieznanym przeznaczeniu. Budowle tej fazy były najprawdopodobniej wznoszone na warstwie niwelacyjnej wyrównującej teren. Ich pozostałości zostały rozebrane i teren wyrównany także przed budową struktur kolejnej fazy. Odkryte dotychczas ślady nie pozwalają na rekonstrukcje planu ani przeznaczenia budowli. Opisane relikty są datowane tylko dzięki sekwencji stratygraficznej oraz przez analogie do innych miejsc stacjonowania wojsk rzymskich na Krymie. Na tej podstawie Faza 1 umownie została określona jako „trajańska”. Faza 2 (Ryc. 1). W wyniku wykopalisk odsłonięto znaczną część fundamentów i niżej położonych partii par¬teru budynku wykonanego z łamanego kamienia łączonego surową gliną (Ryc. 1:2). Udało się ustalić, że dach był pokryty dachówką. Od południa, zachodu i północy do budynku przylegały ulice. Wzdłuż południowej ściany prawdopodobnie biegł portyk wsparty na drewnianych słupach. Małe pomieszczenia i sposób ich rozplanowania mogą wskazywać, że budynek pełnił w omawianej fazie funkcję koszar. Dalej na zachód, po przeciwnej stronie ulicy, udało się odsłonić pozostałości muru obronnego (Ryc. 1:1, 8:1, 9:1). Po jego wewnętrznej stronie widoczne były ślady dobudowy, prawdopodobnie schodów lub pochylni (ascensus). Po zewnętrznej stronie udało się zarejestrować ślad fosy (Ryc. 6:12). Na północ od budynku relikty fundamentów i negatywy po fundamentach (na przedłużeniu opisanych umocnień) układały się w pozostałości dwóch baszt. Baszty były czworokątne i wybudowane po wewnętrznej stronie muru obronnego (Ryc. 1:3, 3:6,11,12). Częściowo przegradzały ulicę okrężną biegnącą pomiędzy domniemanymi koszarami a murem obronnym. Kluczowe dla przyszłej rekonstrukcji planu fortu wydaje się ustalenie, że mur koszar jest równoległy do zachowanych pozostałości umocnień. Na tej podstawie można przypuszczać, że mamy tu do czynienia z pierwszym regularnym (prostokątnym?) fortem zbudowanym przez Rzymian na północnych wybrzeżach Morza Czarnego. Omawiana faza może być datowana na okres rządów Antoninusa Piusa. Podstawy do takiego datowania dostarcza m.in. analiza materiału tegularnego w oparciu o opracowane materiały z innych stanowisk (SARNOWSKI 2006). Faza 3 (Ryc. 2). Jest to najpóźniejsza faza, którą można łączyć z obecnością rzymskiego garnizonu. Budynek domniemanych koszar został przebudowany (Ryc. 4:1). Poziom użytkowy omawianej fazy znajduje się średnio o 0,5 m wyżej od poprzedniej. Także w tym przypadku do budowy użyto łamanego kamienia łączonego gliną, a dach pokryto dachówką. Ściany i część podłóg pokryto warstwą białej zaprawy wapiennej. Wprowadzono szereg zmian wskazujących na inne przeznaczenie budynku. został on m.in. poszerzony na zachód kosztem części ulicy okrężnej (Ryc. 11:3, 12:2) . W tej fazie, w centralnej części powstał brukowany dziedziniec z podcieniem (portykiem) - od strony zachodniej (Ryc. 4:2, 12:1, 13:1). Na obecnym etapie badań nie jest jasne, czy mniejsze podwórze istniało już w fazie poprzedniej. Również wzdłuż sąsiednich ulic (północnej i południowej) w ostatniej fazie pojawiły się portyki wsparte na stylobatach (Ryc. 2:3, 3:7,10). Można przypuszczać, że w wyniku przebudowy powstał dom perystylowy, przeznaczony dla jednego z oficerów. W tym samym czasie po przeciwnej stronie zwężonej ulicy okrężnej rozebrano mur obronny, a na jego pozostałościach wzniesiono kolejny budynek (Ryc. 2:1, 5:1). Dotychczas odkopano tu tylko jedno pomieszczenie z piwnicą hypokaustyczną (Ryc. 8:3, 9:3). Wyniki dotychczasowych prac pozwalają przypuszczać, że mamy do czynienia z narożnym pomieszczeniem term. Teza ta wymaga oczywiście weryfikacji w toku dalszych badań. Nie ulega natomiast wątpliwości, że w omawianej fazie fort rozbudowano (powiększono) na zachód, zachowując jego regularny plan (relikty domu oficera i domniemanych term pozostały wobec siebie równoległe). Warto zwrócić uwagę, że położona dalej na północ ulica została wyraźnie poszerzona (Ryc. 2:3). Zajęła ona miejsce po basztach należących do muru obronnego z poprzedniej fazy. Faza 3 jest datowana na okres Sewerów, a jej kres wyznacza panowanie ostatnich przedstawicieli tej dynastii. Taką chronologię wskazuje skarb monet odkryty w latach 90. XX w. w odkopanej wówczas części budynku określonego obecnie jako koszary przebudowane na dom oficera (FILIPPENKO, ALEKSEENKO 2000).

Начиная с 2009 года в Севастополе, в центре Балаклавы проводятся совместные исследования экспедиции института Археологии варшавского Университета и Национального заповедника «Херсонес Таврический». Благодаря этим работам, а особенно результатам раскопок сезона 2012 года, удалось выделить четыре хронологические фазы существования части римского форта, а также выяснить его план в двух последних фазах (Рис. 1, 2). «Предримская» фаза. Представлена залегающим ниже всех слоем горения, мощностью в несколько сантиметров с фрагментами вторично обожжённой глины (Рис. 7:1). Немногочисленные археологические находки, в том числе фрагменты железных фибул типа Aucissa (TREISTER 1994) позволяют датировать вы¬явленные остатки рубежом эр (с указанием на I в. н.э.). Фаза 1. к ней можно причислить только несколько изолированных друг от друга фрагментов разных строений, которые были построены из ломаного камня, в качестве соединяющего раствора служила глина (KARASIEWICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2012, рис. 1). Характерной чертой является также использование известкового раствора, который применялся для герметизации в двух разных конструкциях, похожих на каналы, а также внутри резервуара неизвестного назначения. вышеописанная фаза, скорее всего, покоится на слое нивеляции, который выравнивает территорию. Её остатки были разобраны, а территория также выровнена перед строительством в следующий период. открытые в настоящее время следы не позволяют реконструировать ни плана, ни назначения сооружений. описанные остатки датируются только благодаря стратиграфической последовательности, а также проведённым аналогиям с другими местами расположения римских войск в крыму. На этом основании Фаза 1 условно названа «траянской». Фаза 2 (Рис. 1). в результате раскопок выявлена значительная часть фундаментов и нижних участков стен строения, возведённого из ломанного камня, который соединён сырой глиной (Рис. 1:2). Установлено, что крыша была покрыта черепицей. С юга, запада и севера к строению прилегали улицы. вдоль южной стены проходил портик, крыша которого подпиралась деревянными столбами. Небольшие помещения и способ их расположения могут указывать, что в вышеупомянутой фазе строение выполняло функции казарм. далее на запад, на противоположной стороне улицы удалось выявить остатки оборонительной стены (Рис. 1:1, 8:1, 9:1). С её внутренней стороны были видны следы пристройки, скорее всего, лестницы или наклонного спуска (ascensus). С внешней стороны удалось выявить следы рва (Рис. 6:12). На север от строения фрагменты фундаментов и негативы от фундаментов стен (на продолжении описанных укреплений) укладываются в остатки двух башен. Башни были четырёхугольные и построены с внутренней стороны оборонительной стены (Рис. 1:3, 3:6,11,12). частично перегораживали окружную улицу, бегущую между предполагаемыми казармами и оборонительной стеной. возможно, ключевым фактом для будущей реконструкции плана форта является определение, что стена казарм является паралельной сохранившимся остаткам укреплений. На этом осно¬вании можно констатировать, что имеем дело с первым регулярным (прямоугольным?) фортом, построенным римлянами на северном побережье чёрного моря. описанная фаза, скорее всего, датируется периодом правления Антонина Пия. основанием для такой датировки служит, между прочими, анализ клеймённого черепичного материала, который сравнили с обработанными материалами других памятников (SARNOWSKI 2006). Фаза 3 (Рис. 2). Это самая поздняя фаза, которую можно связывать с присутствием римского гарнизона. Здание предполагаемых казарм было перестроено (Рис. 4:1). дневная поверхность данной фазы находится в среднем на 0,5 м выше предыдущей. Также и в данном случае для строительства был использован ломанный камень, соединённый глиной, а крыша покрыта черепицей. Стены и часть полов покрыты слоем белого известкового раствора. осуществлён ряд изменений, указывающих на другое предназначение строения. Помимо прочего, оно было расширено на запад за счёт части окружающей улицы (Рис. 11:3, 12:2). в этой фазе в центральной части появляется вымощенный затенённый двор (с портиком), с западной стороны (Рис. 4:2, 12:1, 13:1). На настоящем этапе исследований не ясно существовало ли подворье меньших размеров уже в предыдущей фазе. Также вдоль соседних улиц (северной и южной) в последней фазе появляются портики, опирающиеся на стилобаты (Рис. 2:3, 3:7,10). можно предположить, что в результате перестройки воздвигнут дом с перестилем, предназначенный для одного из офицеров. в то же самое время на противоположной стороне суженной окружной улицы была разобрана оборонительная стена, а на её остатках построено следующее строение (Рис. 2:1, 5:1). до настоящего времени выявлено только одно помещение с гипокаустом (Рис. 8:3, 9:3). Наблюдения, осуществлённые во время исследования, позволяют предположить, что имеем дело с угловым помещением терм. Безусловно, этот тезис требует проверки в ходе дальнейших работ. в то же время нет сомнения, что в описываемой фазе форт был увеличен на запад сохраняя регулярный план (остатки дома офицера и предполагаемых терм располагаются также параллельно друг другу). Стоит обратить внимание, что расположенная далее на север улица была выразительно расширена (Рис. 2:3). она заняла место, где находились башни, принадлежащие оборонитель¬ной стене предшествующей фазы. Фаза 3 датируется периодом правления Северов, а её конец совпадает с правлением последних представителей этой династии. Такую датировку даёт клад монет, открытый в 90-х годах ХХ века в выявленной тогда части строения, которое в настоящее время было определёно как казармы, перестроенные в дом офицера (FILIPPENKO, ALEKSEENKO 2000).

EXCAVATIONS IN BALAKLAVA (SEVASTOPOL, UKRAINE) - SEASON 2011. DISCOVERY OF FORTIFICATIONS OF A ROMAN FORT

100%

Karasiewicz-Szczypiorski R., Savela O. A.

Światowit

2012

vol. Tom IX (L), fasc. A

173-182

W wyniku wykopalisk prowadzonych w centrum Bałakławy w latach 2009-2010 udało się potwierdzić, że ruiny określane wcześniej jako „Budynek A” stanowią pozostałości koszar wzniesionych przez wojsko rzymskie. Budynek funkcjonował w 2. połowie II i 1. połowie III wieku. Początki jego istnienia wyznaczają znaleziska dachówki ze stemplami „vEMI”, kres użytkowania należy najprawdopodobniej datować w oparciu o skarb denarów znaleziony w latach 90. XX w. Najmłodsze monety to emisje ostatnich przedstawicieli dynastii Sewerów. Pozostałości architektoniczne koszar pozwalają wyróżnić dwie fazy budowlane, które można powiązać z fazami budowlanymi pobliskiej świątyni Jowisza Dolicheńskiego. Na południe od budynku natrafiono na pozostałości fundamentu, który został uznany za stylobat portyku (Ryc. 1:8). W roku 2011 wykop poszerzono w kierunku zachodnim i północnym. dzięki temu udało się ustalić szereg nowych faktów: - koszary od zachodu graniczą z ulicą utwardzoną drobnym tłuczniem kamiennym (Ryc. 1:3); budynek kontynuuje się w kierunku północnym; - cały rząd pomieszczeń od zachodu został dobudowany w fazie II (okres Sewerów) kosztem zwężenia wspomnianej ulicy; - po przeciwnej stronie ulicy natrafiono na pozostałości umocnień fortu. Mur wykonano z niemal nieobrobionych brył kamienia układanych bez fundamentu na sub-strukcji z zaprawy wapiennej i tłucznia (Ryc. 1:1); - do umocnień od wewnątrz dobudowano jeden równoległy wątek (Ryc. 1:2), który można interpretować jako wejście na mury (ascensus); - na zewnątrz od muru obronnego w sondażu udało się odkryć pozostałości fosy; - poniżej zabudowań koszar znajdują się resztki wodociągu (Ryc. 1:6,7), kanału ściekowego (Ryc. 1:4) oraz pozostałości nierozpoznanych fundamentów (Ryc. 1:5). Fundamenty koszar przecinają te relikty lub przebiegają powyżej; - poniżej wszystkich opisanych pozostałości architektonicznych, podobnie jak na odcinku z lat 2009-2010, zalega warstwa spalenizny bez śladów zabudowań kamiennych, którą na podstawie materiału zabytkowego można datować na przełom er lub I w. n.e. Na podstawie dotychczasowych odkryć można wnioskować m.in., że fort w Bałakławie był otoczony kamiennym murem obronnym, na zewnątrz którego biegła fosa. Zachowane ślady umocnień pochodzą najpóźniej z okresu budowy koszar (2. połowa II w.). Pierwszy raz (na terenie uznanym za wnętrze fortu) udało się uchwycić starsze relikty architektury murowanej. Zastosowana technika murarska (użycie białej i różowej zaprawy wapiennej) może wskazywać na wojsko rzymskie. Pozycja stratygraficzna tych reliktów pozwala przypuszczać, że są to pozostałości zabudowań z początku II wieku. Być może jest to ślad obecności garnizonu w okresie rządów Trajana.

В результате раскопок, проводимых в центре Балаклавы в 2009-2010 гг., удалось подтвердить, что руины определённые ранее как „Здание А”, представля¬ют собой остатки казарм, построенных римским вой¬ском. Строение функционировало во второй половине II и первой половине III вв. На время его строительства указывают находки черепицы с клеймом „УЕМГ’. Клад динариев, найденных в части строения, выявленной в 90-х гг. XX в., может свидетельствовать о прекращении его существования. Самые поздние монеты являются эмиссией времени последних представителей династии Северов. Архитектурные остатки казарм позволяют вы¬делить две строительные фазы, которые можно соотне¬сти со строительными фазами находящегося побли¬зости святилища Юпитера Долихена. на юг от строения наткнулись на остатки фун¬дамента, который был признан как стилобат портика (Рис. 3:8). В 2011 году раскоп был расширен в запад¬ном и северном направлениях. Благодаря этому уда¬лось установить ряд новых фактов: - казармы с запада граничат с улицей, утрамбованной мелким каменным щебнем (Рис. 1:3); - строение продолжается в северном направлении; - весь ряд помещений с запада был достроен в фазе II (период Северов), в связи с чем была сужена упомя¬нутая улица; - на противоположной стороне улицы наткнулись на остатки оборонительных сооружений форта; стена построена из плохо обработанных камней, без фунда¬мента, на субструкции из известнякового раствора и щебня (Рис. 1:1); - к оборонительным сооружениям извнутри пристро¬ено „утолщение” (Рис. 1:2), которое можно интер¬претировать как выход на стены (акетш); - снаружи от оборонительной стены, в зондаже удалось наткнуться на остатки рва; - ниже строения казарм находятся остатки водопро¬вода (Рис. 1:6,7), канализационного канала (Рис. 1:4), а также остатки неопределённых нами фунда¬ментов (Рис. 1:5). Фундаменты казарм пересекают эти остатки или проходят выше; - ниже всех описанных архитектурных остатков, подобно как на отрезке 2009-2010 гг., залегают слои горения без следов каменных строений, археологи¬ческий материал которых позволяет их датировать рубежом или I в. н.э. На основании современных исследований мож¬но сделать вывод, что форт в Балаклаве был окружён каменной оборонительной стеной, впереди которой проходил ров. Сохранившиеся следы оборонительных сооружений можно датировать временем строительства казарм (вторая половина II в.). Таким образом, впервые (на территории форта) удалось выявить более ранние остатки строительной архитектуры. Строительная тех¬ника (использование белого и розового известко-вого раствора) может указывать на присутствие римского войска. Относительная датировка (на основании стра¬тиграфии) позволяет предположить, что остатки стро¬ений датируются началом II века. Возможно, эти следы являются свидетельством присутствия гарнизона в пе¬риод правления императора Траяна.

Excavations in Balaklava (Sevastopol, Ukraine) - Season 2013. Discovery of Praetorium

100%

Karasiewicz-Szczypiorski R., Savela O. A.

Światowit

2014

vol. Tom XI (LII), fasc. A

163-172

В 1992 году в Балаклаве-Кадыковке была открыта часть здания римского периода. Последующие исследования близлежащего храма Юпитера Долихена (1997-1999) позволили установить множество связей между двумя зданиями. Объекты были построены и функционировали синхронно, а их строителями были римские солдаты, базирующие в Балаклаве. Раскопки, проводившиеся в 2009-2013 гг. по соседству с местным рынком, позволили постепенно открывать упомянутое выше здание (Рис. 1). Работами совместной польско-украинской экспедиции руководили авторы данного текста. Исследования позволили выделить два периода использования территории предшествующие возни-кновению данного здания. Древняя фаза «доримская» датируется первым веком нашей эры, возможно, его серединой (Рис. 6:2,3). Фаза 1 - условно называемая «траянская», датируется рубежом !-П вв. В этот период возникло первое каменное здание, от которого сохранились лишь скромные фрагменты. Следующие фазы связаны со строительными периодами, определенными во время исследований святилища Юпитера. Фаза 2 - (вторая половина II в. н.э.) - в это время появляется упомянутое здание, а также близлежащие укрепления римского форта. Фаза 3 - (рубеж П-Ш вв. н.э. - начало III в. н.э.), ее начало обозначено масштабной перестройкой. Объект был расстроен за счет соседней улицы (Via Sagularis). На месте укреплений на другой стороне этой улицы было построено здание, от кото¬рого до сих пор исследовано только одно помещение с гипокаустом (Рис. 1:7). Результаты следующих исследовательских сезонов приводили к изменению взглядов на предмет функций описываемого строения. Определенным затруднением является тот факт, что наблюдаемая перестройка датирована рубежом П-Ш вв. н.э. наверняка связана с изменением функций объекта. Изначально предполагалось, что открытые руины - это остатки казарм (KARASIEWICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2012), а позже уже, что возможно дом центуриона (KARASIEWICZ- -SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013). Серьезные сомнения при-несло открытие двора прилегающего к помещениям (KARASIEWICZ- -SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013: 128, 131, рис. 2:2). Во время сезона 2013 г закончены исследования упомянутого двора, а также части помещений расположенных восточнее. Благодаря этому появилась возможность реконструкции плана и размеров здания с фазы 3, после перестройки и вероятной смены назначения (Рис. 1). Собранные данные позволяют признать открытое здание с двором примером дома с перистилем (Рис. 1). Аналогичные здания выполняли в римских фортах функции дома командующего гарнизоном (преторий). Такая интерпретация позволяет дополнить аргументацию в дискуссии по поводу назначения соседнего здания с гипокаустом (Рис. 1:7; см. KARASIEWICZ- -SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013: 131, рис. 2:1, 5:1, 8:3, 9:3). Расположение здания в непосредственной близости с Преторием также уменьшает возможность его использования в хозяйственных целях. Естественно, что окончательное решение в данном вопросе могут принести дальнейшие исследования. Следует обратить внимание и на то, что возле Претория могли быть построены термы для командующего гарнизоном. Такой вариант известный между прочим с расположенного на стене Адриана в Британии форта Vercovicium/ Housesteads (RUSHWORTH 2009: 6, 271, рис. 1.4 - здание XI). Строительство предполагаемых терм одновременно с перестройкой дома с перистилем позволяет предполагать, что весь комплекс был сооружен для нужд офицера в ранге трибуна - вероятно командующего римским контингентом в Крыму. Предлагаемая интерпретация разумеется должна быть сверифицированная в процессе дальнейших исследований в Балаклаве.

W 1992 roku w Bałakławie-Kadykovce, odkryto fragment budynku z okresu rzymskiego. Późniejsze badania pobliskiej świątyni Jowisza Dolicheńskiego (1997-1999) pozwoliły stwierdzić liczne związki między obydwoma bu-dowlami. Obiekty powstały i funkcjonowały w tym samym czasie, a ich budowniczymi byli żołnierze rzymscy stacjonujący w Bałakławie. Wykopaliska prowadzone w latach 2009-2013 w sąsiedztwie miejscowego rynku stopniowo odsłaniały wspomniany budynek (Ryc. 1). Pracami wspólnej, polsko- ukraińskiej ekspedycji kierowali autorzy niniejszego tekstu. Badania pozwoliły wyróżnić dwa okresy użytkowa¬nia terenu, poprzedzające powstanie omawianego budynku. Faza najstarsza - „przedrzymska“, jest datowana na I w. n.e., być może na połowę tego stulecia (Ryc. 6:2,3). Faza 1 - umownie zwana „trajańską“, jest datowana na przełom I/II w. W tym okresie powstała pierwsza murowana zabudowa, z której zachowały się jedynie skromne fragmenty. Kolejne fazy są już korelowane z fazami budowlanymi wyróżnionymi podczas badań Świątyni Jowisza: faza 2 (2. połowa II w.) - w tym czasie powstaje omawiany budynek oraz pobliskie umocnienia fortu; faza 3 (przełom II/III w. - początek III w.) - początek tej fazy wyznacza rozległa przebudowa. Obiekt zostaje rozbudowany kosztem części sąsiedniej ulicy (Via Sagularis), a po jej drugiej stronie miejsce umocnień zajmuje budowla, z której dotychczas odkryto tylko jedno pomieszczenie z piwnicą hypokaus- tyczną (Ryc. 1:7). Wyniki kolejnych sezonów badań przyczyniały się do zmiany poglądów na temat funkcji omawianej budowli. Pewnym utrudnieniem jest fakt, że zaobserwowana przebudowa, datowana na przełom II/III w., niemal na pewno wiązała się ze zmianą funkcji obiektu. Początkowo zakładano, że odsłaniane relikty to pozostałość koszar (KARA- SIEWICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2012), później, że mógł to być dom centuriona (KARASIEWICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013). Poważne wątpliwości zrodziło odkrycie dzie¬dzińca towarzyszącego pomieszczeniom (KARASIEWICZ- -SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013: 128, 131, ryc. 2:2). W sezonie 2013 dokończono badania wspomnianego dziedzińca oraz części pomieszczeń położonych dalej na wschód. Dzięki temu możliwa stała się rekonstrukcja planu i wymiarów domu z fazy 3, po rozbudowie i prawdopodobnej zmianie funkcji (Ryc. 1). Zgromadzone dane pozwalają uznać odkryty bu¬dynek z dziedzińcem za przykład domu perystylowego (Ryc. 1). Podobne budowle pełniły w fortach rzymskich funkcję domu dowódcy garnizonu (praetorium). Taka interpretacja dostarcza też nowych argumentów w dyskusji na temat przeznaczenia sąsiedniej budowli z piwnicą hypokaustyczną (Ryc. 1:7; por. KARASIEWICZ-SZCZYPIORSKI, SAVELA 2013: 131, ryc. 2:1, 5:1, 8:3, 9:3). Położenie tuż obok Praetorium przemawia raczej przeciw funkcji gospodarczej. Oczywiście rozstrzygnięcie w tej sprawie mogą przynieść dopiero dalsze badania. Warto jednak zauważyć, że obok Praetorium mogły zostać wzniesione termy dla do-wódcy garnizonu. Takie rozwiązanie jest znane m.in. z po-łożonego na Murze Hadriana w Brytanii fortu Vercovicium/ Housesteads (RUSHWORTH 2009: 6, 271, ryc. 1.4 - budynek XI). Budowa domniemanych term jednocześnie z rozbudową sąsiedniego domu z perystylem zdaje się potwierdzać, że całe założenie powstało na potrzeby oficera rangi trybuńskiej - prawdopodobnie dowódcy wojsk rzymskich stacjonujących na Krymie. zaproponowana interpretacja powinna oczywiście zostać zweryfikowana w trakcie dalszych badań w Bałakławie.

Refine search results

3 Światowit

3 Karasiewicz-Szczypiorski R.

3 Savela O. A.

1 2014

1 2013

1 2012

Search results

Balaklava (Sevastopol, Ukraine) - Season 2012. Some remarks on the chronology and spatial layout of the Roman fort

EXCAVATIONS IN BALAKLAVA (SEVASTOPOL, UKRAINE) - SEASON 2011. DISCOVERY OF FORTIFICATIONS OF A ROMAN FORT

Excavations in Balaklava (Sevastopol, Ukraine) - Season 2013. Discovery of Praetorium