Search results

1

The State of Preservation of the Manuscripts Donated to the Jagiellonian Library by the House of Sanguszko

100%

Baumann E., Sekułowicz A.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2020

|

vol. Special Issue

269-278

EN

The book collection of the House of Sanguszko – which is one of the most famous Polish noble families, having a distinguished record of service to the Polish State – is one of Poland’s national cultural treasures. Their private library and archive have had a very turbulent history. After World War II the collection was dispersed and some of it found its way to the Jagiellonian Library. It was not until 2002, however, that part of the collection (including manuscripts, incunabula and other old prints) formally became the property of the Library following the signing of an agreement between the Library and the Sanguszko family. The Jagiellonian Library has accepted the donation of nineteen inventory units of manuscripts, whose state of preservation has been analysed using the descriptive method. This article presents bibliographical information concerning each of these manuscripts, i.e. the kind of binding (if any) and paper, the kind and degree of damage to the binding, paper and the body of the manuscript, as well as the characteristics of the ink. All the manuscripts have been divided into five categories, according to their state of preservation. A general evaluation of their condition has shown that seven of the manuscripts can be made available to readers, while four require restoration and conservation.

PL

Zbiory rodziny Sanguszków stanowią narodowe dobro kultury. Polski magnacki ród książąt Lubartowiczów-Sanguszków jest jednym z najbardziej znanych i zasłużonych dla polskiej kultury rodów. Losy biblioteki i archiwum książąt Sanguszków były bardzo burzliwe. Po II wojnie światowej zbiory uległy rozproszeniu – część z nich trafiła do Biblioteki Jagiellońskiej. Dopiero na mocy umowy z 2002 roku pomiędzy Biblioteką Jagiellońską a rodziną Sanguszków część zbiorów (w tym rękopisy, inkunabuły i inne druki) stała się własnością Biblioteki. Biblioteka Jagiellońska przyjęła w darze 19 jednostek inwentarzowych rękopisów, których stan zachowania został zbadany metodą opisową. W artykule przedstawiono dane bibliograficzne rękopisów, typ oprawy (gdy istnieje), papieru, rodzaj i stopień uszkodzeń opraw, papieru i bloku rękopisu, a także cechy atramentu. Według stanu zachowania rękopisy zostały podzielone na 5 kategorii. Z ogólnej oceny stanu zachowania wynika, że 7 rękopisów jest w stanie umożliwiającym ich udostępnianie i użytkowanie, natomiast 4 rękopisy wymagają planowych działań konserwatorskich.

2

Melchior Nering’s Bindings of Three Prints from the Private Library of the Abbott of Trzemeszno, Wojciech Mieliński

100%

Muraszko M., Sekułowicz A.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2020

|

vol. Special Issue

153-162

EN

This article describes the bindings of three 16th century prints that used to belong to the rich collection of Wojciech Mieliński, who was the Abbot of Trzemeszno and who died in 1621. The decoration of these bindings indicates that they most probably came from Melchior Nering’s bookbinding workshop while this craftsman was still connected with Poznań. The three volumes in question are currently kept in the Archdiocesan Archives in Gniezno.

PL

Artykuł przedstawia trzy oprawy, które zabezpieczają szesnastowieczne druki należące niegdyś do bogatej kolekcji opata trzemeszeńskiego Wojciecha Mielińskiego (zm. 1621). Jak się okazuje, zostały one sporządzone najprawdopodobniej w introligatorni Melchiora Neringa, w okresie, gdy rzemieślnik ten był jeszcze związany z Poznaniem. Na wymienioną atrybucję przedstawianych dzieł wskazuje dekoracja ich okładzin. Trzy omawiane woluminy przechowywane są obecnie w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

3

Italian Rhetoric in the Manuscript No. 126 from the Collection of the Jagiellonian Library

100%

Horeczy A., Sekułowicz A.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2020

|

vol. Special Issue

13-64

EN

The present article contains an analysis of the rhetorical texts which are to be found in a fifteenth-century manuscript held by the Jagiellonian Library (shelfmark 126). This collection was probably copied from a codex brought to Cracow from Italy by John (Jan) of Ludzisko, who studied medicine in Padua from 1430 to 1433. It consists of humanistic and medieval texts (mainly speeches and letters) and clearly served as a model for speeches which were written both by John himself and by his student Piotr Gaszowiec. An analysis of the full texts (and not only of the incipits) allows us to identify the hitherto unknown authors and/or the time and place of origin of some of these works. This in turn shows that the texts in the collection are divided into certain sections, some consisting of works by the same author (e.g. the speeches of Cristoforo Barzizza or the panegyrics of Bernardo Messalta) and some of speeches meant to be delivered on particular occasions (e.g. praising the sciences or mourning someone’s death). Apart from very popular fifteenth-century texts such as Andrea Giuliano’s speech for the funeral of Manuel Chrysoloras, the collection also includes Italian rhetorical texts which had hitherto been known only from Cracow manuscripts. An analysis of the manner in which the works are arranged within the volume in question allows us to distinguish certain ‘packages’ of texts that are also present in other European manuscripts.

PL

Niniejszy artykuł zawiera analizę tekstów z kolekcji retorycznej, znajdującej się w piętnastowiecznym rękopisie Biblioteki Jagiellońskiej z sygnaturą 126. Miała ona zostać odpisana z kodeksu przywiezionego z Włoch do Krakowa przez Jana z Ludziska, studenta medycyny w Padwie w latach 1430–1433. Ta złożona z utworów o charakterze humanistycznym, a częściowo średniowiecznym (głównie mów i listów), kolekcja dostarczyła wzorców dla umieszczonych po niej w tymże rękopisie mów Jana z Ludziska i jego ucznia Piotra Gaszowca. Przeprowadzona analiza pełnych tekstów, a nie samych incipitów, pozwoliła na identyfikację nierozpoznanych dotąd autorów i/lub miejsca i czasu powstania niektórych utworów. Pozwoliło to pokazać sposób uporządkowania tekstów w obrębie tej kolekcji i wyróżnić w niej określone bloki tekstów, na przykład grupy utworów tego samego autora (na przykład mowy Cristofora Barzizzy, panegiryki Bernarda Messalta) czy mów wygłaszanych w określonych okolicznościach (na przykład mowy z pochwałami nauk czy mowy pogrzebowe). W skład tej kolekcji obok bardzo popularnych w XV wieku utworów, takich jak mowa Andrei Giuliana na pogrzeb Emanuela Chryzolorasa, wchodzą także teksty retoryczne włoskie znane dotąd tylko z rękopisów krakowskich. Analiza kolejności ułożenia tekstów pozwoliła wskazać w rękopisie BJ 126 „pakiety” tekstów występujących obok siebie również w innych rękopisach europejskich. Większość tekstów wchodzących w skład omawianej kolekcji powstała w środowisku padewsko-weneckim, ale są wśród nich także utwory napisane w czasie soboru w Konstancji przez wybitnych humanistów florenckich Poggia Braccioliniego i Leonarda Bruniego. Z tego względu rękopis BJ 126 umożliwia badania nad recepcją włoskiej kultury intelektualnej i nad samym procesem transmisji włoskich wzorców do środowiska krakowskiego. Dowodzi też znaczenia środowiska padewsko-weneckiego jako „pośrednika” czy „filtra” w procesie transmisji włoskich wzorców do Krakowa.

4

From “Reading Machine” to “Event Space.” The Building of the Jagiellonian Library in the Views of its Designers

100%

Dąbrowska E., Sekułowicz A.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2020

|

vol. Special Issue

315-328

EN

This article presents the views on library architecture represented by two architects involved in designing and constructing the Jagiellonian Library: Wacław Krzyżanowski, who started the construction in 1931, and Waldemar Loegler, who finished the last extension of the building in 2001. For Krzyżanowski, who followed the Modernist and Functionalist ideas, a library was a place of strict organisation and respect, hence the monumentalism and stability of the part of the building he designed. Loegler’s design, however, is based upon the theory of free forms, according to which a library should be a friendly and open place. In Loegler’s view, more than a building, the architect designs events which take place within its walls. This article also touches upon some possible future scenarios for the building of the Jagiellonian Library with regard to the changing needs of its users, such as the necessity of building a storage area. It also presents contemporary tendencies in library architecture.

PL

W artykule przedstawione zostały poglądy na budownictwo biblioteczne dwóch architektów zaangażowanych w projektowanie i budowę Biblioteki Jagiellońskiej: Wacława Krzyżanowskiego, który budową rozpoczął w roku 1931, i Waldemara Loeglera, który w 2001 roku ostatnią rozbudowę zakończył. Dla W. Krzyżanowskiego, który tworzył w duchu modernistycznego funkcjonalizmu, biblioteka była miejscem ściśle zorganizowanym i budzącym szacunek, stąd pewien monumentalizm i statyczność zbudowanego przez niego gmachu. Projekt W. Loeglera jest oparty na teorii formy uwolnionej, a biblioteka ma być miejscem przyjaznym i otwartym. Opiera się na zasadzie mówiącej, że architekt projektuje nie tyle budynek, co zdarzenia rozgrywające się w nim. W artykule rozważane są także możliwe scenariusze przyszłości gmachu Biblioteki Jagiellońskiej wobec zmieniających się potrzeb użytkowników, takie jak potrzeba budowy magazynu składowego oraz przedstawiane są współczesne tendencje w budownictwie bibliotecznym.

Refine search results

4 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

4 Sekułowicz A.

1 Baumann E.

1 Dąbrowska E.

1 Horeczy A.

1 Muraszko M.

4 2020

The State of Preservation of the Manuscripts Donated to the Jagiellonian Library by the House of Sanguszko

Melchior Nering’s Bindings of Three Prints from the Private Library of the Abbott of Trzemeszno, Wojciech Mieliński

Italian Rhetoric in the Manuscript No. 126 from the Collection of the Jagiellonian Library

From “Reading Machine” to “Event Space.” The Building of the Jagiellonian Library in the Views of its Designers