Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Miasta na prawach powiatu, ze względu na ich dualny charakter, pełnią funkcje przypisane nie tylko gminom, ale również część zadań przynależnych powiatom. Realizują one zatem szereg zadań zarówno w sferze socjalnej, społecznej, jak i infrastrukturalnej, które mają wpływ na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego regionu, oraz jakość życia społeczności lokalnej. Jednak z roku na rok dynamicznie wzrasta zadłużenie podmiotów sektora samorządowego, a w szczególności największych miast na prawach powiatu – metropolii. W 2007 roku zadłużenie ogółem miast na prawach powiatu wyniosło bowiem 11,2 mld zł (7 mld zł w przypadku metropolii), natomiast w 2014 roku było już prawie trzykrotnie wyższe i wzrosło do blisko 32,5 mld zł (w przypadku metropolii do ponad 20 mld zł), stanowiąc ponad 45% zadłużenia ogółem sektora samorządowego w Polsce. Analiza zjawiska zadłużenia podmiotów sektora samorządowego, w tym miast na prawach powiatu, z uwagi na to, że realizują one szeroki zakres zadań, a ich dług obejmuje część długu publicznego, ma istotne znaczenie nie tylko z racji prawidłowego ich funkcjonowania, ale także bezpieczeństwa finansowego państwa. Głównym celem artykułu jest analiza zjawiska zadłużenia miast na prawach powiatu w Polsce, w latach 2007-2014. Badania przeprowadzono przede wszystkim na podstawie baz danych publikowanych przez Ministerstwo Finansów (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego) z wykorzystaniem metod statystyki opisowej i metody Warda.
EN
Due to the dual character of towns with a county status, they function not only as communes but also have some functions of counties. They execute a wide range of welfare-related, social and infrastructural tasks, which affect socio-economic development in the region and quality of life in the local community. Every year the debt of entities in the local government sector increases dynamically. It is particularly noticeable in the biggest towns with the status of counties – metropolises. In 2007, the total debt of towns with a county status was 11.2 billion zlotys (7 billion zlotys in metropolises). In 2014, the debt was nearly three times as great: it increased to nearly 32.5 billion zlotys (more than 20 billion zlotys in metropolises). It amounted to more than 45% of the total debt of the local government sector in Poland. It seems important that analysis of the debt of entities in the local government sector, including towns with a county status, be conducted because they perform a wide range of activities and their debt is part of public debt. Therefore, the analysis is significant not only for a proper functioning of these entities but also for the financial security of the state. The main aim of the paper is to investigate the debt of towns with a county status in Poland between 2007 and 2014. The study is chiefly based on databases published by the Ministry of Finance – Indicators to Assess the Financial Situation of Local Government Units, and uses descriptive statistics and Ward's method.
PL
Dług jednostek samorządu terytorialnego (JST) jest częścią państwowego długu publicznego. Analiza zjawiska zadłużenia sektora samorządowego ma więc istotne znaczenie dla bezpieczeństwa finansowego państwa. W Polsce w latach 2007–2013 dynamicznie wzrosło zadłużenie JST, a w szczególności największych miast na prawach powiatu – metropolii. Ze względu na dualny charakter realizują one ważne zadania w sferze społecznej i infrastrukturalnej, które przesądzają o jakości codziennego życia mieszkańców i mają wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy regionu, jak i obszarów metropolitalnych. Nadmierny wzrost zadłużenia stanowić może w przyszłości barierę osiągania wysokiego tempa rozwoju społeczno-gospodarczego metropolii. Celem artykułu jest analiza zjawiska zadłużenia największych miast na prawach powiatu – metropolii – w Polsce w latach 2007–2013. Analizę przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Ministerstwa Finansów (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego).
EN
The debt of local government units (LGU) is part of the public debt. Therefore, the analysis of the phenomenon of local government debt is important for the financial security of the state. In Poland, in the period 2007–2013, the debt of local government units rapidly increased, in particular in the major cities with poviat rights – metropolises. Due to the dual nature of metropolises, they perform many important tasks in the social and infrastructure sphere that determine the quality of life of their residents and contribute to the socio-economic development of the region and metropolitan areas. However, an excessive increase in debt of the metropolis may in the future be a barrier to achieving a high rate of socio-economic development. The aim of the paper is to analyze the phenomenon of indebtedness in the largest cities with poviat rights – metropolises – in Poland in the years 2007–2013. The study draws on publicly accessible databases compiled by the Ministry of Finance (Wskaźniki do oceny sytuacji fiansowej jednostek samorządu terytorialnego).
PL
Prawidłowe funkcjonowanie gmin, jako podstawowych podmiotów sektora samorządowego, związane jest bezpośrednio z koniecznością utrzymania przez nie stabilności finansowej. Jest ona definiowana jako zdolność do pełnienia przez JST przypisanych im zadań w sposób ciągły i efektywny, niezależnie od nieoczekiwanych i niekorzystnych zaburzeń o znacznej skali. Wśród ogółu gmin największą zbiorowość tworzą gminy wiejskie. Wyróżnia je zróżnicowany charakter pełnionych funkcji, od gmin wiejskich o typowo rolniczym charakterze po gminy wiejskie pełniące funkcje rezydencjalno-usługowe. Po wejściu Polski w struktury europejskie to właśnie obszarom wiejskim, ich problemom, perspektywom, a także zagrożeniom rozwoju poświęca się wiele uwagi. Coraz więcej uwagi poświęca się także kondycji finansowej tych podmiotów, będącej ważnym elementem analizy zjawiska ich stabilności finansowej. Celem artykułu jest analiza zjawiska stabilności finansowej gmin wiejskich, między innymi na podstawie analizy zmian poziomu ich własnego potencjału dochodowego, wyniku finansowego oraz zjawiska zadłużenia w latach 2007–2014. Badania przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów
EN
The proper functioning of the communes, as the basic units of local government sector, is directly related to the necessity of maintaining their financial stability. It is defined as the ability of communes to perform their tasks on a continuous and effective basis, regardless of unexpected or unfavorable disturbances of a large scale. Among the total communes, the largest group consists of rural communes. They are distinguished by the varied nature of the functions they perform, from rural communes with typically agricultural character to rural communes with residential and service nature. After Poland’s access to European structures, problems and perspectives of development of rural areas is paid a lot of attention. More and more attention is paid also to the financial condition of these entities, which is an important element of the analysis of the phenomenon of their financial stability. The aim of the article is to analyze the phenomenon of financial stability of rural communes, inter alia on the basis of an analysis of changes in the level of their own income potential, financial result and phenomenon of debt in years 2007–2014. The study was based on data from the Central Statistical Office and the Ministry of Finance.
PL
Rozwój lokalny to długofalowy proces przemian dokonujących się w gospodarce. Aby były one możliwe, niezbędne jest ponoszenie wydatków, zwłaszcza inwestycyjnych. Na szczeblu lokalnym ciężar finansowy tych zmian spoczywa w głównej mierze na podmiotach sektora samorządowego. Wejście Polski do Unii Europejskiej oraz możliwość korzystania przez JST ze środków unijnych, zwłaszcza w latach 2007–2013, przyczyniło się do ich rozwoju lokalnego, w szczególności do wzrostu atrakcyjności rezydencjalnej i inwestycyjnej wielu gmin wiejskich, ale także do dynamicznego wzrostu poziomu ich zadłużenia. Z jednej strony wykorzystanie zwrotnego finansowania pozwala JST funkcjonować w warunkach niedostosowania dochodów do kosztów wykonywanych zadań oraz na utrzymanie wydatków inwestycyjnych na wysokim poziomie w warunkach niskiego ich potencjału inwestycyjnego. Z drugiej jednak strony pojawia się problem bezpiecznego poziomu zadłużenia JST oraz odpowiedniego zarządzania powstałym długiem. Nadmierne zadłużenie JST to zagrożenie nie tylko dla ich stabilnego funkcjonowania i rozwoju lokalnego, ale także dla stabilności finansowej całego sektora finansów publicznych. Celem artykułu jest analiza zjawiska zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w Polsce w latach 2007–2014 oraz określenie perspektyw rozwoju lokalnego tych podmiotów w kontekście rosnącego ich zadłużenia oraz obowiązujących od 2014 roku ograniczeń prawnych dotyczących możliwości zaciągania nowych zobowiązań przez JST. Badania przeprowadzono na podstawie baz danych publikowanych przez Ministerstwo Finansów oraz Główny Urząd Statystyczny.
EN
Local development is a long-term process of changes taking place in the economy. It is necessary to make expenses, especially on investments, for these changes to take place. At the local level the financial costs of these changes need to be borne chiefly by entities of the local government sector. Poland’s accession to the European Union and the possibility for local government units to use the EU funds, especially between 2007 and 2013, caused their development. It resulted in greater residential and investment attractiveness of many rural communes, but their debt increased dynamically. On the one hand, by repayable financing local government units can function despite the inadequacy between their income and the costs of tasks. They can also maintain a high level of capital expenditure despite their low investment potential. On the other hand, local government units face the problem of a safe indebtedness level and appropriate debt management. Excessive indebtedness of local government units is a threat not only to their stable functioning and local development but also to financial stability of the entire public finance sector. The aim of this article is to analyse the indebtedness of local government units in Poland between 2007 and 2014 and to determine the perspectives of local development of these entities in view of their growing debt and in the context of legal limitations concerning the possibilities of local government units to incur new debts, which were introduced in 2014. The study was based on the database published by the Ministry of Finance and the Central Statistical Office.
EN
The aim of the article was to identify the spatial effects in assessment of financial self-sufficiency of the governments of communes (gminas) of Wielkopolska province (voivodship) in 2014, employing global and local Moran I statistics. The level of the governments’ self-sufficiency was examined by positional TOPSIS method. The study was based on publicly accessible databases compiled by the Ministry of Finance (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego) and the Central Statistical Office (Local Data Bank). Calculations were performed in R with packages spdep, maptools and shapefiles. The study demonstrated that the communes of Wielkopolska province of comparable levels of financial self-sufficiency exhibited a moderate tendency to cluster. Clusters of high levels gathered around larger urban centres, especially around Poznań, while clusters of low levels – in economically underdeveloped agricultural south-eastern and northern part of the province.
PL
Problematyka kształtowania się dochodów w podmiotach sektora samorządowego jest przedmiotem zainteresowania nie tylko naukowców, ale w szczególności praktyków. Zabezpieczenie środków finansowych w samorządach gminnych jest podstawowym zagadnieniem w realizacji zadań tych samorządów. Własny potencjał dochodowy gmin charakteryzuje się jednak dużym zróżnicowaniem, przy czym największe nierówności dochodowe występują w gminach wiejskich. Informacje na temat kształtowania się nierówności dochodowych gmin mogą być przydatne dla celów kreowania polityki redystrybucyjnej państwa. Nadmierne nierówności dochodowe gmin w zakresie dochodów własnych mogą być hamulcem dla rozwoju lokalnego i utrudniać realizację polityki spójności. Celem przeprowadzonych badań była diagnoza zmian w poziomie nierówności dochodowych gmin wiejskich w województwie wielkopolskim w przekroju ich typów funkcjonalnych. Analizowano poziom dochodów własnych oraz dochodów ogółem per capitaw gminach w latach 2005-2014. W badaniu wykorzystano współczynniki nierówności dochodowych Giniego, Theila oraz wskaźniki koncentracji.
EN
Revenues of local governments are the subject that draws attention not just of science but also of economic practice. Securing funds in the communal budgeting is paramount for the proper discharge of the statutory functions of local governments. Still, own income potential is marked by great inequality among all communes and even greater among the rural ones. Excessive inequality of own revenues can be detrimental to local development and cohesion, and their monitoring may be a useful tool for the fine-tuning of the national redistributive policy. The article aimed to analyze changes in income inequality among rural communes of the Wielkopolska province across their functional types. Own revenues and total revenues per capita in 2005-2014 were examined using basic concentration measures along with Gini and Theil indices. Keywords: income inequality of communes, rural communes, functional types, Gini index, Theil index.
EN
The article aimed to construct a synthetic evaluation of the subjective sense of financial security among the Polish farmers’ households in 2015. The research drew on microdata from Household Budget Survey conducted by the Central Statistical Office in 2015. Due to the ordinal character of simple features the construction employed Generalized Distance Measure (GDM) with TOPSIS (Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) method. Calculations were performed by clusterSim package of the R program.
EN
The main aim of this article is to identify and assess changes in housing poverty in the European Union (EU) in 2005 and 2013 in the context of cohesion policy. In the study of spatial differentiation of housing poverty, a synthetic measure was used. It was created with support of the TOPSIS standard method (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution). The article is prepared on the basis of statistical data from the EU-SILC surveys. The study shows that in 2013 compared to 2005, there was a significant reduction in housing poverty, especially in the EU countries which in 2005 were characterized by the highest level of poverty. However, in Romania and Latvia, high level of poverty was still maintained, particularly in comparison with the countries of Western Europe.
PL
Głównym celem artykułu jest identyfikacja i ocena zmian zjawiska ubóstwa mieszkaniowego w krajach Unii Europejskiej (UE) w latach 2005 i 2013 w kontekście polityki spójności. W badaniu przestrzennego zróżnicowania ubóstwa mieszkaniowego zastosowano miernik syntetyczny skonstruowany z wykorzystaniem metody wzorcowej TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution). Artykuł opracowano na podstawie danych statystycznych pochodzących z badań EU-SILC. Z przeprowadzonego badania wynika, że w 2013 r. w stosunku do 2005 r. nastąpiło znaczne zmniejszenie skali ubóstwa mieszkaniowego, zwłaszcza w krajach UE, które w 2005 r. charakteryzowały się najwyższym jego poziomem. Jednak Rumunia i Łotwa miały nadal wysoki poziom ubóstwa, w szczególności w relacji do państw Europy Zachodniej.
PL
Samodzielność finansowa stanowi ważny czynnik rozwoju społecznogospodarczego, zwłaszcza obszarów wiejskich. Gminy wiejskie, głównie położone peryferyjnie do większych ośrodków miejskich, charakteryzuje znacznie niższy potencjał dochodowy. Oznacza to jednocześnie niższy poziom samodzielności finansowej gmin wiejskich, co w rezultacie może stanowić barierę wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Problem ten stanowi priorytet w polityce Unii Europejskiej. Celem głównym artykułu jest syntetyczna ocena poziomu samodzielności finansowej gmin wiejskich woj. wielkopolskiego w 2013 r. Podstawę informacyjną przeprowadzonych badań, przy wykorzystaniu do oceny kondycji finansowej gmin metody TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution), stanowiły dane pochodzące z GUS (Bank Danych Lokalnych — Finanse publiczne za 2013 r.) oraz Ministerstwa Finansów (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach 2011—2013).
EN
Financial independence is an important factor in socio-economic development, especially in rural areas. Rural gminas (communities), mainly located peripherally to larger urban centers, have significantly lower revenue potential. This also means a lower level of financial independence of rural gminas, which in turn can be a barrier in multifunctional rural development. This issue is a priority for the European Union. The main objective of this article is a synthetic assessment of the level of financial independence of rural gminas in the Wielkopolskie voivodship in 2013. The basis of information studies, using the method TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity is an Ideal Solution) to assess the financial condition of municipalities, were data from the Central Statistical Office (Local Data Bank — Public finances for 2013) and Ministry of Finance (Indicators for assessing the financial position of local government units in 2011—2013).
RU
Финансовая самостоятельность является важным фактором социально-экономического развития, особенно сельских районов. Сельские гмины, главным образом расположенные на периферии больших городов характеризует значительно низкий потенциальный доход. Это одновременно обозначает более низкий уровень финансовой самостоятельности сельских гмин, результатом этого может быть барьер многофункционального развития сельских районов. Эта проблема является приоритетом Европейского союза. Целью статьи является синтетическая оценка уровня финансовой самостоятельности сельских гмин великопольского воеводства в 2013 г. Информационной основой проведенных обследований, при использовании метода TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution) в оценке финансового состояния гмин, были данные из ЦСУ (Банк локальных данных — Государственные финансы в 2013 г.) и Министерсва финансов (Показатели для оценки финансового положения единиц территориального самоуправления в 2011—2013 гг).
PL
Badanie ma na celu wyodrębnienie i scharakteryzowanie grup gmin wiejskich województwa wielkopolskiego o zbliżonej samodzielności finansowej i podobnych uwarunkowaniach wewnętrznych w 2013 r., a ponadto pozwala na określenie relacji pomiędzy wskaźnikami finansowymi i cechami społecznoekonomicznymi. W badaniu posłużono się narzędziem podwójnego wykresu — biplotem PCA (the Principal Component Analysis). Podstawę informacyjną badania stanowiły dane z Banku Danych Lokalnych GUS oraz z Ministerstwa Finansów. Stwierdzono, że największa samodzielność finansowa cechowała grupę gmin wiejskich położonych w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy województwa. Gminy te charakteryzowały się najwyższą oceną takich cech, jak: saldo migracji, odsetek mieszkańców korzystających z kanalizacji i instalacji gazowych, wskaźniki zagęszczenia oraz wskaźnik wykorzystania miejsc noclegowych.
EN
The research aims at isolating and describing groups of rural gminas in Wielkopolskie voivodship with comparable financial autonomy and similar internal determinants in 2013. Furthermore, it allows to examine relations between the financial indicators and the socio-economic determinants. The PCA (Principal Component Analysis) biplot was used in the research. Data published by the Local Data Bank of the CSO and the Ministry of Finance was applied as a study informational basis. It was found that the highest level of financial autonomy was observed in the group of rural gminas close to the capital city of the voivodship. These gminas were distinguished by such determinants as net migration, percentage of inhabitants using sewage and gas supply system, as well as density and occupancy rate of accommodation establishments.
PL
Kluczowym zagadnieniem w realizacji zadań przez samorządy gminne jest zapewnienie odpowiednich zasobów finansowych. Wysoki poziom dochodów własnych per capita, a także ich wysoki udział w dochodach ogółem świadczą o wysokim poziomie samodzielności finansowej gmin, sprzyjają lepszemu zaspokojeniu potrzeb mieszkańców i stanowią podstawę stabilnego rozwoju lokalnego. Potencjał dochodowy gmin wynika z uwarunkowań zewnętrznych takich jak koniunktura gospodarcza kraju, ale również z lokalizacji jednostki, posiadanych surowców naturalnych, warunków przyrodniczych, ponadto uwarunkowany jest wewnętrznymi czynnikami społeczno-gospodarczymi. Czynniki te sprawiają, że w potencjale dochodowym samorządów lokalnych występują dysproporcje związane z typem administracyjnym gmin czy lokalizacją w województwach. Celem przeprowadzonych badań była diagnoza poziomu nierówności dochodowych gmin w Polsce w latach 2005–2014. Rozpatrywano dochody ogółem oraz dochody własne samorządów gminnych. Gminy analizowano w przekroju ich typów administracyjnych oraz województw. Podstawę informacyjną badań stanowiły dane dotyczące poziomu dochodów własnych oraz dochodów ogółem per capita w gminach z wyjątkiem miast na prawach powiatu. Dane pochodziły z baz danych publikowanych Główny Urząd Statystyczny. Oceny nierówności dochodowych gmin w Polsce dokonano na podstawie wartości współczynnika Theila.Największe nierówności dochodowe o malejącej tendencji w zakresie dochodów własnych stwierdzono w obrębie gmin wiejskich, co może wynikać ze znacznego zróżnicowania ich typów funkcjonalnych. Rozpatrując gminy w poszczególnych województwach, najwyższy poziom nierówności w rozkładzie dochodów własnych odnotowano w województwie mazowieckim, a najniższy w województwie lubuskim. Nieznaczne nierówności w rozkładzie dochodów własnych stwierdzono pomiędzy typami administracyjnymi gmin oraz województwami. Na niewielkim, zbliżonym do zera poziomie odnotowano również nierówności w rozkładzie dochodów ogółem dla gmin w Polsce.
EN
PolandSummaryCarrying out the tasks of communal governments hinges on provision of adequate financial resources. High level of own revenues per capita and their high share in total revenues indicate communes’ wider financial self-sufficiency and thereby facilitate better satisfaction of social needs and foster stable local development. Communes’ income potential depends on external conditions such as the country’s economic situation, but also on location, natural resources and conditions, and on internal social and economic circumstances. All these factors may broaden existing disparities in income potential of communes across provinces or administrative types. The study aimed to evaluate levels of income inequalities of Polish communes in 2005-2014. Own revenues and total revenues per capita of communes (excluding communes with county rights) were considered across administrative types and provinces. The research drew on data published by the Central Statistical Office and employed Theil index as inequality measure. For own revenues, the largest income inequalities, though decreasing over time, were observed within rural communes, which may be explained by marked disparity between their functional types. As for provinces, the highest level of inequality was noted in mazowieckie and the lowest in lubuskie. Between-administrative-types and between-provinces inequalities were small. Furthermore, income inequalities of total revenues for all communes of Poland were close to zero.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.