Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
This article is devoted to the repressive action against the Catholic Church in the interwar period in the USSR. The author tries to show how the Soviet authorities fought against the Church. They destroyed religion and the Catholic Church in several ways: by introducing a series of decrees, and by employing the brutal terror of the physical elimination of the clergy and believers. This all led to the liquidation of the Catholic Church in 1938. This paper also focuses on the description of how antireligious propaganda was implemented in the Polish-language Soviet newspaper Trybuna Radziecka [Soviet Tribune] in order to influence Soviet people and encourage them to assume the desired attitude, namely, the renounciation of the Catholic faith.
PL
W artykule omówiono politykę władz ZSRR wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym. Konsekwencją działań podjętych przez komunistów miała być całkowita likwidacja struktur kościelnych oraz wychowanie nowego, radzieckiego Polaka – ateisty. W efekcie licznych kampanii prowadzonych przez służby specjalne, organy administracji państwowej, opartych głównie na terrorze i fizyczną eliminację duchowieństwa i wiernych, Kościół katolicki praktycznie przestał istnieć w ZSRR w 1938 r. Jednocześnie w artykule pokazano na przykładzie polskojęzycznej gazety „Trybuny Radzieckiej”, jak za pomocą narzuconej odgórnie przez władze komunistyczne antyreligijnej propagandy dążono do kształtowania pożądanych, ateistycznych postaw wśród obywateli ZSRR.
EN
This paper discusses 27 lexemes extracted from Trybuna Radziecka, the Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left-intelligentsia, living in the USSR as political émigrés in the interwar period. The lexical items are listed in the form of a dictionary with examples and comments. The largest group are lexemes whose frequency in Polish is decreasing (18 items); the next group are words becoming obsolete (8 items); 15 lexems still function in the postwar Northern Borderland Polish (e.g. aeroport, akuratnie, arenda, asfaltowany, automobil, automobilowy, awjacja, bezpodstawowy, biust, bizun); one item belongs to the older vocabulary of general Polish and one to already outdated lexis. Apart from these groups, twelve lexemes had been derived from Russian words (e.g. adres, aeroport, akuratnie, arenda, automobile).
RU
В статье проводится анализ лексики, извлеченнoй из газеты „Trybuna Radziecka” (буквы А–Б), издаваемой в Москве польскими коммунистами в период между двумя мировыми войнами (годы 1927–1938). Рассма­три­ваются лишь слова, принадлежащие к лексике, вышедшей из употребления в oбщепольском языке. Доминируют рецессивные слова (18 примеров) и выходящие из упторебления (8 примеров). Мы обнаружили также одно устаревшее слово и один архаизм. Стоит подчеркнуть, что значительная часть слов (12 единиц) нашла поддержку в русском языке, что способствовало их более длительному сохранению в языке поляков, проживающих в Советской России в междувоенный период. Подытоживая, следует сказать, что хотя неупотребляемая лексика занимала незначительную позицию среди всех слов (в пределах букв А–Б), почерпнутых из газеты „Trybuna Radziecka”, её наличие в языке источника всё же отражало общие черты советского польского языка послереволюционного периода.
EN
The Polish language in Soviet Russia in the interwar period and the Polish language in Soviet Belarus (based on selected features of noun inflexion)In this present paper the author makes an attempt to compare several specific features of noun inflexion excerpted from “Trybuna Radziecka” with the adequate material from the Belarussian press published in the interwar period too. “Trybuna Radziecka” was the Polish newspaper published in Moscow from 1927 to 1938 and edited by Polish Communists, living as political émigrés in the post-revolution Soviet Russia. The Polish language (including the language of the Polish press) in Soviet Russia was subject to two powerful mechanisms: communist propaganda and totalitarianism. The language of the Polish press is characteristic of numerous divergences in relation to general Polish especially in vocabulary (the lexical level is dominated by the Russicisms and Sovietic elements). Comaparative analysis shows that the deviations from the general Polish occurred in both sources, but the specific inflexion features are not numerous. The flexion level is arisen under the influence of foreign language system (Belarussian and Russian). All the regional features still function in the postwar Northern Borderland Polish. Польский язык в советской России в период между первой и второй мировой войнами и польский язык в советской Белоруссии (на избранных примерах флексии имени существительного)В статье сопоставлен язык газеты „Trybuna Radziecka”, издаваемой польскими коммунистами в Москве в межвоенный период, с языком польской прессы, публикуемой в советской Белоруссии в то же веремя. Анализ ведётся на избранных примерах флексии имени существительного. Большинство явлений отмечено в обоих источниках. Следует подчеркнуть, что почти все представленные особенности флексии существительного появились вследствие восточнославянского воздействия, прежде всего русского. Некоторые отклонения представляют собой общепольские тенденции того времени (напр. колебания -i (-y) // -owie в именительном падеже существительных м.р. типа liberali или колебания ø // -i в родительном падеже мн.ч. существительных ж.р. типа czytelń). Как показало исследование, все указанные явления в области флексии зафиксированы также в послевоенной вильнюсской прессе. Автор подчёркивает, что ком мунистическая пропаганда и тоталитаризм оставили на польском языке (включая язык польской прессы) в советской России в межвоенный период сильный отпечаток (особенно в лексике).
EN
The dictionary of Józef Krasny and Polish living Russian language in the interwar period (several remarks about the competition published in „Trybuna Radziecka” in 1930)In 1930 the editor-in-chief of the Russian-Polish Dictionary, Józef Krasny, asked the readers of the newspaper “Trybuna Radziecka”, published in Moscow in 1927–1938, to send to the newspaper “Trybuna Radziecka” the best Polish equivalents of presented words. The list of the Rusicisms and the Sovietisms was published in “Trybuna Radziecka” and contained about 90 lexems. In Józef Krasny’s opinion these words had not very good translation in the Soviet Polish language. He described the process of creation of this dictionary in “Trybuna Radziecka”. The editor of Russian-Polish dictionary made effort to reflect as closely as possible the language of proletarian revolution, the new realities of life in the Soviet Union. The Russian-Polish Dictionary was criticized by contemporaries. Among them was Bruno Jasieński. The article presents a lexical material excerpted from the “Trybuna Radziecka”. The author tries to show that many of lexems presented in “Trybuna Radziecka” in list of Józef Krasny were in common use in the Soviet variant of Polish language in the years preceding World War II. The author incorporated only these Rusicisms and Sovietisms extracted from the “Trybuna Radziecka” which were presented in newspaper by Józef Krasny and were discussed in the newspaper ”Kultura Mas” by Bruno Jasieński. The paper contains 12 pairs of lexems, like czystka – przesiew, gbur – kułak, gosprad – kołchoz, łazik – progulszczyk. The aim of the article is show that the “Trybuna Radziecka” reflects living Polish language in the post-revolution Soviet Russia.  Словарь Юзефа Красного и  живой польский советский язык в двадцатилетие между первой и второй мировой войнoй (несколько замечаний о конкурсе, объявленном газетой „Trybuna Radziecka” в 1930 г.)В  1930  году  редакция  газеты  „Trybuna  Radziecka”,  которая  издавалась в Москве, проживающими здесь польскими коммунистами, объявила языковой конкурс. Редактор польско-русских словарей поместил в газете список русских лексем, не имеющих, по его мнению, удачных польских эквивалентов. В список вошли, главным образом, наименования новых советских реалиий (напр., избач, колхоз, подкулачник, прогул, прогульщик, чистка и др.). Редактор Юзеф Красны обратился к читателям с просьбой присылать в редакцию газеты переводы указанных слов с целью выбора самых удачных эквивалентов и помещения их в подготавливаемом для издания русско-польском словаре.В статье рассмотрена часть таких слов. Автор пытался показать, что советизмы и руссизмы (заимствования из русского языка), отобраны Ю. Красным были использованы также в языке (польском) газеты „Trybuna Radziecka”. На страницах газеты параллельно появлялись и руссизмы, к которым автор словаря просил подбирать эквиваленты, как и новые польские переводы советской лексики (напр., czystka – przesiew, gosprad – sowchoz, łazik – progulszczyk, wyrwa – proryw).
EN
"The outdated" Polish lexis in the interwar period (based on Trybuna Radziecka 1927–1938, letters a–b)This paper discusses 27 lexemes extracted from Trybuna Radziecka, the Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left-intelligentsia, living in the USSR as political émigrés in the interwar period. The lexical items are listed in the form of a dictionary with examples and comments.The largest group are lexemes whose frequency in Polish is decreasing (18 items); the next group are words becoming obsolete (8 items); 15 lexems still function in the postwar Northern Borderland Polish (e.g. aeroport, akuratnie, arenda, asfaltowany, automobil, automobilowy, awjacja, bezpodstawowy, biust, bizun); one item belongs to the older vocabulary of general Polish and one to already outdated lexis. Apart from these groups, twelve lexemes had been derived from Russian words (e.g. adres, aeroport, akuratnie, arenda, automobile). «Неупотрeбляемая» польская лексика в междувоенный период (на материале газеты «Trybuna Radziecka» за годы 1927–1938, буквы А–Б)В статье проводится анализ лексики, извлеченнoй из газеты «Trybuna Radziecka» (буквы А–Б), издаваемой в Москве польскими коммунистами в период между двумя мировыми войнами (годы 1927–1938). Рассматриваются лишь слова, принадлежащие к лексике, вышедшей из употребления в oбщепольском языке. Доминируют рецессивные слова (18 примеров) и выходящие из упторебления (8 примеров). Мы обнаружили также одно устаревшее слово и один архаизм. Стоит подчеркнуть, что значительная часть слов (12 единиц) нашла поддержку в русском языке, что способствовало их более длительному сохранению в языке поляков, проживающих в Советской России в междувоенный период. Подытоживая, следует сказать, что хотя неупотребляемая лексика занимала незначительную позицию среди всех слов (в пределах букв А–Б), почерпнутых из газеты «Trybuna Radziecka», её наличие в языке источника всё же отражало общие черты советского польского языка послереволюционного периода.
EN
Observations on the Soviet Vocabulary in the Ethnic Polish Language and the Soviet Polish Language in the Interwar Period (Based on Trzaska-Evert-Michalski “Encyclopedic Dictionary of Foreign Words” and “Trybuna Radziecka,” 1927–1938)The paper discusses the Soviet vocabulary extracted from “Trybuna Radziecka”, a cen­tral Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left‑wing intelligentsia, living in the USRR as political émigrés in this period as well as some Sovietisms included in the Encyclopedic Dictionary of Foreign Words, edited by S. Lam, published by Trzaska-Evert-Michalski in Warsaw in 1939. The author tries to demon­strate that the new realities of life and state power in the Soviet Union had immense influence on the Polish language in Russia in the interwar period, and especially on the language of “Trybuna Radziecka.” This weekly was imbued with Sovietisms. They were in common use of the Poles living in Soviet Russia in the interwar period. The Soviet vocabulary in Trzaska-Evert-Michalski dictionary represents two layers. The first one includes lexical items fully assimilated by the Polish language, e.g. kołchoz, komsomolec. The second one contains exotic words, used occasionally, e.g. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka. Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)W artykule omówiono słownictwo radzieckie zarejestrowane w Encyklopedycznym słowniku wyrazów obcych wydanym w 1939 r. w Warszawie przez Trzaskę, Everta, Michalskiego, pod redakcją S. Lama i jednocześnie odzwierciedlone w „Trybunie Radzieckiej”, która ukazywała się w Moskwie w latach 1927–1938. Sowietyzmy zamieszczone w słowniku Trzaski i in. można podzielić na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią wyrazy, które nigdy nie były w powszechnym użyciu w komunikacji językowej Polaków, mogły się pojawiać okazjonalnie w tekstach publicystycznych, zyskując odcień żartobliwy czy ironiczny. Zapożyczenia te nie są zasymilowane (np. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka). Grupę drugą tworzą wyrazy będące jedynymi nazwami określonych desygnatów, niezbędnych do opisania socjalistycznej rzeczywistości w Rosji radzieckiej. Są one całkowicie przyswojone przez język polski (np. agitka, kołchoz, komsomolec). W odróżnieniu od polszczyzny ogólnej, w pore­wolucyjnej polszczyźnie radzieckiej wszystkie te jednostki występowały bez żadnych ograniczeń (często świadczy o tym ich duża frekwencja tekstowa oraz rejestracja w innych źródłach radzieckich).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.