Search results

1

Wyobrażenie sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej

100%

Mielicka-Pawłowska H.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 13

8-21

PL

Na bazie koncepcji fenomenologicznych zawartych w pracach Micrei Eliadego, Rudolfa Otto oraz Emila Durkheima porównane zostały stsyemy wierzeniowe odnoszące się do wyobrażeń sacrum istniejących w XIX i w pierwszej połowie XX w. oraz pod koniec XX w. i na początku XXI w. Tradycyjny system wierzeń, oparty o materiał etnograficzny i folklorystyczny charakteryzowała zasada solidarności łącząca wyobrażenia Boga, przyrody i człowieka. W opozycji do tej zasady antysacrum ukonkretniane było w wierzeniach demonologicznych, wiary w diabła oraz pojawienie się chaosu kkosmicznego wtedy, gdy została naruszona zasada solidarności łącząca Boga, człowieka i przyrodę. Schemat wyobrażeń współczesnych, początku XXI w., ukonkretniał sacrum poprzez związek Boga z przyrodą traktowany jako gwarancja istnienia świata. Człowiek przeciwstawia się temu porządkowi wtedy, kiedy niszczy przyrodę, co traktowane jest jako zło moralne, a także tworzy idealną, wirtualną rzeczywistość, okreslaną pojęciem awatara, przeciwstawną ustanowionemu przez Boga porządkowi wszechświata. Wyobrażenia antysacrum obejmują więc przekonania ludzi, że naruszenie solidarności łączącej Boga (Absolut, Transcendens) i przyrodę jest spowodowane działaniem człowieka, który tworzy własną rzeczywistość i w ten sposób przyczynia się do zaistnienia końca świata.

2

Ethnos jako podstawa tożsamości kulturowej

100%

Mielicka-Pawłowska H.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2018

|

issue Numer 24

193-209

PL

Identyfikacja z grupą etniczną lub narodową jest o tyle skomplikowanym zagadnieniem, że obejmuje szereg zjawisk decydujących o różnorodności kultur. Szczególnie istotny jest mechanizm oddzielający „swoich” od „obcych”, a więc konstytuujący wszelkie sfery aktywności, które z jednej strony są oczywistością kulturową, a z drugiej mogą być przyczyną wartościowania innych przez pryzmat tego, co jest możliwe do zaakceptowania. Stawiam tezę, że o tożsamości kulturowej decyduje ethnos, a dokładniej jego cztery elementy strukturalne : język, obyczaje, historia oraz religia. Stanowią one odrębne systemy, których porządek wynika z korelacji zachodzących na poziomie interpretacyjnym. Szczególnie ważna w tej strukturze jest religia, która zabarwia emocjonalnie pozostałe elementy wierzeniami w istnienie rzeczywistości pozaempirycznej, a sądy i przekonania obowiązujące w grupie etnicznej lub narodowej czyni podstawowymi dla ukonkretnienia tożsamości kulturowej.

3

Recenzja: Janusz Mariański "Wiara i wierzenia Polaków w niestabilnej nowoczesności. Analiza socjologiczna", Wydawnictwo KUL, Lublin 2014.

100%

Mielicka-Pawłowska H.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 11

76-79

PL

Problemem głównym wydanej niedawno ksiażki Janusza Mariańskiego jest ideologiczny wymiar religii i religijności, szczególnie trudny dla badań socjologicznych ze względu na to, że odnosi się do sfery mentalnej kultury. To, jak ludzie myślą, co myślą i dlaczego tak a nie inaczej, wyrażają swoje przekonania w sposób werbalny i pozawerbalny, jest szczególnie ważnym elementem poznania naukowego, eksploracji, ale i eksplanacji, których celem jest przybliżenie się do prawdy o społeczeństwie, a konsekwencją postawienie diagnozy odkrywającej prawidłowości i pozwalającej postawić tezy o charaktzerze probabilistycznym. Religia, a może przede wszystkim religijność, nie tylko przynależą do mentalności, ale i ją kształtują w stopniu wysokim ze względu na to, iż myślenie w kategoriach wiary to działanie zorientowane na jej urzeczywistnienie w sytuacjach codziennych. Szczególnie ważne jest to w społeczeńśtwie ponowoczesnym, którego cechą wyróżniającą jest pluralizm ideologiczny i względność systemu wartości absolutnych.

4

Duchowość jako forma porządku aksjonormatywnego

100%

Mielicka-Pawłowska H.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2017

|

vol. UCS 2017

|

issue UCS 2017: 21(4)

67-74

PL

Zmiany, które dokonują się w religijności Polaków na przełomie XX i XXI w., pozwalają przyjąć założenie o pojawieniu się nowej jej formy określanej pojęciem duchowości lub nowej duchowości. Jest to proces ciągły, aczkolwiek trudny analitycznie jako przedmiot badań socjologicznych ze względu na różnorodność postaw wobec religii zinstytucjonalizowanej. Można sformułować założenie, że zarówno proces sekularyzacji, jak i desekularyzacji jest obserwowany w sferze zachowań, emocji oraz dążenia do poznania porządku, ładu istniejącego w otaczającym człowieka świecie. Ponowoczesna duchowość jest dążeniem do poznania prawdy osadzonym w deterministycznie lub indeterministycznie rozumianych przyczynach istnienia rzeczywistości takiej, jaka jest doświadczana realnie przez człowieka. Deterministyczne przekonania o ładzie istniejącym w świecie mają podłoże religijne, które ma bezpośredni związek z wiarą w Boga lub bezosobowe siły nadprzyrodzone. Indeterministyczne przekonanie o porządku istniejącym w świecie wynika z założenia, że to człowiek ten porządek ustanawia i to dzięki jego wiedzy, dociekliwości i mądrości opartej na doświadczeniu możliwe jest odkrycie obiektywnej prawdy. Omówienie tych dwóch form duchowości ponowoczesnej, określanej jako sophia i logos, stanowi przedmiot analiz zawartych w tekście. Całość analizy bierze pod uwagę tylko system aksjonormatywny religijności ponowoczesnej określanej pojęciem duchowości.

5

DUCHOWOŚĆ JAKO FORMA MORALNOŚCI RELIGIJNEJ

100%

Mielicka-Pawłowska H.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2015

|

issue 4

127-147

EN

Religiousness of people who perceive themselves as believers, but who do not participate or rarely participate in religious practice, takes a form of spirituality when in their own perception they do no harm to others, which in turn is interpreted as abiding by the rules |of Christian morality. Striving for perfection is both a religious attitude and spirituality in one due to both internal consciousness of one’s imperfection, as well as external consciousness of the imperfection of other people (49% believe that there are good and bad people depending on the circumstances). Moreover, these people treat religiousness and morality as private matters which cannot be governed by any institutions, including the Catholic Church. Extending the perception of God to a concept of impersonal “higher power” leads to a situation where the belief in destiny understood in an esoteric way is present even in declarations of deeply devout people who participate in religious practice systematically. As a result of that the concept of sacrum is also extended and includes any forms of life and existence in the universe, interpreted in a religious sense (pantheism and panentheism), as well as the rule of common good (supermorality) which is entailed in the conviction that one cannot break this order, so do evil. Moreover, the anthropomorphisation in the world of nature results in moral values taking the form of pan-morality and being transferred to the whole world of nature. They cover not only people, but also the nature itself.

Refine search results

3 Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

1 Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

1 Humanistyka i Przyrodoznawstwo

5 Mielicka-Pawłowska H.

1 2018

1 2017

3 2015

Wyobrażenie sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej

Ethnos jako podstawa tożsamości kulturowej

Recenzja: Janusz Mariański "Wiara i wierzenia Polaków w niestabilnej nowoczesności. Analiza socjologiczna", Wydawnictwo KUL, Lublin 2014.

Duchowość jako forma porządku aksjonormatywnego

DUCHOWOŚĆ JAKO FORMA MORALNOŚCI RELIGIJNEJ