Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. I (1951-1967)

100%
Łatka R.
Seminare. Poszukiwania naukowe
|
2019
|
vol. 40
|
issue 3
185-200
EN
The present article concentrates on the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the difficult period of the communist dictatorship. Despite numerous studies on the history of the Catholic Church in the People’s Republic of Poland, the steadfast bishop’s biography has not yet been written. The undertaken analysis is aimed at rectifying this lack of information on the activity of Polish bishops. The Metropolitan of Poznań became a recognized authority in the course of works on the forum of the Main Commission and the Plenary Conference of the Episcopate. He enjoyed the trust of other hierarchs, including Cardinal Stefan Wyszyński, who regarded him as one of his most important collaborators, especially in the years 1957-1967 when he became the second important figure of the Polish Episcopate. For this reason, he was entrusted with the most delicate and difficult tasks, such as the preparation of the Statute of the Polish Episcopate Conference, or the chairmanship of the Commission for the clarification of charges against Bishop Czesław Kaczmarek.
XX
Artykuł opisuję rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w okresie komunistycznej dyktatury. Mimo wielu prac dotyczących historii Kościoła katolickiego w PRL, ciągle brakuje pełnej biografii niezłomnego hierarchy. Podjęta w tym miejscu analiza ma wypełnić ten brak w zakresie jego aktywności wśród polskich biskupów. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników, szczególnie w latach 1957-1967, gdy był osobistością numer dwa w polskim Episkopacie. Z tego względu otrzymywał najbardziej delikatne i trudne zadania, takie jak przygotowanie Statutu Konferencji Episkopatu Polski czy przewodniczenie komisji ds. wyjaśnienia zarzutów stawianych bp. Czesławowi Kaczmarkowi.
2
Content available remote

Wstęp

100%
Łatka R.
Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
|
2013
|
issue 3(25)
5-15
3
Publication available in full text mode
Content available

Arcybiskup Antoni Baraniak jako członek Episkopatu Polski, cz. II (1967-1977)

100%
Łatka R.
Seminare. Poszukiwania naukowe
|
2020
|
vol. 41
|
issue 1
129-140
EN
The present article describes the role of Archbishop Antoni Baraniak in the Polish Episcopate in the last decade of the metropolitan’s life. It is a continuation of the analysis published in 2019 in “Seminare”. Despite the passage of many years since the death of the steadfast bishop, his full biography still has not been written. The paper is aimed at filling this gap in the record of Polish bishops’ activity in the years 1967-1977. The Metropolitan of Poznań became known as an outstanding figure in the works on the forum of the Commission / Main Council and the Episcopal Plenary Conference. He enjoyed the trust of other hierarchs, especially that of Cardinal Stefan Wyszyński, being one of his most important collaborators. Archbishop Baraniak shared with the “Primate of the Millennium” a similar vision of the Church’s activity in the realities of the communist dictatorship, as well as a decisive approach to the religious policy of the authorities of the PRL. This was particularly evident in the seventies, when both hierarchs managed to see through the deceptive declarations of Edward Gierek’s political party.
PL
Poniższy artykuł opisuje rolę abp. Antoniego Baraniaka w Episkopacie Polski w ostatniej dekadzie życia metropolity poznańskiego. Jest kontynuacją analizy opublikowanej w 2019 r. na łamach „Seminare”. Mimo upływu wielu lat od śmierci niezłomnego biskupa nie doczekał się on swojej pełnej biografii. Tekst ma wypełnić ten brak w zakresie aktywności wśród polskich biskupów w latach 1967-1977. Metropolita poznański dał się poznać jako wybitna postać w pracach na forum Komisji/Rady Głównej oraz Konferencji Plenarnej Episkopatu. Cieszył się pełnym zaufaniem innych hierarchów i kard. Stefana Wyszyńskiego, którego był jednym z najważniejszych współpracowników. Z Prymasem Tysiąclecia łączyła go wizja działalności Kościoła w realiach komunistycznej dyktatury oraz zdecydowane podejście do polityki wyznaniowej władz PRL. Było to szczególnie widoczne w latach siedemdziesiątych, gdy obaj hierarchowie nie dali się nabrać na złudne deklaracje ekipy partyjnej Edwarda Gierka.
4
Content available remote

Czy prymasa Wyszyńskiego można określać mianem realisty politycznego?

100%
Łatka R.
Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
|
2013
|
issue 3(25)
201-211
EN
The Roman Catholic Church was main enemy of communist government in Polish People Republic. Wise leadership of cardinal Stefan Wyszyński prevented this institution from destruction or lost independence. All of his activity had one main purpose – give protection from the plans of communist dignities. So I try to show that cardinal Wyszyński was probably the most realistic person in the history of the Polish People Republic. His attitude was main reason that polish Catholic Church didn’t lost their independence from communist system.
5
Content available remote

Reakcje na zabójstwo księdza Jerzego Popiełuszki. Na podstawie wybranych dokumentów Komitetu Krakowskiego PZPR i tekstów „Gazety Krakowskiej” (1984-1985)

100%
Łatka R.
Sowiniec
|
2013
|
issue 43
103-116
EN
The murder of priest Jerzy Popiełuszko, perpetrated by the officers of the Security Service [Służba Bezpieczeństwa], had far-reaching social and political consequences in the People’s Republic of Poland. The perpetrators’ trial was of equal importance. The trial was staged by the communist authorities in such a way that those who commissioned the murder could not be traced. The article aims at analysing, on a few examples, how the priest Popieluszko’s murder was received and what the far-reaching repercussions were, from the perspective of opinions by selected people from the Krakow region. The intentions of the Krakow Committee of the PZPR’s authorities who worked to ‘cover up the Popieluszko case’, as stated in one of the acts, are presented on the basis of selected archives. The first part of the article presents examples of the society’s reactions to the kidnapping and assassination of ‘Solidarity’s’ chaplain and the progress of his killers’ trial, the information gathered among the residents of the province by the order of the communist authorities. The second part of the article contains a brief analysis of the selected texts published in “Gazeta Krakowska”, associated with the aforementioned issue. The majority of these texts were submitted from the head office of the PZPR via the Polish Press Agency [PAP]; they were also statements made by Jerzy Urban, the communist government spokesperson. However, the editors of this party-endorsed daily newspaper also had their own ‘original’ contribution to propaganda attacks directed against priest J. Popieluszko (the articles by Stanislaw Stanuch).
6
Publication available in full text mode
Content available

DROGA DO USTAWOWEGO UREGULOWANIA OSOBOWOŚCI PRAWNEJ KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POLSCE ,,LUDOWEJ”

100%
Łatka R.
Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
|
2015
|
issue 4
99-125
EN
The road to statutory regulation of legal personality of the Catholic Church in Poland "of the people" was extremely tortuous and had its turbulent history. In my analysis, I present how it came to pass the so-called "May's laws" and type this process in the whole relation between state – church, in the decade of eighties of the twentieth century. As I prove in my analysis, the way of conducting the work on the statutory regulation of the legal personality of the Catholic Church depended directly on the condition of the mutual relations and especially of the current, in a given period of time, concept of the religious policy of authorities, which in the last decade of the existance of the PRL had variable and dual character.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 33
13-40
PL
R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
EN
T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.
8
Publication available in full text mode
Content available

Sprawozdanie z konferencji naukowej „Stefan Wyszyński wobec oporu społecznego i opozycji 1945–1981”, Warszawa, 3 kwietnia 2017 roku

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2017
|
issue 30
530-532
9
Publication available in full text mode
Content available

„Zbytnio nie ulegać tej pozornej zmianie atmosfery”. Relacje państwo–Kościół 1979–1980 z perspektywy Episkopatu Polski

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2018
|
issue 31
405-428
EN
From the Polish bishop’s perspective, the breakthrough came with the first pilgrimage of John Paul II to Poland, when the decision was made to undertake action aimed at normalising the Church–state relations. What was crucial in this regard was the debate on the forum of the Main Council of the Episcopate of Poland that involved the Holy Father. The above analysis discusses the perspective of the Episcopate of Poland on Church–state relations in the period between the end of the 1979 pilgrimage and the outbreak of strikes in July 1980. The first section of the article discusses the unknown background to the decision of John Paul II and Primate Wyszyński to normalise relations with the government; the next section presents an assessments of the outcome of the 1979 pilgrimage and its impact on the religious policy of the Polish People’s Republic; the third section presents the Episcopate’s approach to the normalisation and the related ecclesiastical priorities. The Church has a specific vision of the normalisation of the relations with the government and, after the first pilgrimage, made the decision to strengthen the pressure aimed at forcing the secular authorities to make concessions in key areas: regulation of legal personality, construction of religious buildings (including priestly seminars), establishment of the Joint Commission, and the enrolment of seminarians. With the exception of the latter, the bishops failed to win any concessions. Another issue is the resolution of the dispute related to the construction of a high-speed road in Częstochowa, which was partially dealt with in line with the Episcopate’s opinion, as there was no intention to cause a conflict, and then wholly abandoned in 1981. It ought to be stated that the Episcopate adopted a reasonable tactic that gradually yield the desired results, although certainly not at a rate that would satisfy the bishops.
10
Publication available in full text mode
Content available

Andrzej Sznajder, Budownictwo kościołów w diecezji częstochowskiej w latach 1945–1989, Katowice, IPN, 2016, 376 p. (Rafał Łatka).

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2017
|
issue 30
500-504
11
Publication available in full text mode
Content available

Gustaw Herling-Grudziński a PRL - perspektywa relaisty z Neapolu

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2016
|
issue 28
485-511
PL
Zasadniczym celem analizy jest dokładne przedstawienie stosunku autora Innego Świata do PRL i przekonywujące udowodnienie tezy, że twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego cechuję niezwykły wśród polskich twórców realizm, który przejawiał się na kilku zróżnicowanych płaszczyznach: braku intelektualnych złudzeń w spojrzeniu na rzeczywistość Polski ,,ludowej”, na rozważnym i możliwie nie-emocjonalnym przedstawianiu własnych przemyśleń oraz dokonywaniu wartościowych uogólnień. Wspomniany realizm przejawiał się przede wszystkim w: opisie funkcjonowania systemu komunistycznego w Polsce oraz w ocenie postaw pisarzy wobec rzeczywistości Polski ,,ludowej’.
12
Publication available in full text mode
Content available

Rada Główna Episkopatu Polski wobec opozycji przedsierpniowej (1976–1981)

100%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2017
|
issue 29
110-136
EN
In the above analysis, I have discussed the attitude of the Main Council of the Polish Episcopate towards the pre-August opposition. The approach of the leading body of the Polish Church to the opposition groups that originated in 1976–1977 has not been the topic of a separate and comprehensive study. The former part of the article outlines the increasing social importance of the Church in the 1970s and the role of that institution during the 1976 strikes. The introductory section is followed by the presentation of Primate Wyszyński’s and the most important Polish bishops’ attitudes towards opposition groups that originated in the latter half of the 1970s. The author focused on the position on the issue taken by the members of the Main Council as the most important decision-making body in the Polish Church after 1945. This is followed by a description of the Episcopate’s opinion on ordinary clergy’s cooperation with the pre-August opposition in order to highlight the Council member’s stance on the opposition more. A separate fragment of the analysis is devoted to the discussion of the bishop’s attitude towards the risk of “politicisation” of academic ministries. It is particularly important due to the fact that the origin of certain opposition organisations can be seen in the activity of specific ministries. The next part of the article shows the attitude of the Council members towards the role of the opposition during the first papal pilgrimage. The final section outlines how the most important hierarchs of the Church felt about the role of the pre-August opposition during the legal existence of the “Solidarity” with particular attention to the circles related to the former Workers’ Defence Committee, which the members of the Main Council of the Episcopate were most passionate about.
13
Publication available in full text mode
Content available

Propaganda władz PRL wobec drugiej wizyty Jana Pawła II na przykładzie ,,Gazety Krakowskiej”

100%
Łatka R.
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
|
2013
|
issue 2
95-107
EN
Article presents one of the most important problems connected with the pilgrimages of Jean Paul II in the Polish People Republic- press propaganda. Author described the main purposes of communist government and how it was realized in practice, on example of the magazine of Cracow Commitee of Polish United Worker’s Party.
14
Publication available in full text mode
Content available

Małgorzata Madej, SB uprzejmie donosi… Służba Bezpieczeństwa jako filtr zasileń informacyjnych systemu politycznego PRL w latach 1956-1970. Przykład województwa wrocławskiego, Instytut Pamięci Narodowej, Wrocław 2014, 189 ss.

100%
Łatka R.
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
|
2015
|
issue 4
339-342
15
Publication available in full text mode
Content available

Lidia Fiejdasz, Stosowanie prawa przez Wydział do Spraw Wyznań w Rzeszowie wobec duchownych Kościoła katolickiego w latach 1950–1973, Lublin 2012, ss. 395

100%
Łatka R.
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
|
2014
|
issue 3
239-245
16
Publication available in full text mode
Content available

Justyna Błażejowska, Cecylia Kuta, Od uległości do niezależności. Literaci i literatura w latach 1944-1989/1990, Instytut Pamięci Narodowej, Kraków 2013, 235 ss.

100%
Łatka R.
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
|
2015
|
issue 4
343-346
17
Publication available in full text mode
Content available

Sebastian Drabik, Elita polityczna krakowskiej PZPR w latach 1956–1975, Kraków 2013, ss. 186

100%
Łatka R.
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
|
2013
|
issue 2
349-352
18
Publication available in full text mode
Content available

"Komunistyczna aparat represji wobec Polskiej Prowincji Dominikanów", red. Marek Miławicki, Michał Wenklar, Kraków 2007 [recenzja]

88%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2016
|
issue 27
441-448
19
Publication available in full text mode
Content available

Ogólnopolska konferencja naukowa „Wiara i patriotyzm. Msze za Ojczyznę bł. ks. Jerzego Popiełuszki. W 100-lecie odzyskania niepodległości”, Warszawa, 18 października 2018 roku

63%
Łatka R., Kindziuk M.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 33
598-602
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.