Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Odwilżowe przełomy.

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2012
|
issue 80
222-227
PL
Recenzja książki Joanny Wojnickiej Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968 (2012). Jest to pierwsze w Polsce tak obszerne i erudycyjne (a po 1989 r. pierwsze w ogóle) opracowanie zjawiska odwilży w radzieckiej kinematografii. Wojnicka – wprowadzając własny podział na dwa pokolenia twórców (debiutów z lat 50. i 60.) – analizuje odwilż, wykraczając poza utarte schematy. Koncentruje się nie na jej „hitach filmowych” i tym, co z odwilżą jest najczęściej kojarzone (np. na melodramacie, Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej), ale na zjawiskach mniej znanych, ale także stanowiących o istocie ówczesnej kinematografii i kultury (np. mit Ameryki, mit rewolucji, mit odkryć naukowych). Jednocześnie Wojnicka wskazuje, że odwilż tak naprawdę nie była przełomem, radykalnym zerwaniem z wcześniejszymi formacjami, jak się ją często postrzega, ale elementem ciągłości w kulturze rosyjskiej i radzieckiej. Wnioski te autorka wysuwa w drodze analizy wątków zawsze w tej kulturze obecnych, jednak w odwilży znajdujących nowa odsłonę.
EN
A book review of Joanna Wojnicka’s 'Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968' ('The Children of the Twentieth Congress. Film in Soviet Culture During the Period of 1956-1968', 2012). This is an extensive and erudite, and first after 1989, publication dealing with the thaw period in Soviet cinema. Wojnicka, introducing her own categorisation into two generations of artists (who debuted in the 1950s and 1960s), examines the thaw in a manner that reaches beyond the cliché. She does not focus on blockbusters and the themes commonly associated with the thaw (e.g. the melodrama, The Great Patriotic War), but on the lesser known elements, that are defining for the cinema and culture of the time (e.g. the myth of America, the myth of revolution, the myth of scientific discovery). At the same time Wojnicka notes, that the thaw was not truly a breakthrough or a radical break from earlier formation (as it is commonly perceived), but an element of continuity in the Russian and Soviet cultures. This conclusion is based on an analysis of themes ever present in these cultures, however these themes gained a new dimension during the thaw.
2
Publication available in full text mode
Content available

Mind-game films a kino XXI wieku

100%
Włodek P.
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
|
2019
|
vol. 3
|
issue 1
209-215
3
Content available remote

O przemijaniu mitu — "Mad Men" i kres „amerykańskiej niewinności”

100%
Włodek P.
Studia Filmoznawcze
|
2013
|
vol. 34
33 - 50
EN
The ’50s have been called “the last decade of American innocence,” “the happiest decade in America’s history — when things were going on — that everybody misses” (by Jean Baudrillard). That era symbolically ceased on 22 November 1963; however, many scholars and publicists undermine the belief in its very existence. Michael Wood calls the ’50s a time of “self-deception;” therefore, the question raised is — has America ever been innocent? Contemporary throwbacks to those times depicted mostly in movies made in the 21st century, although not exclusively (e.g. Far From Heaven [Todd Haynes, 2002], The Hours [Stephen Daldry, 2002], Revolutionary Road [Sam Mendes, 2008], the tv series Mad Men [2007–], Pleasantville [Gary Ross, 1998]), show that the phenomenona of retro and contemporary retromania are not always and not by definition conservative, and can serve as a means to a critical approach towards society. The article focuses mostly on “American innocence” depicted in AMC’ TV series Mad Men and the multiple dimentions in which its creators critically analize values shared by society in the ’50s and ’60s, and also racism, sexism and xenophobia common in those times, as well as gender roles, model of family and work environment. This approach shows that what is gone in the 21st century is a certain project of perfect America that was never really there but was strongly present in American mithology. That mithology is now being deconstructed and compromised by some filmmakers working both in television and cinema.
4
Publication available in full text mode
Content available

Grzechy przeszłości i ponowoczesna tożsamość we współczesnym kinie niemieckim

100%
Włodek P.
Przegląd Kulturoznawczy
|
2014
|
issue 1(19)
PL
Recenzja książki:Ewa Fiuk, Inicjacje, tożsamość, pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2012.  
5

Czas zatrzymany – amerykańska nostalgia za epoką rock’n’rolla

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 86
113-133
PL
Lata 50. to szczególny okres w historii Stanów Zjednoczonych. Ta jedna z najbardziej mitologizowanych i fetyszyzowanych epok XX w. w kulturze Ameryki; jest jednocześnie jedną z bardziej ambiwalentnych i podatnych na zewnętrzne oczekiwania co do jej wizerunku kreowanego w kinie. Lata 50. – rozpięte między idealną all American erą Eisenhowera a narodzinami kultury młodzieżowej i ruchów społecznych, które diametralnie zmieniły Amerykę w epokach kolejnych – już w punkcie wyjście były ambiwalentne, co odbijało się z jednej strony w clean teen movies, a z drugiej w melodramatach rodzinnych. Szczególne znaczenie zyskały w latach 80., kiedy nostalgia za erą rock’n’rolla jako część „Reaganoretro” i „Reaganizmu”, czyli konserwatywnego nurtu w kinematografii, wyparła społeczny kontekst i tło historyczne, zamieniając paradoksalne lata 50. w serię popkulturowych, często pustych ikon.
EN
The 1950s are a special period in the history of the United States. It is one of the most mythologised and fetishised eras in the American culture of the 20th century. At the same time it is one of the most ambiguous periods, susceptible to external expectations as to its image created in the cinema. The 1950s – stretching from the ideal all American era of Eisenhower and the birth of youth culture and social movements that radically changed America in the following periods – was ambivalent already at the point of exit, which was reflected on the one hand in clean teen movies, and on the other hand in family melodramas. In particular 1950s gained significance in the 1980s, when the nostalgia for the rock and roll era, as part of Reaganism and Reagan-retro, that is a conservative trend in the cinema, ousted the social context and historical background of the era, turning the paradoxical 1950s into a pop culture theme park full of often empty icons.
6

Rock’n’roll i „nowe stracone pokolenie” amerykańskiego kina

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2015
|
issue 91 Film między muzyką pop a popkulturą
6-19
PL
Rock’n’roll stał się kulturowym i popkulturowym fenomenem lat 50. w Stanach Zjednoczonych, nie tylko rewolucjonizując scenę muzyczną, ale i wywierając głęboki wpływ na kinematografię. Zarówno wielkie studia, jak i producenci niezależni chcieli skapitalizować jego bezprecedensowy oddźwięk, zwłaszcza wśród nastoletniej publiczności. Rewolucyjny i subwersywny potencjał rock’n’rolla, opór starszej generacji, jego natychmiastowe powiązanie w społecznym odbiorze z buntem i przestępczością młodocianych sprawiły, że powstające filmy, manewrując między cenzurą i moralną paniką a hołdowaniem „nastokulturze”, stanowią do dziś interesujący przedmiot analizy osadzającej fenomeny muzyczne i kinematograficzne w kontekście społecznym.
EN
Rock’n’roll became a cultural and popcultural phenomenon of the 1950s. It not only revolutionised the music scene in the United States, but also exerted a profound influence on the cinema. Both major studios and independent producers wanted to capitalise on the unprecedented response, especially among teenage audiences. The revolutionary and the subversive potential of rock’n’roll, the resistance of the older generation, and the immediate association in its social perception with rebellion and juvenile delinquency led to the resulting films maneuvering between censorship, moral panic and the admiration of “teenculture”. Today they represent an interesting object of analysis embedding musical and cinematographic phenomena in a social context.
7
Content available remote

Pisarze w klasycznej erze Hollywood — mity i zmagania

100%
Włodek P.
Studia Filmoznawcze
|
2015
|
vol. 36
151 - 164
PL
The author concentrates on professional writers who sought screenwriter’s jobs in Hollywood of the classic era. The “writers in Hollywood” legend is here as important as some actual circumstances they had to deal with, the rules of the movie world they had to face and difficulties they had to overcome since they came from a very different environment, that of publishing companies. An important outcome of that cooperation was the so-called Hollywood novel, the result of a struggle — real or dramatized for literary purpose — in which they (e.g. Francis Scott Fitzgerald, Raymond Chandler, Nathanael West) encapsulated their experience and their views on Hollywood.
8
Publication available in full text mode
Content available

Memory studies i kino nostalgiczne

100%
Włodek P.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione
|
2021
|
vol. 16
|
issue 363
53-65
PL
Artykuł koncentruje się na zagadnieniu memory studies, interdyscyplinarnych badań nad fenomenem pamięci indywidualnej i zbiorowej oraz relacji między nimi wzajemnie, przeszłością a teraźniejszością oraz kontekstem społecznym. Memory studies funkcjonują na przecięciu wielu różnorodnych dyscyplin, a w ramach filmoznawstwa ich egzemplifikacją mogą być choćby badania nad postmodernizmem filmowym, a zwłaszcza filmem nostalgicznym i modą retro, które zostają zdefiniowane i omówione na przykładach pochodzących z kina amerykańskiego lat siedemdziesiątych obrazujących strategie stosowane przez twórców definiujących i redefiniujących ekranowe reprezentacje przeszłości, kształtowane, ale też kształtujące, pamięć zbiorową.
9
Publication available in full text mode
Content available

Obok kanonu

100%
Włodek P.
Przegląd Kulturoznawczy
|
2012
|
issue 2(12)
202-208
PL
RECENZJA KSIĄŻKI: Andrzej Gwóźdź, Obok kanonu – tropami kina niemieckiego, Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2011, ss. 330.
10

Oswojenie i walka. Sidney Poitier i Harry Belafonte w amerykańskim kinie lat 50. i 60.

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2012
|
issue 80
120-138
PL
Lata 50. i 60. w Hollywood były czasem, gdy po raz pierwszy czarnoskórzy aktorzy – Sidney Poitier i Harry Belafonte – nie tylko grali role główne bądź równorzędne z aktorami białymi, ale byli też dobrze opłacanymi gwiazdami. Jednocześnie kolor ich skóry nie był neutralny, zawsze uwikłany w szerszy kulturowy konflikt przebiegający na wielu płaszczyznach. W prawie każdym filmie nakręconym z ich udziałem we wspomnianym okresie rasa była bowiem wysuwana na plan pierwszy. Poitier został więc utożsamiony z nowym typem – „integracyjnym”, łagodnym i ugodowym, niezagrażającym dominującemu systemowi, choć jednocześnie pełnym godności. Belafonte w latach 50. stworzył typ przeciwny – bohatera okazującego gniew i agresję białym, nacechowanego erotycznie i aktywnie buntującego się przeciw dyskryminacji. Ten typ nie był z kolei powszechnie akceptowany, Belafonte nie otrzymywał więc propozycji, które by go interesowały i jego kariera filmowa się nie rozwinęła. Prześledzenie postaci grywanych przez obu aktorów oraz przebiegu ich karier pozwala spojrzeć na kinematografię amerykańską lat 50. i 60. jako na arenę międzykulturowych zmagań, także w kontekście przemian owej kultury.
EN
Nineteen fifties and sixties in Hollywood were a period, when for the first time Afro-American actors – such as Sidney Poitier and Harry Belafonte – not only played the principal characters or roles of equal rank to their white colleagues, but were also well paid stars in their own right. At the same time their skin colour was not value free and neutral. It was always an element of wider cultural conflicts and tensions that were present on many levels. In almost every film they took part in during that period the white race was placed in the foreground. Poitier was identified with a new type of a black skinned character – who was a mild and conciliatory, and could be associated with the notion of 'integration', one that did not pose any threat to the dominant system of values, though nonetheless full of personal dignity. Belafonte in the 1950s created an opposite type – a protagonist that did not hide his anger and was aggressive towards the whites, a person with an erotic magnetism engaged in an active struggle against discrimination. The character type was not commonly accepted. As a consequence of this Belafonte did not receive roles that would interest him, and his movie career did not develop. Tracing the career paths of both actors and the roles that they played lets us see American cinema of the 1950s and 1960s as a cross-cultural area of struggle and as an element of changing culture.
11
Content available remote

Western XXI wieku — między demitologizacją a postironią

100%
Włodek P.
Studia Filmoznawcze
|
2017
|
vol. 38
157-175
EN
The article examines contemporary — XXI century — cinematic strategies that are being chosen in dealing with western as agenre. Further demythologization, restoration of amyth and postirony are discussed based on contemporary examples, but also with reference to classical films and classical Hollywood cinema. Abovementioned strategies were chosen because they represent not only how American filmmakers deal with western as agenre and its mythology established in American culture and tradition, but also because they embody wider tendencies in contemporary culture and pop culture — above all American.
12

Między stłumieniem a ekscesem – Tennessee Williams w amerykańskim kinie lat 50.

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 87-88
83-98
PL
Jeśli dramaty Tennessee Williamsa zdają się stworzone bardziej dla kina niż teatru, zawdzięczają to kilku filmom nakręconym w latach 50. i 60. w Hollywood, których twórcy potrafili połączyć reżyserski talent i aktorski instynkt z kontrowersyjnymi tematami, a także – mimo obowiązującej wówczas cenzury – umiejętnie podjąć obecne w sztukach kwestie erotyki i przemocy. Adaptatorzy dramatów Williamsa musieli balansować między treściami i postaciami przesyconymi seksem (także tym uważanym za nienormatywny) a wyznacznikami kodeksu Haysa. Interesującym paradoksem jest więc to, że choć znacząco ocenzurowane w procesie adaptacyjnym, nadal zachowywały swój wywrotowy potencjał, wpisujący się zresztą w klimat i konwencje popularne w Hollywood lat 50. (np. melodramat rodzinny) – rozpiętych między stłumieniem i konserwatyzmem obyczajowym a ekscesem i postępującym permisywizmem.
EN
If the plays of Tennessee Williams seem designed more for the cinema than the theatre, they owe it to a number of films shot in the 1950s and 1960s in Hollywood, whose makers were able to combine directorial talent and actors’ instinct with controversial issues, and – despite the censorship present at the time – skillfully present issues related to eroticism and violence present in the arts. Adapters of Williams’ dramas had to balance between content and characters oversaturated with sex (including sex considered to be non-normative) and the determinants of Hays Code. An interesting paradox is that although the plays were significantly censored in the process of adaptation, they still preserved their subversive potential, at the same time fitting the mood and conventions popular in the Hollywood of the 1950s (e.g. family melodrama) – which stretched between suppression and moral conservatism and excess and advancing permissiveness
13

Hollywoodzki gotyk i zamknięta przestrzeń ogniska domowego

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2012
|
issue 79
62-78
EN
In the 1940s several dozen Hollywood films belonging to the Gothic series of film noir were made. The repetitive plots typically revolved around beautiful young women, usually right after the wedding, who are persecuted, tortured, and driven mad by their husbands. Even if the perpetrators were characters other than husbands (e.g. employers, relatives, close friends), the events in these films always took place in the confined space of the main heroine’s house, that is in a place where, by definition, she should feel safe. Not only because the house simply is associated with a sense of security, but also because – according to the conservative message coming from the Hollywood of those years – the house was simply the place in which women belonged, whilst realising their dreams and ambitions in a happy marriage. The Gothic series, also referred to by many other names such as “paranoid women’s movies” or “persecuted wife cycle”, shows how this closed space becomes an arena of marital nightmare, revealing a gap of subversion in a seemingly clear ideological transmission subjected to the dictates of the Hays Code.
14

Opis gęsty - antropologia i film

100%
Włodek P.
Kwartalnik Filmowy
|
2013
|
issue 82
230-235
PL
Zgodnie z opinią recenzentki, książka Sławomira Sikory "Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii" (2012) przybliża zagadnienia antropologii wizualnej jeszcze niezbyt szeroko opisanej w Polsce. Autor omawia zarówno historię filmów antropologicznych (od ich zarania w 1895 r.), teorię i rozwój samej antropologii i jej wizualnej odmiany, ale również odwołuje się do kina dokumentalnego, przywołując jednocześnie kolejne definicje dziedziny oraz – na przykładach analiz filmowych – narzędzia i metody badań antropologicznych. Sikora podkreśla zarówno interdyscyplinarny potencjał antropologii, jak i jej akademicką samozwrotność. Celem książki zdaje się zarówno historyczne i definicyjne zakotwiczenie dziedziny (nawet jeśli ową definicją okazuje się właśnie brak definicji, a raczej procesualność, migotliwość i stała zmienność), upomnienie o jej równorzędną rolę w obszarze nauki, jak i przybliżenie najważniejszych filmowych dokonań antropologii wizualnej.
EN
According to the reviewer Sławomir Sikora’s book "Film i paradoksy wizualności. Praktykowanie antropologii" ("Film and Paradoxes of Visuality. Practicing Anthropology", 2012) introduces issues of visual anthropology that are still not widely known or described in Poland. The author discusses both the history of anthropological films (from their beginning in 1895), the theory and development of anthropology and its visual subdiscipline, but also refers to documentary cinema, evoking both the subsequent definitions of the discipline and using the examples of film analysis – tools and research methods of anthropology. Sikora highlights both the interdisciplinary potential of anthropology, as well as its academic reflexivity. The purpose of the book seems to be both historical and definitional anchoring of the discipline (even if this definition turns out to be precisely the lack of definition, but rather a process, or a kind of flickering and constant volatility), a reminder of its equal role in the world of science, as well as highlighting the most important film achievements of visual anthropology.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.